POMOC PUBLICZNA Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktacie, wszelka pomoc przyznana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnotowym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. Powyższe oznacza, iż wsparcie dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą podlega przepisom dotyczącym pomocy publicznej, o ile jednocześnie spełnione będą następujące warunki: udzielane jest ono przez Państwo lub ze środków państwowych, przedsiębiorca uzyskuje przysporzenie na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku, ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określone przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwa albo produkcję określonych towarów), grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową miedzy Państwami Członkowskimi. W prawie polskim zasady postępowania w sprawach dotyczących udzielania pomocy publicznej określone zostały w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404 ze zm.). W ustawie tej określono warunki i zasady udzielania pomocy ze środków publicznych, nałożono określone obowiązki na poszczególne podmioty uczestniczące w procesie udzielania pomocy oraz określono konsekwencje związane z otrzymaniem pomocy. Ustawa ta nie jest jednak podstawą prawną udzielania pomocy publicznej. Akt taki stanowi, między innymi, ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Na jej podstawie podmiot prowadzący działalność gospodarczą może skorzystać z pomocy państwa w zakresie spłaty zobowiązań podatkowych. Zgodnie z art. 67a 1 w związku z art. 67b 1 Ordynacji podatkowej - organ podatkowy, na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może udzielać ulg w postaci: 1) odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty lub 2) odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, lub 3) umorzenia w całości lub części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej, które: nie stanowią pomocy publicznej; stanowią pomoc de minimis w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis; stanowią pomoc publiczną:
4) udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia, 5) udzielaną w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym, 6) udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim, 7) udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty, 8) będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów, 9) na szkolenia, 10) na zatrudnienia, 11) na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, 12) na restrukturyzację, 13) na ochronę środowiska, 14) na prace badawczo-rozwojowe, 15) regionalną, 16) udzielaną na inne przeznaczenia określone na podstawie 6 przez Radę Ministrów. Ulgi w zapłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, zgodnie z treścią art. 67 b 2-4, w przypadku wymienionym w 1 pkt 3 lit. a, mogą być udzielane jako pomoc indywidualna albo w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych przepisach, w przypadku wymienionym w 1 pkt 3 lit. b - e, lit. j oraz lit. k mogą być udzielane jako pomoc indywidualna zgodna z programami rządowymi lub samorządowymi albo udzielona w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych przepisach, w przypadkach wymienionych w 1 pkt 3 lit. f i, lit. l oraz lit. m mogą być udzielone po spełnieniu szczegółowych warunków, określonych w drodze rozporządzeń przez Radę Ministrów. Należy wskazać, iż ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych mogą być również udzielane jako: pomoc indywidualna to jest każda pomoc, która nie jest przyznawana na podstawie programu pomocowego (aktu normatywnego), jak również pomoc, która jest przyznawana na podstawie programu pomocowego i podlega notyfikacji, tj. obowiązkowi zgłoszenia do Komisji Europejskiej w myśl art. 88 TWE, po uprzednim uzyskaniu przez przedsiębiorcę opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów; pomoc indywidualna na restrukturyzację - to pomoc przewidziana w planie restrukturyzacyjnym określającym działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowej zdolności konkurowania na rynku, w szczególności sposób finansowania tych działań, w tym również przez udzielenie pomocy publicznej,
pomoc w ramach wyłączeń grupowych zwolniona z obowiązku notyfikacji, a w przypadku jej udzielenia należy wyłącznie poinformować Prezesa UOKiK, że rozpoczęto udzielanie takiej pomocy. pomoc na podstawie programów pomocowych - udzielana na podstawie aktu normatywnego, określającego warunki udzielenia pomocy indywidualnej bez konieczności notyfikacji. Informacje na temat przepisów prawa regulujących kwestie udzielania pomocy publicznej można posiłkowo odnaleźć na stronie internetowej poszczególnych ministerstw oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów http://www.uokik.gov.pl/ Ponadto dostęp do dzienników urzędowych Unii Europejskiej w języku polskim odnaleźć można na stronie http://eur-lex.europa.eu/pl.index.htm