Quarterly journal edited by the Institute of Natural Fibres and Medicinal Plants Volume 56 No. 4 2010 ISSN 0018-0599
SCIENTIFIC BOARD prof. dr hab. Teresa Bobkiewicz-Kozłowska (Poznań) dr Waldemar Buchwald, Redaktor Naczelny (Poznań) prof. dr hab. Jaromir Budzianowski (Poznań) doc. dr hab. Ewa Capecka (Kraków) prof. dr Ingolf Cascorbi (Kiel, Niemcy) prof. dr Lyle E. Craker (Amherst, USA) prof. dr hab. Bogusław Czerny (Poznań, Szczecin) prof. dr hab. Karol Wojciech Duczmal (Poznań) prof. dr hab. Mirosława Goleniewska-Furmanowa (Warszawa) prof. dr hab. Włodzimierz Grajek (Poznań) prof. dr hab. Edmund Grześkowiak (Poznań) dr Jerzy Jambor (Klęka) prof. dr hab. Bogdan Kędzia (Poznań) prof. dr hab. Wanda Kisiel (Kraków) dr Anna Krajewska-Patan (Poznań) prof. dr Eckhard Leistner (Bonn, Niemcy) EDITORIAL COMMITTEE dr W. Buchwald (Editor-in-Chief) Institute of Natural Fibres and Medical Plants, Libelta 27, 61-707 tel. 48(61)665-95-50, fax 48(61)665-95-51, e-mail: waldemar.buchwald@iwnirz.pl dr A. Krajewska-Patan (Secretary of the Editorial Committee) Libelta 27, 61-707, tel. 48(61)665-95-40, fax 48(61)665-95-51, e-mail: anna.patan@iwnirz.pl dr Artur Adamczak dr inż. K. Bączek Department of Vegetable and Medicinal Plants, Warsaw University of Life Sciences - SGGW Warsaw, Poland prof. dr hab. T. Bobkiewicz-Kozłowska Department of Pharmacology Poznań University of Medical Sciences, prof. dr hab. B. Czerny Department of Drug Toxicology and Pharmacoeconomics, Pomeranian Medical Academy Szczecin, Poland dr A. Geszprych Department of Vegetable and Medicinal Plants, Warsaw University of Life Sciences - SGGW Warsaw, Poland mgr inż. M. Górska-Paukszta mgr inż. Ewa Karpińska prof. dr hab. B. Kędzia prof. dr hab. P. Ł. Mikołajczak Department of Pharmacology Poznań University of Medical Sciences, prof. dr hab. P. M. Mrozikiewicz Laboratory of Experimental Pharmacogenetics, Department of the Clinical Pharmacy and Biopharmacy, Poznań University of Medical Sciences, prof. dr hab. Przemysław Ł. Mikołajczak (Poznań) prof. dr hab. Przemysław M. Mrozikiewicz (Poznań) prof. dr hab. Renata Ochocka (Gdańsk) dr Kazimierz Plocke (Warszawa) prof. dr Ivar Roots (Berlin, Niemcy) prof. dr hab. Jan Jerzy Rybczyński (Warszawa) prof. dr hab. Katarzyna Seidler-Łożykowska (Poznań) prof. dr Heinz Schilcher (Monachium, Niemcy) prof. dr Ahmed El-Sayed Shalaby (Kair, Egipt) prof. dr hab. Ryszard Słomski (Poznań) prof. dr hab. Grzegorz Spychalski (Poznań) prof. dr Eva Szőke (Budapeszt, Węgry) prof. dr hab. Zenon Węglarz (Warszawa) dr Maria Władyka-Przybylak (Poznań) prof. dr hab. Halina Wysokińska (Łódź) prof. dr Jordan Zjawiony (Jackson, USA) mgr inż. Marzena Pieszak prof. dr hab. R. Słomski Department of Biochemistry and Biotechnology, Poznań University of Life Sciences prof. dr hab. Z. Węglarz Department of Vegetable and Medicinal Plants, Warsaw University of Life Sciences - SGGW Warsaw, Poland EDITORIAL OFFICE Contact person: dr A. Krajewska-Patan Libelta 27, 61-707 tel. 48(61)665-95-40, fax 48(61)665-95-51 e-mail: anna.patan@iwnirz.pl is indexed/abstracted in CHEMICAL ABSTRACTS, INTERNATIONAL PHARMACEU- TICAL ABSTRACTS, MEDICINAL AND AROMATIC PLANTS AB- STRACTS, REVIEW OF AROMATIC AND MEDICINAL PLANTS, HERBALIA and the AGRO database EDITED by the Wojska Polskiego 71B, 60-630 Poznań (Poland) PUBLISHED by the Institute of Natural Fibres and Medicinal Plants Libelta 27, 61-707, Tel. 48(61)665-95-50, fax 48(61)665-95-51, e-mail: anna.patan@iwnirz.pl, www.iwnirz.pl The edition is supported by The Ministry of Science and Higher Education CONTACT PERSON dr W. Buchwald (Editor-in-Chief) Print-run 330 copies Copyright 2010 by the Institute of Natural Fibres and Medicinal Plants ISSN 0018-0599 Printed in Poland by Esus
Content EXPERIMENTAL PAPERS 7 ELŻBIETA BILIŃSKA, WALDEMAR BUCHWALD, ANNA KRAJEWSKA-PATAN Biology of germination of medicinal plant seeds. Part XXIIa. Seeds of Rhodiola kirilowii (Regel.) Maxim from Crassulaceae family 7 WIESŁAW PODYMA, KATARZYNA BĄCZEK, MIROSŁAW ANGIELCZYK, JAROSŁAW L. PRZYBYŁ, ZENON WĘGLARZ The influence of shading on the yield and quality of southern sweet-grass (Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.) raw material................. 14 RENATA ZAWIRSKA-WOJTASIAK, SYLWIA MILDNER-SZKUDLARZ, ERWIN WĄSOWICZ, MARIUSZ PACYŃSKI Gas chromatography, sensory analysis and electronic nose in the evaluation of black cumin (Nigella sativa L.) aroma quality..................... 20 WOJCIECH RADZKI, JANUSZ KALBARCZYK Water soluble polysaccharides content in three species of edible and medicinal mushrooms: Lentinula edodes, Pleurotus ostreatus, Agaricus blazei............ 31 RADOSŁAW KUJAWSKI, PRZEMYSŁAW M. MROZIKIEWICZ, PRZEMYSŁAW Ł. MIKOŁAJCZAK, GRZEGORZ KUZIO, ANNA BOGACZ, JOANNA CICHOCKA, JOANNA BARTKOWIAK-WIECZOREK, EDMUND GRZEŚKOWIAK, IZABELA UZAR, TERESA BOBKIEWICZ-KOZŁOWSKA, BOGUSŁAW CZERNY Influence of Epilobium angustifolium and Serenoa repens extracts on cytochrome 2D2 and 3A1 expression level in rats......................... 39 BARBARA THIEM, OLGA GOŚLIŃSKA, MAŁGORZATA KIKOWSKA, JAROMIR BUDZIANOWSKI Antimicrobial activity of three Eryngium L. species (Apiaceae)............ 52 PAULINA JAKOWIENKO, BARBARA WÓJCIK-STOPCZYŃSKA Influence of essential oils from different varieties of peppermint (Mentha x piperita L.) on growth of some filamentous fungi...................... 60 BABEET SINGH TANWER, REKHA VIJAYVERGIA Phytochemical evaluation and molluscicidal activity of Andrographis paniculata...... 71 REVIEW ARTICLES 78 MARIOLA DREGER, ANNA KRAJEWSKA-PATAN, MAŁGORZATA GÓRSKA-PAUKSZTA, MARZENA PIESZAK, WALDEMAR BUCHWALD, PRZEMYSŁAW MIKOŁAJCZAK Production of the secondary metabolites in Salvia miltiorrhiza in vitro cultures..... 78 MARCIN OŻAROWSKI, PRZEMYSŁAW Ł. MIKOŁAJCZAK, ANNA BOGACZ, RADOSŁAW KUJAWSKI, PRZEMYSŁAW M. MROZIKIEWICZ Plants and their chemical compounds affecting β-amyloid and secretase activity as potential sources of neuroprotective herbal medicinal products. Part 1........ 91 IN MEMORY 108 Prof. dr hab. Jan Kozłowski........................ 108 Vol. 56 No 4 2010
ERRATUM................................... 111 To article by NEMATOLLAH ETEMADI, MARYAM HAGHIGHI, ALI NIKBAKHT, ZEINAB ZAMANI Methods to promote germination of Kelussia odoratissima Mozaff, an Iranian endemic medicinal plants, published in Herba Polonica 2010, vol. 56, No 2, pp. 21-28............................... 111 INSTRUCTIONS TO AUTHORS 113
Spis treści PRACE EKSPERYMENTALNE 7 ELŻBIETA BILIŃSKA, WALDEMAR BUCHWALD, ANNA KRAJEWSKA-PATAN Biologia kiełkowania nasion roślin leczniczych. Cz XXIIa. Nasiona Rhodiola kirilowii (Regel.) Maxim z rodziny Crassulaceae 7 WIESŁAW PODYMA, KATARZYNA BĄCZEK, MIROSŁAW ANGIELCZYK, JAROSŁAW L. PRZYBYŁ, ZENON WĘGLARZ Wpływ zacieniania na plon i jakość surowca turówki leśnej (Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.) 14 RENATA ZAWIRSKA-WOJTASIAK, SYLWIA MILDNER-SZKUDLARZ, ERWIN WĄSOWICZ, MA- RIUSZ PACYŃSKI Chromatografia gazowa, analiza sensoryczna i nos elektroniczny w ocenie aromatu czarnuszki (Nigella sativa L.).............................. 20 WOJCIECH RADZKI, JANUSZ KALBARCZYK Zawartość polisacharydów rozpuszczalnych w wodzie w trzech gatunkach grzybów jadalnych: Lentinula edodes, Pleurotus ostreatus, Agaricus blazei................... 31 RADOSŁAW KUJAWSKI, PRZEMYSŁAW M. MROZIKIEWICZ, PRZEMYSŁAW Ł. MIKOŁAJCZAK, GRZEGORZ KUZIO, ANNA BOGACZ, JOANNA CICHOCKA, JOANNA BARTKOWIAK-WIECZOREK, EDMUND GRZEŚKOWIAK, IZABELA UZAR, TERESA BOBKIEWICZ-KOZŁOWSKA, BOGUSŁAW CZERNY Wpływ ekstraktów z Epilobium angustifolium i Serenoa repens na poziom ekspresji cytochromów 2D2 i 3A1 w modelu szczurzym.......................... 39 BARBARA THIEM, OLGA GOŚLIŃSKA, MAŁGORZATA KIKOWSKA, JAROMIR BUDZIANOWSKI Przeciwdrobnoustrojowa aktywność trzech gatunków Eryngium L. (Apiaceae)......... 52 PAULINA JAKOWIENKO, BARBARA WÓJCIK-STOPCZYŃSKA Wpływ olejków eterycznych z różnych odmian mięty pieprzowej (Mentha x piperita L.) na wzrost niektórych grzybów pleśniowych........................ 60 BABEET SINGH TANWER, REKHA VIJAYVERGIA Analiza fitochemiczna oraz ocena aktywności mięczakobójczej Andrographis paniculata...... 71 PRACE PRZEGLĄDOWE 78 MARIOLA DREGER, ANNA KRAJEWSKA-PATAN, MAŁGORZATA GÓRSKA-PAUKSZTA, MARZENA PIESZAK, WALDEMAR BUCHWALD, PRZEMYSŁAW MIKOŁAJCZAK Produkcja metabolitów wtórnych w kulturach in vitro szałwii czerwonokorzeniowej (Salvia miltiorrhiza Bunge).................................. 78 MARCIN OŻAROWSKI, PRZEMYSŁAW Ł. MIKOŁAJCZAK, ANNA BOGACZ, RADOSŁAW KUJAWSKI, PRZEMYSŁAW M. MROZIKIEWICZ Rośliny i ich związki chemiczne wpływające na β-amyloid i aktywność sekretaz jako potencjalne źródła neuroprotekcyjnych produktów ziołowych. Część 1............... 91 WSPOMNIENIE 108 Prof. dr hab. Jan Kozłowski........................ 108 Vol. 56 No 4 2010
ERRATUM................................... 111 Do artykułu autorstwa NEMATOLLAH ETEMADI, MARYAM HAGHIGHI, ALI NIKBAKHT, ZEINAB ZAMANI Methods to promote germination of Kelussia odoratissima Mozaff, an Iranianendemic medicinal plants, opublikowanego w Herba Polonica 2010 vol. 56, nr. 2, ss. 21-28............................. 111 INSTRUKCJE DLA AUTORÓW 113