ROTO-FLUID A Strona 1/5 Data sporządzenia 18.07.2005r. Data aktualizacji 02.10.2006 r. 1. IDENTYFIKACJA PREPARATU I DYSTRYBUTORA Nazwa handlowa Zastosowanie ROTO-FLUID A Gotowy środek zwilŝający do maszyn drukujących Rotaprint. Informacje teleadresowe Telefony alarmowe informacje o ośrodkach toksykologicznych w innych miastach Polski zamieszczono w punkcie 16 PRODUCENT IMPORTER/DYSTRYBUTOR HUBER GmbH MICHAEL HUBER Polska Sp. z o. o. Junkersring 15, 53844 Troisdorf, Niemcy 53-608 Wrocław, ul. Robotnicza 72 48(71) 354 81 10 tel. / fax: + 49 02241-23499-0 48(71) 373 50 23 wroclaw@mhp.com.pl Pogotowie Ratunkowe StraŜ PoŜarna Pogotowie Wodociągowo- Kanalizacyjne 999 998 994 Pogotowie Energetyczne Centrum Medycyny Stanowisko Koordynacji Ratunkowej - Oddział Ostrych Ratownictwa (Wrocław) Zatruć - Dyspozytor 991 071-368-22-36 071-789-01-65 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Buforowany roztwór wodny rozpuszczalnika organicznego i dodatków. CAS: 67-63-0 EINECS: 200-661-7 Indeks: 603-117-00-0 propan-2-ol; alkohol izopropylowy; izopropanol F; Xi; R 11-36-67 S (2-)7-16-24/25-26 1) zawartość izopropanolu jest niŝsza niŝ 15 %; Klasyfikacja substancji zgodnie z przepisami rozporządzenia [6] 10 15 1) % 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Produkt nie jest klasyfikowany jako niebezpieczny. 4. PIERWSZA POMOC Zalecenia ogólne: Stosować ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy. W przypadku, gdy poczujesz się źle zasięgnij porady lekarza. Wdychanie: W razie podejrzenia zatrucia inhalacyjnego ewakuować poszkodowanego na świeŝe powietrze i zapewnić ciepło. W razie przedłuŝających się dolegliwości zasięgnąć porady lekarza. Skóra: Zdjąć zanieczyszczone części odzieŝy. Zanieczyszczone miejsca na skórze zmyć wodą z mydłem. Na oczyszczone miejsca nanieść krem pielęgnacyjny, zapobiegający wysuszeniu skóry. Nie uŝywać Ŝadnych rozpuszczalników. W razie przedłuŝających się dolegliwości zasięgnąć porady lekarza. Oczy: Oczy dokładnie, przez ok. 10 minut, przemyć duŝą ilością bieŝącej wody, przy szeroko rozwartych powiekach (w razie potrzeby usunąć szkła kontaktowe). Zasięgnąć porady lekarza okulisty. Połknięcie: W razie połknięcia natychmiast wypłukać usta wodą. Jeśli pomocy udziela wykwalifikowany personel podać szklankę wody do picia. Nie próbować podawać doustnie Ŝadnych środków, jeśli poszkodowany nie jest w pełni przytomny. Nie wywoływać wymiotów. Niezwłocznie wezwać pomoc lekarską. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Zalecane środki gaśnicze: dwutlenek węgla, proszki gaśnicze. W przypadku większego zagroŝenia ogniem stosować piany odporne na alkohol lub mgiełkę wodną. Nieodpowiednie środki gaśnicze: pełny strumień wody. Szczególne zagroŝenia ze strony produktów spalania i wydzielających się gazów: podczas poŝaru mogą powstawać produkty pirolizy i niepełnego spalania - wdychanie moŝe powodować powaŝne skutki zdrowotne. W wysokiej temperaturze moŝe nastąpić zapłon nagromadzonych oparów. Specjalne wyposaŝenie ochronne straŝaków: wyposaŝenie bojowe dostosować do warunków akcji gaśniczej. Inne informacje: sąsiednie pojemniki chłodzić wodą.
ROTO-FLUID A Strona 2/5 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Indywidualne środki ostroŝności: szczegółowe informacje zamieszczone są w punkcie 7 i 8. Środki ostroŝności w zakresie ochrony środowiska: nie dopuszczać do zanieczyszczania wód powierzchniowych (gruntowych) oraz gruntu. Zapobiegać przedostaniu się zanieczyszczeń do kanalizacji. W przypadku przedostania się do rzek, przewodów kanalizacyjnych lub wodociągowych, powiadomić odpowiednie władze (Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa StraŜ PoŜarna, Przedsiębiorstwo Wodno - Kanalizacyjne). Metody oczyszczania/usuwania: w przypadku wycieku absorbować ciecz materiałem chłonnym np. piaskiem, wermikulitem, ziemią okrzemkową. Zanieczyszczony sorbent i grunt zebrać - umieścić w zamykanym i oznakowanym pojemniku, w celu dalszego usunięcia. Postępowanie z odpadami - pkt 13. Pozostałości na powierzchni utwardzonej zmyć wodą z detergentem. Nie uŝywać Ŝadnych rozpuszczalników. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Postępowanie z preparatem: przestrzegać ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy [21]. Podczas pracy nie jeść i nie pić. Unikać zanieczyszczenia oczu i skóry. Nie wdychać oparów i aerozoli. Stosować środki ochrony osobistej wymienione w punkcie 8. Jeśli preparat stosowany jest w temperaturze powyŝej 55 o C, przestrzegać wymagań rozporządzenia [22]. Magazynowanie: magazynować w suchym i chłodnym miejscu. Po uŝyciu pojemniki dokładnie zamknąć. Przechowywać w oryginalnych pojemnikach. Zadbać, by etykiety były dobrze widoczne. Chronić przed źródłami ciepła i bezpośrednim promieniowaniem słonecznym. Chronić przed zamarznięciem. Pomieszczenie magazynowe powinno spełniać wymagania przepisów budowlanych w zakresie wymagań dla magazynowania substancji chemicznych i palnych, w szczególności [23]. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Dodatkowe zalecenia w zakresie środków inŝynieryjnych: Zapewnić odpowiednią wentylację pomieszczeń i stanowisk pracy, wykorzystując odciągi miejscowe i wentylację mechaniczną ogólną. Zalecana intensywność wentylacji 200 m 3 /dm 3 zuŝywanego preparatu. Jeśli preparat stosowany jest w instalacjach - zgodnie z projektem technicznym instalacji. W gorących strefach (np. w suszarkach) - przestrzegać wymagań rozporządzenia [22]. Parametry kontroli naraŝenia [9, 20]: izopropanol: wartość NDS 900 mg/m 3, wartości NDSCh 1200 mg/m 3, NDSP nie określone, Inne zastosowane w preparacie substancje nie mają w Polsce określonych wartości NDS, NDSCh, NDSP. Zalecenia dotyczące procedury monitoringu zawartości składników niebezpiecznych w powietrzu metodyka pomiarów [10]: PN-92/Z-04224.02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości alkoholu propylowego. Oznaczanie alkoholu izopropylowego na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej. Ogólne zalecenia higieniczne: myć ręce przed kaŝdą przerwą i po zakończeniu pracy. Unikać kontaktu ze skórą i oczami. Nie wdychać oparów i aerozolu. UŜywać kremy pielęgnacyjne, zapobiegające wysuszeniu skóry. Ochrona dróg oddechowych: nie jest wymagana. Ochrona rąk: w przypadku bezpośredniego kontaktu skóry rąk z preparatem - stosować rękawice z kauczuku nitrylowego. Ochrona oczu: zakładać okulary ochronne z osłonami bocznymi zabezpieczające przed rozpryskami. Ochrona ciała: zaleca się zakładać odzieŝ roboczą z bawełny (tekstylia syntetyczne tylko pod warunkiem sprawdzenia, Ŝe wykazują odporność na kontakt z preparatem i wysoką temperaturę w przypadku poŝaru). 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Postać ciecz Barwa bezbarwna Zapach charakterystyczny Odczyn ph przy 20 C 4,8 Temperatura wrzenia ok. 97 o C Temperatura zapłonu > 55 o C
ROTO-FLUID A Strona 3/5 Temperatura samozapłonu 395 C (izopropanol) PręŜność par w temp. 20 o C < 1 hpa (izopropanol) Gęstość w 20 o C 996 g/cm 3 Granice stęŝeń wybuchowych od 2 do 21 % obj. Rozpuszczalność w wodzie całkowicie miesza się z wodą Zawartość LZO 10 15 % 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Warunki, których naleŝy unikać: Preparat stabilny w zalecanych warunkach stosowania. Materiały, których naleŝy unikać: Silne utleniacze mogą wywołać reakcje niebezpieczne. Niebezpieczne produkty rozpadu: W przypadku poŝaru: aceton, kwasy organiczne, tlenek węgla, ditlenek węgla, dym. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Toksyczność ostra: Brak informacji toksykologicznych o działaniu preparatu jako takiego. Dla składników: DL 50 mg/kg (doustnie szczur) DL 50 mg/kg (podanie na skórę -królik) CL 50 (mg/dm 3 ) (inhalacyjnie 4 godziny szczur) izopropanol 4 396 12 800 72,6 Działanie na oczy: w przypadku dostania się do oczu moŝe wywołać cofające się podraŝnienie (zaczerwienienie, pieczenie, łzawienie). Działanie na skórę: w kontakcie ze skórą moŝe działać draŝniąco. Nie stwierdzono działania uczulającego na skórę. Długotrwały lub powtarzający się kontakt ze skórą moŝe spowodować wysuszenie skóry. Składniki preparatu mogą przenikać przez powierzchnię skóry. Działanie w wyniku wdychania oparów: wdychanie oparów w stęŝeniach znacznie przekraczających wartości NDS / NDSCh moŝe wywołać bóle głowy, osłabienie, zawroty głowy. Działanie po spoŝyciu: nie jest znane dla preparatu jako takiego. Mogą wystąpić reakcje ze strony układu pokarmowego (nudności, bóle brzucha, biegunka). Większe dawki mogą wywołać stan oszołomienia. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Brak informacji ekotoksykologicznych o działaniu preparatu jako takiego. Dla poszczególnych składników: CL 50 mg/l (96 godzin) CE 50 mg/l (48 godzin) CL 50 mg/l (72 godziny) izopropanol 8 970 (ryby) 903 (skorupiaki) > 1 000 (algi) Zapobiegać przedostawaniu się produktu do wód powierzchniowych, gruntowych, gleby, ziemi oraz do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Preparat miesza się z wodą. Biodegradowalność: nie ulega akumulacji w środowisku. izopropanol: fotoliza w atmosferze 50 % w ciągu 14,5 doby; biodegradowalny w środowisku wodnym (50 % w ciągu 5 dni) i w glebie; Dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych [11]: BZT 5, ChZT Cr mgo 2 /l - wartości wskaźników ustala zarządzający oczyszczalnią ścieków, Dopuszczalne stęŝenia gazów i par w części powietrznej urządzeń kanalizacyjnych [11]: nie dotyczy. Dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń gleby i ziemi [12]: nie dotyczy. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Przestrzegać ustawy o odpadach [13]. Nie usuwać razem z odpadami komunalnymi. Nie usuwać do kanalizacji. Klasyfikację odpadów zawierających preparat oraz opakowaniowych przeprowadzić zgodnie z ustawą o odpadach, stosownie do warunków występujących w zakładzie uŝytkownika. Zaleca się [14]: 08 03 08 Odpady ciekłe zawierające farby drukarskie (uwzględniając skład preparatu i wymagania [15]). Zaleca się, dla odpadów, które powstają podczas uŝytkowania preparatu: 15 02 03 - sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne inne niŝ wymienione w 15 02 02. W zakresie postępowania z odpadami opakowaniowymi przestrzegać przepisów ustawy [16].
ROTO-FLUID A Strona 4/5 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Na podstawie przepisów wprowadzających w Ŝycie Umowę europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych ADR [17, 18]. Nie podlega klasyfikacji ADR. 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Oznakowanie opakowań zgodnie z [19]: Znaki ostrzegawcze: Nie dotyczy Symbole R Nie dotyczy. Symbole S Nie dotyczy. Przywołane przepisy prawne [1] Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, z późniejszymi zmianami). [2] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171). [3] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 grudnia 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie karty charakterytyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (2005: Dz. U. Nr 2, poz. 8). [4] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 sierpnia 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194). [5] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie informacji o preparatach niebezpiecznych, dla których nie jest wymagane dostarczenie karty charakterystyki (Dz. U. Nr 19, poz. 170). [6] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 201, poz. 1674). [7] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666). [8] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. 243, poz. 2440). [9] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych stęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833). [10] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 73, poz. 645). [11] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. Nr 129, poz. 1108). [12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359). [13] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami). [14] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) [15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, Ŝe odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. Nr 128, poz. 1347). [16] Ustawa z dnia 27 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. nr 63, poz. 638 z późniejszymi zmianami). [17] Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671). [18] Oświadczenie Rządowe z dnia 1 lipca 2003 r. w sprawie wejścia w Ŝycie zmian do załączników A i B do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 2013). [19] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami 2004: Dz. U. Nr 260, poz. 2595). [20] Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych stęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 212, poz. 1769). [21] Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia ministra Pracy i Polityki Socjalnej sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 169, poz. 1650). [22] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których moŝe wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U. Nr 107, poz. 1004).
ROTO-FLUID A Strona 5/5 [23] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 80, poz. 563). 16. INNE INFORMACJE Zakres aktualizacji: karta poddana pełnej aktualizacji ze względu na zmianę składu preparatu. Zmiana danych dotyczących zawartość substancji niebezpiecznych oraz właściwości fizyko-chemicznych preparatu, pkt 2 i 9 oraz dostosowanie karty do aktualnych aktów prawnych. PowyŜsze informacje są opracowane w oparciu o bieŝący stan wiedzy i dotyczą produktu w postaci, w jakiej jest stosowany. Dane dotyczące tego produktu przedstawiono w celu uwzględnienia wymogów bezpieczeństwa, a nie zagwarantowania jego szczególnych właściwości. W przypadku, gdy warunki stosowania produktu nie znajdują się pod kontrolą producenta, odpowiedzialność za bezpieczne stosowanie produktu, a w szczególności z przestrzeganie przepisów prawa, spada na uŝytkownika. Niniejsza karta charakterystyki została opracowana na podstawie karty charakterystyki producenta z dnia 20.09.2006 r., informacji European Chemicals Bureau, The International Uniform Chemical Information Database (IUCLID); Institut National de Recherche et de Securite, Les melanges explosifs, Partie 1: gaz et vapeurs, INRS, 2004; U.S. E.P.A. Flexographic Ink Options: A Cleaner Technologies Substitutes Assessment, Volume 2: Appendices; U.S. National Library of Medicine - Hazardous Substances Data Bank (HSDB) oraz obowiązujących w Polsce przepisów dotyczących substancji i preparatów chemicznych, przez firmę: "OIKOS" sp. z o.o. we Wrocławiu, ul. Łokietka 9/6a, 071-311-66-18; www.oikoslab.pl Dodatkowe informacje o zagroŝeniach (opis oznaczeń do pkt 2): R 11 Produkt wysoce łatwo palny. R 36 Działa draŝniąco na oczy. R 67 Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. S 2 Chronić przed dziećmi. S 7 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. S 16 Nie przechowywać w pobliŝu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu. S 24/25 Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu. S 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. INFORMACJA O OŚRODKACH TOKSYKOLOGICZNYCH: poniŝsze dane mają charakter informacyjny - w interesie uŝytkownika leŝy regularne sprawdzanie aktualności informacji o najbliŝszym ośrodku toksykologicznym GDAŃSK - (058) 349 28 31; KRAKÓW - (012) 683 11 34, (012) 683 13 00; LUBLIN - (081) 740 89 83; ŁÓDŹ - (042) 657 99 00; POZNAŃ - (061) 847 69 46; RZESZÓW - (017) 866 44 09; SOSNOWIEC - (032) 266 11 45; TARNÓW - (014) 629 95 88; WARSZAWA - (022) 619 66 54, (022) 619 08 97; WROCŁAW - (071) 343 30 08