POWIATOWY PROGRAM WSPOMAGANIA

POWIATOWY PROGRAM WSPOMAGANIA szkół i przedszkoli w powiecie lwóweckim w ramach projektu Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim rok szkolny 2014/2015 Lwówek Śląski 2014

Opracowanie: Edward Smusz 2

Spis treści Wstęp... 4 1. Cel i zadania projektu... 4 2. Baza edukacyjna... 6 2.1. Powiat lwówecki... 6 2.2. Placówki edukacyjne powiatu lwóweckiego wg organów prowadzących... 7 2.3. Placówki edukacyjne uczestniczące w projekcie... 9 2.4. Diagnoza potrzeb edukacyjnych... 14 3. Wspomaganie... 16 3.1. SORE... 16 3.2. Roczne Plany Wspomagania... 18 3.3. Harmonogram... 46 4. Sieci współpracy i samokształcenia... 47 4.1. Koordynatorzy sieci współpracy i samokształcenia... 48 4.2. Tematyka sieci współpracy i samokształcenia... 49 Podsumowanie... 54 3

Wstęp Wychodząc naprzeciw potrzebom nauczycieli powiatu lwóweckiego i zapewniając im doskonalenie na najwyższym poziomie, Powiat Lwówecki Powiatowe Centrum Edukacji w Lwówku Śląskim rozpoczęło realizację nowego projektu pt. Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet III Wysoka jakość kształcenia, Działania 3.5. Głównym celem projektu jest podniesienie jakości systemu doskonalenia nauczycieli w powiecie lwóweckim poprzez opracowanie i wdrożenie do końca września 2015 roku Powiatowego Programu Wspomagania na bazie Rocznych Planów Wsparcia w 29 wybranych placówkach. Do projektu przystąpiło 29 placówek oświatowych położonych na terenie powiatu lwóweckiego, w tym: 5 przedszkoli, 11 szkół podstawowych, 5 gimnazjum oraz 8 szkół ponadgimnazjalnych. Jednym z nadrzędnych założeń w projekcie doskonalenia nauczycieli jest utożsamienie szkoły/przedszkola z organizacją stale się rozwijającą. W nowym systemie należy więc odejść od postrzegania doskonalenia nauczycieli jako reakcji na doraźnie pojawiające się problemy lub też jako elementu na drodze stopni awansu. W projekcie zwrócono uwagę na systematyczność w procesie rozwoju placówki. Przyjęto, że ważnym elementem rozwoju szkoły/przedszkola jest zespołowe uczenie się nauczycieli. Aby doskonalenie spełniało swoją rolę, powinno być związane z autentycznym, towarzyszącym dyrektorowi i pracownikom przekonaniu o potrzebie podnoszenia jakości pracy niezależnie od już osiągniętego stopnia rozwoju. 1. Cel i zadania projektu Projekt Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim ma poprawić jakość systemu doskonalenia nauczycieli, spójnego z programem rozwoju szkoły i przedszkola. Działania odnoszą się do konkretnych zagadnień w danej placówce i wpisują się w realizację koncepcji rozwoju szkół. Równocześnie możliwe jest zewnętrzne, zinstytucjonalizowane wspieranie szkół i placówek, zgodnie z ich realnie zdiagnozowanymi potrzebami, a także doskonalenie całego systemu oświaty poprzez wykorzystanie pozyskanych informacji do prowadzenia polityki edukacyjnej. Projekt adresowany jest równolegle do nauczycieli pracujących w radach pedagogicznych swoich szkół i przedszkoli oraz do nauczycieli różnych specjalności skupionych w tzw. sieci współpracy i samokształcenia. Jego zadaniem jest przygotowanie kadry pedagogicznej do nowego systemu doskonalenia, który będzie obowiązywać od 1 września 2016 roku. Podczas realizacji projekt powinien przygotować dyrektorów i nauczycieli do nowego systemowego rozwiązania zdiagnozowanych potrzeb placówki. Celem dalekosiężnym jest uzyskiwanie coraz wyższej jakości usług edukacyjnych, poprawienie konkurencyjności szkół w powiecie lwóweckim oraz umożliwienie osiągnięcia sukcesu edukacyjnego coraz większej rzeszy uczniów uczących się w naszych placówkach. Głównym celem projektu jest podniesienie jakości systemu doskonalenia nauczycieli w powiecie lwóweckim poprzez opracowanie i wdrożenie do końca września 2015 roku powiatowego programu wspomagania na bazie Rocznych Planów Wspomagania w 24 szkołach i 5 przedszkolach w okresie 1.04.2014 30.09.2015 roku. 1. Podniesienie wiedzy i umiejętności 457 nauczycieli poprzez realizację Rocznych Planów Wsparcia w 29 jednostkach oświatowych na terenie powiatu lwóweckiego w roku szkolnym 2014/2015. 4

2. Poprawa współpracy i wymiany doświadczeń między szkołami i przedszkolami poprzez organizację 6 sieci współpracy i doskonalenia. 3. Podniesienie wiedzy i umiejętności 29 dyrektorów poprzez realizację Rocznych Planów Wsparcia w 29 jednostkach oświatowych na terenie powiatu lwóweckiego w roku szkolnym 2014/2015. Potrzeba realizacji projektu związana jest ze zmianami wprowadzanymi w systemie doskonalenia nauczycieli, stanowiącym integralną część kompleksowego systemu wsparcia placówek oświatowych. Założenia zmodernizowanego systemu zostały opracowane w ramach projektu ORE,,System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół. Podejmowane w ramach tego pilotażowego projektu działania są tematycznie powiązane z tymi obszarami edukacji, które w ostatnich latach zostały objęte istotnymi zmianami. Pozwoli to nie tylko na weryfikację nowych form doskonalenia związanych z bezpośrednim wsparciem rozwoju szkoły, lecz także pomoże dyrektorom szkół oraz nauczycielom w jak najlepszym przygotowaniu się do realizacji polityki edukacyjnej państwa. W powiecie lwóweckim funkcjonuje 53 szkoły i przedszkoli. Placówką wspierającą szkoły jest przede wszystkim Powiatowe Centrum Edukacji, w którego strukturach funkcjonuje Biblioteka Pedagogiczna. System doskonalenia nauczycieli w powiecie wspierają także dwie poradnie psychologiczno-pedagogiczne w Lwówku Śląskim i Gryfowie Śląskim. Placówki te realizowały programy wsparcia szkół i nauczycieli. Działania PCE nie były skoordynowane, brakowało konsolidacji zasobów wszystkich placówek na rzecz szkół i przedszkoli. Wprawdzie badało potrzeby edukacyjne nauczycieli, ale nie przeprowadzało diagnozy potrzeb poszczególnych placówek. Planowane wsparcie opierało się na diagnozie potrzeb nauczycieli, nie zawsze bezpośrednio powiązanych z potrzebami placówek. Programy doskonalenia w związku z tym były nie zawsze spójne z potrzebami szkół i przedszkoli. Na podstawie badań własnych Powiatowego Centrum Edukacji w Lwówku Śląskim zdiagnozowano podstawowe problemy w obszarze doskonalenia nauczycieli: 1. Brak spójności w funkcjonowaniu systemu doskonalenia nauczycieli i współpracy jednostek oświatowych na terenie powiatu lwóweckiego. 2. Brak jednolitych mechanizmów wykorzystania wiedzy i doświadczeń wśród nauczycieli na potrzeby funkcjonowania placówek edukacyjnych. 3. Brak powiązań procesów doskonalenia z potrzebami konkretnych szkół/przedszkoli. 4. Brak forum wymiany doświadczeń nauczycieli umożliwiającego wzajemne uczenie się, upowszechnianie dobrych praktyk i spójność kierunków doskonalenia z potrzebami lokalnych placówek edukacyjnych. Wyniki dwukrotnie przeprowadzonych badań ankietowych (ankiety indywidualne, notatki z diagnoz prowadzonych podczas szkoleń) pokazały, że system doskonalenia nie jest spójny ze szkolnymi planami doskonalenia (77% ankietowanych), współpraca w zakresie wymiany doświadczeń i dzielenia się dobrymi praktykami jest niedostateczna, ponadto brak jest jednolitych mechanizmów wykorzystywania wiedzy i doświadczeń zdobytych podczas szkoleń na potrzeby rozwojowe szkoły. Wskazano także na ograniczony potencjał placówek świadczących usługi na rzecz doskonalenia nauczycieli przede wszystkim z uwagi na trudności z dostępem do specjalistów (ograniczenia budżetowe). Kluczową kwestią problemową jest więc stosunkowo niska jakość funkcjonowania systemu doskonalenia w powiecie lwóweckim ze względu na brak współpracy między wszystkimi placówkami świadczącymi usługi na rzecz doskonalenia nauczycieli i wsparcia szkół, co skutkuje brakiem kompleksowego wsparcia, będącego odpowiedzią na zdiagnozowane potrzeby każdej z placówek. Główna grupa docelowa to nauczyciele zatrudnieni w szkołach i przedszkolach w powiecie lwóweckim. Według danych własnych, na wskazanym terenie pracuje w różnym wymiarze około 800 5

nauczycieli. Organizacja zadań w projekcie uwzględni specyficzny, sfeminizowany charakter tego zawodu (w ramach edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej udział mężczyzn wśród nauczycieli wynosi 0%). Oprócz bezpośrednich beneficjentów, realizacja projektu będzie miała wpływ na inne osoby i instytucje działające w otoczeniu oświaty (Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Policja, Sąd Rodzinny, Kluby i Koła Sportowe) poprzez zmniejszenie problemów uczniów i udzielanie pomocy w środowisku szkolnym. Doskonalenie nauczycieli będzie jednym z trzech filarów nowego systemu wsparcia (oprócz poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego i informacji pedagogicznej), a osoby je prowadzące otrzymają bezpośrednie wsparcie w ramach projektu. Konieczność realizacji wsparcia szkół według nowych zasad będzie miała także wpływ na pracę jednostek samorządu terytorialnego odpowiedzialnych za poszczególne działania oświatowe. Prawidłowo funkcjonujący system doskonalenia to lepiej przygotowani do swojej pracy nauczyciele, co przekłada się na wyższy poziom i konkurencyjność usług edukacyjnych oferowanych przez nasze jednostki oświatowe. W efekcie grupą, która skorzysta na realizacji projektu, będą uczniowie i przedszkolaki, a realizacja projektu umożliwi uzyskiwanie przez nich coraz większych sukcesów edukacyjnych. 2. Baza edukacyjna 2.1. Powiat lwówecki Powiat lwówecki leży w południowo-zachodniej części Dolnego Śląska pomiędzy Dolinami Bobru i Kwisy, obejmując fragmenty Pogórza Kaczawskiego, Pogórza Izerskiego, Gór Kaczawskich oraz Gór Izerskich. W skład powiatu wchodzi 5 gmin, których ośrodki administracyjne znajdują się w Gryfowie Śląskim, Lubomierzu, Lwówku Śląskim, Mirsku i Wleniu. Powiat lwówecki chlubi się liczebnością i klasą swoich zabytków. Do najważniejszych należą zespoły staromiejskie w każdym z pięciu ośrodków administracyjnych, zespoły kościelno-klasztorne (opactwo benedyktynek w Lubomierzu, klasztor Franciszkanów w Lwówku Śląskim), średniowieczne zamki w Gryfowie Śląskim i Wleniu, renesansowe w Maciejowcu i Płakowicach, zespoły pałacowoparkowe w Brunowie, Maciejowcu, Proszówce, Wleniu i Wolbromowie oraz kościoły romańskogotyckie, które znajdują się na terenie całego powiatu. Umiejscowienie geograficzne zapewniło powiatowi lwóweckiemu niezwykle malowniczy charakter, na który składają się zróżnicowane ukształtowanie terenu oraz atrakcyjność przyrodnicza. Dużą liczbę gatunków flory i fauny zawdzięczamy obecności różnych rodzajów siedlisk, takich jak: bory szpilkowe, grady, buczyny, torfowiska, stawy czy zbiorowiska łąkowe. W celu zachowania rzadkich gatunków roślin i zwierząt stosuje się rozmaite prawne formy ochrony przyrody. Na terenie powiatu wyodrębniono rezerwaty torfowiskowe: Torfowisko Izerskie, Torfowisko Doliny Izery oraz rezerwat leśny Góra Zamkowa we Wleniu. Ponadto na tym obszarze funkcjonuje Park Krajobrazowy Doliny Bobru. W sieci obszarów chronionych Natura 2000 znalazły się Torfowiska Gór Izerskich oraz Panieńskie Skały znajdujące się niedaleko Lwówka Śląskiego. Posiadamy wspaniałe walory turystyczne, przyrodnicze i zabytkowe. Położenie w Sudetach Zachodnich to jednocześnie różnorodność geologiczna, która dostarcza wiele minerałów, w tym rozsławionych dzięki Lwóweckiemu Latu Agatowemu najpiękniejszych w Polsce agatów płóczkowskich. Lwówek Śląski siedziba władz powiatowych jest jednym z najstarszych miast dolnośląskich, lokowanych na prawie magdeburskim (prawa miejskie 1217 r.), położonym nad atrakcyjną turystycznie rzeką Bóbr. Powiat lwówecki oferuje wiele atrakcji i możliwości uprawiania sportu i turystyki, a także wypoczynku. Poznawanie niepowtarzalnego klimatu tej ziemi staje się łatwe i dostępne dzięki licznym szlakom turystycznym. Na obszarze powiatu wytyczono ponad 150 km szlaków pieszych i ponad 200 6

km szlaków rowerowych. Gratką dla miłośników sportów wodnych jest możliwość spływu kajakowego rzekami Bóbr i Kwisa. Czas spędzany tutaj dla wielu turystów stanowi wyzwanie bądź inspirację do różnorodnych działań. W skład powiatu wchodzą: gminy miejsko-wiejskie: Gryfów Śląski, Lubomierz, Lwówek Śląski, Mirsk, Wleń miasta: Gryfów Śląski, Lubomierz, Lwówek Śląski, Mirsk, Wleń Rys. 1. Mapa powiatu lwóweckiego Istotnym trendem wpływającym na edukację jest bardzo niski przyrost naturalny i związana z nim zapaść demograficzna. W związku z tą tendencją liczba uczniów w szkołach i przedszkolach co roku spada. Prowadzi do sytuacji, w której istnienie sieci szkół w aktualnej postaci często staje pod znakiem zapytania. Tym samym jest to poważny problem dla szkół ponadgimnazjalnych, w przypadku których narasta zjawisko coraz wyższej konkurencji w obliczu walki o ucznia i chęci utrzymania placówki. Zjawisko to wymusza na nauczycielach konieczność podwyższania jakości pracy, poszukiwania coraz ciekawszych rozwiązań i zachęt dla uczniów. 2.2. Placówki edukacyjne powiatu lwóweckiego wg organów prowadzących Placówki edukacyjne prowadzone przez Powiat Lwówecki: Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Brodatego Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim Technikum Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II w Gryfowie Śląskim Technikum Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II w Gryfowie Śląskim Zasadnicza Szkoła Zawodowa Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II w Gryfowie Śląskim Liceum Ogólnokształcące Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi Lwóweckiej Rakowice Wielkie Zasadnicza Szkoła Zawodowa 7

Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi Lwóweckiej Rakowice Wielkie Technikum Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi Lwóweckiej Rakowice Wielkie Liceum Ogólnokształcące Zespół Placówek Edukacyjno-Wychowawczych w Lwówku Śląskim Szkoła Podstawowa Zespół Placówek Edukacyjno-Wychowawczych w Lwówku Śląskim Gimnazjum Zespół Placówek Edukacyjno-Wychowawczych w Lwówku Śląskim Zasadnicza Szkoła Zawodowa Placówki edukacyjne prowadzone przez Gminę Gryfów Śląski: Przedszkole Publiczne w Gryfowie Śląskim Szkoła Podstawowa im. Władysława Stanisława Reymonta w Uboczu Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Łużyckiej Brygady WOP w Gryfowie Śląskim Szkoła Podstawowa im. ks. Alojsa Andrickiego w Rząsinach Gimnazjum im. Kombatantów Ziemi Gryfowskiej w Gryfowie Śląskim Placówki edukacyjne prowadzone przez Gminę Lubomierz: Przedszkole Miejskie w Lubomierzu Przedszkole Miejskie w Lubomierzu Filia w Pasieczniku Szkoła Podstawowa w Pławnej Odział przedszkolny w Wojciechowie Szkoła Podstawowa w Pławnej Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Lubomierzu Zespół Szkół w Lubomierzu Gimnazjum im. Hieronima Wietora Zespół Szkół w Lubomierzu Liceum Ogólnokształcące im. Aleksandra Kamińskiego Zespół Szkół w Lubomierzu Zasadnicza Szkoła Zawodowa Placówki edukacyjne prowadzone przez Gminę Lwówek Śląski: Publiczne Przedszkole nr 1 w Lwówku Śląskim Publiczne Przedszkole nr 2 w Lwówku Śląskim Szkoła Podstawowa nr 2 im. Bohaterów X Sudeckiej Dywizji Piechoty w Lwówku Śląskim Szkoła Podstawowa nr 3 w Lwówku Śląskim Szkoła Podstawowa nr 3 w Lwówku Śląskim Szkoła Filialna w Zbylutowie Szkoła Podstawowa im. Józefa Gielniaka w Niwnicach Szkoła Podstawowa we Włodzicach Wielkich Szkoła Podstawowa w Płóczkach Górnych Gimnazjum im. Jana Pawła II w Lwówku Śląskim Placówki edukacyjne prowadzone przez Gminę Mirsk: Zespół Szkolno-Przedszkolny w Mirsku Przedszkole Publiczne im. Izerskich skrzatów Zespół Szkolno-Przedszkolny w Mirsku Szkoła Podstawowa im. Osadników Ziemi Mirskiej Szkoła Podstawowa w Giebułtowie Szkoła Podstawowa w Rębiszowie Szkoła Podstawowa w Krobicy Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Mirsku Gimnazjum Publiczne im. Mikołaja Kopernika 8

Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Mirsku Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów II Armii Wojska Polskiego Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Mirsku Technikum Placówki edukacyjne prowadzone przez Gminę Wleń: Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Przedszkole Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Szkoła Podstawowa Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Szkoła Podstawowa Filia w Pilchowicach Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Gimnazjum 2.3. Placówki edukacyjne uczestniczące w projekcie W wyniku rekrutacji do udziału w projekcie zakwalifikowano 29 placówek: 5 przedszkoli, 11 szkół podstawowych, 5 gimnazjum oraz 8 szkół ponadgimnazjalnych. 1. Publiczne Przedszkole nr 1 w Lwówku Śląskim Aleja Wojska Polskiego 21 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 647 77 24 e-mail: przedszkole.nr1@poczta.onet.pl 2. Publiczne Przedszkole nr 2 w Lwówku Śląskim ul. Partyzantów 10 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 47 21 e-mail: ppnr2@poczta.onet.pl 3. Przedszkole Publiczne w Gryfowie Śląskim ul. Młyńska 8 59-620 Gryfów Śląski tel. 75 781 37 89 e-mail: przedszkole.gryfow@interia.pl 4. Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Przedszkole ul. Dworcowa 10 59-610 Wleń tel. 500 069 223 e-mail: przedszkolewlen@o2.pl 5. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Mirsku Przedszkole Publiczne im. Izerskich skrzatów ul. Betleja 27 59-630 Mirsk tel. 75 783 42 77 e-mail: izerskieskrzaty@onet.pl 9

6. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Mirsku Szkoła Podstawowa im. Osadników Ziemi Mirskiej ul. Betleja 32 59-630 Mirsk tel. 75 783 42 23 e-mail: spmirsk@republika.pl 7. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Bohaterów X Sudeckiej Dywizji Piechoty w Lwówku Śląskim Aleja Wojska Polskiego 1A 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 46 59 e-mail: sp2lwowekslaski@vp.pl 8. Szkoła Podstawowa nr 3 w Lwówku Śląskim ul. Pałacowa 11 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 43 52 e-mail: sp3@lwowekslaski.pl 9. Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Szkoła Podstawowa ul. Dworcowa 10 59-610 Wleń tel. 75 713 63 69 e-mail: szkolawlen@poczta.onet.pl 10. Szkoła Podstawowa w Pławnej Pławna 23 59-623 Lubomierz tel. 75 783 31 35 e-mail: spplawna@interia.pl 11. Szkoła Podstawowa im. Władysława Stanisława Reymonta w Uboczu Ubocze 169 59-620 Gryfów Śląski tel. 75 781 12 65 e-mail: spubocze@wp.pl 12. Szkoła Podstawowa nr 3 w Lwówku Śląskim Szkoła Filialna w Zbylutowie Zbylutów 133 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 784 32 91 e-mail: szkolazbylutow@op.pl 13. Szkoła Podstawowa im. Józefa Gielniaka w Niwnicach Niwnice 149 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 28 89 e-mail: spn1@op.pl 10

14. Szkoła Podstawowa we Włodzicach Wielkich Włodzice Wielkie 32 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 784 11 26 e-mail: spwlodzice@onet.pl 15. Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Łużyckiej Brygady WOP w Gryfowie Śląskim ul. Uczniowska 17 59-620 Gryfów Śląski tel. 75 781 34 86 e-mail: sp_gryfow@op.pl 16. Gimnazjum im. Jana Pawła II w Lwówku Śląskim ul. Jana Pawła II 35 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 47 92 e-mail: gimlwowek@poczta.onet.pl 17. Gimnazjum im. Kombatantów Ziemi Gryfowskiej w Gryfowie Śląskim ul. Uczniowska 11 59-620 Gryfów Śląski tel. 75 781 32 69 e-mail: gimnazjum@v-net.pl 18. Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Mirsku Gimnazjum Publiczne im. Mikołaja Kopernika ul. Wodna 2 59-630 Mirsk tel. 75 783 42 50 e-mail: zslgmirsk@tlen.pl 19. Zespół Szkół w Lubomierzu Gimnazjum im. Hieronima Wietora ul. Chopina 9 59-623 Lubomierz tel. 75 783 36 34 e-mail: zsoizbub@poczta.onet.pl 20. Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Gimnazjum ul. Dworcowa 10 59-610 Wleń tel. 75 713 63 69 e-mail: szkolawlen@poczta.onet.pl 21. Zespół Szkół w Lubomierzu Liceum Ogólnokształcące im. Aleksandra Kamińskiego ul. Chopina 9 59-623 Lubomierz tel. 75 783 36 34 e-mail: zsoizbub@poczta.onet.pl 11

22. Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Mirsku Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów II Armii Wojska Polskiego ul. Wodna 2 59-630 Mirsk tel. 75 783 42 50 e-mail: zslgmirsk@tlen.pl 23. Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Brodatego ul. Henryka Brodatego 1 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 43 49 e-mail: zs6@wp.pl 24. Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim Technikum ul. Henryka Brodatego 1 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 43 49 e-mail: zs6@wp.pl 25. Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II w Gryfowie Śląskim Technikum ul. Kolejowa 16 59-620 Gryfów Śląski tel. 75 781 34 54 e-mail: zsoiz.jp2@wp.pl 26. Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II w Gryfowie Śląskim Zasadnicza Szkoła Zawodowa ul. Kolejowa 16 59-620 Gryfów Śląski tel. 75 781 34 54 e-mail: zsoiz.jp2@wp.pl 27. Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi Lwóweckiej Rakowice Wielkie Zasadnicza Szkoła Zawodowa Rakowice Wielkie 48 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 43 63 e-mail: zsetrakowice@op.pl 28. Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi Lwóweckiej Rakowice Wielkie Technikum Rakowice Wielkie 48 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 782 43 63 e-mail: zsetrakowice@op.pl 12

29. Szkoła Podstawowa w Płóczkach Górnych Płóczki Górne 58 59-600 Lwówek Śląski tel. 75 784 60 56 e-mail: spploczki@go2.pl Placówki edukacyjne w powiecie lwóweckim Placówki niebiorące udziału w projekcie Placówki biorące udział w projekcie Wykres nr 1 Udział placówek edukacyjnych w projekcie Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim Struktura placówek edukacyjnych uczestniczących w projekcie Szkoły ponadgimnazjalne 8 Gimnazja 5 Przedszkola 5 Szkoły podstawowe 11 Wykres nr 2 Struktura placówek edukacyjnych uczestniczących w projekcie 13

2.4. Diagnoza potrzeb edukacyjnych Kształcenie i doskonalenie nauczycieli ma kluczowe znaczenie w osiąganiu przez uczniów sukcesów edukacyjnych. Biorąc pod uwagę zmieniające się warunki w środowisku pracy, konieczność bycia elastycznym i otwartym na nowe trendy w procesie nauczania i wychowania, pracownicy systemu oświaty potrzebują wsparcia i pomocy. Zgodnie z planem pracy Powiatowego Centrum Edukacji w Lwówku Śląskim, zdobycie specjalistycznej wiedzy i doskonalenie umiejętności zawodowych nauczycieli staje się priorytetem. Potrzeby oświaty wpisują się także w Dolnośląską Strategię Innowacji, gdzie w dziale 23 Edukacja dla innowacji zwrócono uwagę na to, że Innowatorom potrzebna jest szeroka wiedza ogólna, specyficzna wiedza szczegółowa, kreatywność, umiejętność uczenia się przez eksperymenty, kooperatywność i umiejętności komunikacyjne. Kształtowanie takich osobowości powinno zaczynać się już w przedszkolach. Wymaga to poważnej zmiany istniejącego modelu edukacji, a zwłaszcza większego nacisku na kształtowanie kapitału społecznego. Aby pomóc w osiągnięciu tego celu, należy wesprzeć środowisko nauczycielskie i zwiększyć jego mobilność. W procesie innowacyjności znaczenie ludzi uzdolnionych, mających ponadprzeciętne umiejętności, jest ogromne, dlatego ważne jest wsparcie i znajdowanie młodych talentów już od najmłodszych lat. Dolnośląska Strategia Innowacji zwraca uwagę na to, że: Potrzebna jest diagnostyczna i metodyczna pomoc nauczycielom natrafiającym na uczniów o ponadprzeciętnych talentach innowacyjnych. Implikuje to dalszą rozbudowę systemu zdolny Śląsk. Potrzebna jest przestrzeń (zarówno w dosłownym, jak i przenośnym sensie) dla twórczego eksperymentowania. Założenia,,Powiatowego Programu Wspomagania szkół i przedszkoli w powiecie lwóweckim oraz projektu Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim doskonale wpisują się w realizację potrzeb określonych w przywołanej Strategii. Strategia Rozwoju Kraju 2020 upatruje rozwój administracji publicznej w konieczności zmiany filozofii i zdecydowanego przejścia od modelu administrowania do zarządzania rozwojem, czyli określenie celów rozwojowych i zaprojektowanie instrumentów ich realizacji, a następnie podejmowanie konsekwentnych działań prowadzących do ich urzeczywistnienia. Wychodząc naprzeciw tej tezie, proponujemy wprowadzenie,,powiatowego Programu Wspomagania szkół i przedszkoli w powiecie lwóweckim. Wprowadzenie tego programu i jego koordynacja stanowić będzie element zarządzania rozwojem w dziedzinie rozwoju oświaty na terenie powiatu lwóweckiego. Odnosząc się do kolejnych zapisów Strategii Rozwoju Kraju 2020, mówiących o takich potrzebach, jak rozwój kapitału społecznego jako jedno z kluczowych wyzwań Polski na najbliższe dziesięciolecie, stwierdzić należy, że przyjęcie i realizacja niniejszego programu doskonale wpisze się w te założenia. Rozwój kapitału społecznego jest to proces mający na celu zwiększenie skali i trwałości zaangażowania obywatela w sprawy społeczne także przez zwiększenie udziału obywatela w sprawowaniu władzy i silniejsze zaangażowanie w formułowanie i wdrażanie polityki rozwoju kraju. Strategia Rozwoju Kraju 2020 mówi o stworzeniu warunków do przeprowadzenia tego procesu przez sprzyjanie oddolnym inicjatywom społecznym. Mowa o tym, że państwo będzie wzmacniać postawy aktywnego, świadomego obywatelstwa, postawy przedsiębiorcze i proinnowacyjne. Dokument ten zapewnia, że wprowadzone zostaną zmiany w programach nauczania polegające na włączeniu lub zwiększeniu zakresu zagadnień obejmujących edukację obywatelską, kulturalną i medialną oraz wzmocnieniu elementów rozwijających kreatywne myślenie i umiejętność kooperacji. Programy nauczania zostaną uzupełnione o praktyczne aspekty edukacji obywatelskiej, np. angażowanie się w istotne kwestie lokalne z wykorzystaniem instytucji wolontariatu oraz o elementy związane z edukacją ekonomiczną uwzględniającą m.in. tematykę przedsiębiorczości społecznej. Zapisy Strategii Rozwoju Kraju 2020 wskazują na konieczność 14

dokształcenia kadry nauczycielskiej adekwatnie do proponowanych zmian w systemie oświaty. Nauczyciele, oprócz szkoleń branżowych, będą potrzebowali wsparcia merytorycznego, organizacyjnego i technicznego, do czego doskonale wpisze się ten program. Przy pomocy Powiatowego Programu Wspomagania szkół i przedszkoli w powiecie lwóweckim będzie można rozpocząć proces rozwoju kapitału społecznego, a sam program spowoduje utworzenie rodzaju platformy wymiany informacji i doświadczeń naszego regionu. Potrzeby wspomagania nauczycieli w powiecie lwóweckim wynikają z diagnozy przeprowadzonej w celu przygotowania projektu Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim w ramach POKL Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie 3.5. Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół. Diagnozie edukacyjnej poddani zostali dyrektorzy szkół i placówek oświatowych. Przede wszystkim ze względu na ograniczone środki finansowe, przy tak dużej ilości nauczycieli, nie są zaspokajane ich potrzeby doskonalenia. Działania podejmowane przez PCE, niestety, nie mają przez to charakteru systemowego wsparcia. Badanie ankietowe wykazało przede wszystkim: Niespójność systemu doskonalenia ze szkolnymi planami doskonalenia. Niedostateczna współpraca w zakresie wymiany doświadczeń i dzielenia się dobrymi praktykami. Brak jednolitych mechanizmów wykorzystywania wiedzy i doświadczeń zdobytych podczas szkoleń na potrzeby rozwojowe szkoły, w tym nabyta wiedza nie jest przekazywana nauczycielom. Ograniczony potencjał placówek świadczących usługi na rzecz doskonalenia nauczycieli z uwagi na trudności z dostępem do specjalistów i ograniczenie budżetowe. Podczas tego samego badania określono główne: POTRZEBY: opracowanie i wdrożenie spójnego z potrzebami szkół programu wspomagania dla konkretnych grup nauczycieli. BARIERY: ograniczone możliwości bezpłatnego uczestnictwa w szkoleniach realizowanych przez ekspertów/specjalistów na miejscu (w siedzibie PCE), brak możliwości organizacyjnych, technicznych i finansowych pozwalających na łatwą wymianę zdobytych doświadczeń i podnoszenia samokształcenia. OCZEKIWANIA: skuteczne rozwiązywanie problemów w poszczególnych obszarach edukacyjnych, opracowanie systemu wdrażania zmian do praktyki szkolnej. Projekt Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim zakłada poprawę jakości wspomagania nauczycieli w celu osiągnięcia jak najwyższych wyników nauczania wśród uczniów na wszystkich poziomach edukacji. Przygotowany dzięki staraniom Powiatowego Centrum Edukacji w Lwówku Śląskim program wsparcia nauczycieli zakłada niwelacje głównych wskazanych w diagnozie problemów. Realizacja większości założeń jest możliwa dzięki pozyskaniu środków finansowych, które umożliwiają tak szeroki wachlarz działań. Za pomocą tych działań mamy nadzieję rozszerzyć zakres współpracy nauczycieli. Efekt ten jest dodatkową wartością dodaną tego projektu i będzie miał przez wiele lat pozytywny wpływ na rynek edukacyjny powiatu lwóweckiego. 15

Analizując dane statystyczne dotyczące zdawalności egzaminów przez dzieci i młodzież na terenie powiatu lwóweckiego, zgodnie z danymi OKE we Wrocławiu opublikowanych raporcie w 2013 roku, stwierdzić należy, że nie odbiegały one znacznie od średnich ze szkół z całego województwa dolnośląskiego. Wprowadzenie systemowego wsparcia pracy nauczycieli może wesprzeć poprawę tendencji w tych palcówkach, gdzie wyniki są nieco słabsze, ale także prowadzić do coraz wyższej konkurencyjności szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu lwóweckiego na szeroko rozumianym rynku oświatowym. 3. Wspomaganie Założenia projektowe przewidują kilka istotnych działań. Przede wszystkim wspomaganie jest adresowane do szkoły, a nie wyłącznie do poszczególnych osób lub grup. Poprzez doskonalenie nauczycieli całościowo oddziałuje się na szkołę rozumianą jako złożoną organizację. Ponadto wspomaganie ułatwia w rozwiązywaniu problemów. Nie wyręcza i nie narzuca rozwiązań placówka systemu wspomagania musi uwzględniać podmiotową, autonomiczną rolę szkoły lub placówki i ściśle współpracować ze szkołą lub placówką przy organizowaniu i realizacji wszelkich działań wspierających. Wspomaganie wynika z indywidualnej sytuacji szkoły i odpowiada na jej specyficzne potrzeby. Wspomaganie będzie procesem. Odejdzie od pojedynczych form doskonalenia na rzecz długofalowych form pomocy placówce, obejmujących cały proces wspomagania, poczynając od przeprowadzenia diagnozy potrzeb placówki, poprzez pomoc w realizacji zaplanowanych działań, aż po wspólną ocenę efektów. Należy zaznaczyć, że w procesie wspomagania uwzględniane będą także efekty kształcenia, w szczególności wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej placówki oraz wyniki sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych. Wszystkie prowadzone w tym zakresie działania podporządkowane są przekonaniu o tym, że doskonalenie powinno być związane z autentyczną, towarzyszącą dyrektorowi i pracownikom potrzebą podnoszenia jakości pracy, niezależnie od już osiągniętego stopnia rozwoju. Wspomaganie w ramach projektu Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim niesie wiele korzyści: Dyrektorowi Pomoc w pogłębieniu diagnozy potrzeb szkoły oraz w wyborze priorytetowego obszaru rozwoju. Pomoc w zaplanowaniu i organizowaniu doskonalenia nauczycieli zgodnie z aktualnymi potrzebami szkoły. Ułatwienie kontaktów z instytucjami odpowiedzialnymi za udzielanie pomocy uczniom, rodzicom i nauczycielom. Nauczycielom Pomoc we wdrażaniu do praktyki zawodowej zmian wprowadzanych w oświacie. Pomoc w zaplanowaniu i realizowaniu własnego rozwoju zawodowego zgodnie z aktualnymi potrzebami szkoły. Organizacja szkoleń i warsztatów bezpośrednio w szkole. Pomoc i wsparcie we wdrażaniu zdobytych umiejętności. 3.1. SORE W ramach projektu przewidziano zatrudnienie Szkolnych Organizatorów Rozwoju Edukacji. Są to osoby, które pracują na rzecz szkoły i wspierają ją w ramach realizowanego w powiecie projektu. Głównym zadaniem stojącym przed SORE jest inicjowanie, wdrażanie i monitorowanie 16

rocznego planu wsparcia szkoły w określonym aspekcie jej działalności. Plan ten będzie służyć wprowadzeniu zmian, które przyczynią się do poprawy jakości działania szkoły i doskonalenia kompetencji osób w niej pracujących. SORE jest zewnętrznym konsultantem, który wspiera szkołę i dyrektora, towarzysząc oraz służąc pomocą na kolejnych etapach realizacji planu wsparcia. Do jego zadań należy przede wszystkim nawiązanie kontaktu ze szkołą, przedstawienie dyrektorowi pakietu dostępnych w ramach projektu ofert doskonalenia, przybliżenie i omówienie zasad, na których opiera się nowy system. SORE komunikuje się i buduje relacje ze szkołą, pozostając w stałym kontakcie z jej dyrektorem i pracownikami zaangażowanymi w realizację rocznego planu wsparcia. Swoje działania podejmuje bezpośrednio w szkole, którą wspiera, jednak ponieważ jest osobą z zewnątrz nie pozna jej lepiej i nie zdobędzie bardziej adekwatnych informacji niż dyrektor czy nauczyciele. Tak więc to do nich ostatecznie należy przeprowadzenie autodiagnozy, a następnie określenie priorytetów rozwoju szkoły i sformułowanie oczekiwań. Dopiero to może być punktem wyjścia do planowania konkretnych działań i konstruowania rocznego planu wsparcia, korzystając z jednej z ofert doskonalenia proponowanych w ramach projektów powiatowych. SORE pełni w opisanym procesie wyłącznie funkcję koordynatora działań, moderatora i doradcy. W projekcie Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim zatrudniono sześciu Szkolnych Organizatorów Rozwoju Edukacji w ramach umowy zlecenia w wymiarze 50 godzin miesięcznie. Pozwoli to na realizację zadań na wysokim poziomie. Każdemu SORE w projekcie zostały przydzielone placówki, z którymi będzie bezpośrednio pracował. SORE: Elżbieta Szawłowska Jadwiga Zaborek Mariola Wasilewska Monika Ignaciuk-Borkowska Janina Huterska-Górecka Paweł Śliwiński Przydział placówek Elżbieta Szawłowska Publiczne Przedszkole nr 1 w Lwówku Śląskim Publiczne Przedszkole nr 2 w Lwówku Śląskim Gimnazjum im. Jana Pawła II w Lwówku Śląskim Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II w Gryfowie Śląskim Zespół Szkół Zawodowych Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Jana Pawła II w Gryfowie Śląskim Technikum Jadwiga Zaborek Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Przedszkole Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Szkoła Podstawowa Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Gimnazjum Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Brodatego Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim Technikum 17

Mariola Wasilewska Szkoła Podstawowa nr 3 w Lwówku Śląskim Szkoła Podstawowa im. Józefa Gielniaka w Niwnicach Szkoła Podstawowa we Włodzicach Wielkich Szkoła Podstawowa nr 3 w Lwówku Śląskim Szkoła Filialna w Zbylutowie Szkoła Podstawowa w Płóczkach Górnych Monika Ignaciuk-Borkowska Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Łużyckiej Brygady WOP w Gryfowie Śląskim Szkoła Podstawowa im. Władysława Stanisława Reymonta w Uboczu Gimnazjum im. Kombatantów Ziemi Gryfowskiej w Gryfowie Śląskim Szkoła Podstawowa nr 2 im. Bohaterów X Sudeckiej Dywizji Piechoty w Lwówku Śląskim Janina Huterska-Górecka Publiczne Przedszkole w Gryfowie Śląskim Zespół Szkolno-Przedszkolny w Mirsku Przedszkole Publiczne im. Izerskich skrzatów Zespół Szkolno-Przedszkolny w Mirsku Szkoła Podstawowa im. Osadników Ziemi Mirskiej Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Mirsku Gimnazjum Publiczne im. Mikołaja Kopernika Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych w Mirsku Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów II Armii Wojska Polskiego Paweł Śliwiński Szkoła Podstawowa w Pławnej Zespół Szkół w Lubomierzu Gimnazjum im. Hieronima Wietora Zespół Szkół w Lubomierzu Liceum Ogólnokształcące im. Aleksandra Kamińskiego Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi Lwóweckiej 21w Rakowicach Wielkich Technikum Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi Lwóweckiej w Rakowicach Wielkich Zasadnicza Szkoła Zawodowa 3.2. Roczne Plany Wspomagania Roczny Plan Wspomagania (RPW): plan wspomagania zbudowany na bazie oferty doskonalenia, realizowany w szkole/przedszkolu przy współpracy SORE, obejmujący cały proces wspomagania od diagnozy potrzeb, poprzez planowanie i realizację konkretnych działań (np. warsztaty, konsultacje, wykłady) aż po pomoc nauczycielom we wprowadzaniu zmiany i ewaluację całego procesu. RPW realizowany jest w trakcie jednego roku szkolnego. Główne cele Rocznych Planów Wspomagania zdiagnozowane na podstawie szkolnych planów: utworzenie i wdrożenie efektywnego systemu pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zwiększenie zaangażowania nauczycieli w diagnozowanie potrzeb szkoły i planowanie jej rozwoju, podniesienie kompetencji nauczycieli i uczniów w zakresie technik nauczania i uczenia się oraz metod motywowania do nauki, wprowadzenie elementów oceniania kształtującego, które zwiększy motywację uczniów oraz poczucie odpowiedzialności za procesy edukacyjne i uzyskane efekty, 18

usprawnienie istniejącego w szkole systemu pracy z uczniem zdolnym, zgodnego ze specyfiką i możliwościami szkoły oraz objęcie jak największej liczby uczniów zdolnych profesjonalnym wsparciem w zakresie działań edukacyjnych, zbudowanie systemu wsparcia dla wychowawców, aby umożliwić osiąganie zaplanowanych efektów wychowawczych oraz zapewnić lepszą współpracę wychowawcy z uczniami i rodzicami. Główne problemy wykazane w Rocznych Planach Wspomagania (RPW) opracowanych przez SORE: sztampowe podejście nauczycieli do nauczania, konieczność doskonalenie kadry pedagogicznej w zakresie przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej, brak dostatecznej wiedzy na temat ewaluacji, zbyt niskie jak na zbadany potencjał szkoły wyniki, jakie uczniowie uzyskują na egzaminach, brak doskonalenia nauczycieli i uczniów w zakresie nowoczesnych technik i metod nauczania i uczenia się oraz metod motywowania do nauki, słaba współpraca z rodzicami dzieci, nieadekwatne metody dydaktyczne dobierane przez nauczycieli niedostosowane do potrzeb i możliwości uczniów. Szczegółowe cele najczęściej wskazywane w Rocznych Planach Wspomagania: poznanie przez nauczycieli i rodziców różnorodnych form integracji i komunikacji przedszkola z rodzicami, podniesienie niezbędnych u nauczycieli kompetencji w zakresie komunikacji interpersonalnej, opracowanie i sukcesywne wdrażanie zasad efektywnej pracy rady rodziców i form jej współpracy z nauczycielami i dyrekcją przedszkola, wypracowanie systemu współpracy z rodzicami oraz procedur wychowawczych. W ramach projektu Poprawa systemu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Lwóweckim opracowano następujące Roczne Plany Wspomagania: Publiczne Przedszkole nr 1 w Lwówku Śląskim Z wywiadu z dyrektorem przedszkola wynika, że mocną stroną placówki sprzyjającą rozwojowi jest wykwalifikowana kadra pedagogiczna, bardzo dobra atmosfera pracy, współdziałanie nauczycieli przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych, planowanie, realizowanie i analizowanie wszystkich działań edukacyjnych w ramach współpracy całego zespołu nauczycielskiego. Szansę rozwoju placówki upatruje się w możliwości zatrudnienia specjalistów wspierających pracę nauczycieli. Dyrektor zaakcentował potrzebę podjęcia działań ukierunkowanych na optymalny rozwój dzieci w pierwszym etapie edukacyjnym oraz przygotowanie do realizacji obowiązku szkolnego w warunkach zapewniających poczucie bezpieczeństwa i pewności zarówno dzieciom jak i ich rodzicom. Zdaniem dyrektora głównymi obszarami wsparcia wymagającymi zmian są: zwiększenie umiejętności obserwacji oraz diagnozowania mocnych i słabych stron dziecka, dostosowanie metod pracy do indywidualnych potrzeb rozwojowych dziecka, efektywniejsze wykorzystanie nowoczesnych metod angażujących i motywujących przedszkolaka, doskonalenie kompetencji komunikacyjnych nauczycieli w kwestii współpracy i rozwiązywania bieżących problemów wynikających ze słabej kondycji rodziny (rozwody, praca za granicą), 19

doskonalenie umiejętności udzielania informacji zwrotnej rodzicom (zwłaszcza niepochlebnych) na temat zachowania dziecka oraz jego postępów w nabywaniu umiejętności i wiadomości. Członkowie rady pedagogicznej jako mocne strony przedszkola wymieniają: wysoki stopień wykwalifikowania kadry pedagogicznej, bardzo dobry stopień przygotowania dzieci do podjęcia nauki w szkole, prowadzenie edukacji w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego przedszkolaków, dobrą współpracę z rodzicami oraz środowiskiem lokalnym. Rada pedagogiczna jako główne obszary wymagające zmiany wskazała: brak kwalifikacji nauczycieli do pracy z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, niewystarczające umiejętności w zakresie diagnozowania rozwoju emocjonalnego dzieci, konieczność poznania i doskonalenia nowatorskich, motywujących metod pracy z przedszkolakiem, doskonalenie komunikacji i współpracy w zespole nauczycielskim oraz z rodzicami. W wyniku warsztatu diagnostyczno-rozwojowego zespół zadaniowy podjął decyzję o poszerzeniu swoich kompetencji w zakresie obserwacji i diagnozowania rozwoju dziecka, zwiększeniu umiejętności prowadzenia zajęć z wykorzystaniem nowoczesnych metod angażujących i rozwijających aktywność poznawczą oraz kreatywność przedszkolaka, doskonalenia kompetencji komunikacyjnych między pracownikami i rodzicami. Oferta nr 10: Praca z uczniem młodszym Cel główny: W roku szkolnym 2014/2015 nauczyciele zwiększą efektywność oddziaływań wychowawczodydaktycznych dzięki podniesieniu kompetencji w zakresie obserwacji, diagnozowania, aktywizowania i wykorzystania nowatorskich metod w pracy z przedszkolakiem. doskonalenie umiejętności nauczycieli z zakresu diagnozowania rozwoju dzieci obserwacja dzieci młodszych i diagnoza przedszkolna, wzbogacenie warsztatu pracy o nowe metody angażujące dzieci do nauki, rozwijania umiejętności współpracy w grupie oraz o sposoby motywowania dziecka młodszego, doskonalenie kompetencji w obszarze komunikacji interpersonalnej: udzielanie informacji zwrotnej dzieciom i rodzicom odnośnie postępów edukacyjnych dziecka, przepływ informacji miedzy nauczycielami, wykorzystanie i wdrożenie przez nauczycieli w praktykę przedszkolną poznanych metod diagnozowania rozwoju, aktywizowania i motywowania przedszkolaków. Publiczne Przedszkole nr 2 w Lwówku Śląskim W rozmowie dyrektor podkreślił potrzebę podjęcia działań ukierunkowanych na optymalny rozwój dzieci w pierwszym etapie edukacyjnym oraz przygotowanie do realizacji obowiązku szkolnego, wdrożenie nowatorskich metod pracy z przedszkolakami z wykorzystaniem nowoczesnych technologii TIK. Zdaniem dyrektora głównymi obszarami wsparcia wymagającymi zmian są: zwiększenie umiejętności obserwacji oraz diagnozowania mocnych i słabych stron dziecka, dostosowanie metod pracy do indywidualnych potrzeb rozwojowych dziecka, efektywniejsze wykorzystanie nowoczesnych metod angażujących i motywujących przedszkolaka, doskonalenie kompetencji komunikacyjnych nauczycieli w kwestii współpracy zespołu nauczycielskiego, 20

doskonalenie form współpracy z rodzicami oraz umiejętności udzielania informacji zwrotnej rodzicom (zwłaszcza niepochlebnych) na temat zachowania dziecka oraz jego postępów w nabywaniu umiejętności i wiadomości. Członkowie rady pedagogicznej jako mocne strony przedszkola wymieniają: wysoki stopień wykwalifikowania kadry pedagogicznej, wsparcie logopedy, pedagoga i psychologa w realizacji procesów edukacyjnych, bezpieczeństwo (monitoring), bardzo dobra baza lokalowa i dydaktyczna (funkcjonalne sale, plac zabaw, komputery, tablica interaktywna), szeroka oferta zajęć dodatkowych, wysoki stopień przygotowania dzieci do podjęcia nauki w szkole, prowadzenie edukacji w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego przedszkolaków, dobra współpraca z rodzicami oraz środowiskiem lokalnym. Rada pedagogiczna jako główne obszary wymagające zmiany wskazała: brak kwalifikacji nauczycieli do pracy z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, niewystarczające umiejętności w zakresie diagnozowania rozwoju emocjonalnego dzieci, konieczność poznania i doskonalenia nowatorskich metod pracy z przedszkolakiem, wykorzystania technik multimedialnych i technologii komputerowej w pracy, doskonalenia komunikacji interpersonalnej i współpracy w zespole nauczycielskim oraz z rodzicami. W wyniku warsztatu diagnostyczno-rozwojowego zespół zadaniowy podjął decyzję o poszerzeniu swoich kompetencji w zakresie obserwacji i diagnozowania rozwoju dziecka, zwiększeniu umiejętności prowadzenia zajęć z wykorzystaniem nowoczesnych metod angażujących i rozwijających aktywność poznawczą oraz kreatywność przedszkolaka, wykorzystaniu w pracy z przedszkolakami TIK, doskonalenia kompetencji komunikacyjnych między pracownikami i rodzicami. Oferta nr 10: Praca z uczniem młodszym Cel główny: W roku szkolnym 2014/2015 nauczyciele zwiększą efektywność oddziaływań wychowawczodydaktycznych dzięki podniesieniu kompetencji w zakresie obserwacji, diagnozowania, aktywizowania i wykorzystania nowatorskich metod w pracy z przedszkolakiem. doskonalenie umiejętności nauczycieli z zakresu diagnozowania rozwoju dzieci obserwacja dzieci młodszych i diagnoza przedszkolna, wzbogacenie warsztatu pracy o nowe metody angażujące dzieci do nauki, rozwijania umiejętności współpracy w grupie oraz o sposoby motywowania dziecka młodszego, doskonalenie kompetencji w obszarze komunikacji interpersonalnej: udzielanie informacji zwrotnej dzieciom i rodzicom odnośnie postępów edukacyjnych dziecka, przepływ informacji miedzy nauczycielami, wykorzystanie i wdrożenie przez nauczycieli w praktykę przedszkolną poznanych metod diagnozowania rozwoju, aktywizowania i motywowania przedszkolaków. Publiczne Przedszkole w Gryfowie Śląskim W udzielonym wywiadzie dyrektor przedszkola wyraża zadowolenie z bardzo dobrych relacji między pracownikami. Docenia życzliwość, wzajemną pomoc i zrozumienie wśród wszystkich pracowników w wypełnianiu codziennych zadań i nowych wyzwań pracy placówki. Dyrektor podkreśla z dumą, że przedszkole jest znane i bardzo dobrze oceniane w środowisku lokalnym. Wskazuje na aktywność placówki w życiu miasta i gminy związaną z udziałem dzieci w imprezach i uroczystościach o charakterze kulturalnym i charytatywnym. Dyrektor uważa, że siłą przedszkola 21

i podstawą dotychczasowych osiągnięć jest współdziałanie zespołu, otwartość na propozycje i inspiracje ciekawych działań z dziećmi wypływające od grona pedagogicznego i ze środowiska zewnętrznego, a także otwartość na konstruktywną krytykę i ocenę. Dyrektor wyraża troskę o podniesienie jakości pracy placówki dostrzega potrzebę doskonalenia umiejętności nauczycielek w obszarze konstruowania własnych programów, projektów, w tym szczególnie opracowywanie strategii działań do indywidualnych potrzeb dzieci z uwzględnieniem zasad (procedur) określonych w rozporządzeniu MEN o pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także potrzebę wzmocnienia współpracy z rodzicami dziecka. Zdaniem dyrektor priorytetem rozwojowym placówki i obszarem wsparcia nauczycieli w doskonaleniu warsztatu pracy jest poprawa umiejętności dostosowywania działań pedagogicznych do zdiagnozowanych, szczególnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci, dokumentowanie pracy z dzieckiem oraz umiejętność realizowania szczególnych potrzeb dzieci w projektowanych zajęciach dla całej grupy. Na spotkaniu z radą pedagogiczną nauczycielki wskazały trzy główne obszary w zakresie potrzeby wsparcia rozwojowego, warunkującego podniesienie jakości pracy: pomoc psychologicznopedagogiczną, wprowadzanie innowacji i metodę projektu. Wyraziły potrzeby m.in. w pytaniach/stwierdzeniach: Jak napisać plan pracy z dzieckiem opóźnionym w rozwoju? Jak pracować z dzieckiem wybitnie zdolnym? Praca z dzieckiem trudnym, Tworzenie programów indywidualnych/wspomagających, Dziecko niepełnosprawne umysłowo w grupie, Jak pracować z rodzicem problemowym? Tworzenie programów innowacyjnych, Metoda projektu, Wprowadzanie nowości programów z uwzględnieniem całości dokumentacji. W wyniku dyskusji rada pedagogiczna sformułowała problem: Jak rozpoznawać i zaspokajać indywidualne potrzeby rozwojowe dzieci i udzielać właściwej pomocy. W czasie pogłębionej diagnozy problemu, podczas pracy zespołu zadaniowego nauczycielki stwierdziły, że w dotychczasowej praktyce w zakresie rozpoznawania potrzeb dzieci i udzielania im pomocy działają bardziej na zasadzie intuicji wspomaganej ogólną wiedzą. Wyraziły brak pewności w adekwatnym sposobie postępowania z dzieckiem, wskazały na słabe umiejętności diagnozowania i pracy z dzieckiem uzdolnionym, zaznaczyły brak umiejętności gospodarowania czasem przeznaczonym dla dziecka z potrzebami (organizacja pracy w licznej grupie). Za przyczynę stanu uznały brak pogłębionej wiedzy w zakresie omawianego problemu, niedostateczne umiejętności planowania i organizacji pracy, poczucie braku komfortu, niespełnienia, wynikające z obciążenia wielością zadań. Zasygnalizowały świadomość, że warsztat pracy nauczyciela powinien być profesjonalny i należy zmodyfikować styl pracy, doskonalić planowanie pracy oraz wzmocnić własne zaufanie do siebie i osobistych kompetencji pedagogicznych. W wyniku pracy zespołu nauczycielki i dyrektor podjęły decyzję, że priorytetem rozwojowym i obszarem wymagającym wsparcia jest wspieranie rozwoju indywidualnego dzieci z uwzględnieniem potrzeb i możliwości każdego dziecka. Oferta nr 12: Praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Cel główny: Do końca września 2015 r. nauczycielki podniosą swoje kompetencje w zakresie rozpoznawania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i udzielania im stosownej pomocy psychologicznopedagogicznej. Do końca grudnia 2014 r. nauczycielki poznają zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Do końca grudnia 2014 r. nauczycielki będą prawidłowo interpretować zachowania dziecka i wyciągać wnioski diagnostyczne. 22

Do końca czerwca 2015 r. nauczycielki utworzą programy wsparcia do wybranych przypadków. Do końca czerwca 2015 r. nauczycielki zorganizują pracę w grupie z uwzględnieniem indywidualizacji. Do końca września 2015 r. nauczycielki wypracują katalog pomocnych narzędzi i środków do diagnozowania potrzeb rozwojowych dzieci i udzielania wsparcia dzieciom i rodzicom. Zespół Szkół im. św. Jadwigi Śląskiej we Wleniu Przedszkole Dyrektor za priorytetowe kierunki rozwoju nauczycieli przedszkola uważa współpracę nauczycieli na rzecz indywidualizacji procesu nauczania i wychowania oraz bezpieczeństwa dzieci. M.in. bardzo ważną kwestią jest adaptacja dzieci w nowych warunkach lokalowych oraz oswojenie całej społeczności szkolnej (uczniowie, nauczyciele) z nową placówką. Zdaniem dyrektora grono pedagogiczne bardzo chętnie podejmie działania dotyczące wzmocnienia swoich kompetencji. Pomimo atutu, jakim jest skonsolidowana kadra, dyrektor spostrzega trudność w efektywnym komunikowaniu się nauczycieli z rodzicami, widzi również potrzebę wspierania rodziców. Z rozmowy wynika wniosek wskazujący na zainteresowanie wzmocnieniem warsztatu pracy wychowawczej. Rada pedagogiczna podczas warsztatu diagnostycznego wskazała na konieczność wzmocnienia dyscypliny wśród dzieci, potrzebę podnoszenia kultury osobistej, w tym eliminowania zaburzeń zachowań wychowanków. Nauczyciele spotykają się z kłopotami w kontaktach z niektórymi rodzicami określanymi jako trudni, roszczeniowymi. Stąd warto podnieść umiejętności interpersonalne, które dadzą kadrze pedagogicznej większe poczucie swoich kompetencji. Zespół zadaniowy podczas warsztatu diagnostyczno-rozwojowego potwierdził tę diagnozę. Nauczyciele oczekują doskonalenia w zakresie lepszego osiągania zaplanowanych efektów wychowawczych, poprawy funkcjonowania grup i pojedynczych wychowanków oraz lepszej współpracy z rodzicami. Przydatna będzie aktualizacja wiedzy i umiejętności w zakresie nowoczesnych metod rozpoznawania potrzeb i możliwości dzieci, dopasowania ich do monitorowania i planowania oddziaływań wychowawczych. Oferta nr 7: Wspieranie pracy wychowawców klas bezpieczna szkoła Cel główny: Do końca czerwca 2015 r. nauczyciele zdobędą wiedzę, umiejętności i narzędzia do rozpoznawania potrzeb i możliwości dzieci, w maksymalnym stopniu osiągną zaplanowane efekty wychowawcze we współpracy z rodzicami. Do końca czerwca 2015 r. nauczyciele poznają różne metody i narzędzia diagnozowania mocnych i słabych stron dziecka. Do końca czerwca 2015 r. nauczyciele poznają metody i formy komunikowania się w ramach współpracy z rodzicami w zakresie działań edukacyjnych, wychowawczych i organizacyjnoporządkowych. Do końca czerwca 2015 r. nauczyciele nauczą się rozpoznać potrzeby i indywidualne możliwości wychowanków oraz właściwie dobierać, planować i monitorować efekty wychowawcze. 23