PPH Glyco-Tech, Krzysztof Turowski 00-777 Warszawa, ul. Włoska 2 Tel. 022 389 50 75, info@glyco-tech.pl Wydanie: 1 Data wydania: 15.01.2008 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU CHEMICZNEGO Płyn niezamarzający TRANSTHERM N (podstawa: Rozporządzenie(WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 ws. REACH) 1. Identyfikacja preparatu i producenta. 1.1 Identyfikacja preparatu. Nazwa handlowa: Płyn niezamarzający TRANSTHERM N Kod PKW i U 24.66.33-50.90 1.2. Zastosowanie: Płyn niezamarzający do napełniania instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych, solarnych i grzewczych 1.3 Identyfikacja producenta: Nazwa i adres firmy: PPH Glyco-Tech, Krzysztof Turowski 00-777 Warszawa, ul. Włoska 2 Numer REGON: 006240219 Numer telefonu: 48 (22) 389 50 75 1.4. Telefon alarmowy: 988, z telefonów stacjonarnych 112, lub najbliższa terenowa jednostek PSP. Informacja Toksykologiczna w Polsce Tel. 022 619 66 54; 022 619 08 97 1.5. Osoba odpowiedzialna za opracowanie karty charaktery- Krzysztof Turowski: E-mail: krzysztof.turowski@glyco- styki: tech.pl 2. Identyfikacja zagrożeń: Produkt sklasyfikowany jako niebezpieczny. Xn preparat szkodliwy Opakowania jednostkowe wymagają znakowania ostrzegawczego (zgodnie z pkt. 15). Zagrożenia zdrowia: Substancja szkodliwa: działa szkodliwie po połknięciu. Własności niebezpieczne: Nieznane Zagrożenie środowiska: Nieznane 3. Skład i informacja o składnikach: Składniki niebezpieczne: Nazwa niebezpiecznego składnika Nr CAS Nr WE Stężenie Symbol zagrożenia Zwroty R [%m/m] Glikol etylenowy 107-21-1 203-473-3 31-51 Xn 22 Sól sodowa kwasu 2- etylheksanowego 19766-89-3 243-283-8 0-4 Xn 63 Zwroty zagrożenia: R22: Działa szkodliwie po połknięciu R63: Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki Klasyfikacja urzędowa zgodna z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dn. 28 września 2005 r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. nr 201, poz. 1674) 4. Pierwsza pomoc: Wdychanie: W razie narażenia inhalacyjnego wyprowadzić poszkodowanego na świeże powietrze. Skonsultować się z lekarzem, o ile objawy nie ustepują. Kontakt ze skórą: W przypadku zanieczyszczenia skóry spłukać obficie wodą. Kontakt z oczami: W razie kontaktu z oczami natychmiast przemywać oczy dużą ilością wody przez około 15 minut przy otwartych powiekach. Gdy podrażnienie nie ustępuje skorzystać z pomocy medycznej. 1/6
Spożycie: W razie spożycia poszkodowany powinien sam sprowokować wymioty. Podać do wypicia alkohol etylowy: wódkę 40% - 100 ml. Natychmiast zapewnić pomoc medyczną, pokazać lekarzowi opakowanie lub etykietę. 5. Postępowanie w przypadku pożaru: Szczególne zagrożenia: Przy niepełnym spalaniu powstaje tlenek węgla. Środki gaśnicze: Proszki gaśnicze, piany odporne na alkohol, dwutlenek węgla, woda. Inne informacje: brak Środki ochrony indywidualnej dla strażaków: Stosować niezależny aparat oddechowy. 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska: Środki ochrony osobistej: - Rękawice ochronne z kauczuku naturalnego, neoprenu, PCV - okulary ochronne - ubranie ochronne Postępowanie przy wycieku substancji: Usunać źródła zapłonu, zabezpieczyć studzienki ściekowe, o ile możliwe, zlikwidować wyciek. Przy dużych wyciekach miejsca gromadzenia się cieczy obwałować, zebraną ciecz odpompować. Małe ilości cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać do zamykanego pojemnika, zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą. W przypadku niemożności opanowania sytuacji wezwać Jednostkę Ratownictwa Chemicznego. 7. Postępowanie z preparatem i magazynowanie: Preparat stosować z zachowaniem ogólnych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Magazynowanie: Preparat pakowany jest w kanistry polietylenowe HDPE poj. 10, 20 i 30l., beczki HDPE 120l lub paletopojemniki HDPE 600 i 1000l. Preparat można przechowywać w pomieszczeniach magazynowych w temperaturze nie wyższej niż 40 stopni Cels. Dopuszcza się przechowywanie preparatu pakowanego w kanistry, beczki i paletopojemniki na placu magazynowym. Pojemniki powinny być szczelnie zamknięte. Trwałosć: Okres trwałości preparatu: 5 lat od daty produkcji. 8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej: Stosowane środki ochrony osobistej powinny spełniać wymogi Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. Nr 259, póz. 2173). Ochrona dróg oddechowych: Maska z pochłaniaczem par organicznych Ochrona oczu: Okulary ochronne Ochrona rąk: Rękawice ochronne odporne na działanie produktu Techniczne środki ochronne: wentylacja pomieszczeń Inne wyposażeni ochronne: ubranie robocze Kontrola narażenia: Najwyższe dopuszczalne stężenia: Glikol etylenowy: NDS = 15 mg/m3: NDSCh = 50 mg/m3. (wg Rozporządzenia MPiPS z dn. 29 listopada 2002 ; Dz.U. Nr 217, póz. 1833 z późniejszymi zmianami) Zalecenia dotyczące procedury monitoringu zawartości składników niebezpiecznych w powietrzu - metodyka pomiarów: -Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 73, poz.645) -PN-89/Z-01001/06. Ochrona czystości powietrza. Nazwy, określenia i jednostki. Terminologia dotycząca badań jakości powietrza na stanowiskach pracy. -PN Z-04008-7:2002. Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacja wyników. -PN-EN-689: 2002. Powietrze na stanowiskach pracy - wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. 2/6
Uwaga: Gdy stężenie substancji jest ustalone i znane, doboru środków ochrony indywidualnej należy dokonywać z uwzględnieniem stężenia substancji występującego na danym stanowisku pracy, czasu ekspozycji oraz czynności wykonywanych przez pracownika. W sytuacji awaryjnej, jeżeli stężenie substancji na stanowisku pracy nie jest znane, stosować środki ochrony indywidualnej o najwyższej zalecanej klasie ochrony. Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnić odpowiednie ich pranie, konserwacje, naprawę i odkażanie. Zalecane badania wstępne i okresowe pracowników należy przeprowadzać zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydanych do celów przewidzianych w Kodeksie Pracy (Dz.U. Nr 69/1996r. póz. 332, ze zmianami Dz.U. Nr 37/2001 r. póz. 451) Metoda opisana w PiMOŚP 1997. z. 17 9. Właściwości fizykochemiczne: Wygląd Zapach ph 7-9 Temperatura krzepnięcia [ C], maks. Temperatura wrzenia [ C], min. Gęstość, [g/cm³] w temp. 20 C Temperatura zapłonu [ C] dla glikolu Temperatura samozapłonu [ C] dla glikolu Ciecz o barwi niebieskiej. jednorodna, przezroczysta bez osadów Słaby, słodkawy -15 C; -20 C; -25 C; -35 C odpowiednio >109 C dla odmiany -35 C (51% glikolu etyl.) >107 C dla odmiany -25 C (43% glikolu etyl.) >106 C dla odmiany -20 C (38% glikolu etyl.) >103 C dla odmiany -15 C (31% glikolu etyl.) 1,070-1,076 g/cm³ dla odmiany -35 C 1,059-1,065 g/cm³ dla odmiany -25 C 1,052-1,058 g/cm³ dla odmiany -20 C 1,043-1,049 g/cm³ dla odmiany -15 C 115 (tygiel otwarty) >400 Granice wybuchowości [% V/V] dla glikolu Górna: 12.8% Prężność par [mm Hg w temp. 20 C] dla glikolu Koncentracja par w stanie nasycenia [20 C, ciśnienie 1013 hpa] dla glikolu Gęstość par względem powietrza dla glikolu Rozpuszczalność w wodzie Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach Dolna: 1.8% 0.01 mm Hg 0,15 g/m³ 2.14 Całkowita Współczynnik podziału: n-oktanol/woda -1.36 Lepkość [mpa s] w temp. 20 C aceton, alkohole alifatyczne 2,09 dla odmiany -15 C 2,51 dla odmiany -20 C 2,87 dla odmiany -25 C 3,51 dla odmiany -35 C 10. Stabilność i reaktywność: Stabilność: Produkt stabilny w warunkach normalnych. Warunki i materiały, których należy unikać: silnych utleniaczy, wysokiej temperatury Niebezpieczne produkty rozkładu: 3/6
Tlenek węgla przy niepełnym spalaniu 11. Informacje toksykologiczne: Ostra toksyczność (glikol etylenowy) - doustnie: LD50-4700 mg/kg (szczur), - skóra LD50-9530 mg/kg (królik) - wdychanie LC50 10876 mg/m3 (szczur) TCL 0 10000 mg/m3 (człowiek) Po spożyciu produktu: objawy podobne do upojenia alkoholowego Zanieczyszczenie skóry: słabe podrażnienie przy bezpośrednim kontakcie Narażenie inhalacyjne: podrażnienie dróg oddechowych 12. Informacje ekologiczne: Uwaga: dotyczy składnika głównego glikolu propylenowego: Nie stwarza zagrożenia dla organizmów wodnych. Graniczne stężenia toksyczne dla: - skorupiaków 2500 mg/l - bakterii >10000 mg/l - glonów >10000 mg/l - pierwotniaków 250 mg/l Toksyczność ostra dla: - ryb LC50 18500 mg/96h - skorupiaków LC50>1000 mg/l Biodegradacja : (glikol etylenowy) Glikol etylenowy ulega biodegradacji (1.29g tlenu/gr. Glikolu ). W 83-96%. Log P (w/o) =-1.36 Bioakumulacja nie jest spodziewana. Nie dopuszczać do przedostawania się produktu do wód gruntowych, powierzchniowych i do kanalizacji. 13. Postępowanie z odpadami: Należy przestrzegać przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, póź. 628) z późniejszymi zmianami. Należy przestrzegać przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, póź. 638) z późniejszymi zmianami. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 w sprawie katalogu odpadu (Dz.U. 2001 Nr 112, póz. 1206) Kod odpadu: 07 01 99 Inne niewymienione odpady. Niszczyć przez spalanie zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie utylizacji odpadów. 14. Informacje o transporcie: Nazwa wysyłkowa: Transtherm N Klasa niebezpieczeństwa w transporcie wg ADR / RID: Grupa pakowania: bez ograniczeń Numer UN: - Numer rozpoznawczy zagrożenia: nie dotyczy Nalepka ostrzegawcza: nie dotyczy Instrukcja pakowania: nie dotyczy Pakowanie razem: nie dotyczy Inne informacje: nie podlega 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych: Znakowanie powinno zawierać: - Zwrot Zawiera : nazwę substancji zawartą w preparacie określoną zgodnie z wykazem substancji niebezpiecznych, mającą wpływ na klasyfikacje preparatu. - nazwę, adres i numer telefonu producenta preparatu, - zastosowanie produktu - piktogram koloru czarnego na żółto-pomarańczowym tle z napisem ostrzegawczym - odpowiednie symbole S i R - ilość (masę lub objętość) preparatu w opakowaniu 4/6
- wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie Xn Produkt szkodliwy Znaczenie zwrotów: R 22 Działa szkodliwie po połknięciu R 63 Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki S 2 Chronić przed dziećmi S 29 Nie wprowadzać do kanalizacji S 36/37 Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne S 46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę Przepisy prawne: Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz..U.nr 11, poz. 84 z póżn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. nr 201, poz. 1674) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. nr 171, poz 1666 z późn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. nr 173, poz. 1679 z późn. zmianami) Oświadczenie Rządowe z dnia 23 marca 2007 r. w sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. Nr 99, poz. 667). Rozporządzenie MPiPS z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833 wraz z późn. zm. Dz. U. Nr 212, poz. 1769 z 2005 r., Dz. U. Nr 161, poz. 1142 z 2007 r). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr. 112, poz. 1206) Ustawa z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. nr 63, poz. 638 z późn. zmianami) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 z późn. zmianami) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r. (Dz.U. Nr 128 poz. 1348) w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie Rozporządzenie (WE)nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006r. (REACH) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2007r.w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne(dz.u.07.nr161, poz.1144) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2003r. w sprawie informacji o preparatach niebezpiecznych, dla których nie jest wymagane dostarczenie karty charakterystyki (Dz.U.05.201.1674) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 grudnia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów (Dz.U.07.1.1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie substancji chemicznych występujących w obrocie, podlegających zgłoszeniu(dz.u.0412.111). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie karty charakterystyki(dz.u. z dnia 16 listopada 2007r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 października 2004r zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych( Dz. U. 04.243.2440) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych(dz.u. z dnia 24 września 2007r. Nr 174 poz. 1222). 16. Inne informacje: Powyższe informacje są opracowane w oparciu o bieżący stan wiedzy i dotyczą produktu w postaci, w jakiej jest stosowany. Dane dotyczące tego produktu przedstawiono w celu uwzględnienia wymogów bezpieczeństwa, a nie zagwarantowania jego szczególnych właściwości. W przypadku, gdy warunki stosowania produktu nie znajdują się pod kontrolą producenta, odpowiedzialność za bezpieczne stosowanie produktu spada na użytkownika. Pracodawca jest zobowiązany do poinformowania wszystkich pracowników, którzy mają kontakt z produktem, o zagrożeniach i środkach ochrony osobistej wyszczególnionych w tej karcie charakterystyki. Niniejsza karta charakterystyki opracowana została na podstawie karty charakterystyki dostarczonej przez producenta i/lub intemetowych baz danych oraz obowiązujących przepisów dotyczących niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych. Treść zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia: 5/6
Xn- Substancja szkodliwa R 22 Działa szkodliwie po połknięciu R 63 Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki S 2 Chronić przed dziećmi S 29 Nie wprowadzać do kanalizacji S 36/37 Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne S 46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę Szkolenia: Osoby uczestniczące w obrocie substancją niebezpieczną powinny zostać przeszkolone w zakresie postepowania, bezpieczeństwa i higieny. Zgodnie z wymogami przepisów Art. 23 Ustawy z dn. 11 stycznia 2001 o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. nr 11, poz. 84 z późniejszymi zmianami) poinformowano Inspektora do spraw Substancji i Preparatów Chemicznych o wprowadzeniu do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej preparatu niebezpiecznego Transtherm N. Zmiany w stosunku do wersji poprzedniej: wydanie 1 6/6