MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO Szt. Gen. 1587/2005 DOKTRYNA WSPARCIA PRZEZ PAŃ STWO GOSPODARZA (DD/4.5) WARSZAWA 2005 1
SZTAB GENERALNY WP ROZKAZ Nr 894/Log./P4 SZEFA SZTABU GENERALNEGO WP z dnia 25 października 2005 r. w sprawie wprowadzenia do użytku w resorcie obrony narodowej Doktryny wsparcia przez państwo gospodarza - DD/4.5 Na podstawie 7 ust. 2, w związku z 41 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej, stanowiącego załącznik do zarządzenia Nr 5/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 lutego 2002 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON Nr 3, poz. 20, z 2003 r. Nr 11, poz. 118, z 2004 r. Nr 1, poz. 1 i Nr 11, poz. 114 oraz z 2005 r. Nr 14, poz. 106) rozkazuję: 1. Wprowadzić do użytku w resorcie obrony narodowej Doktrynę wsparcia przez państwo gospodarza DD/4.5. 2. Rozkaz wchodzi w życie z dniem podpisania. S Z E F (-) generał Czesław PIĄTAS 2
SPIS TREŚCI WSTĘP...5 1. OGÓLNE ZASADY WSPARCIA PRZEZ PAŃSTWO GOSPODARZA...7 1.1. Wprowadzenie... 7 1.2. Koncepcja realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza... 8 2. SYSTEM REALIZACJI ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z OBOWIĄZKÓW PAŃSTWA GOSPODARZA I PAŃSTWA WYSYŁAJĄCEGO... 21 2.1. Organizacja narodowego systemu HNS...21 2.2. Podsystem kierowania obronnością...23 2.3. Podsystem militarny...25 2.4. Podsystem pozamilitarny...36 2.5. Koordynacja realizacji zadań HNS...37 3. PLANOWANIE REALIZACJI ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z OBOWIĄZKÓW PAŃSTWA GOSPODARZA... 41 3.1. Zasady ogólne dotyczące planowania HNS...41 3.2. Planowanie HNS w planowaniu obronnym...42 3.3. Planowanie HNS w planowaniu operacyjnym...44 3.4. Przebieg procesu planowania HNS...47 3.5. Organizacja i koordynacja procesu planowania HNS...56 4. REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z OBOWIĄZKÓW PAŃSTWA GOSPODARZA I PAŃSTWA WYSYŁAJĄCEGO... 59 4.1. Organizacja procesu realizacji zadań HNS...59 4.2. Prawne aspekty realizacji zadań HNS...63 3
4.3. Finansowanie i rozliczanie realizacji zadań HNS...66 4.4. Przyjęcie i przemieszczenie się wojsk w ramach HNS...72 4.5. Wsparcie materiałowe i techniczne państw wysyłających w ramach HNS...75 4.6. Udostępnianie infrastruktury w ramach realizacji zadań HNS78 4.7. Wsparcie medyczne w ramach HNS...82 4.8. Wsparcie w zakresie łączności i informatyki w ramach HNS 85 4.9. Świadczenia osobiste i rzeczowe na potrzeby realizacji zadań państwa gospodarza i państwa wysyłającego...88 4.10. Wsparcie geograficzne i hydrometeorologiczne w realizacji zadań HNS...89 4.11. Rozliczanie szkód powstałych podczas pobytu lub przemieszczania się wojsk państw wysyłających przez terytorium państwa gospodarza...92 4.12. Ochrona środowiska w czasie pobytu i przemieszczania wojsk sojuszniczych...94 4.13. Współpraca cywilno-wojskowa w realizacji zadań HNS...96 4.14. Ochrona wojsk podczas realizacji zadań HNS...97 LITERATURA... 101 SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI... 105 4
WSTĘ P Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego nie oznacza jedynie otrzymania gwarancji bezpieczeństwa od Sojuszu, lecz powinno być także rozumiane jako proces ciągłego wypełniania określonych traktatowo zobowiązań, które dają podwaliny dla realizacji wspólnej obrony. W sytuacji zagrożenia zewnętrznego bezpieczeństwa państwa, Rzeczpospolita Polska może liczyć na wsparcie Sojuszu, realizowane w postaci wydzielenia Sojuszniczych Sił Wzmocnienia. Siły te przybywając do Polski, będą oczekiwały szeroko rozumianego wsparcia w zakresie: udostępnienia infrastruktury, transportu, środków materiałowych i usług, zabezpieczenia medycznego, łączności, obsługi prawnej i w wielu innych obszarach, które są nierozerwalnie związane ze skuteczną realizacją misji militarnej przez wojska przebywające na obcym terytorium. Dlatego też działania podejmowane w celu przygotowania obszaru Polski do realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, niosą konkretne wyzwania wobec wszystkich struktur organizacyjnych naszego państwa. Należy przy tym pamiętać, że to Polska, a nie tylko siły zbrojne, jest stroną Traktatu Waszyngtońskiego, a w konsekwencji wszystkie organy systemu obronnego państwa są odpowiedzialne, między innymi za realizację zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego. Doświadczenia nabyte podczas licznych i różnorodnych działań, przeprowadzanych w ostatnim okresie, ujawniły jak znaczącą rolę dla skutecznego wykonania misji odgrywa wsparcie udzielane przez państwo, na obszarze którego są one realizowane. Powyższe powoduje konieczność unormowania rozwiązań, które będą zbieżne z polityką, zasadami i procedurami postępowania przyjętymi jako wspólne przez NATO, jednak zachowają cechy właściwe dla naszego Państwa. Doktryna wsparcia przez państwo gospodarza zwana dalej Doktryną - jest dokumentem drugiego poziomu w przyjętej hierarchii wiodących dokumentów doktrynalnych w Siłach Zbrojnych RP. Określa ona ogólne zasady funkcjonowania narodowego systemu, tworzonego na potrzeby realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, a także sposób postępowania przy kierowaniu Sił Zbrojnych RP, poza granice państwa. 5
Szczególnie istotnym zadaniem, jakie ma spełnić Doktryna jest ustalenie ogólnych zasad, niezbędnych do planowania, organizowania i realizacji zadań, wykonywanych w ramach wsparcia przez państwo gospodarza na różnych poziomach organizacyjnych systemu HNS. Doktryna jest przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców, zaangażowanych w proces planowania i realizacji wsparcia udzielanego przez państwo gospodarza, w całym spektrum pokojowej i wojennej działalności resortu obrony narodowej. Jej treść może być wykorzystywana również przez osoby realizujące przedmiotową problematykę w pozamilitarnej części systemu obronnego państwa. Jednocześnie dokument ten ma służyć dowódcom w procesie osiągania celów operacyjnych i szkoleniowych. Zakłada się, że treść publikacji jest materiałem żywym, który będzie dostosowywany systematycznie do aktualnych realiów militarno-politycznych i wymagań doktrynalnych. Dlatego też Doktryna będzie weryfikowana stosownie do zmian wprowadzanych w sojuszniczej doktrynie HNS AJP-4.5(A) i zmian zachodzących w SZ RP. Proces ten będzie koordynowany przez Generalny Zarząd Logistyki P4. 6
1. OGÓLNE ZASADY WSPARCIA PRZEZ PAŃSTWO GOSPODARZA 1.1. Wprowadzenie 1000. Doktryna wsparcia przez państwo gospodarza obejmuje ogólne zasady funkcjonowania, tworzonego przez Rzeczpospolitą Polską, narodowego systemu realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i wykonywanych przez państwo polskie, na rzecz sił zbrojnych państw wysyłających, uczestniczących w operacji (ćwiczeniu) prowadzonej przez NATO na jej terenie, a także sposób postępowania przy kierowaniu Sił Zbrojnych RP poza granice kraju do udziału w operacji sojuszniczej (ćwiczeniu), w której wykorzystywane jest wsparcie udzielane przez państwo gospodarza. 1001. Celem doktryny jest ustanowienie narodowych procedur, niezbędnych do planowania, organizowania i realizacji zadań, wykonywanych w ramach wsparcia przez państwo gospodarza na różnych poziomach organizacyjnych systemu HNS (politycznym, planistycznym i wykonawczym) oraz zadań państwa wysyłającego, z uwzględnieniem elementów współpracy z dowództwami NATO, państwami członkowskimi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i innymi państwami partnerskimi oraz organizacjami międzynarodowymi, wspomagającymi ten proces w czasie pokoju, podwyższania gotowości obronnej państwa i w czasie wojny. 1002. Doktryna jest dokumentem, który ma zastosowanie w całym spektrum działalności pokojowej i wojennej, w potencjalnych operacjach militarnych i niemilitarnych, zarówno w rozumieniu art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego, jak również w działaniach spoza art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego. 1003. Doktryna określa narodowe zasady i reguły funkcjonowania systemu realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego w najbardziej prawdopodobnych wielonarodowych operacjach militarnych i pokojowych oraz ćwiczeniach, prowadzonych z udziałem Sił Zbrojnych RP. 1004. Doktrynę stosuje się do wszelkich operacji oraz ćwiczeń prowadzonych przez NATO, również z udziałem państw nie będących członkami NATO, a także we 7
współdziałaniu z Organizacją Narodów Zjednoczonych (ONZ), Unią Europejską (UE) i Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). 1005. Doktryna swoim zakresem obejmuje przedsięwzięcia, wynikające z organizacji i funkcjonowania systemu obronnego państwa w odniesieniu do realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego. Dotyczy w szczególności przedsięwzięć związanych ze wsparciem logistycznym, w tym: medycznym, materiałowym i technicznym, a także infrastrukturą oraz transportem i ruchem wojsk. Obejmuje również prawne i finansowe aspekty wsparcia sił zbrojnych państw wysyłających, ochronę wojsk, ochronę środowiska, łączność, wsparcie geograficzne i elementy współpracy cywilno wojskowej, a także problematykę realizacji zamówień i dostaw środków zaopatrzenia oraz świadczenia usług w ramach wykonywania obowiązków państwa gospodarza. 1.2. Koncepcja realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza 1006. Proces planowania realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, w odniesieniu do Sił Zbrojnych RP, jest integralną częścią planowania logistycznego, jak również istotnym składnikiem zarówno planowania operacyjnego jak obronnego. 1007. Wsparcie przez państwo gospodarza 1 (Host Nation Support HNS), zwane dalej HNS to cywilna i wojskowa pomoc udzielana przez państwo gospodarza w czasie pokoju, kryzysu i w czasie wojny sojuszniczym siłom zbrojnym i organizacjom, które są rozmieszczane, wykonują zadanie lub przemieszczają się przez terytorium państwa gospodarza. Podstawę do udzielania takiej pomocy stanowią porozumienia, zawarte pomiędzy stosownymi władzami państwa gospodarza i państw wysyłających oraz/lub NATO. 1008. Celem realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa polskiego, występującego w roli państwa gospodarza wobec sił zbrojnych innych państw, 1 Definicja opracowana na podstawie tłumaczenia z Sojuszniczej Doktryny i Procedur Połączonego Wsparcia przez Państwo-Gospodarza - Allied Joint Publication - 4.5(A) (AJP 4.5A). 8
przebywających na jego terytorium jest zapewnienie wsparcia operacji i ćwiczeń prowadzonych przez dowódcę NATO, w celu wzmocnienia jego wysiłku w dążeniu do osiągnięcia odpowiedniego poziomu sprawności i efektywności ekonomicznej operacji. Zadanie to realizowane jest między innymi poprzez udostępnienie dowódcy NATO zasobów narodowych, wynikających z przyjętych zobowiązań. 1009. Istotą realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza jest zorganizowanie odpowiedniego i we właściwym czasie wsparcia w ramach HNS, zapewniającego wielonarodowym, sojuszniczym siłom zbrojnym warunki do przemieszczania się i podtrzymywania zdolności bojowej. Tak rozumiane wsparcie uzależnione jest od właściwego współdziałania i koordynacji pomiędzy dowódcą NATO, państwami wysyłającymi i państwem gospodarzem oraz od podpisania niezbędnych porozumień w tym zakresie. 1010. Wsparcie udzielane wojskom sojuszniczym na zasadach kontraktowania bezpośredniego z dostawcami komercyjnymi, nie objęte porozumieniami, wynikającymi z procesu planowania HNS, a tym samym gwarancjami państwa gospodarza, nie wchodzi w zakres zadań realizowanych w ramach HNS. 1.2.1. Zakres realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza 1011. Rzeczpospolita Polska, wykonując zadania w ramach obowiązków państwa gospodarza, jest zobowiązana do podjęcia wszelkich możliwych działań, zapewniających udzielenie wsparcia wojskom sojuszniczym, realizującym zadania na jej terytorium lub przemieszczającym się przez to terytorium. 1012. Przedsięwzięcia zapewniające udzielenie wsparcia, realizowanego w ramach obowiązków państwa gospodarza, zostały włączone do zadań obronnych Rzeczypospolitej Polskiej i w konsekwencji, dotyczą całego systemu obronnego państwa, wszystkich jego struktur, a także poszczególnych szczebli władzy i administracji publicznej oraz przedsiębiorców. 9
1013. Wsparcie udzielane w czasie pokoju, głównie podczas wspólnego prowadzenia ćwiczeń sojuszniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w przeważającej mierze będzie realizowane przez Siły Zbrojne RP. W zależności od potrzeb, w organizację i udzielanie wsparcia mogą być także zaangażowane organy administracji publicznej oraz przedsiębiorcy, w zakresie wynikającym z właściwych umów i porozumień. 1014. Podczas kryzysu i w czasie wojny realizacja zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, będzie związana z uruchamianiem przedsięwzięć ujętych w planach operacyjnych, opracowanych w Siłach Zbrojnych RP oraz w pozamilitarnym systemie obronnym państwa. 1.2.2.Zadania wynikające z obowiązków państwa gospodarza 1015. Odpowiedzialność za zabezpieczenie sił, kierowanych do wykonania zadań w ramach operacji i ćwiczeń sojuszniczych, ponosi państwo wysyłające. Wsparcie udzielane przez Rzeczpospolitą Polską, w ramach HNS, stanowić będzie jedynie uzupełnienie potencjału wydzielonego przez to państwo, a wielkość tego uzupełnienia będzie uzależniona od bieżących możliwości państwa polskiego. 1016. Zakres wsparcia udzielanego w ramach HNS jest zawsze przedmiotem negocjacji, których wynikiem są stosowne porozumienia 2, określające faktyczne rozmiary i warunki realizacji tego wsparcia. 1017. Zakres zadań i zobowiązań przyjętych do realizacji przez państwo gospodarza (HN) 3 na rzecz sił zbrojnych państw wysyłających i dowództw NATO określany jest w Porozumieniu Technicznym (TA) 4 oraz Wspólnych Porozumieniach Wdrożeniowych (JIA) 5 i dotyczy on w szczególności: a) działalności prewencyjnej państwa gospodarza, która powinna zapewniać sojuszniczym siłom zbrojnym bezpieczeństwo oraz ochronę przed działalnością dywersyjno sabotażową i penetracją, 2 Porozumienie Techniczne i Wspólne Porozumienia Wdrożeniowe. 3 HN Host Nation 4 TA Technical Arrangement 5 JIA Joint Implementation Arrangements 10
b) udostępniania rejonów i infrastruktury dla potrzeb ześrodkowania i zakwaterowania wojsk oraz składów do magazynowania ich uzbrojenia i sprzętu wojskowego, zapasów środków bojowych, materiałowych i wyposażenia, c) realizacji funkcji transportowych, w tym: zapewnienia możliwości wykorzystania sieci transportowej państwa gospodarza, wydzielonej do przyjęcia sił i środków państwa wysyłającego, udzielania pomocy w zakresie organizacji przemieszczania z punktów przyjęcia do rejonów wykonywania zadań, umożliwienia realizacji zaopatrywania uzupełniającego przez lądowe i morskie przejścia graniczne oraz w portach lotniczych i na lotniskach, d) wsparcia przybyłych wojsk w sprzęt, środki materiałowe i usługi w zakresie zakwaterowania, warunków socjalno bytowych, sanitarno higienicznych, kulturalnych i rekreacyjnych, e) udzielania pomocy siłom sojuszniczym w wykonywaniu prac konserwacyjnych i remontowych, zapewnieniu dostępności środków spożywczych, wody, energii elektrycznej, f) udostępnienia źródeł zaopatrzenia w materiały pędne i smary, g) zapewnienia pomocy medycznej, h) pomocy w zatrudnianiu pracowników cywilnych do wsparcia funkcjonowania tworzonych baz, realizacji napraw, konserwacji i obsługi sprzętu oraz ochrony przeciwpożarowej, i) udostępnienia systemów informatycznych i systemów łączności, j) udzielania wsparcia inżynieryjnego, k) udostępniania informacji o wymaganiach, wynikających z obowiązującego prawa, dotyczących spraw porządkowych, ochrony środowiska itp., l) gromadzenia oraz aktualizacji informacji ogólnych i danych o narodowych zasobach obronnych nie zarezerwowanych na mobilizacyjne i wojenne potrzeby sił zbrojnych państwa gospodarza, a możliwych do wykorzystania w ramach udzielanego wsparcia, m) zapewnienia obsługi prasowej, pomocy prawnej i innych form wsparcia sił sojuszniczych. 11
1.2.3. Zasady realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza 1018. Wykonując zadania, wynikające z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego należy stosować niżej wymienione zasady, które zapewniają skuteczność działań oraz stanowią trwałą podstawę osiągnięcia powodzenia w planowaniu i realizacji HNS: a) zasada kolektywnej odpowiedzialności państwa Sojuszu i władze NATO ponoszą wspólną odpowiedzialność za organizację wsparcia operacji i ćwiczeń prowadzonych przez NATO. Każde państwo jednocześnie ponosi ostateczną odpowiedzialność za zapewnienie zabezpieczenia własnych sił wydzielonych do NATO, a ponadto dowódca NATO ponosi odpowiedzialność za zidentyfikowanie wymagań w zakresie HNS dla swoich sił, zorganizowanie we współpracy z państwami wysyłającymi procesu planowania HNS oraz za określanie priorytetów i koordynację realizacji procesu udzielania wsparcia przez państwo gospodarza, b) zasada zabezpieczenia zasobów państwa Sojuszu zapewniają indywidualnie lub przez wspólne przygotowania i ustalenia, wydzielenie niezbędnych zasobów w celu zabezpieczenia sił własnych, wydzielonych do NATO. HNS stanowi zasadnicze uzupełnienie potencjału logistycznego sił sojuszniczych i powinno być realizowane przez państwo gospodarza, w możliwie najszerszym zakresie, w oparciu o narodowe regulacje prawne, narodowe priorytety i faktyczne możliwości państwa gospodarza, c) zasada suwerennych uprawnień dowódca NATO posiada stosowne uprawnienia do inicjowania, w imieniu potencjalnych państw wysyłających, planowania, wypracowywania porozumień i uzgodnień, koordynowania oraz realizacji HNS. Uprawnienia te nie ograniczają prawa państw wysyłających do negocjowania i finalizowania dwustronnych porozumień z państwem gospodarzem, d) zasada współdziałania niezbędne jest współdziałanie pomiędzy państwem gospodarzem, państwami wysyłającymi oraz dowództwami NATO w zakre- 12
sie uzyskania i wykorzystania wsparcia państwa gospodarza, które eliminuje współzawodnictwo w pozyskiwaniu ograniczonych zasobów oraz działa na korzyść całości sił sojuszniczych poprzez optymalizowanie wsparcia wydzielanego przez państwo gospodarza. Współdziałanie takie powinno uwzględnić potrzeby organizacji międzynarodowych i organizacji pozarządowych, które mogą działać wspólnie lub niezależnie od NATO, e) zasada koordynacji wsparcia zapewnienie wysokiej efektywności i skuteczności działania oraz eliminowanie konkurowania o dostępne zasoby państwa gospodarza osiągane jest poprzez ścisłą koordynację procesu przygotowania i realizacji HNS. Koordynacja wsparcia jest prowadzona przez dowódcę NATO z władzami narodowymi państw sojuszniczych na właściwych poziomach organizacyjnych i w uzasadnionych sytuacjach może obejmować również państwa nie będące członkami NATO oraz organizacje międzynarodowe i pozarządowe, f) zasada oszczędności wykorzystywania zasobów przygotowanie i realizacja wsparcia przez państwo gospodarza odzwierciedla najbardziej efektywne i oszczędne wykorzystanie dostępnych zasobów do zaspokojenia potrzeb sił sojuszniczych, dlatego w celu zagwarantowania najbardziej efektywnego i skutecznego wykorzystywania zasobów państwa gospodarza, skoordynowany proces HNS powinien być realizowany w ekonomicznie uzasadnionym wymiarze i zapewnić poprawę ogólnych zdolności do wspierania sił, g) zasada przejrzystości udostępniania zasobów informacje, dotyczące zakresu wsparcia, realizowanego przez państwo gospodarza podczas wsparcia działań sił sojuszniczych muszą być udostępniane właściwemu dowódcy NATO i państwom wysyłającym. Zasada ta zapewnia czytelność i przejrzystość sytuacji odnośnie dostępności zasobów oraz ułatwia proces przygotowania HNS. Dowódca NATO, w celu ustalenia priorytetów odnośnie otrzymywanego wsparcia, poza wsparciem realizowanym przez państwo gospodarza, które sam koordynuje, musi posiadać także informacje na temat innych zobowiązań w zakresie wsparcia świadczonego przez 13
państwo gospodarza, które mogą wywierać wpływ na prowadzone przez NATO operacje i ćwiczenia. W celu umożliwienia dowódcy NATO wypracowania przejrzystego i dokładnego obrazu całości zasobów udostępnianych w ramach wsparcia przez państwo gospodarza, poszczególne państwa powinny opracować Katalogi Możliwości HNS, h) zasada refundacji kosztów zwrot kosztów za wsparcie udzielone przez państwo gospodarza realizowane zarówno w ramach finansowania narodowego, jak i proporcjonalnego podziału kosztów wielonarodowych, albo wspólnego finansowania, stosownie do zaistniałej sytuacji, będzie uzgadniany pomiędzy państwem gospodarzem i państwami wysyłającymi oraz/lub z władzami NATO. Procedury zwrotu kosztów zostaną opracowane zgodnie z zasadami, które będą zaakceptowane przez poszczególne państwa i będą zobowiązujące dla tych państw, a ponadto, państwa gospodarze powinny stosować zasadę naliczania standardowych kosztów za realizowane świadczenia HNS sprawiedliwie w stosunku wszystkich odbiorców wsparcia. 1.2.4. Obowiązki i uprawnienia stron w procesie przygotowania i realizacji wsparcia przez państwo gospodarza 1019. Polska, w przypadku prowadzenia ćwiczeń lub operacji NATO na swoim terytorium, jako państwo gospodarz, jest współorganizatorem procesu przygotowania HNS, natomiast w sytuacjach wymagających zabezpieczenia jednostek Sił Zbrojnych RP, biorących udział w operacjach lub ćwiczeniach poza granicami kraju, jest uczestnikiem procesu przygotowania HNS organizowanego przez dowódcę NATO oraz określone państwo gospodarza i będzie się aktywnie włączać w ten proces w roli państwa wysyłającego. 1.2.4.1. Obowiązki i uprawnienia państwa gospodarza 1020. Polska, jako państwo gospodarz, podczas planowania i realizacji przedsięwzięć przygotowujących, jak i w czasie uruchamiania procesu wsparcia sił zbrojnych państw wysyłających i dowództw NATO, powinna: 14
a) wyznaczyć Centralny Punkt Kontaktowy HNS, odpowiedzialny za koordynację przedsięwzięć narodowych w odniesieniu do całości spraw związanych z planowaniem i realizacją zadań HNS, a także utrzymywać system punktów kontaktowych, odpowiedzialnych za przygotowanie porozumień HNS na poszczególnych szczeblach organizacyjnych państwa, b) informować państwa wysyłające i dowódców NATO o funkcjonującym systemie punktów kontaktowych, c) przygotować i posiadać aktualne informacje o możliwościach realizacji wsparcia, zarówno w zakresie ogólnym, jak i szczegółowym, w celu opracowania i udostępnienia państwom wysyłającym oraz dowództwom strategicznym Katalogu Możliwości wsparcia przez państwo gospodarza (HNS Cap Cat) 6 ; Katalog powinien obejmować informacje w zakresie: zasad i uwarunkowań państwa gospodarza, dotyczących przyjęcia i pobytu sił zbrojnych państw wysyłających na jego terytorium, wybranych charakterystyk obiektów infrastruktury wojskowej i cywilnej, przewidywanych do wsparcia sił zbrojnych państw wysyłających, podczas ich przyjęcia i pobytu na terytorium państwa gospodarza, możliwości wydzielenia zasobów w różnych obszarach (zaopatrywania w środki materiałowe, wsparcia medycznego, wsparcia technicznego, wsparcia w zakresie środków transportowych, urządzeń, środków łączności, zakwaterowania, wyżywienia itp.), dostępności sił i środków w zakresie świadczenia usług i działań związanych z ochroną wojsk, zasad i wymogów dotyczących warunków ochrony środowiska naturalnego, d) informować państwa wysyłające i właściwego dowódcę NATO o zaistniałych istotnych zmianach w odniesieniu do możliwości zapewnienia HNS, 6 Cap Cat Capability Catalogue 15
e) zapewniać możliwie najwyższy poziom koordynacji i współpracy pomiędzy siłami zbrojnymi i elementami pozamilitarnego systemu obronnego, aby jak najlepiej wykorzystać istniejące zasoby obronne państwa na potrzeby HNS, f) dokonywać przeglądu istniejących planów i stanu prawnego, w celu takiego ich dostosowania, aby umożliwiały optymalne użycie cywilnych zasobów obronnych państwa na rzecz sił zbrojnych państw wysyłających i dowództw NATO, w możliwie najszerszym zakresie i w najwcześniejszym etapie kryzysu, g) zapewnić wydzielenie personelu łącznikowego do Grupy Koordynacyjnej ds. HNS, funkcjonującej w ramach Wielonarodowego Połączonego Centrum Logistycznego (MJLC) 7, h) w odniesieniu do procesu planowania HNS: formować, w oparciu o stałe Porozumienie Ogólne (MOU) 8 w sprawie zapewnienia HNS na terytorium RP, wraz z dowódcą NATO, Połączony Komitet Koordynacyjny ds. HNS (JHNSSC) 9, który stosownie do potrzeb będzie koordynował wypracowywanie Porozumień Technicznych oraz Wspólnych Porozumień Wdrożeniowych, rozpatrywać Wniosek o Zapewnienie HNS, wystosowany przez dowódcę NATO lub władze państwa wysyłającego powyższe porozumienie oraz, w przypadku gdy stałe MOU nie ma zastosowania, opracowywać i negocjować Porozumienie Ogólne, które pozwala przejść do kolejnych etapów planowania HNS; podczas procesu negocjowania Porozumienia Ogólnego z dowódcą NATO, ustalenia, dotyczące jego treści powinny być konsultowane z potencjalnymi państwami wysyłającymi, w celu eliminowania zapisów, uniemożliwiających przystąpienie tych państw do porozumienia, i) informować właściwego dowódcę NATO o aktualnym stanie i dostępności uzgodnionych zasobów; format, treść i częstotliwość informowania ustalane 7 MJLC - Multinational Joint Logistic Centre 8 MOU Memorandum of Understanding 9 JHNSSC Joint Host Nation Support Steering Committee 16
są we współpracy z dowódcą NATO; Pozwala to na określenie priorytetów i koordynowanie realizacji wsparcia przez Rzeczpospolitą Polską oraz wyeliminowanie powielania zapotrzebowań na świadczenia, które planuje się realizować z tych samych źródeł, j) opracowywać narodowe wskaźniki kosztów świadczeń HNS, które będą udostępniane dowódcy NATO i potencjalnym państwom wysyłającym. 1021. Strona polska ma prawo domagać się refundacji kosztów poniesionych przez siebie w ramach świadczenia HNS, określonych jako przewidziane do pokrycia w drodze bezpośredniego narodowego finansowania lub w ramach podziału wielonarodowego, od tego dowódcy NATO, który zapewnia refundację kosztów za wsparcie udzielone na rzecz państw wysyłających. 1.2.4.2. Obowiązki i uprawnienia państwa wysyłającego 1022. Zabezpieczenie logistyczne Sił Zbrojnych RP, wykonujących zadania poza obszarem kraju, leży w zakresie odpowiedzialności narodowej. Istotnym elementem efektywnego zabezpieczenia jednostek Sił Zbrojnych RP, biorących udział w operacjach i ćwiczeniach poza granicami kraju jest także pozyskanie wsparcia od państwa gospodarza. 1023. Strona polska, gdy nie ma zastosowania stałe Porozumienie Ogólne w sprawie zapewnienia HNS na terytorium określonego państwa gospodarza, może wyrazić zgodę na negocjowanie Porozumienia Ogólnego, w swoim imieniu, przez dowódcę NATO lub rozpocząć proces dwustronnych negocjacji takiego porozumienia z władzami tego państwa gospodarza. 1024. Jako państwo wysyłające (SN) 10, strona polska realizuje następujące zadania: a) informuje państwo gospodarza oraz dowódcę NATO o właściwym Punkcie Kontaktowym, odpowiedzialnym za negocjowanie porozumień w zakresie HNS (HNSA) 11, 10 SN Sending Nation 11 HNSA - Host Nation Support Arrangements 17
b) dokonuje analizy Porozumienia Ogólnego, zawartego pomiędzy dowódcą NATO a państwem gospodarzem i powiadamia o zamiarze zastosowania się do jego postanowień w formie Noty o Akcesji (NOA)/Deklaracji Intencji (SOI) lub podejmuje negocjacje z państwem gospodarzem, mające na celu wypracowanie MOU, c) opracowuje Koncepcję Wymagań (COR) 12, w której przedstawia wstępny zakres potrzeb sił kierowanych do udziału w operacji (ćwiczeniu), w poszczególnych obszarach wsparcia (materiałowego, technicznego, medycznego, bezpieczeństwa, transportu, telekomunikacji, obiektów infrastruktury itp.). W dokumencie tym dostarcza państwu gospodarzowi ogólnych informacji o charakterze wymaganego wsparcia, w miarę możliwości także odnoszących się do wielkości i czasu jego wydzielenia; opracowanie Koncepcji Wymagań może być poprzedzone wstępnym rekonesansem na terytorium państwa gospodarza, d) dokonuje analizy Porozumienia Technicznego, opracowanego przez dowódcę NATO i państwo gospodarza oraz powiadamia o zamiarze zastosowania się do niego w formie Noty o Akcesji (NOA) 13 lub Deklaracji Intencji (SOI) 14, e) wyznacza i kieruje swoich przedstawicieli do uczestnictwa w tworzonym Połączonym Komitecie Koordynacyjnym ds. HNS, w celu przygotowania odpowiedniego projektu Porozumienia Technicznego i koordynacji procesu opracowywania Wspólnych Porozumień Wdrożeniowych, f) przekazuje państwu gospodarzowi Zestawienia Potrzeb wojsk własnych (SOR) 15, a także identyfikuje i przekazuje istotne zmiany w zakresie tych potrzeb, g) negocjuje i podpisuje z państwem gospodarzem Wspólne Porozumienie Wdrożeniowe, 12 COR Concept of Requirements 13 NOA Note of Accession 14 SOI Statement of Intent 15 SOR Statement of Requirements 18
h) uczestniczy w negocjacjach porozumień, dotyczących wsparcia przez państwo gospodarza i zasad zwrotu kosztów, poniesionych przez to państwo na rzecz wojsk polskich, i) zapewnia zwrot kosztów wynikających z realizacji dwustronnych lub wielostronnych porozumień w sprawie HNS oraz będących skutkiem zgłoszenia dodatkowych potrzeb, wykraczających poza wcześniej wynegocjowane porozumienia, j) informuje na bieżąco dowódcę NATO o stanie trwających negocjacji dwustronnych w zakresie porozumień HNS, w szczególności o zasadniczych trudnościach oraz fakcie zawarcia porozumień; strona polska musi zapewnić dowódcy NATO przejrzystą informację na temat wszystkich przedsięwzięć realizowanych w zakresie HNS, które mogą wywierać wpływ na opracowywanie porozumień dotyczących HNS, k) wydziela, na czas prowadzonych operacji lub ćwiczeń, oficerów łącznikowych do odpowiednich dowództw NATO, zgodnie z otrzymanym zapotrzebowaniem. 19
20
2. SYSTEM REALIZACJI ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z OBOWIĄZKÓW PAŃSTWA GOSPODARZA I PAŃSTWA WYSYŁAJĄCEGO 2.1. Organizacja narodowego systemu HNS 2000. Naczelnym zadaniem narodowego systemu, budowanego na potrzeby HNS jest stworzenie warunków, niezbędnych do przyjęcia sił zbrojnych państw wysyłających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP) oraz zapewnienie tym siłom możliwości funkcjonowania w warunkach umożliwiających wykonanie misji. 2001. Przygotowanie Rzeczypospolitej Polskiej do planowania i realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego jest jednym z przedsięwzięć realizowanych w ramach przygotowań obronnych państwa. 2002. Organizacja narodowego systemu tworzonego na potrzeby HNS oparta jest o niezbędne elementy systemu obronnego RP (podsystem kierowania obronnością, podsystem militarny oraz podsystem pozamilitarny), a realizacja zadań w ramach tego systemu odbywa się na trzech poziomach funkcjonalnych: politycznym, planistycznym i wykonawczym. Na każdym z tych poziomów zakres zadaniowy określonych organów wynika z ich właściwości w tym systemie: a) poziom polityczny obejmuje uprawnione organy państwa, które w ramach swoich kompetencji współuczestniczą w budowaniu sojuszniczych instrumentów zaufania, tworzeniu warunków prawnych do realizacji przyjmowanych przez RP zobowiązań międzynarodowych oraz kierują realizacją wynikających z nich zadań. Przejawia się to m.in. we współuczestniczeniu w opracowywaniu, uzgadnianiu i zawieraniu wielostronnych i bilateralnych Porozumień Ogólnych. Zadania te mogą być realizowane np. poprzez powoływanie międzyresortowych zespołów eksperckich, w celu wypracowania końcowej treści danego porozumienia; nadrzędną i koordynującą rolę w tym zakresie pełni Minister Obrony Narodowej poprzez podległe mu komórki organizacyjne, 21
b) poziom planistyczny obejmuje w szczególności elementy podsystemu militarnego; koordynatorem całokształtu działań podejmowanych na tym poziomie jest Pełnomocnik Ministra Obrony Narodowej do Spraw HNS. Do zasadniczych zadań realizowanych na tym poziomie zalicza się: planowanie niezbędnych przedsięwzięć umożliwiających realizację obowiązków państwa gospodarza, utrzymywanie baz danych o możliwościach udzielania wsparcia na rzecz sił zbrojnych państw wysyłających i dowództw NATO, przebywających na terytorium RP oraz o możliwościach uzyskania wsparcia na rzecz wojsk własnych, przebywających poza terytorium kraju, przygotowywanie i realizacja niezbędnych porozumień międzynarodowych, a także opracowywanie analiz, ocen i propozycji, dotyczących organizacji i funkcjonowania systemu HNS w RP. Jednocześnie elementy podsystemu pozamilitarnego, w ramach prowadzonego planowania obronnego, uwzględniają zadania, wynikające z obowiązków państwa gospodarza w planowaniu operacyjnym i programowaniu obronnym, c) poziom wykonawczy obejmuje wytypowane jednostki Sił Zbrojnych RP poziomu taktycznego, wyznaczone do realizacji zadań państwa gospodarza, terenowe organy administracji wojskowej, organy administracji publicznej oraz inne niezbędne pozamilitarne ogniwa obronne. Koordynatorem całokształtu przedsięwzięć na tym poziomie są komórki organizacyjne poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP, realizujące zadania wsparcia przez państwo gospodarza. Do zasadniczych zadań na tym poziomie zalicza się: prowadzenie baz danych o zasobach przewidywanych do użycia w trakcie realizacji zadań HNS, udział w szczegółowym planowaniu zabezpieczenia operacji (ćwiczenia) w zakresie wsparcia udzielanego przez państwo gospodarza oraz praktyczną realizację zadań wsparcia na rzecz wojsk sojuszniczych, wynikających z zawartych porozumień i przygotowanych planów. Organy administracji publicznej realizują zadania w zakresie HNS ujęte w operacyjnych planach funkcjonowania, odpowiednio: działów administracji rządowej i województw, oraz wynikające z zawartych porozumień. 22
2.2. Podsystem kierowania obronnością 2003. Podsystem kierowania obronnością państwa obejmuje siły i środki, zapewniające ciągłość podejmowania decyzji w zakresie obronności oraz kierowanie wykonywaniem zadań na rzecz zewnętrznego bezpieczeństwa państwa. W czasie pokoju podsystem kierowania obronnością oparty jest na organach decyzyjnych administracji publicznej państwa i organach dowodzenia Sił Zbrojnych RP, w ramach przypisanych im kompetencji oraz w zakresie nałożonych na nie zadań. W czasie podwyższania gotowości obronnej państwa i w czasie wojny, podsystem kierowania obronnością organizowany jest w oparciu o rozwijany, w Siłach Zbrojnych RP, Wojenny System Dowodzenia i o stanowiska kierowania bezpieczeństwem narodowym organów władzy i administracji publicznej. Według funkcjonalnego kryterium podziału zadań HNS, podsystem kierowania obronnością realizuje zadania, głównie na poziomie politycznym oraz, w ograniczonym zakresie, na poziomie planistycznym. 2004. Minister Obrony Narodowej w czasie pokoju koordynuje całokształt działań podejmowanych przez organy administracji rządowej oraz sprawuje ogólny nadzór nad realizacją zadań HNS w Państwie. W resorcie obrony narodowej organizację i koordynację zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, w imieniu Ministra Obrony Narodowej, realizuje Pełnomocnik Ministra Obrony Narodowej ds. HNS. 2005. Do głównych zadań Pełnomocnika Ministra Obrony Narodowej do Spraw HNS należy: a) utrzymywanie stałej współpracy ze swoimi odpowiednikami w Państwach-Członkach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) oraz w dowództwach strategicznych tej organizacji, b) pełnienie funkcji Centralnego Punktu Kontaktowego HNS, c) inicjowanie, koordynowanie i nadzorowanie przedsięwzięć, mających na celu przygotowywanie projektów umów w sprawie udzielania siłom sojuszniczym wsparcia przez państwo gospodarza, 23
d) współdziałanie z komórkami organizacyjnymi Ministerstwa Obrony Narodowej oraz jednostkami organizacyjnymi podporządkowanymi Ministrowi Obrony Narodowej oraz przez niego nadzorowanymi, a za pośrednictwem Departamentu Polityki Obronnej z właściwymi ministrami i wojewodami w sprawach dotyczących realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, e) opracowywanie propozycji dotyczących struktur i sposobów realizacji w resorcie obrony narodowej zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, f) reprezentowanie Ministra Obrony Narodowej w kontaktach międzynarodowych, w zakresie problematyki dotyczącej HNS. 2006. Organy administracji publicznej w czasie pokoju ujmują zadania, wynikające z obowiązków państwa gospodarza, we właściwych regulaminach organizacyjnych i zakresach zadaniowych. Jednocześnie wyznaczają osoby pełniące funkcję Punktów Kontaktowych HNS. 2007. W strukturach podsystemu kierowania obronnością, zadania wynikające z obowiązków państwa gospodarza w szczególności obejmują: a) uwzględnianie problematyki HNS w trakcie prowadzenia planowania obronnego, b) prowadzenie wspólnej polityki NATO w obszarze HNS we współpracy z dowództwami strategicznymi i państwami Sojuszu, c) wydawanie decyzji o wyrażeniu zgody na pobyt sił Sojuszu na terytorium kraju oraz wsparciu ich w zakresie przyjęcia, transportu i rozmieszczenia, d) współdziałanie z Pełnomocnikiem Ministra Obrony Narodowej do spraw HNS, w zakresie tworzenia warunków do realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza oraz przekazywania ustalonych informacji do Centralnej Bazy Danych, na potrzeby HNS, 24
e) udział w opracowywaniu i negocjowaniu umów oraz porozumień, dotyczących problematyki HNS, w zakresie realizowanym na poziomie politycznym. 2.3. Podsystem militarny 2008. Podsystem militarny HNS obejmuje poszczególne poziomy dowodzenia Sił Zbrojnych RP oraz jednostki wojskowe wyznaczone do wspierania sił sojuszniczych w zakresie realizacji zadań, wynikających ze zobowiązań podjętych przez Polskę jako państwo gospodarza. Za przygotowanie i realizację zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza odpowiedzialni są dowódcy poszczególnych poziomów dowodzenia. Według funkcjonalnego kryterium podziału zadań HNS, podsystem militarny realizuje przedsięwzięcia przyporządkowane do poziomu politycznego, planistycznego oraz wykonawczego. 2009. Organy podsystemu militarnego wykonują przedsięwzięcia związane z przygotowaniem i realizacją zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego, zgodnie z zakresem swoich właściwości i kompetencji, uwzględnionych we właściwych regulaminach organizacyjnych lub w oparciu o rozkazy, decyzje i wytyczne wydawane w związku z operacją (ćwiczeniem) prowadzoną przez NATO. 2010. Możliwość realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, szczególnie obejmujących dostawy środków zaopatrzenia, świadczenie usług oraz udostępnianie obiektów infrastruktury przez podsystem militarny, w czasie podwyższania gotowości obronnej państwa lub w czasie wojny zostanie znacznie ograniczona. Wówczas główny ciężar zadań, realizowanych przez państwo gospodarza, będzie ponoszony przez pozamilitarne ogniwa systemu obronnego państwa, przy zmniejszonym udziale potencjału logistycznego podsystemu militarnego. 25
2011. Szczegółowe zakresy zadań, przewidzianych dla poszczególnych organów podsystemu militarnego, ustalane są podczas procesu planowania przedsięwzięć związanych z realizacją zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza. 2.3.1. Realizacja zadań HNS na poziomie strategicznym Sił Zbrojnych RP 26 2012. Jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych RP poziomu strategicznego uczestniczą w przygotowaniu i realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego przewidzianych, zgodnie z funkcjonalnym kryterium podziału zadań, dla poziomów politycznego i planistycznego. 2013. Organizatorem systemu realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego w podsystemie militarnym jest pion logistyki Sił Zbrojnych RP, w którym na poziomie strategicznym, usytuowany jest Centralny Punkt Kontaktowy HNS. 2014. Do zasadniczych zadań logistyki poziomu strategicznego Sił Zbrojnych RP, w tym Centralnego Punktu Kontaktowego HNS, realizowanych w ramach wykonywania obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego należy: a) planowanie w resorcie obrony narodowej przedsięwzięć niezbędnych do realizacji zadań, w tym szkoleniowych, wynikających z obowiązków państwa gospodarza, b) opracowywanie analiz, ocen i propozycji, dotyczących organizacji i funkcjonowania systemu HNS, c) prowadzenie uzgodnień z komórkami organizacyjnymi Ministerstwa Obrony Narodowej i dowództwami poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP w sprawie zadań oraz warunków, dotyczących organizacyjnego, technicznego, materiałowego i finansowego przygotowania zasobów wydzielanych na potrzeby HNS, d) identyfikowanie zasobów HNS, które mogą być udostępniane w celu wsparcia operacji (ćwiczeń) NATO oraz gromadzenie i uaktualnianie tych informacji w Centralnej Bazie Danych na potrzeby HNS (CBD HNS),
e) opracowywanie narodowego Katalogu Możliwości wsparcia przez państwo gospodarza i kierowanie go do państw - członków Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz dowództw: strategicznych, połączonych i komponentów rodzajów sił zbrojnych, f) zapewnienie funkcjonowania Centralnego Punktu Kontaktowego HNS (CPK HNS) w układzie narodowym i sojuszniczym oraz prowadzenie ewidencji punktów kontaktowych, włączając w to punkty kontaktowe w resortach cywilnych i terenowych organach administracji rządowej oraz samorządowej, g) koordynowanie planowania i udzielania wsparcia na rzecz sił zbrojnych państw wysyłających, zgodnie z postanowieniami porozumień zawartych w sprawie udzielenia wsparcia przez państwo gospodarza, h) nadzorowanie działań dotyczących: wsparcia logistycznego, kontraktowania usług oraz rozliczeń finansowych za udzielone wsparcie w ramach realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, i) koordynowanie opracowywania propozycji Zestawień Potrzeb Sił Zbrojnych RP i przesyłanie ich do państw, na terenie których planuje się pobyt lub przemieszczanie tych sił, j) pozyskiwanie, aktualizowanie i utrzymywanie danych o możliwościach uzyskania wsparcia HNS ze strony państw członków Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz innych państw, zawartych w Katalogach Możliwości HNS, tych państw, k) koordynowanie udziału strony polskiej w procesie planowania HNS dla potrzeb wsparcia operacji i ćwiczeń, prowadzonych przez NATO na obcym terytorium, w których uczestniczą kontyngenty wojskowe Sił Zbrojnych RP, l) rozwijanie Narodowego Centrum Koordynacji HNS w czasie podwyższania gotowości obronnej państwa, w oparciu o Centralny Punkt Kontaktowy HNS. 27
2015. Pozostałe piony funkcjonalne poziomu strategicznego Sił Zbrojnych RP współdziałają z pionem logistyki, w zakresie realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego, zgodnie z zakresem swoich właściwości i kompetencji. 2016. Do zasadniczych zadań komórek organizacyjnych pozostałych pionów funkcjonalnych poziomu strategicznego Sił Zbrojnych RP należy: a) udział w planowaniu zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, b) udział w uzgodnieniach porozumień, zawieranych w związku z realizacją zadań HNS oraz uzgadnianie warunków, dotyczących przygotowania zasobów wydzielonych na potrzeby wsparcia sił sojuszniczych, c) zapewnienie funkcjonowania doraźnych lub stałych Punktów Kontaktowych HNS, współdziałających z Centralnym Punktem Kontaktowym HNS i Narodowym Centrum Koordynacji HNS, d) realizacja przedsięwzięć na rzecz wsparcia sił sojuszniczych, wynikających z właściwych zakresów zadaniowych i regulaminów organizacyjnych. 2.3.2. Realizacja zadań HNS na poziomie operacyjnym Sił Zbrojnych RP 28 2017. Jednostki organizacyjne poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP realizują zadania, wynikające z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego w ramach funkcjonującego w państwie systemu HNS, zgodnie z zakresem swoich właściwości i kompetencji. 2018. Dowódcy rodzajów sił zbrojnych są organizatorami systemu tworzonego na potrzeby realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza i państwa wysyłającego w dowodzonych przez siebie rodzajach sił zbrojnych. 2019. Wsparcie przez państwo gospodarza sił sojuszniczych w operacjach (ćwiczeniach) z udziałem komponentów lądowych, powietrznych i morskich organizowane jest w oparciu o system logistyczny, odpowiednio: Wojsk
Lądowych, Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej, poprzez organy kierowania poziomu operacyjnego i taktycznego, jednostki logistyczne poziomu operacyjnego i taktycznego oraz inne jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych RP, wskazane w odrębnych decyzjach, rozkazach i wytycznych. W zależności od potrzeb, w organizację i udzielanie wsparcia angażowane są także pozamilitarne struktury systemu obronnego państwa i przedsiębiorcy, świadczący usługi na podstawie decyzji administracyjnych i umów cywilno prawnych. 2020. Wojska Lądowe, Siły Powietrzne i Marynarka Wojenna planują i realizują zadania, wynikające z obowiązków państwa gospodarza, organizując wsparcie dla wojsk sojuszniczych, prowadzących operacje (ćwiczenia) z udziałem komponentów lądowego, powietrznego i morskiego, wykorzystując do tego celu etatowe komórki HNS oraz sieć Punktów Kontaktowych HNS. System ten powinien zapewniać właściwą organizację i koordynację przedsięwzięć, realizowanych w ramach wykonywania zadań państwa gospodarza. 2021. Struktury organizacyjne poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP ustanowione do realizacji zadań HNS na podstawie otrzymanych decyzji, rozkazów i wytycznych oraz porozumień zawartych z państwami wysyłającymi i dowódcami NATO, planują i koordynują realizację wsparcia wojskowego i cywilnego w czasie pokoju, podwyższania gotowości obronnej państwa i w czasie wojny, dla sił sojuszniczych, których przyjęcie i zabezpieczenie pobytu pozostaje we właściwości jednostek organizacyjnych podległych dowódcy właściwego rodzaju Sił Zbrojnych RP. 2022. Do zasadniczych zadań jednostek organizacyjnych poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP, wykonywanych w ramach obowiązków państwa gospodarza należy: a) utrzymywanie Punktów Kontaktowych HNS i prowadzenie bieżącej współpracy w planowaniu wsparcia wojsk sojuszniczych z Centralnym Punktem Kontaktowym HNS (w przypadku prowadzenia operacji lub ćwiczenia o małym rozmachu, z udziałem jedynie jednego komponentu rodzajów sił zbrojnych wojsk sojuszniczych, Punkt Kontaktowy HNS 29
odpowiedniego rodzaju sił zbrojnych może wykonywać zadania przewidziane dla Centralnego Punktu Kontaktowego HNS), b) ustalanie priorytetów i sposobów realizacji zadań HNS w rodzaju sił zbrojnych oraz ich koordynacja w jednostkach i komórkach organizacyjnych tego rodzaju sił zbrojnych, c) organizowanie wydzielania infrastruktury rodzaju sił zbrojnych dla sił sojuszniczych na potrzeby realizacji uzgodnionych świadczeń, w tym: rejonów i infrastruktury dla potrzeb ześrodkowania i kwaterowania wojsk oraz magazynowania ich uzbrojenia i sprzętu wojskowego, zapasów środków bojowych i materiałowych, d) planowanie wsparcia w zakresie potrzeb umożliwiających funkcjonowanie sił sojuszniczych uczestniczących w operacjach (ćwiczeniach) NATO na terytorium kraju w zakresie dostaw środków materiałowych, żywienia, zakwaterowania, pomocy medycznej, łączności oraz usług transportowych itp., a także wskazywanie im możliwych źródeł zaopatrywania, e) uzgadnianie i koordynacja planowania i realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza z innymi rodzajami sił zbrojnych i pozamilitarnymi ogniwami obronnymi, f) zapewnianie realizacji ustaleń wynegocjowanych w procesie planowania zadań wynikających z obowiązków państwa gospodarza, określonych w porozumieniach zawartych z państwami wysyłającymi i/lub dowództwami NATO, g) pozyskiwanie informacji, prowadzenie i uaktualnianie bazy danych o możliwościach rodzaju sił zbrojnych w zakresie udzielania wsparcia siłom sojuszniczym biorącym udział w operacjach (ćwiczeniach) na terytorium Polski i ich przekazywanie do Centralnej Bazy Danych HNS, h) przygotowywanie danych na potrzeby kolejnych edycji Katalogu Możliwości wsparcia przez państwo gospodarza, dotyczących możliwości wsparcia sił sojuszniczych biorących udział w operacjach (ćwiczeniach) na terytorium RP, 30
i) prowadzenie działalności prewencyjnej, zapewniającej siłom sojuszniczym bezpieczeństwo oraz ochronę przed działalnością dywersyjno - sabotażową i penetracją, w zakresie właściwości odpowiedniego rodzaju sił zbrojnych, j) wsparcie w zakresie transportu, w tym: udział w organizacji i koordynacji przyjęcia sił sojuszniczych na lądowych i morskich przejściach granicznych oraz w portach lotniczych i na lotniskach, a także zapewnienie możliwości wykorzystania wydzielonej sieci transportowej do przemieszczania sił i środków wojsk sojuszniczych z punktów przyjęcia do rejonów wykonywania zadań, k) udostępnianie siłom sojuszniczym informacji o wymaganiach administracji rządowej i samorządowej, dotyczących obowiązującego prawa, spraw porządkowych, ochrony środowiska itp., niezbędnych do prowadzenia operacji i ćwiczeń - zgodnie z prawem i wymogami państwa gospodarza, l) tworzenie, według potrzeb, Centrów Koordynacji HNS poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP oraz Zespołów Realnego Zabezpieczenia, działających w bezpośredniej styczności z siłami zbrojnymi państw wysyłających w rejonach ich przyjęcia, przemieszczenia i rozwinięcia. 2023. Na poziomie operacyjnym Sił Zbrojnych RP planowanie i realizacja zadań wynikających z obowiązków państwa wysyłającego, na rzecz wsparcia wojsk własnych kierowanych do udziału w operacjach lub ćwiczeniach dowodzonych przez NATO poza granicami kraju, odbywa się przy udziale struktur HNS poziomu operacyjnego (Punktu Kontaktowego HNS), w przedsięwzięciach organizowanych przez dowódcę NATO. 2024. Jednostki organizacyjne poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP, wyznaczone do realizacji zadań HNS, planują i nadzorują proces wykorzystania zasobów udostępnianych podległym jednostkom wojskowym skierowanym do operacji (ćwiczenia) poza granice kraju przez dane państwo gospodarza. Podstawą do otrzymania takiego wsparcia są porozumienia HNS zawarte wcześniej z władzami państwa gospodarza. Koordynacja procesu odbioru wsparcia, otrzymywa- 31
nego ze strony państwa gospodarza, realizowana jest przez właściwe dowództwo poziomu operacyjnego, któremu podlegają wojska skierowane do działań poza granice kraju. 2025. Do głównych zadań jednostek organizacyjnych poziomu operacyjnego Sił Zbrojnych RP, realizowanych w ramach obowiązków państwa wysyłającego, należy: a) gromadzenie informacji o możliwości pozyskania wsparcia na obszarze planowanego działania wysyłanych sił, b) uzgadnianie i planowanie wykorzystania infrastruktury państwa gospodarza w celu przyjęcia i zabezpieczenia przemieszczenia własnych sił i środków, kierowanych do operacji (ćwiczenia) na jego terytorium, c) organizowanie rekonesansów w celu ustalenia możliwości przyjęcia i przemieszczenia sił kierowanych do operacji (ćwiczenia) poza granice kraju oraz uzgodnienia źródeł zaopatrywania w rejonach planowanego rozmieszczenia tych sił, d) opracowywanie Koncepcji Wymagań oraz koordynacja zgłaszania Zestawień Potrzeb na wsparcie, przewidywane do uzyskania od państwa gospodarza w celu zabezpieczenia funkcjonowania wojsk wysyłanych poza granice kraju, e) kierowanie własnych przedstawicieli na stanowiska oficerów łącznikowych do komórek koordynacyjnych HNS, formowanych przez dowódcę NATO, f) udział w procedurach kontraktowania dostaw środków materiałowych i usług na potrzeby sił własnych, kierowanych do działań poza granicami kraju, g) udział w opracowaniu Wspólnych Porozumień Wdrożeniowych z właściwymi władzami państwa gospodarza, h) egzekwowanie realizacji zawartych umów i porozumień oraz dokonywanie rozliczeń finansowych. 32