POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Stępka

Podobne dokumenty
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Ewa Oziębła

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Stępka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V KK 289/14. Dnia 19 listopada 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Roman Sądej

POSTANOWIENIE. SSN Michał Laskowski. p o s t a n o w i ł UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Stanisław Zabłocki (przewodniczący) SSN Józef Szewczyk (sprawozdawca) SSA del. do SN Jerzy Skorupka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący) SSN Michał Laskowski SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V KK 176/13. Dnia 13 sierpnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II KK 88/17. Dnia 20 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Waldemar Płóciennik

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący) SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca) SSN Włodzimierz Wróbel

POSTANOWIENIE. SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący) SSN Jarosław Matras (sprawozdawca) SSN Dariusz Świecki

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący) SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca) SSN Dariusz Świecki

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Janczak

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III KK 306/14. Dnia 2 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Kowal

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Sobczak (przewodniczący) SSN Przemysław Kalinowski SSN Barbara Skoczkowska (sprawozdawca) Protokolant Barbara Kobrzyńska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący) SSN Dorota Rysińska SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Cesarz

POSTANOWIENIE. SSN Michał Laskowski

POSTANOWIENIE. Protokolant Jolanta Grabowska

POSTANOWIENIE. SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący) SSN Michał Laskowski (sprawozdawca) SSN Dariusz Świecki. Protokolant Danuta Bratkrajc

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Skoczkowska

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Gierszon

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca) SSN Józef Szewczyk

POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Stępka

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Gierszon

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III KK 432/12. Dnia 26 marca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: Andrzej Stępka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Barbara Kobrzyńka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Eugeniusz Wildowicz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Katarzyna Wełpa

POSTANOWIENIE. SSN Jarosław Matras

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący) SSN Dorota Rysińska SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Janczak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Józef Dołhy (sprawozdawca) SSN Zbigniew Puszkarski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Janczak

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Grubba (przewodniczący) SSN Dorota Rysińska SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)

P O S T A N O W I E N I E

POSTANOWIENIE. Protokolant Małgorzata Sobieszczańska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący) SSN Józef Dołhy SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Gradzik

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV KK 274/14. Dnia 24 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Roman Sądej

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Stępka

POSTANOWIENIE. SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący) SSN Józef Dołhy SSN Barbara Skoczkowska (sprawozdawca) Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Danuta Bratkrajc

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca) SSN Andrzej Stępka

POSTANOWIENIE. SSN Tomasz Grzegorczyk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Jolanta Włostowska

WYROK Z DNIA 15 GRUDNIA 2011 R. II KK 184/11

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Klugiewicz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący) SSN Roman Sądej (sprawozdawca) SSN Barbara Skoczkowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca) SSN Dorota Rysińska

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Skoczkowska

POSTANOWIENIE. Protokolant Patrycja Kotlarska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Marta Brylińska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący) SSN Józef Szewczyk SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Kazimierz Klugiewicz (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński SSN Andrzej Stępka (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 29 listopada 2018 r.,

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Ryński

POSTANOWIENIE. Protokolant Katarzyna Wełpa

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka

WYROK Z DNIA 26 STYCZNIA 2012 R. IV KK 332/11. Zakaz zawarty w art k.k. dotyczy również sprawcy określonego w art k.k.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II KK 116/14. Dnia 25 czerwca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Waldemar Płóciennik

POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Klugiewicz

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Klugiewicz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Przemysław Kalinowski (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński SSN Dariusz Świecki (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący) SSN Krzysztof Cesarz SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Świecki (przewodniczący) SSN Józef Szewczyk SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V KK 259/14. Dnia 19 listopada 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Eugeniusz Wildowicz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Andrzej Stępka (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca) SSN Piotr Mirek

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Świecki (przewodniczący) SSN Przemysław Kalinowski SSN Jarosław Matras (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca) SSN Eugeniusz Wildowicz

POSTANOWIENIE. Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III KK 150/13. Dnia 28 października 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Roman Sądej

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Puszkarski

POSTANOWIENIE. Protokolant Jolanta Grabowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Cesarz (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon SSN Przemysław Kalinowski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący) SSN Józef Dołhy SSN Barbara Skoczkowska (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Andrzej Stępka (przewodniczący) SSN Małgorzata Gierszon SSN Piotr Mirek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Danuta Bratkrajc

POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jarosław Matras (przewodniczący) SSN Jerzy Grubba SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca)

WYROK Z DNIA 10 LIPCA 2008 R WA 25/08

POSTANOWIENIE. SSN Marian Buliński

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Danuta Bratkrajc

POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Ryński

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Barbara Kobrzyńska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący) SSN Józef Dołhy SSN Małgorzata Gierszon (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV KK 343/15. Dnia 19 listopada 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Roman Sądej

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Anna Janczak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Stanisław Zabłocki (przewodniczący) SSN Zbigniew Puszkarski SSN Dorota Rysińska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V KK 114/18. Dnia 7 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Piotr Mirek

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Tomczyk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dorota Rysińska (przewodniczący) SSN Barbara Skoczkowska SSN Roman Sądej (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Michał Laskowski. po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 5 listopada 2013 r.,

Transkrypt:

Sygn. akt II KK 87/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 19 kwietnia 2013 r. SSN Andrzej Stępka na posiedzeniu w trybie art. 535 3 kpk po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 19 kwietnia 2013 r., sprawy E. T. skazanej z art. 286 1 kk i innych z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 17 września 2012 r., zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w W. z dnia 26 lipca 2011 r., p o s t a no w i ł: I. oddalić kasacje obrońcy skazanej jako oczywiście bezzasadną; II. obciążyć skazaną E. T. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego. UZASADNIENIE Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z dnia 26 lipca 2011 r., skazał E. T. za przestępstwo z art. 286 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 1 k.k. na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę w rozmiarze 250 stawek dziennych przy ustaleniu, że wysokość 1 stawki wynosi kwotę 150 zł. Jednocześnie na podstawie art. 46 1 k.k. zobowiązał oskarżoną do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz 44 pokrzywdzonych podmiotów stosownych kwot pieniężnych. Apelacje od tego wyroku wnieśli obrońca oskarżonej oraz osobiście oskarżona, a nadto na jej korzyść także prokurator. Po ich rozpoznaniu Sąd

2 Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 17 września 2012 r., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że: - wyeliminował z kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonej i z podstawy jej skazania art. 65 1 k.k.; - złagodził orzeczoną wobec oskarżonej T. karę pozbawienia wolności do lat 2 i na podstawie art. 69 1 i 2 k.k. oraz art. 70 1 pkt 1 k.k. wykonanie tej kary zawiesił warunkowo na okres próby wynoszący 5 lat; - z rozstrzygnięcia dotyczącego zobowiązania do naprawienia szkody na podstawie art. 46 1 k.k., wyeliminował takie zobowiązanie wobec 10 pokrzywdzonych podmiotów; - w pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. Kasację od tego wyroku wniósł obrońca skazanej, opierając jej podstawę o przepis art. 523 1 k.p.k., chociaż przepisu tego wprost nie wskazano. Podniósł, że w postępowaniu przed Sądem I instancji doszło do rażącego naruszenia art. 79 2 k.p.k., co w konsekwencji doprowadziło do wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 1 pkt 10 k.p.k. Na uzasadnienie autor kasacji podniósł, że odnośnie do oskarżonej wystąpił przypadek obligatoryjnej obrony, tymczasem w niektórych terminach rozpraw oskarżona występowała bez obrońcy, gdyż takiego nie posiadała. W konkluzji obrońca wniósł o uchylenie wyroków sądów obydwu instancji i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W odpowiedzi na kasację Prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej. Sąd Najwyższy zważył, co następuje. Kasacja okazała się oczywiście bezzasadna, co skutkowało jej oddaleniem w trybie określonym w art. 535 3 k.p.k. Nie ma racji autor kasacji, jakoby w przedmiotowej sprawie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 439 1 pkt 10 k.p.k. Zgodnie z art. 523 1 k.p.k. kasację można wnieść tylko z powodu uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. lub innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Żadna z tych przesłanek nie występuje w niniejszej sprawie. W pierwszej kolejności należy podkreślić, że wystąpienie którejkolwiek bezwzględnej przyczyny odwoławczej wymienionej w art. 439 1 k.p.k. musi być

3 rzeczywiste, a nie pozorne. Jak już podniesiono powyżej, wskazywana w kasacji bezwzględna podstawa odwoławcza nie wystąpiła faktycznie w postępowaniu sądowym. Obrońca wywodzi, że w przypadku skazanej T. zachodziły okoliczności utrudniające obronę w ujęciu art. 79 2 k.p.k., a wystąpiły one ze względu na skomplikowany pod względem formalnym i prawnym charakter sprawy. Przy czym okoliczności tych obrońca nie wiąże wprost z przesłankami dotyczącymi osobiście skazanej E. T., lecz z okolicznościami związanymi z drugim współskazanym P. S. - w dodatku błędnie zinterpretowanymi. Należy zatem stwierdzić, że stanowisko zaprezentowane w kasacji jest błędne i wynika z chybionej wykładni w/w przepisu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że "okoliczności utrudniające obronę" w rozumieniu art. 79 2 k.p.k. należy wiązać z właściwościami osobistymi oskarżonego, które co prawda nie uniemożliwiają, ale w znaczący sposób utrudniają realizację prawa do obrony materialnej bezpośrednio przez samego oskarżonego. W każdym wypadku stwierdzenie takich okoliczności lub ich brak musi być wiązane z właściwościami fizycznymi (wiek, stan zdrowia, sprawność poszczególnych narządów zmysłów), psychicznymi (stopień sprawności umysłowej, zaradność lub nieporadność) oraz intelektualnymi (stopień inteligencji ogólnej, wiedza w dziedzinie stanowiącej materię przedstawionych zarzutów), konkretnego oskarżonego, w zestawieniu z treścią zarzutów mu przedstawianych. Natomiast fakt, że sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym lub nawet pod względem prawnym, sam przez się nie może decydować o przyjęciu przez organ procesowy istnienia przesłanki obrony obligatoryjnej, określonej w art. 79 2 k.p.k. A zatem "okoliczności utrudniających obronę" nie można wiązać z merytorycznym charakterem rozpoznawanej sprawy karnej (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2008 r., V KK 32/08, Lex Nr 452395, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2004 r., II KK 277/02, OSNKW 2004, z. 4, poz. 43). Stanowisko to jest w pełni akceptowane również w doktrynie (por.: T. Grzegorczyk: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. III, Kraków 2003, s. 281, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, pod red. P. Hofmańskiego, wyd. II, Warszawa 2004, t. I, s. 401). W tej sytuacji, nawet gdyby w przypadku współoskarżonego P. S. wystąpiły przesłanki obrony obligatoryjnej z powodu "okoliczności utrudniających obronę" w

4 ujęciu art. 79 2 k.p.k., fakt ten w żadnym wypadku nie mógłby rzutować na automatyczne przyjęcie z tego samego powodu obligatoryjnej obrony również po stronie oskarżonej T. Ma rację autor kasacji, gdy powołując się na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r., w sprawie III KK 130/07, teza 2, (Lex Nr 310629) podnosi, że przewidziana w art. 79 2 k.p.k. obrona obowiązkowa zyskuje taki charakter od chwili, gdy ujawniły się okoliczności utrudniające oskarżonemu realizację materialnego prawa do obrony, a przeprowadzenie rozprawy bez udziału obrońcy w takiej sytuacji stanowi uchybienie wymienione w art. 439 1 pkt 10 k.p.k. Rzecz jednak w tym, że w przedmiotowej sprawie tego rodzaju okoliczności nigdy nie wystąpiły i nie istniały żadne podstawy do przyjęcia przez sądy orzekające istnienia odnośnie do oskarżonej T. przesłanki obrony obligatoryjnej, określonej w art. 79 2 k.p.k. W toku postępowania przygotowawczego oskarżona T. została poddana badaniom psychiatrycznym. Biegli stwierdzili, że nie cierpi ona na chorobę psychiczną w rozumieniu psychozy, czy też upośledzenia umysłowego, nie rozpoznali też uzależnienia alkoholowego lub od środków odurzających, a w chwili popełnienia zarzucanych jej czynów oskarżona miała w pełni zachowaną poczytalność. Sprecyzowali również, że może ona uczestniczyć w czynnościach postępowania, jest zdolna do zrozumienia jego przebiegu i nie wymaga pomocy adwokata, gdyż jest w stanie samodzielnie przygotować się do obrony. (k. 895 901, tom V). Należy w tym miejscu zauważyć, iż stan zdrowia psychicznego E. T. nie uległ zmianie (a przede wszystkim pogorszeniu) w toku całego postępowania karnego. Zatem w jej przypadku nie zachodziły także uzasadnione wątpliwości w zakresie poczytalności, co w konsekwencji powodowało brak podstaw do obrony obligatoryjnej przewidzianej w art. 79 1 pkt 3 k.p.k. Trafnie podniósł prokurator w odpowiedzi na kasację, że właściwości fizyczne, psychiczne oraz intelektualne E. T. w żadnej mierze nie uzasadniały przyjęcia w jej przypadku okoliczności utrudniających obronę w rozumieniu art. 79 2 k.p.k. Niezależnie od wyników badań psychiatrycznych należy dodatkowo podnieść, że skazana w chwili wniesienia aktu oskarżenia do Sądu I instancji miała ukończone dopiero 48 lat życia, posiada wykształcenie średnie, z zawodu jest technikiem geodetą drogowym, w okresie objętym aktem oskarżenia była pracownikiem Spółki C. U., która zajmowała się działalnością gospodarczą

5 polegającą na tzw. sprzedaży konsolidacyjnej, a także prowadziła własną działalność gospodarczą. W tej sytuacji zarówno wiek skazanej, jej życiowa zaradność i umiejętność radzenia sobie oraz wiedza w dziedzinie, której dotyczyło przedmiotowe przestępstwo, nie uzasadniały wyznaczenia jej obrońcy z urzędu na podstawie art. 79 2 k.p.k. Zresztą należy podkreślić, że takich osobistych właściwości, które mogłyby wskazywać na okoliczności utrudniające obronę nie wskazuje się nawet w kasacji, skoro całą rzecz sprowadzono do trudności sprawy pod względem formalnym i prawnym. Akt oskarżenia w niniejszej sprawie wpłynął do Sądu Rejonowego w W. w dniu 2 października 2006 r. (k. 1196, tom VII). W dniu 5 października 2006 r. oskarżona udzieliła pełnomocnictwa do obrony adwokatowi W. C., który reprezentował ją do dnia 14 października 2009 r., gdyż z tym dniem wypowiedział oskarżonej pełnomocnictwo (k. 1230 1231 i 1349, tom VII oraz 1747, tom IX). Jest faktem, że na rozprawie w dniu 16 grudnia 2010 r., kiedy to doszło do otwarcia przewodu sądowego oskarżona T. występowała bez obrońcy. Sąd nie uwzględnił wówczas jej wniosku o odroczenie rozprawy dla ustanowienia nowego obrońcy podkreślając, że oskarżona dysponowała wystarczająco długim okresem czasu, by to uczynić (k. 1778 1779, tom X). Warto zaznaczyć, że był to okres ponad jednego roku, skoro poprzedni obrońca wypowiedział pełnomocnictwo w dniu 14 października 2009 r., a pierwsza rozprawa z udziałem oskarżonej odbyła się 16 grudnia 2010 r. Podobnie na rozprawach w dniach 8 i 10 lutego 2011 r. oskarżonej nie reprezentował obrońca, co trafnie wskazuje się w kasacji (k. 1884 i 1896, tom X). Jednakże od dnia 14 lutego 2011 r. obrony E. T. podjął się ustanowiony przez nią ponownie obrońca z wyboru adwokat W. C. i od tej pory oskarżona do czasu zakończenia postępowania karnego miała zapewnioną obronę (k. 1920 i 1925, tom X). Należy zdecydowanie stwierdzić, że chociaż w trzech w/w terminach rozpraw oskarżona nie miała obrońcy, nie doszło do zrealizowania przesłanki z art. 439 1 pkt 10 k.p.k. Jak słusznie podniósł Prokurator w odpowiedzi na kasację, w przypadku oskarżonej nie wystąpił żaden przypadek obrony obligatoryjnej przewidziany w art. 79 1 i 2 k.p.k. oraz w art. 80 k.p.k., a zatem udział obrońcy w rozprawie nie był obowiązkowy. Jak już wcześniej wskazano, nawet gdyby w przypadku drugiego skazanego P. S. - wystąpiły przesłanki obrony obligatoryjnej z powodu "okoliczności

6 utrudniających obronę" w ujęciu art. 79 2 k.p.k., nie mogłoby to rzutować na konieczność przyjęcia obowiązkowej obrony również po stronie skazanej T. Należy podzielić stanowisko prokuratora wyrażone w odpowiedzi na kasację, iż w rzeczywistości skazanemu S. przydzielono obrońcę z urzędu na podstawie art. 79 1 pkt 3 k.p.k., o czym świadczy analiza stosownej dokumentacji w tym zakresie. Przewodniczący Wydziału Karnego Sądu Rejonowego zarządzeniem z dnia 21 września 2007 r., w którym ustalono termin rozprawy głównej, wyznaczył oskarżonemu S. obrońcę z urzędu w osobie adwokata J. S., wskazując przepis art. 79 2 k.p.k. (k. 1313 1313v, tom VII). Trafnie jednak podniósł prokurator, że tego rodzaju powołanie podstawy prawnej stanowi oczywistą omyłkę pisarską. W dniu 27 grudnia 2007 r. do Sądu Rejonowego wpłynęło pismo obrońcy tego oskarżonego, który powołując się na treść przepisu art. 78 2 k.p.k. wniósł o cofnięcie wyznaczenia obrońcy z urzędu dla oskarżonego S. Argumentacja podniesiona we wniosku nie pozostawia wątpliwości, że obrońca miał świadomość, iż zarządzenie z dnia 21 września 2007 r. o wyznaczeniu obrońcy z urzędu zostało oparte o przepis z art. 79 1 pkt 3 k.p.k., a nie z art. 79 2 k.p.k. (k.1360). Przekonuje o tym także treść opinii biegłych psychiatrów, którzy nie znaleźli podstaw do kwestionowania poczytalności oskarżonego (k. 857 861). Co prawda sędzia rozpoznający wniosek obrońcy, zarządzeniem z dnia 2 stycznia 2008 r. odmówił jego uwzględnienia powołując się na treść art. 79 4 k.p.k. a contrario. Jednak zarówno fakt odwołania się właśnie do tego przepisu, jak i treść uzasadnienia powyższej decyzji procesowej dowodzą wprost, że podstawą wyznaczenia obrońcy z urzędu dla P. S. był art. 79 1 pkt 3 k.p.k. (k. 1361). Dodatkowych argumentów w tym zakresie dostarcza również treść zażalenia obrońcy na odmowę cofnięcia wyznaczenia obrońcy z urzędu (k. 1362 1363). I wreszcie co najważniejsze, ostatecznie Sąd I instancji odwołał w dniu 18 marca 2009 r. obrońcę z urzędu wyznaczonego temu oskarżonemu, wskazując jako podstawę rozstrzygnięcia przepis art. 79 4 k.p.k. (k. 1552, tom VIII). Mając na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności Sąd Najwyższy oddalił kasację w trybie art. 535 3 k.p.k. jako oczywiście bezzasadną. O kosztach sądowych postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 636 1 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k., obciążając nimi skazaną E. T.

7