Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2010/2011. I. Literatura 1. Przedstaw obraz natury w wybranych utworach literackich XVII i XVIII wieku.. 2. Na wybranych przykładach literatury barokowej i oświeceniowej zaprezentuj pesymistyczną i optymistyczną wizję świata i człowieka. 3. Przeanalizuj, funkcje, jakie pełni w literaturze motyw morski. 4. Przedstaw ewolucję eposu, opierając się na przykładach z różnych epok literackich. 5. Przedstaw różne poglądy na temat prawdy na przykładach różnych utworów literackich. 6. Przedstaw rolę konceptu w kreowaniu świata w poezji barokowej. 7. Porównaj sposób przedstawienia problematyki moralnej i egzystencjalnej w Fauście Johanna Wolfganga Goethego i Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa. 8. Analizując wybrane utwory Z. Herberta i W. Szymborskiej, rozważ funkcję ironii w poezji współczesnej. 9. Przedstaw różne rodzaje kreacji podmiotu lirycznego (na dowolnie wybranych przykładach). 10. Na wybranych przykładach z różnych utworów literackich zaprezentuj funkcję przedmiotów (atrybutów) i ich związki z bohaterami. 11. Porównaj obrazy przyrody obecne w wybranych utworach epoki renesansu i baroku.. 12. Przedstaw rolę felietonu we współczesnej publicystyce. 13. Zaprezentuj ideologię sarmatyzmu, odwołując się do wybranych tekstów. Rozstrzygnij, czy rola tej ideologii była dla kultury pozytywna. 14. Rozważ funkcje literackiego kreacjonizmu, odwołując się do twórczości B. Schulza i B. Leśmiana. 15. Na wybranych przykładach literackich omów, jak literatura ukazuje narodziny miłości. 16. Omów, w jaki sposób twórcy literatury różnych epok realizowali hasło: śmiechem naprawiać obyczaje. 17. Prezentując kreacje wybranych bohaterów literackich, przedstaw romantyczną koncepcję tragizmu.
18. Jaką funkcję w literaturze XIX i XX wieku spełniła historia? Przeanalizuj wybrane utwory. 19. Analizując wybrane przykłady literackie, przedstaw związki literatury z filozofią. 20. Powstania narodowe i konspiracja jako tematy literatury romantycznej i pozytywistycznej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 21. Analizując postawy bohaterów literackich, porównaj buntowników doby romantyzmu i pozytywizmu. 22. Groteska sposobem wyrażania świata. Omów na przykładach wybranych utworów.. 23. Przedstaw i porównaj literackie obrazy małżeństwa w twórczości pisarzy renesansu, romantyzmu i pozytywizmu. 24. Odwołując się do dzieł wybranych twórców, przedstaw motyw podróży w literaturze antyku, romantyzmu, pozytywizmu.. 25. Zaprezentuj wpływ dramaturgii Williama Szekspira na polski dramat romantyczny. 26. Artysta jako bohater literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 27. Kresy w literaturze XIX i XX wieku. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach. 28. Pełnię świata mogą oddać paradoksy. Odnieś tę tezę do poezji religijnej Jana Twardowskiego i zaprezentuj wnioski, odwołując się do konkretnych utworów. 29. Dokonaj analizy motywu theatrum mundi, opierając się na dziełach z różnych dziedzin sztuki i literatury. 30. Kobiety poetki i ich liryka. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do poezji XIX i XX wieku. 31. Ewolucja ballady, od Mickiewicz do Leśmiana. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 32. Analizując wybrane utwory, przedstaw ewolucję powieści science-fiction. 33. Porównaj obrazy rosyjskiego społeczeństwa w tekstach polskich i obcych. 34. Przedstaw, jak twórcy różnych epok interpretowali horacjański topos non omnis moriar. 35. Wieś i jej mieszkańcy. Przedstaw funkcjonowanie tego tematu w literaturze XIX i XX wieku.
36. Omów temat starości w wybranych dziełach literackich różnych epok. 37. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska (na wybranych przykładach). 38. Przedstaw różne postacie hedonizmu w literaturze wybranych epok. 39. Przedstaw pierwiastki romantyczne i pozytywistyczne w kreacji bohaterów wybranych powieści 2 poł. XIX wieku. 40. Spory, polemiki, prowokacje między pokoleniami i ich funkcje w utworach. Omów na wybranych przykładach literackich. 41. Książki zbójeckie i ich rola w życiu bohaterów. Omów na wybranych przykładach z literatury. 42. Obowiązki inteligencji w świetle polskiej literatury drugiej połowy XIX i początków XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 43. Odwołując się do różnych tekstów literackich, omów sposób wykorzystania listu w utworach. 44. Człowiek w drodze omów różne realizacje tego motywu w wybranych utworach literatury XIX i początków XX wieku.. 45. Wielkie monologi w literaturze. Przedstaw ich wpływ na charakterystykę postaci. 46. Analizując wybrane dzieła, ukaż sposób przedstawienia Twojego regionu w utworach literackich. 47. Staropolskie obyczaje w wybranych utworach z XVII wieku i w Panu Tadeuszu A. Mickiewicza. Dokonaj analizy porównawczej. 48. Codzienność jako temat literatury. Omów temat sięgając do różnych utworów XX wieku. 49. Literackie koncepcje szczęścia. Przedstaw w oparciu o analizę wybranych utworów literackich. 50. Tatry w literaturze polskiej. Przedstaw sposób ich ukazania w wybranych utworach. 51. Współczesny erotyk. Przeanalizuj wybrane przykłady XX-wiecznej poezji miłosnej w kontekście tradycji. 52. Autobiografia pisarza jako źródło literackie. Zaprezentuj temat, odwołując się do tekstów literatury polskiej i obcej. 53. Oblicza współczesnego klasycyzmu. Porównaj twórczość wybranych poetów. 54. Porównaj różne sposoby prezentowania obrazu rewolucji, analizując wybrane utwory.
55. Obraz scen batalistycznych w literaturze i filmie. Porównaj sposoby prezentacji na podstawie wybranych przykładów 56. Na podstawie wybranych utworów rozważ, jak funkcjonował w literaturze różnych epok motyw winy i kary. 57. Unde malum, skąd zło? Jak literatura podejmuje i wyjaśnia fenomen zła w świecie? 58. Opisz literackie obrazy małżeństwa w poznanej twórczości pisarzy epoki renesansu, romantyzmu, pozytywizmu. 59. Przedstaw różne koncepcje szczęścia w wybranych utworach epoki renesansu, romantyzmu i pozytywizmu. 60. Przyjaźń jako wartość. Omów temat, sięgając do różnych dzieł literatury. 61. Na wybranych przykładach omów zjawisko przenikania się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. 62. Różne postaci młodości w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 63. Zaprezentuj różne oblicza patriotyzmu w literaturze polskiej XIX wieku. 64. Literackie kreacje rycerza, spiskowca, żołnierza. Porównaj funkcjonowanie tego typu postaci w wybranych tekstach literackich. 65. Kodeks moralny wybranych bohaterów literackich. Porównaj, odwołując się do XIX- wiecznych dzieł literatury polskiej i obcej. 66. Prześmiewczo o świecie i ludziach. Omów na przykładach literatury różnych epok. 67. Kobieta anioł czy demon. Ukaż wizerunki kobiet, odnosząc się do utworów z różnych epok literackich. 68. Cierpienie zbiorowe i pojedyncze jako temat literatury. Omów temat na wybranych przykładach. 69. Autorytaryzm, dyktatura, despotyzm przeanalizuj różne przedstawienia niedemokratycznej władzy w literaturze XX wieku. 70. Apokryf w literaturze dawnej i współczesnej. Omów na wybranych przykładach II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Motyw ogrodu i jego funkcje w tekstach kultury. Zaprezentuj na wybranych przykładach. 2. Filmy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady.
3. Obrazy miasta. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł literackich, filmowych i malarskich. 4. Różne dziedziny sztuki inspiracją dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane dzieła. 5. Sposoby tworzenia nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Omów zagadnienie na konkretnych przykładach. 6. Biblia jako źródło literatury i sztuki XX wieku. Przedstaw na wybranych przykładach. 7. Impresjonizm środkiem wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jego najciekawsze, twoim zdaniem, wykorzystania. 8. Dziecko w literaturze, sztukach plastycznych i w filmie Zaprezentuj na dowolnych przykładach. 9. W jaki sposób różne rodzaje sztuki- literatura, muzyka- potrafią stworzyć iluzję raju? Zaprezentuj na wybranych przykładach. 10. Holocaust w literaturze, malarstwie i filmie. Przeanalizuj przedstawienie problematyki zagłady narodu żydowskiego w różnych dziedzinach sztuki. 11. Zaświaty w tekstach kultury. Przedstaw na wybranych przykładach. 12. Przedstaw funkcjonowanie motywu rozstania w wybranych tekstach kultury. 13. Powstaniec w literaturze pięknej i sztukach plastycznych. Omów sposoby kreowania tej postaci w wybranych dziełach. 14. Topos Nike w rzeżbie starożytnej Grecji i polskiej poezji współczesnej. 15. Adaptacje filmowe Wajdy wobec tekstów literackich. Omów na wybranych przykładach. 16. Dawniejsze i współczesne wzorce rodziny. Przedstaw problem na podstawie wybranych tekstów literatury i filmu. 17. Literacka, filmowa i architektoniczna wizja PRL-u analiza i interpretacja wybranych tekstów kultury. 18. Analizując wybrane teksty kultury, rozważ sposób funkcjonowania motywu samotności. 19. Analizując wybrane dzieła różnych epok wskaż, jak funkcjonował motyw cierpienia w literaturze i sztuce. 20. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (malarskie, rzeźbiarskie, filmowe). 21. Wielkie wydarzenia historyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne.
22. Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i malarskich. 23. Omów obraz dworku polskiego w literaturze i malarstwie różnych epok. 24. Muzyka jako źródło inspiracji literackiej. Przedstaw funkcję, jaką pełniły motywy muzyczne w wybranych przez Ciebie utworach literackich. 25. Odwołując się do wybranych przykładów, omów inspiracje literaturą i sztuką antyczną w literaturze współczesnej. 26. Omów wpływ kultury masowej na sztukę i literaturę XX wieku, Posługując się przykładami wybranych tekstów kultury. 27. Literackie i malarskie kreacje przyrody w XIX wieku i ich funkcje. Dokonaj analizy porównawczej. 28. Przedstawienia dawnej Warszawy w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 29. Zaświaty w tekstach kultury. Przedstaw na wybranych przykładach. 30. Przedstaw funkcjonowanie motywu rozstania w wybranych tekstach kultury. 31. Powstaniec w literaturze pięknej i sztukach plastycznych. Omów sposoby kreowania tej postaci w wybranych dziełach. 32. Topos Nike w rzeżbie starożytnej Grecji i polskiej poezji współczesnej. 33. Adaptacje filmowe Wajdy wobec tekstów literackich. Omów na wybranych przykładach. 34. Dawniejsze i współczesne wzorce rodziny. Przedstaw problem na podstawie wybranych tekstów literatury i filmu. 35. Literacka, filmowa i architektoniczna wizja PRL-u analiza i interpretacja wybranych tekstów kultury. 36. Analizując wybrane teksty kultury, rozważ sposób funkcjonowania motywu samotności. 37. Analizując wybrane dzieła różnych epok wskaż, jak funkcjonował motyw cierpienia w literaturze i sztuce. 38. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (malarskie, rzeźbiarskie, filmowe). 39. Wielkie wydarzenia historyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 40. Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i malarskich. 41. Omów obraz dworku polskiego w literaturze i malarstwie różnych epok.
42. Muzyka jako źródło inspiracji literackiej. Przedstaw funkcję, jaką pełniły motywy muzyczne w wybranych przez Ciebie utworach literackich. 43. Odwołując się do wybranych przykładów, omów inspiracje literaturą i sztuką antyczną w literaturze współczesnej. 44. Omów wpływ kultury masowej na sztukę i literaturę XX wieku, Posługując się przykładami wybranych tekstów kultury. 45. Literackie i malarskie kreacje przyrody w XIX wieku i ich funkcje. Dokonaj analizy porównawczej. 46. Przedstawienia dawnej Warszawy w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. III. Zagadnienia z języka. 1. Indywidualizacja języka sposobem charakteryzowania bohaterów literackich. Ukaż na wybranych przykładach. 2. Frazeologizmy przedstaw ich funkcjonowanie w języku współczesnym. 3. Przedstaw funkcję zdrobnień w języku potocznym i w literaturze. 4. Specyfika języka bohaterów literatury science-fiction. Omów na przykładach wybranych utworów. 5. Na wybranych przykładach omów językowe mechanizmy budowania komizmu w utworach literackich 6. Omów zjawisko dowcipu językowego we współczesnym języku. 7. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria, którymi się posłużyłeś. 8. Wykorzystanie języka w celach propagandowych. Omów zagadnienie na podstawie współczesnych tekstów( prasa, radio, telewizja). 9. Moda językowa i jej odzwierciedlenie w języku współczesnej młodzieży. Zanalizuj problem na przykładach. 10. Zjawisko stylizacji językowej i jej funkcje. Omów na wybranych przykładach. 11. Analizując język współczesnych satyryków, omów, w jaki sposób powstaje dowcip językowy. 12. Aluzje literackie i cytaty z dzieł oraz ich funkcjonowanie w reklamie. Zaprezentuj na przykładach. 13. Neologizm jako zjawisko językowe. Omów na wybranych przykładach. 14. Współczesne zapożyczenia angielskie. Omów sposoby adaptacji anglicyzmów i ustosunkuj się do zasadności ich używania we
współczesnej polszczyźnie. 15. Gwara mojego regionu. Zbadaj i omów cechy słownikowe i fonetyczne. 16. Gwara szkolna na tle języka literackiego. Zanalizuj przykłady ze współczesnej polszczyzny. 17. Język Twoich rówieśników. Dokonaj analizy zgromadzonego materiału źródłowego. 18. Nowomowa- język zwycięzców. Omów propagandowe i polityczne funkcje języka w totalitaryzmach- faszystowskim i komunistycznym. 19. Sztuka wymowy i dyskusji na przykładach wybranych tekstów różnych epok. 20. Na podstawie wybranego czasopisma scharakteryzuj styl publicystyczno dziennikarski. 21. Homonimia i polisemia językowa. Jaką funkcję pełnią te zjawiska językowe we współczesnej polszczyźnie? 22. Język poetów Nowej Fali. Omów najważniejsze mechanizmy językowe i wskaż ich funkcje. 23. Język potoczny jako źródło literatury współczesnej przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.