RADAR POLITYCZNY Partie polityczne i ich sympatycy na Facebook u Listopad 2015 Raport 1/2015
Spis treści Wprowadzenie...4 Podsumowanie wyników...5 Liczba postów opublikowanych przez partie polityczne...6 Społeczny odbiór treści politycznych...7 Udostępnienia postów partii politycznych...9 Komentarze pod postami partii politycznych...10 Analiza polubień użytkowników Facebooka...11 Kukiz 15...11 Nowoczesna...13 PiS...14 PO...15 PSL...16 Analiza przepływów...17 Top 6 najbardziej lubianych postów...19 Top 6 najczęściej udostępnianych postów...20 Top 6 najpopularniejszych komentarzy...21 O projekcie...22 Autorzy raportu...24 Strona 2 / 24
Strona 3 / 24
Wprowadzenie Raport Partie polityczne i ich sympatycy jest pierwszym z cyklu raportów przygotowanych przez zespół badawczy pod kierunkiem dr Pawła Matuszewskiego i dr Katarzyny GrzybowskiejWaleckiej we współpracy z BrandON Media Sp. z o.o. Raport obejmuje publicznie dostępne dane pobrane automatycznie z fanpage y ośmiu ogólnopolskich komitetów wyborczych, które uczestniczyły w wyborach parlamentarnych w 2015 r. oraz ich liderów. Wśród nich znalazło się Prawo i Sprawiedliwość z Beatą Szydło, Platforma Obywatelska (brak fanpage a lidera), Nowoczesna z Ryszardem Petru, Kukiz 15 z Pawłem Kukizem, Polskie Stronnictwo Ludowe (brak fanpage a lidera), Partia Korwin z Januszem Korwin-Mikke, Zjednoczona Lewica (brak fanpage a lidera) oraz Partii Razem (brak fanpage a lidera). Szczegółowe analizy obejmują jednak tylko ugrupowania, które znajdują się w Sejmie. W opracowaniu zostały przedstawione najważniejsze trendy z listopada, czyli z miesiąca po wyborach parlamentarnych z 25 października 2015 roku. Zaprezentowane dane przedstawiają między innymi liczbę publikowanych postów oraz zakres, w jaki są one lubiane, udostępniane i komentowane. Zespół Radaru Politycznego Sugerowany format cytowania raportu: Matuszewski, P., Grzybowska-Walecka, K., Partie polityczne i ich sympatycy na Facebooku, Raport Radaru Politycznego nr 1/2015, www.radarpolityczny.pl/raporty/1_2015.pdf Strona 4 / 24
Podsumowanie wyników W listopadzie 2015 r. najwięcej postów opublikowano na fanpage u partii Korwin oraz Prawa i Sprawiedliwości. Dla porównania PO i Nowoczesna opublikowała kilkakrotnie mniej postów niż partia Jarosława Kaczyńskiego. Biorąc zatem pod uwagę jedynie oficjalne fanpage e ugrupowań politycznych można zauważyć wyraźnie niższe zaangażowanie w mediach społecznościowych partii uważanych za główną opozycję w stosunku do PiS-u. Aktywność administratorów fanpage u przekłada się na ogólną liczbę polubień zostawianych przez użytkowników, ale duże znaczenie ma też sposób komunikacji. Największą skuteczność, rozumianą jako liczbę polubień przypadających na jeden post, osiągnął fanpage Nowoczesnej a na drugim miejscu uplasowało się Prawo i Sprawiedliwość. Oznacza to, że choć Nowoczesna publikowała treści znacznie rzadziej niż PiS, to na jej jeden post przypadało więcej polubień. Najczęściej udostępniane były posty nowych partii na polskiej scenie politycznej, takich jak Razem i Nowoczesna. Spośród ugrupowań obecnych w parlamencie najniższy wynik zanotowało Polskie Stronnictwo Ludowe. W wymiarze deliberatywnym, który obejmuje wywoływanie dyskusji między internautami, najlepsze wyniki osiągnęła Platforma Obywatelska. Różnica między tym wynikiem a wynikiem w polubieniach (czwarte miejsce) może wskazywać, że istotna część tych komentarzy nie miała pozytywnego wydźwięku. Analiza polubień poszczególnych użytkowników wskazuje na istnienie spójnych wzorów reagowania na treści polityczne. Można wyraźnie wyodrębnić dwie społeczności: 1) związanych z PiS, Kukiz 15 oraz partią KORWiN oraz 2) Nowoczesną, PO, Razem, ZL i w mniejszym stopniu PSL. Należy podkreślić, że te dwie kategorie przenikają się w znikomym stopniu, tj. istnieje bardzo niskie prawdopodobieństwo, że ktoś, kto lubi posty Nowoczesnej, polubi także post PiS. Strona 5 / 24
Liczba postów opublikowanych przez partie polityczne W listopadzie najbardziej aktywne były strony związane z partią KORWiN, na których opublikowano łącznie 195 postów. Jest to zdecydowanie najbardziej aktywna grupa fanpage y spośród wszystkich obserwowanych. Na drugim miejscu uplasował się fanpage Prawa i Sprawiedliwości oraz Beaty Szydło (łącznie 89 postów) a na trzecim ruchu Kukiz'15 i Pawła Kukiza (łącznie 73 posty). Partie opozycyjne charakteryzowała wyraźnie rzadsza komunikacja z użytkownikami Facebooka. W tym samym czasie na fanpage'u PSL opublikowano 50 postów, Partii Razem 45 postów, Nowoczesnej i Ryszarda Petru 38 postów, Platformy Obywatelskiej 36 postów a Zjednoczonej Lewicy 19 postów. Wykres 1. Liczba postów opublikowana przez monitorowane partie Strona 6 / 24
Społeczny odbiór treści politycznych Istotną kwestią dla zamieszczanych na Facebooku treści jest liczba polubień będąca miernikiem ich popularności. W listopadzie najwięcej polubień przypadających na jeden post generowały posty zamieszczane na fanpage u Nowoczesnej (mediana 3811). Wyraźnie niższy wynik odnotowało druga w kolejności partia KORWiN i ruch Kukiz 15 (mediana odpowiednio 1668 i 1493). Na czwartym miejscu uplasowało się Prawo i Sprawiedliwość (mediana 1316). Słabsze wyniki odnotowała Partia Razem i Platforma Obywatelska (mediana odpowiednio 973 i 954). Wśród ugrupowań, które znalazły się w parlamencie najgorzej wypadł PSL (mediana 28). W pierwszym miesiącu po wyborach partia rządząca cieszyła się stosunkowo dużą sympatią użytkowników Facebooka. W tym samym czasie widać jednak wyraźne wzrost zainteresowania i poparcia dla Nowoczesnej. Analizując te dane pod kątem skuteczności komunikowania rozumianej jako liczba polubień generowana przez jeden post Nowoczesna odniosła większy sukces niż PiS. Warto zwrócić uwagę na wysoką pozycję Partii Razem, które prawdopodobnie wiąże się z relatywnym sukcesem wyborczym tej formacji. Co więcej, posty Partii Razem miały ponad czterokrotnie więcej polubień niż posty drugiej opcji lewicowej - KW Zjednoczona Lewica1. 1 Po wyborach fanpage był coraz mniej aktywny a partie tworzące koalicję wyborczą zaczęły znowu występować pod własnymi nazwami. Strona 7 / 24
Wykres 2. Mediana polubień postów partii politycznych Strona 8 / 24
Udostępnienia postów partii politycznych Udostępnianie różnego rodzaju treści w mediach społecznościowych odgrywa kluczową rolę w rozprzestrzenianiu informacji ale i angażowaniu użytkowników. Dzięki niemu rośnie liczba osób, które zobaczą dany post, nawet jeśli nie są one sympatykami danego ugrupowania. Najwięcej udostępnień zanotowały posty partii Nowoczesna (mediana 273). Kolejne w zestawieniu KORWiN, Kukiz 15 i Razem odnotowały znacznie mniejszy wynik (mediany kolejno 187, 142 i 140). Na tym tle wyraźnie gorsze wyniki odnotowały PiS (mediana 116) i PO (mediana 101,5). Najgorzej wypadło PSL (mediana 9) i Zjednoczona Lewica (mediana 3). Wykres 3. Mediana udostępnień postów partii politycznych Strona 9 / 24
Komentarze pod postami partii politycznych W wymiarze deliberatywnym, który obejmuje wywoływanie dyskusji między internautami najlepsze wyniki osiągnęła Nowoczesna (mediana komentarzy pod jednym postem 141,5). Bardzo zbliżony wynik osiągnął ruch Kukiz 15 (mediana 134). Na kolejnych miejscach znaleźli się PiS (mediana 100), KORWiN (mediana 88), PO (mediana 65), Razem (mediana 31), Zjednoczona Lewica (mediana 24) i PSL (mediana 1,5). Do powyższych wyników należy jednak podchodzić bardzo ostrożnie, ponieważ w dyskusję mogą być zaangażowani zarówno zwolennicy jak i przeciwnicy danego ugrupowania. Wykres 4. Mediana komentarzy pod postami partii politycznych Strona 10 / 24
Analiza polubień użytkowników Facebooka Poza podstawowymi informacjami ile razy dany post był polubiony, skomentowany, czy udostępniony, możemy również uzyskać informacje na temat zachowań użytkowników na różnych fanpage ach o tematyce politycznej. W tej części raportu prezentujemy, czyje treści lubią poszczególni użytkownicy Facebooka. Historia ich polubień obejmuje okres 30 dni do daty polubienia posta na analizowanym fanpage u w listopadzie. Na przykład: jeśli ktoś polubił post na fanpage ach Nowoczesnej (partii Ryszarda Petru), to badamy, czy w przeciągu ostatnich 30 dni polubił też posty zamieszczane na fanpage ach innych, analizowanych przez nas ugrupowań politycznych. Kukiz 15 W listopadzie zauważalny jest dość znaczący udział na fanpage u Kukiz 15 osób sympatyzujących z innymi ugrupowaniami politycznymi. Około 34% polubień pochodziło od użytkowników, którzy wcześniej polubili posty zamieszczane przez partię KORWiN, 7% przez Prawo i Sprawiedliwość i 1,2% przez partię Nowoczesna. Około 58% wszystkich polubień pochodziło od osób, które w ciągu ostatnich 30 dni polubiło jedynie posty zamieszczane na stronie Kukiz 15. Polubienia od użytkowników sympatyzujących z innymi obserwowanymi partiami politycznymi stanowiły znikomą część ogólnej puli. Strona 11 / 24
Wykres 5. Źródła polubień na profilu Kukiz 15 Strona 12 / 24
Nowoczesna Około 82% użytkowników lubiących posty na fanpage u Nowoczesnej pozostawało lojalnymi wobec Nowoczesnej i nie wchodziło w tego typu interakcje na innych badanych stronach. Jednocześnie partia Ryszarda Petru w największym stopniu przyciągnęła sympatyków PO (prawie 9% całej puli) oraz partii KORWiN (4%) i Razem (3%). Mniejsza, ale zauważalna liczba like ów pochodziła od sympatyków Kukiz 15 (2%) i Zjednoczonej Lewicy (1%). Wykres 6. Źródła polubień na profilu Nowoczesnej Strona 13 / 24
PiS Strony Prawa i Sprawiedliwości najczęściej lajkowali sympatycy Kukiz 15 (9%) i partii KORWiN (8%). Odsetek pozostałych nie przekraczał poziomu 1%. Wykres 7. Źródła polubień na profilu PiS Strona 14 / 24
PO W listopadzie ponad 37% polubień na fanpage u Platformy Obywatelskiej pochodziło od osób, które polubiły także posty na stronach związanych z Nowoczesną. Dostrzegalny jest również udział sympatyków partii KORWiN (5%), Razem (3%), Zjednoczonej Lewicy (3%), Kukiz 15 (2%) i PiS (1%). Wykres 8. Źródła polubień na profilu PO Strona 15 / 24
PSL W tym miesiącu widać wyraźne związki między sympatykami PSL, PO i Nowoczesnej. Po blisko 9% polubień na fanpage u stronnictwa pochodziło od osób lubiących także posty byłego koalicjanta oraz posty publikowane na stronach Nowoczesnej. Spośród pozostałych użytkowników należy wymienić także sympatyków KORWiN. Udział pozostałych użytkowników był raczej niewielki (3% polubień od sympatyków partii Razem i Kukiz 15, 2% od PiS i 1% od Zjednoczonej Lewicy). Wykres 9. Przepływy polubień na profilu PSL Strona 16 / 24
Analiza przepływów W oparciu o zbierane przez Radar Polityczny dane sprawdziliśmy także przepływy polubień między poszczególnymi grupami fanpage y na Facebooku. Poniżej przedstawiamy podsumowanie zaobserwowanych zachowań sympatyków poszczególnych ugrupowań, które po październikowych wyborach znalazły się w Parlamencie RP. Kukiz 15: Sympatycy ruchu wchodzą najczęściej w interakcje na fanpage ach partii KORWiN i PiS. W badanym okresie w obu przypadkach były to jednak relacje dla niego niekorzystne. Oznacza to, że więcej polubień otrzymały grupy fanpage y KORWiN i PiS od sympatyków Kukiz 15 niż odwrotnie. Nowoczesna: Użytkownicy lubiący posty zamieszczane przez Nowoczesną i Ryszarda Petru najczęściej lajkują też treści publikowane przez PO, Razem i KORWiN a w mniejszym stopniu Kukiz 15 i Zjednoczonej Lewicy. Po wyborach parlamentarnych partia wzbudziła wyraźne zainteresowanie wśród obserwatorów sceny politycznej. W listopadzie bilans relacji korzystnej dla Nowoczesnej (tj. sytuacja, gdy w relacji więcej lajków przychodzi do partii niż jest pozyskiwane przez drugą stronę) obejmował fanpage PO (25 tys. vs 17 tys. polubień), Razem (9,5 tys. vs 7 tys.), Kukiz 15 (4,5 tys. vs 3 tys.) i Zjednoczonej Lewicy (3,5 tys. vs poniżej 1 tys.). Można powiedzieć, że są to główne źródła rosnącej popularności partii. Jedyna relacja niekorzystna dla Nowoczesnej dotyczyła partii KORWiN. Ok. 10 tys. polubień Nowoczesnej pochodziło od sympatyków tej partii, podczas gdy 11,5 tys. na fanpage ach KORWiN pochodziło od sympatyków Nowoczesnej. PiS: Użytkownicy lubiący posty na fanpage ach PiS najczęściej lajkowali także treści zamieszczane na fanpage ach partii KORWiN i Kukiz 15. Relacje te jednak nie mają takiego samego charakteru. W przypadku Kukiz 15 więcej polubień przepływa do PiS niż w drugą stronę. W drugim przypadku PiS traci polubienia na rzecz KORWiN. PO: Sympatycy Platformy Obywatelskiej wchodzą najczęściej w pozytywne interakcje z treściami publikowanymi przez Nowoczesną i partią Razem. W listopadzie obie relacje miały jednak charakter drenujący więcej polubień przechodziło z PO na rzecz innych fanpage y niż w drugą stronę (25 tys. do Nowoczesnej vs 17 tys. z Nowoczesnej; 2 tys. do Razem vs poniżej 1 tys. z Razem) PSL: Przepływy nie były analizowane ponieważ w analizowanym okresie żadna z relacji nie osiągnęła poziomu 1000 polubień. Strona 17 / 24
Wykres 10. Analiza przepływów polubień * Na wykresie pokazano tylko przepływy powyżej 1000 polubień Strona 18 / 24
Top 6 najbardziej lubianych postów Strona 19 / 24
Top 6 najczęściej udostępnianych postów Strona 20 / 24
Top 6 najpopularniejszych komentarzy Strona 21 / 24
O projekcie Współpraca między BrandON Media a Zakładem Socjologii Polityki w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie rozpoczęła się w kwietniu 2015 r. BrandON Media jako firma specjalizująca się w monitorowaniu mediów elektronicznych dostarcza niezbędnych rozwiązań technologicznych umożliwiających pobieranie danych i ich opracowanie. Zapewnia również wsparcie w zakresie ich analizy i interpretacji. Zakład Socjologii Polityki dokonuje analizy danych i ich interpretacji. Paweł Matuszewski doktor socjologii (Collegium Civitas w Warszawie), statystyk, analityk danych i trener. Od 2011 r. adiunkt w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie a od 2014 r. kierownik Zakładu Socjologii Polityki w tymże instytucie. Specjalizuje się w socjologii polityki i metodologii badań społecznych. Brał udział w kilkudziesięciu projektach badawczych o charakterze naukowym i komercyjnym, m.in. dla firm doradczych, instytucji badawczych, instytucji naukowych, przedsiębiorstw, związków zawodowych i partii politycznych. Członek kolegium redakcyjnego czasopisma Politologia, EnergetykaSpołeczeństwo-Polityka oraz Uniwersyteckiego Czasopisma Socjologicznego. Sekretarz Zarządu Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Katarzyna Grzybowska-Walecka - politolog, doktor nauk społecznych i politycznych (Europejski Instytut Uniwersytecki we Florencji). Studiowała w Warszawie, Florencji i Oxfordzie. Stypendystka Chevening Scholarship w St Antony s College Uniwersytetu w Oxfordzie. Pracowała dla Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku oraz dla Parlamentu Europejskiego w Brukseli. Od 2012 r. adiunkt w Instytucie Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Współpracuje z organizacjami pozarządowymi oraz międzynarodowymi w zakresie kampanii politycznych i wyborczych. Brała udział w projektach dotyczących demokratyzacji, promocji demokracji i współpracy partii politycznych. Była członkiem polskiego zespołu w międzynarodowych projektach nawigatorów wyborczych przed wyborami do Parlamentu Europejskiego: EUprofiler i euandi. Zastępca redaktora naczelnego czasopisma Politologia. Brandon Media - jest firmą skoncentrowaną na dostarczaniu usług monitorowania mediów elektronicznych (w tym społecznościowych), rozwiązań do eksploracji danych i analiz dla średnich i dużych firm. Ich usługi opierają się o autorską platformę oprogramowania do zbierania i analizy danych społecznościowych. Tworzą szeroki wachlarz produktów do zastosowań ogólnych, jak również szereg bardzo konkretnych np. dla klientów z branży motoryzacyjnej. BrandON Media Strona 22 / 24
pracuje nad swoimi Rozwiązaniami Monitorowania Mediów od 2010 roku, kiedy to założony został pierwszy oddział firmy w Gdańsku. Od 2012 roku Brandon Media jest również obecna na rynku niemieckim z siedzibą we Frankfurcie nad Menem. Strona 23 / 24
Autorzy raportu Paweł Matuszewski Kontakt: p.matuszewski@radar-polityczny.pl Katarzyna Grzybowska-Walecka Kontakt: k.grzybowska-walecka@radar-polityczny.pl Monitoring i przygotowanie danych, wsparcie techniczne: BrandON Media Kontakt: info@radar-polityczny.pl Strona 24 / 24