CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl E-mail: sekretariat@cbos.pl BS/30/2005 ZAKOCHANI SĄ WŚRÓD NAS. CZY BĘDĄ ŚWIĘTOWAĆ WALENTYNKI? KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2005 PRZEDRUK MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE DANYCH EMPIRYCZNYCH JEST DOZWOLONE WYŁĄCZNIE Z PODANIEM ŹRÓDŁA
Tuż przed Dniem Zakochanych 1 postanowiliśmy sprawdzić, ilu spośród codziennie mijanych ludzi mogłoby uznać ten dzień za swoje święto. Spytaliśmy Polaków, czy są obecnie zakochani. Ponad połowa odpowiedziała na to pytanie twierdząco - nieznacznie więcej niż w 1997 roku, kiedy ostatni raz o to pytaliśmy. RYS. 1. CZY OBECNIE CZUJE SIĘ PAN(I) ZAKOCHANY(A)? CBOS 1994 1997 2005 TAK 58% 56% 59% NIE 42% 44% 41% Podobnie jak w 1997 roku najwięcej osób deklarujących stan zakochania notujemy nie wśród najmłodszych badanych (w wieku od 18 do 24 lat), ale wśród tych nieznacznie starszych (mających od 25 do 34 lat), wśród których zakochani stanowią ponad cztery piąte ogółu. Wśród osób bardziej dojrzałych liczba zakochanych systematycznie maleje i w grupie najstarszych (powyżej 65 roku życia) spada poniżej jednej trzeciej. 1 Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (177) przeprowadzono w dniach 4-7 lutego 2005 roku na liczącej 1070 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.
- 2 - Wyższe wykształcenie, dobre warunki materialne oraz wysoka pozycja zawodowa to również czynniki sprzyjające byciu zakochanym. Wśród badanych należących do kadry kierowniczej i inteligencji oraz pracujących na własny rachunek i legitymujących wyższym wykształceniem odsetek osób zakochanych zdecydowanie przekracza średnią 2. Aby jednak obchodzić Dzień św. Walentego, nie wystarczy być zakochanym. To święto funkcjonuje w Polsce zaledwie od kilkunastu lat i przez wiele osób, szczególnie starszych, postrzegane jest jako obce, nieprzynależne rodzimej tradycji. W naszym sondażu, podobnie jak w ubiegłym roku, zapytaliśmy, czy badanym podoba zwyczaj obchodzenia Dnia Zakochanych. Rozkład procentowy odpowiedzi właściwie nie zmienił i prawie tyle samo osób deklaruje swoje poparcie dla świętowania w tym dniu. RYS. 2. KILKA LAT TEMU PRZYJĄŁ SIĘ W POLSCE ZWYCZAJ OBCHODZENIA 14 LUTEGO DNIA ZAKOCHANYCH, CZYLI TZW. WALENTYNEK. CZY PODOBA SIĘ PANU(I) TEN ZWYCZAJ CZY TEŻ NIE? CBOS 2004 32% 40% 8% 11% 8% 1% 2005 33% 41% 9% 10% 6% 1% Zdecydowanie mi podoba Raczej mi podoba Raczej mi nie podoba Zdecydowanie mi nie podoba Trudno powiedzieć Nigdy nie słyszałe(a)m o walentynkach Jak wspominaliśmy, aprobata walentynek maleje wraz z rosnącym wiekiem badanych. W najstarszej grupie (powyżej 65 roku życia) zwyczaj ten podoba nieco ponad połowie respondentów, przy czym tylko 12% wyraża swoją sympatię w sposób zdecydowany. Mniejsze od przeciętnego poparcie ma Dzień św. Walentego wśród osób mieszkających w największych miastach i najlepiej wykształconych. Interesujące jest to, że właśnie w grupach, w których największy jest odsetek zakochanych, jednocześnie najmniej osób aprobuje zwyczaj świętowania w tym dniu. Prawdopodobnie są to grupy postrzegające walentynki jako przejaw negatywnie przez siebie ocenianej kultury masowej. 2 Niebawem ukaże komunikat na temat stosunku Polaków do miłości i okazywania uczuć, w którym kwestia zakochania zostanie przedstawiona nieco obszerniej.
- 3 - Dzień Zakochanych, co nie dziwi, w mniejszym stopniu podoba tym, którzy nie są zakochani, choć różnica między nimi a deklarującymi zakochanie jest stosunkowo niewielka i dotyczy przede wszystkim zdecydowanej aprobaty. Tabela 1 Czy obecnie czuje Pan(i) zakochany(a)? Kilka lat temu przyjął w Polsce zwyczaj obchodzenia 14 lutego Dnia Zakochanych, czyli tzw. walentynek. Czy podoba Panu(i) ten zwyczaj czy też nie? Zdecydowanie podoba mi Raczej Raczej nie Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć Nigdy nie słyszałe(a)m o walentynkach Tak 37 41 8 10 4 0 Nie 28 41 10 11 9 2 Akceptacja obchodzenia walentynek nie zmieniła od ostatniego roku. Mniejsze niż przeciętne poparcie dla tego święta wśród osób zamieszkujących wielkie miasta, najlepiej wykształconych nie musi mieć wpływu na jego postrzeganie przez ogół. Osobom biorącym udział w badaniu zadaliśmy też pytanie o to, czy z okazji Dnia Zakochanych zamierzają obdarować kogoś tzw. walentynką. W tym wypadku rozkłady odpowiedzi również nie zmieniły w istotnym stopniu od ubiegłego roku - nieco wzrosła liczba osób pragnących obdarować w tym dniu swoich bliskich należących do rodziny: żonę lub męża oraz rodziców. Tabela 2 Czy ma Pan(i) zamiar uczcić ten dzień - wysłać walentynkę, kupić prezent, kwiaty itp.*: Tak Nie (w nawiasach odsetek odpowiedzi nie dotyczy ) II 2002 II 2004 II 2005 II 2002 II 2004 II 2005 żonie, mężowi 22 33 35 78 67 65 (33) komuś innemu 5 15 14 95 85 86 (2) narzeczonej, narzeczonemu (dziewczynie, chłopakowi) 15 16 13 85 84 87 (61) znajomej, znajomemu 11 14 13 89 86 87 (2) rodzicom 5 7 10 95 93 90 (19) * Fragment pytania dołączony w lutym 2004
- 4 - Uczucie zakochania, choć ma niewielki wpływ na poziom aprobaty Dnia Zakochanych, sprzyja jednak uczestniczeniu w tym święcie. Wśród zakochanych zdecydowanie więcej osób zamierza w tym dniu obdarować ukochaną lub ukochanego jakimś upominkiem, zwłaszcza gdy pozostaje z tą osobą w stałym związku. Tabela 3 Czy ma Pan(i) zamiar uczcić ten dzień - wysłać walentynkę, kupić prezent, kwiaty Ogółem Zakochani (N=623) żonie, mężowi 35 53 komuś innemu 14 14 narzeczonej, narzeczonemu (dziewczynie, chłopakowi) 13 16 znajomej, znajomemu 13 11 rodzicom 10 10 Wydaje, że walentynki wpisały do naszego kalendarza jako jedna z okazji do obdarowania kochanej osoby kwiatami lub upominkiem. Choć święto to nadal ma swoich przeciwników, ci, których przede wszystkim ono dotyczy - zakochani - zamierzają z tej okazji skorzystać, by okazać swoje uczucia. Opracowała Joanna LEWANDOWSKA