Oddział PTTK Powiatu Żarskiego w Żarach R E G U L A M I N Regionalnej Odznaki Krajoznawczej
Park według definicji encyklopedycznej to duży ogród, lub jego część, o charakterze krajobrazowym. Nazwa została wprowadzona we francuskiej sztuce ogrodowej XVII i XVIII w. na oznaczenie naturalnej partii regularnego ogrodu i została przyjęta na określenie ogrodów krajobrazowych w Anglii, a następnie w całej Europie. Rozróżnia się parki rezydencjonalne (pałacowe, dworskie, willowe) i publiczne (m.in. miejskie, zdrojowe, sportowe). Stare parki to zabytki sztuki i kultury. Pałacowy park księcia Pücklera w Łęknicy- Muskau, przez lata zapomniany i niedostępny, odkryty na nowo w końcu XX wieku, wpisany został na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jest dziś chlubą i dumą miasta, powiatu, województwa. Co rocznie ściąga coraz to większe rzesze turystów, przyrodników i miłośników sztuki parkowej. Od 2006 r. trwa rewaloryzacja zabytkowego parku przypałacowego w Żarach. Zbudowano pawilon muzyczny, zrekonstruowano i zmodernizowano fontanny, postawiono nowe i przeprowadzono renowację istniejącego ogrodzenia, uporządkowano układu komunikacyjny w zakresie przebiegu, szerokości i nawierzchni ścieżek, uzupełniono szatę roślinną parku, wyposażono parku w ławki, kosze na śmieci itp. Trwają prace projektowe nad rewaloryzacją przypałacowego parku w Brodach. Nie poprzestańmy na tym. Nie pomijajmy milczeniem wiejskich parków podworskich, z których część ma wartość zabytkową. W obiektach tych doznamy na pewno wiele wrażeń, gdy oglądać będziemy ich osobliwości przyrodnicze (interesujące lub rzadkie gatunki roślin, aleje, szpalery drzew i okazałe drzewa pomnikowe, itp.) i architekturę (zabytkowe dworki i pałacyki). Niektóre parki można bez przesady uznać za ogrody dendrologiczne, w których zachowały się bardzo rzadkie okazy wielkich drzew obcego lub rodzimego pochodzenia. Wiele z nich oczekuje na zabezpieczenie prawami pomników przyrody. Stan zachowanych parków wiejskich na terenie powiatu jest na ogół bardzo zły. Większa ich część jest nie ogrodzona, silnie wydeptana lub gęsto porośnięta samosiewem, degradowana przez wywóz nieczystości, odprowadzanie ścieków, czy przejazdy na skróty traktorów na pola. Ich drzewostan nie jest zabezpieczony, w wielu przypadkach nadal wycinany. Zniszczeniu uległy również zabytkowe budynki. Parki i ogrody to nasze dobro narodowe, dziedzictwo kultury, które powinniśmy chronić i pielęgnować. Z tego też względu proponujemy wszystkim turystom zrzeszonym w żarskim Oddziale, aby w swych wędrówkach po powiecie nie omijali tych zabytków kultury. Zwiedzajcie parki, róbcie zdjęcia, szkice, rysunki, szukajcie ciekawych i rzadkich drzew, notujcie swoje spostrzeżenia. Wszystkie wasze materiały wykorzystamy do dalszej pracy. Zbigniew Kasprzak Komisja Krajoznawcza ZO PTTK Jerzy Grzech Prezes ZO PTTK
I. POSTANOWIENIA WSTĘPNE REGULAMIN REGIONALNEJ ODZNAKI PARKI I OGRODY 1. Regionalna Odznaka Miłośnik Parków i Ogrodów, ustanowiona została w stycznia w 2008 r. przez Zarząd Oddziału PTTK w Żarach w ramach ogłoszonego Oddziałowego Roku Parków i Ogrodów, a jej regulamin i nazwę znowelizowała Komisja Krajoznawcza przy Oddziale PTTK w Żarach w 2011 r. włączając odznakę w jako jedną z cyklu: Znam Powiat Żarski. 2. Akcja Znam Powiat Żarski ma na celu propagowanie i popularyzowanie powiatu żarskiego, jego tradycji historycznych, walorów krajoznawczych i kulturalnych. Odznaka Parki i ogrody ma być zachętą dla młodych turystów i społeczeństwa do zwiedzania miejskich i wiejskich parków i ogrodów, pogłębienia wiedzy o własnym regionie, jego środowisku przyrodniczym i dziedzictwie kulturowym oraz o sztuce ogrodowej i parkowej. 3. Regionalna Odznaka Parki i Ogrody jest jednostopniowa. Odznakę może zdobywać każdy bez względu na wiek, również nie będący członkiem PTTK w ramach turystyki kwalifikowanej pieszej i rowerowej motorowej oraz poprzez udział w imprezach turystycznych i kulturalnych organizowanych na terenie powiatu żarskiego. 4. Osoby niepełnoletnie mogą zdobywać tylko pod opieką osób dorosłych. 5. Czas zdobywania nie jest ograniczony. II. WARUNKI ZDOBYWANIA ODZNAKI I ZASADY POTWIERDZANIA WYCIECZEK 1. Warunkiem zdobycia odznaki Parki i Ogrody jest poznanie minimum 15 parków na terenie powiatu żarskiego (patrz wykaz parków). Odznakę zdobywa się podejmując indywidualne wędrówkach lub uczestnicząc w zbiorowych imprezach turystyczno-krajoznawczych. 2. Podstawą do ubiegania się o przyznanie odznaki jest książeczka-kronika, wykonana samodzielnie przez zdobywającego odznakę w dowolnej formie. 3. W książeczce-kronice należy sporządzić wykaz odbytych wypraw, który powinien zawierać datę wycieczki, nazwę miejscowości w której znajduje się zwiedzany park lub ogród, potwierdzenia terenowe lub członków kadry programowej PTTK (przodownicy, przewodnicy, instruktorzy - tylko jeżeli byli obecni na danej wycieczce) oraz instruktorów harcerskich i kierowników wycieczek. Honorowane będą również odciski pieczęci danej miejscowości (np. u sołtysa, w sklepie, w szkole, w urzędzie). Dopuszcza się elektroniczną wersję książeczki-kroniki zapisaną na płycie CD-R lub DVD-R.
4. Potwierdzenia, o których mowa w pkt. 3. mogą być zastąpione opisem parku lub ogrodu, samodzielnie wykonaną fotografią lub fotografią turysty na tle zwiedzanego obiektu lub jego charakterystycznych elementów. 5. Z zapisów w książeczce-kronice musi jednoznacznie wynikać, że ubiegający się o odznakę osobiście oglądał i poznał obiekty wymagane regulaminowo. III. WERYFIKACJA I PRZYZNANIE ODZNAKI 1. W celu weryfikacji i przyznania Odznaki, książeczkę-kronikę należy złożyć w biurze Oddziału PTTK w Żarach przy pl. Kardynała Wyszyńskiego osobiście, lub korespondencyjnie na adres: Oddział PTTK Powiatu Żarskiego Komisja weryfikacyjna (68-200 Żary, pl. Kardynała Wyszyńskiego 11) załączając kopertę zwrotną ze znaczkiem na list polecony, jak przy nadaniu. 2. Zweryfikowana książeczka-kronika jest podstawą do wydania legitymacjicertyfikatu zdobytej odznaki i uprawnia do jej nabycia i noszenia. 3. Odznaka przyznawana w trybie regulaminowym jest odpłatna. 4. Odznakę można nabyć w wyżej wskazanym miejscu osobiście, lub drogą pocztową. Opłaty pokrywa zamawiający. 5. Ewidencję zweryfikowanych i przyznanych odznak prowadzi Oddziałowa Komisja Weryfikacyjna. 6. Zarząd Oddziału PTTK może w drodze uchwały przyznać odznakę osobom szczególnie zasłużonym dla turystyki i krajoznawstwa oraz ochrony przyrody honorowo z pominięciem przepisów dotyczących trybu jej zdobywania. 7. Odznakę przyznaną honorowo wręcza się wraz z pamiątkowym dyplomem bezpłatnie. IV. POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Zdobywanie Odznaki odbywa się na własny koszt i ryzyko. Oddział PTTK nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody, których można doznać w trakcie zdobywania Odznaki, jak również za szkody wyrządzone przez zdobywającego odznakę osobom trzecim. 2. Interpretacja niniejszego regulaminu należy wyłącznie do Komisji Weryfikacyjnej, powołanej przez Zarząd Oddziału PTTK 3. Decyzje Komisji Weryfikacyjnej wydane w zakresie jej działania są ostateczne. 4. Regulamin został uchwalony przez Zarząd Oddziału PTTK Powiatu Żarskiego w dniu 05 lipca 2011 r. i wchodzi w życie z dniem uchwalenia. Zarząd Oddziału PTTK Powiatu Żarskiego
WYKAZ ZABYTKOWYCH PARKÓW I ZAŁOŻEŃ PARKOWO PAŁACOWYCH W POWIECIE ŻARSKIM 1. BIECZ, gmina Brody, park przy zespole pałacowym (własność prywatna). 2. BIEDRZYCHOWICE, gmina Żary, park podworski. 3. BRODY, park pałacowy. 4. BRZOSTOWA, gmina Lipinki Łużyckie, park pałacowy. 5. CHOCIMEK, gmina Lubsko, mały park dworski. 6. CIELMÓW, gmina Tuplice, park podworski. 7. DĘBINKA, gmina Trzebiel, park przypałacowy. 8. DŁUŻEK, gmina Lubsko, park przypałacowy. 9. GOLIN, gmina Jasień, park podworski (własność prywatna). 10. GRABIK, gmina Żary, park dworski. 11. JARYSZÓW, gmina Jasień, park podworski. 12. JASIENICA, gmina Brody, park podworski. 13. JASIEŃ, park miejski. 14. JASIEŃ, park willowy przy ul. Przemysłowej. 15. JASIONNA, gmina Jasień, park pałacowy. 16. KADŁUBIA, gmina Żary. 17. LIPINKI ŁUŻYCKIE, park dworski przy ul Głównej. 18. LIPINKI ŁUŻYCKIE, park przy ul. Parkowej. 19. LIPSK ŻARSKI, gmina Jasień, park podworski. 20. LUBSKO, park miejski. 21. LUTOL, gmina Lubsko, park podworski. 22. ŁĘKNICA, Park Mużakowski pałacowy park ks. Pücklera. 23. MATUSZOWICE, gmina Tuplice, park dworski. 24. MIESZKÓW, gmina Trzebież, park dworski. 25. MIŁOWICE, gmina Żary, park pałacowy. 26. N0WA ROLA, gmina Tuplice, park podworski. 27. OSIEK, gmina Lubsko, park pałacowy. 28. PIETRZYKÓW, gmina Lipinki Łużyckie, park podworski. 29. PIOTROWICE, gmina Lipinki Łużyckie, park podworski. 30. PRZEWÓZ, park na Wzgórzu Zamkowym. 31. SIECIEJÓW, gmina Lipinki Łużyckie, park dworski. 32. SOBOLICE, gmina Przewóz, park pałacowy. 33. ŚWIBNA, gmina Jasień, park dworski (teren prywatny). 34. TRZEBIEL, pozostałości parku przypałacowego. 35. TUCHOLA ŻARSKA, gmina Lubsko, park przypałacowy. 36. WIERZCHNO, gmina Brody, park pałacowy. 37. WŁOSTÓW, gmina Żary, park pałacowy; projekt Pecolta. 38. ZABŁOCIE, gmina Jasień, park wiejski. 39. ŻARY, park pałacowy przy Alei Jana Pawła II. 40. ŻARY, Zielony Las.