Strona /stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI Nazwa chemiczna: tlenek glinu [] /Universal Polishing Paste/ Wzór chemiczny: Al 2 O 3 Producent: Dostawca: IVOCLAR VIVADENT AG, Bendererstrasse 2,FL-9494 Schaan,Liechtenstein IVOCLAR-VIVADENT Polska Sp. z o.o., Al. Jana Pawła II 78,00-175Warszawa UŜytkownik: Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce) 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr EINECS Symbol bezpieczeństwa (S) tritlenek glinu 100 1344-28-1 215-691-6 22 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja nie jest niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG. ZagroŜenie poŝarowe: Substancja stała, pylista, niepalna. Nie stwarza Ŝadnego zagroŝenia poŝarowego i wybuchowego. ZagroŜenie toksykologiczne: powodować moŝe lekkie podraŝnienie skóry i błon śluzowych. Obraz rentgenograficzny nie wykazuje zmian chorobowych w płucach. ZagroŜenie ekotoksykologiczne: nie stwarza zagroŝenia dla Ŝycia lądowego i wodnego. Nadmierna koncentracja pyłu moŝe draŝnić drogi oddechowe zwierząt lądowych. 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego pyłem tritlenku glinu środowiska. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Zatrucie inhalacyjne: 1. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji leŝącej. 2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską. Przyjęcie doustne: 1. Przepłukać usta. Podać 0,5 l wody do wypicia. U osoby przytomnej wywołać wymioty lub wykonać płukanie Ŝołądka.
Strona /stron 2/7 2. Zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. Zapewnić pomoc lekarską. Zanieczyszczenie oczu: 1. Przemyć skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe). 2. W przypadku konieczności zapewnić konsultację lekarza okulisty.. Zanieczyszczenie skóry: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody a następnie wodą z łagodnym mydłem. 2. Zasięgnąć porady dermatologa gdy wystąpi podraŝnienie skóry. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU: ZagroŜenia poŝarowe: W przypadku poŝaru sąsiednich obiektów stosować: Zalecenia szczegółowe: Sprzęt ochronny straŝaków w warunkach duŝego poŝaru: Substancja nie palna. Nie stwarza zagroŝenia poŝarowego i wybuchowego. gaśnice CO 2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC, gaśnice pianowe. Nie jest zalecane stosowanie wody w przypadku gaszenia obiektów w sąsiedztwie magazynowania tritlenku glinu. Podczas kontaktu tritlenku glinu z wodą następuje wydzielanie znacznych ilości ciepła reakcji. Aparaty izolujące drogi oddechowe. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Środki ochrony osobistej: Ubrania robocze ze zwartej tkaniny, rękawice z tworzywa powlekanego, buty robocze, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2). Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Uszczelnić uszkodzone opakowania, zebrany ze środowiska tritlenek glinu umieścić w opakowaniu zastępczym. Zebraną substancję skierować do wtórnego zagospodarowania. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. Metody utylizacji: Na drodze składowania w wyznaczonym miejscu zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Podczas wszelkich, wykonywanych czynności z tritlenkiem glinu
Strona /stron 3/7 Zalecenia szczególne dotyczące magazynowania: nie jeść, nie pić, nie zaŝywać lekarstw, unikać bezpośrednich kontaktów z substancją, unikać wdychania pyłów, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej. Wszelkie pomieszczenia magazynowe muszą być wentylowane. Podłoga powinna być wykonana z materiału ceramicznego. Magazynowanie: przechowywany jest w pomieszczeniach zamkniętych, o dobrze uszczelnionej podłodze drewnianej, w temperaturze 5-20 o C i wilgotności 60-80%, w wielowarstwowych workach papierowych, układanych w stosy na płaskich podkładach drewnianych, z dala od ługów i sody. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. Metody postępowania z odpadami: Za odpad moŝna uznać tritlenek glinu, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania tritlenku glinu. Ochrony osobiste Ręce: Oczy: Drogi oddechowe: Skóra i ciało: Ochrony zbiorowe: Inne informacje: Rękawice z tworzywa powlekanego. Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego). Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z zawartością pyłu tritlenku glinu (filtr cząsteczkowy - oznaczonym kolorem białym i symbolem P2). Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z tritlenkiem glinu. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Na bieŝąco usuwać substancję, która wydostała się do środowiska. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam, gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń pyłów, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie tritlenku glinu w środowisku pracy: NDS (dymy) - 2 mg/m 3 NDS (pyły) - 16 mg/m 3
Strona /stron 4/7 Metody oceny naraŝenia w środowisku pracy: PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne. PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE 9.1 Masa cząsteczkowa: 101,96 g/mol 9.2 Postać fizyczna, barwa, zapach: w warunkach normalnych jest białym, higroskopijnym proszkiem. W przyrodzie występuje jako twardy minerał w postaci krystalicznej (korund), w postaci zbitej masy (szmergiel), w postaci hydratów (diaspor, boksyt, gipsyt, hydragilit), w postaci kamieni szlachetnych (rubin, szafir, topaz). Tritlenek glinu jest związkiem amfoterycznym, czyli reaguje zarówno z kwasami jak i zasadami. 9.3 Temperatura topnienia: 2050 o C 9.4 Temperatura sublimacji: ok. 3300 o C Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: nie rozpuszcza się w wodzie, dobrze zaś w mocnych kwasach. 9.6 Inne: dobrze przewodzi ciepło, jest odporny na działanie czynników chemicznych. Stosowany jest do spieków ceramicznych, korundowych materiałów ogniotrwałych i elektroizolacyjnych, do wytwarzania metalicznego glinu, do wyrobu szkła. Największe ilości tritlenku glinu zuŝywane są jednakŝe do otrzymywania metalicznego glinu. W szkłach tritlenek glinu zachowuje swój podwójny charakter i występuje bądź jako kwaśny tlenek szkłotwórczy zastępujący krzemionkę, bądź zwłaszcza w szkłach kwaśnych - jako tlenek modyfikatora, mogący zastąpić tlenki grupy NO, np. tlenek wapnia. W praktyce, tritlenek glinu najczęściej stosowany jest jako jeden ze składników naturalnych surowców glinowych - glinokrzemianów. W polskim przemyśle szklarskim najczęściej wykorzystywane są skalenie zawierające tritlenek glinu. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: przechowywany w warunkach normalnych jest produktem stabilnym. Pod wpływem wilgoci ulega zbryleniu. Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Stopień zagroŝenia wód: brak zagroŝenia. Drogi naraŝenia: Oczy tak SpoŜycie tak (większa ilość) Skóra nie Wdychanie pyłów tak Działanie miejscowe: Wdychanie pyłów, par i aerozoli: Przy nadmiernym stęŝeniu pyłów tritlenku glinu w atmosferze miejsca pracy pojawia się skrócenie oddechu z kaszlem. Pyły tritlenku glinu są wchłaniane przez płuca stosunkowo szybko, powodując objawy podobne jak wskutek spoŝycia.
Strona /stron 5/7 SpoŜycie większej ilości: Wystąpią objawy podraŝnienia błon śluzowych przewodu pokarmowego, nudności, wymioty. Kontakt ze skórą: W indywidualnych przypadkach moŝe wystąpić podraŝnienie, zaczerwienienie, wysuszenie skóry. Kontakt z oczami: MoŜe wystąpić podraŝnienie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie. Skutki zdrowotne naraŝenia ostrego: Następstwami nadmiernego wdychania pyłów tritlenku glinu są: podraŝnienie błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, znuŝenie, zawroty głowy, bóle głowy, nudności, wymioty, bezsenność. Skutki zdrowotnego naraŝenia przewlekłego: Osoby, które są chronicznie naraŝone na oddychanie powietrzem z zawartością pyłów tritlenku glinu mogą uskarŝać się na podraŝnienia błon śluzowych, bóle i zawroty głowy, problemy ze strony układu pokarmowego, wysuszenie skóry. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE w środowisku ulega stopniowemu przekształceniu się w wodorotlenek glinu i węglan glinu substancję naturalnie występującą. Stopień zagroŝenia wód: zagroŝenie praktycznie nie występuje. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206). Zawartość opakowania, wg: rodzaju 06 13 99 inne, nie wymienione odpady. Sposób likwidacji D2: Składowanie luzem na składowiskach otwartych w szczelnych pojemnikach. Opakowania, wg: rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych, rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu, rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE nie podlega klasyfikacjom w ramach przepisów ADR, RID, IMDG-Kod oraz IATA a tym samym ograniczeniom dotyczącym tych przepisów. 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Kartę wykonano zgodnie z: Normą PN ISO 11014-1;1998 Bezpieczeństwo chemiczne Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych. Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych. Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001r. (Dz.U. 11 poz. 84; 100 poz.1085; 123 poz.1350; 125 poz.1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002r. (Dz.U.142 poz.1187), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U.140 poz.1171),
Strona /stron 6/7 Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.129 poz. 1110), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 lipca 2002r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. 140 poz.1173), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. 140 poz.1172), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania naleŝy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeŝenie o niebezpieczeństwie (Dz.U.140 poz.1174), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz.U.142 poz.1194), Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998r. (Dz.U.79 poz.513) ze zmianą 2 stycznia 2001r. (Dz.U.4 poz.36) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996r.(Dz.U.121 poz.571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo naraŝonych na te czynniki, Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998r.(Dz.U.55 poz.355) w sprawie dopuszczalnych wartości stęŝeń substancji zanieczyszczających w powietrzu, Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 98r. (Dz.U.145 poz.942) i zmianą 05 marca 2001 (Dz.U.22 poz.251)w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206), Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (waŝnej od 01 lipca 2001r.), Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana uŝytkownikowi tritlenku glinu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Niniejsza karta nie jest Ŝadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy tritlenku glinu. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakikolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału którego karta dotyczy. Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.
Strona /stron 7/7 16. INNE INFORMACJE 16.1 Chemiczne określenie produktu: S 22 Symbole bezpieczeństwa Nie wdychać pyłu. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania substancji. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyka nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości substancji. * * * * *