Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji

STEFAN CZARNECKI Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji Niewątpliwie początki analizy kryminalnej należy wiązać ze Stanami Zjednoczonymi, gdy w latach 60-tych ubiegłego wieku Prezydencka Komisja ds. Przestępczości, w raporcie opisała zagrożenie społeczeństwa amerykańskiego przestępczością zorganizowaną. Przedstawiony, w oparciu o doświadczenia organów ścigania, kształt analizy kryminalnej w znacznym zakresie jest zbliżony do tego z jakim obecnie można zetknąć się w Policji. Czy można jednoznacznie stwierdzić, od kiedy zaczęto stosować analizę kryminalną w polskiej Policji? Wydaje się, że przypisywanie sztywnych dat, które wskazywałyby na powstanie analizy kryminalnej jest nieporozumieniem. O ile można mówić o pewnych metodach analitycznych czy też wskazywać zakresy dat, w których rozpoczęto korzystanie z zaawansowanych metod i narzędzi analizy kryminalnej (np. początki stosowania oprogramowania analitycznego można datować na połowę lat 90-tych), to stosowanie analizy miało miejsce dużo wcześniej, a może od zawsze czy policjant prowadzący postępowanie przygotowawcze, czy też prokurator w ramach śledztwa nie wykonują analiz kryminalnych? Podobne pytanie można postawić również w odniesieniu do innych służb tzw. porządku prawnego. Warto więc wyjaśnić czym jest analiza kryminalna. Trafnym wydaje się posługiwanie definicją opracowaną przez Międzynarodową Organizację Policji Kryminalnych Interpol, gdzie przez analizę kryminalną rozumie się metodę pracy policji, która polega na konsekwentnym i zorganizowanym wyszukiwaniu i wykazywaniu związków danych dotyczących przestępstwa z innymi możliwymi do wyróżnienia informacjami, które będą stanowiły podstawę do przygotowania wniosków wspomagających procesy decyzyjne często formułowane w odpowiednich postanowieniach. Ale czy tylko metodę pracy Policji? Oczywiście, że nie. Każdy z prokuratorów nie zagłębiając się zbytnio w swej pamięci może wskazać takie właśnie działania, które w żaden sposób nie naciągając nazwiemy prowadzeniem analizy kryminalnej. Bardzo zbliżona definicja przyjęta w Policji określa analizę kryminalną jako czynność związaną z poszukiwaniem i identyfikacją powiązań między informacjami dotyczącymi przestępstwa lub 22

Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji przestępcy oraz wszelkimi innymi danymi uzyskanymi z różnych źródeł i wykorzystanie ich do celów operacyjnych i procesowych. Propagowana przez MOPK Interpol w krajach członkowskich wiedza o metodologii analizy kryminalnej zaowocowała, przy finansowym wsparciu ze strony UE w ramach funduszu PHARE, utworzeniem w polskiej Policji pierwszych zalążków komórek analizy kryminalnej wyposażonych w sprzęt wraz z oprogramowaniem analitycznym (Analyst s Notebook i ibase). Oczywiście bardzo cennym okazało się wykorzystanie doświadczeń amerykańskich oraz krajów Unii Europejskiej. W Komendzie Wojewódzkiej Policji w Krakowie w roku 2001 powstał pierwszy w polskiej Policji dziesięcioosobowy Wydział Analizy Kryminalnej, który od początku stał się cennym elementem wykorzystywanym w prowadzonych sprawach zarówno procesowych jak i operacyjnych. Sposób funkcjonowania wspomnianego wydziału w kontekście korzyści jakie były widoczne gołym okiem dostarczył niezbędnej wiedzy, na podstawie której zostało przesądzone powstanie w Policji kolejnych wyspecjalizowanych komórek analizy kryminalnej. Ważną rolę w procesie budowy struktur analitycznych odgrywa dobór kadr. Korzystając z doświadczeń partnerów zagranicznych uznano, że szczególnie przydatnymi okazać się mogły osoby uzyskujące ponadprzeciętne wyniki w specjalnie przygotowanych (profilowanych) testach psychologicznych. Z uwagi na charakter realizowanych zadań na kandydatów przyszłych analityków kryminalnych typowano tych funkcjonariuszy, którzy posiadali doświadczenie w zakresie prowadzenia spraw operacyjnych lub procesowych (obecnie wymagane trzyletnie doświadczenie), jak również posiadali inne predyspozycje niezbędne do pracy w takim charakterze. Przejście specjalistycznych testów oraz pozytywne ukończenie czterotygodniowego kursu doskonalenia zawodowego dawało im uprawnienia analityka kryminalnego i możliwość wykonywania opracowań w zakresie analizy kryminalnej. O fakcie dużego przywiązania do prawidłowego doboru kadr mogły świadczyć sytuacje, gdy z 10 osobowej grupy kandydatów, na badaniach psychologicznych i w trakcie dalszych etapów selekcji odpadało 8-9 osób. Rygorystyczne podejście do doboru zaowocowało tym, że wśród analityków znalazły się osoby, które gwarantują wysoki poziom realizowanych czynności. Kiedy stosować analizę kryminalną? Realizacja poszczególnych celów dochodzeń czy śledztw (ustalenie sprawcy, uzyskanie niezbędnych dowodów popełnienia przestepstwa, odzy- PROKURATOR 1(29)/2007 23

Stefan Czarnecki skanie mienia) realizowane jest przez proces przetwarzania informacji oparty na logicznym i kreatywnym sposobie myślenia jakim jest analiza, ocena i interpretacja informacji. Szczególnie ważnym elementem jest stosowanie ujednoliconych technik stawiania hipotez, rekonstrukcji przebiegu poszczególnych przestępstw kryminalnych, identyfikacji kolejnych przestępstw, określania struktury grup i związków przestępczych oraz analizowania zakresu i sposobu prowadzenia działalności przestępczej. Analiza kryminalna jest szczególnie przydatna, a czasami wręcz niezbędna, potwierdzając swoje zastosowanie: w sprawach wielowątkowych, obejmujących duży zasięg terytorialny, w których występuje skomplikowana i rozbudowana struktura powiązań przestępczych połączona ze znaczną ilością informacji. Kolejne tomy gromadzonych informacji, wkrótce powodują sytuację, gdy ogarnięcie kolejnych faktów i ustaleń staje się niemożliwe, a wychwycenie jakichkolwiek nieścisłości w gromadzonym materiale graniczy z cudem. Obecnie rozwój technologiczny, jakiego doświadczamy na co dzień, przekłada się na wzrost ilości informacji. Gromadzone w sprawach tomy uzyskanych wykazów połączeń telefonicznych, transakcji finansowych czy też przepływów towarów wymagają niestandartowego podejścia i umiejętności jakimi dysponuje wlaśnie analityk kryminalny. Co ważne, tradycyjnie stosowane metody pozwalają na wychwycenie tych informacji, które spo- Rys. 1. Etapy procesu wywiadu 24

Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji dziewamy się znaleźć, jednak takie postępowanie powoduje, że pozostałe informacje istotne dla sprawy uciekają nam lub też trafiamy na nie w sposób przypadkowy. Z jednej strony jesteśmy zalewani informacją a z drugiej ciągle informacji tej poszukujemy. Pamietać jednak musimy, że analiza kryminalna nie funcjonuje jako oderwany element ale jest jednym z trzech podstawowych filarów określanych łącznie jako wywiad kryminalny, gdzie podstawowy proces oparty jest na pozyskaniu, ocenie, gromadzeniu i analizie informacji ze szczególnym naciskiem położonym na analizę (rys. 1). Przedstawiony sposób podejścia do informacji pozwala na ukierunkowane i efektywne pozyskiwanie informacji a tym samym efektywne prowadzenie spraw. Kiedy natomiast sięganie po instrumenty analizy kryminalnej jest najmniej efektywne? Wtedy gdy korzysta się z tego narzędzia jedynie w końcowym etapie prowadzonej sprawy, gdzie często prowadzący postępowanie stoi przed przysłowiową ścianą, nie mogąc poradzić sobie z ogromem zebranych informacji. Rodzaje analizy kryminalnej Analizę kryminalną ze względu na cel i zakres zastosowania oraz oczekiwany efekt możemy podzielić na dwa rodzaje tj. analizę operacyjną i strategiczną. Często jako nieporozumienie i błąd jest traktowanie analizy operacyjnej jako narzędzia stosowanego do prowadzonych przez policjantów spraw operacyjnych. Metody i techniki stosowane przy analizie operacyjnej są tożsame dla obu obszarów (procesowy, operacyjny) a jedyne co je rozróżnia to zakres materiału jaki w danej analizie może zostać użyty. Analiza operacyjna służy osiągnięciu w krótkim czasie zamierzonego przez organy ścigania celu w postaci aresztowania sprawcy, zajęcia przedmiotu przestępstwa lub jego konfiskaty. 1 Podejmowane próby wyodrębniania, dodatkowego podziału analizy kryminalnej na analizę ekonomiczną, finansową wydaje się niecelowe i bezzasadne. Aczkolwiek bardzo często w ramach uczestniczenia w różnego rodzaju warsztatach z takim pojęciami się zetkniemy. Podkreślanie dodatkowego podziału bardziej związane jest z zakresem analizowanych informacji niż ze stosowaniem poszczególnych metod analizy kryminalnej. Cel jaki chcemy osiągnąć powoduje, że właśnie z tą analizą najczęściej się spotkamy. 1 Analiza Kryminalna cz. I, praca zbiorowa, Biblioteka Doskonalenia Zawodowego, Zeszyt nr 24, Szczytno 2002, s. 17. PROKURATOR 1(29)/2007 25

Stefan Czarnecki Analiza strategiczna jej przedmiotem są problemy i cele długoterminowe, ustalenie priorytetów i strategii zwalczania przestępczości kryminalnej na podstawie dogłębnych badań oraz prognozowanie jej rozwoju. 2 Jest niezbędnym produktem do wsparcia procesów decyzyjnych. Najprawdopodobniej już wkrótce powstanie jako jedyna taka komórką w polskiej Policji, Wydział Wywiadu Strategicznego w ramach Biura Wywiadu Kryminalnego KGP, który będzie realizował wspomniany zakres analiz dostarczając decydentom niezbędnych informacji do podejmowania najbardziej trafnych decyzji do opracowywania koncepcji zwalczania nie tylko samej przestępczości, ale przede wszystkim wskazywania rozwiązań do niwelowania czynników je powodujących. 26 Formy analizy kryminalnej operacyjnej W ramach tej analizy rozróżnić możemy pięć podstawowych form 3 : I. Analiza konkretnej sprawy (analiza przestępstwa) jest to próba chronologicznej rekonstrukcji przebiegu przestępstwa polegająca na ustaleniu kolejności składających się na nie zdarzeń, w celu zalecenia dalszego kierunku pracy oraz stwierdzenia nieścisłości w informacjach pochodzących z różnych źródeł. Pozwoli odpowiedzieć nam na pytania o przebieg zdarzenia, wskazać na sprzeczności czy też luki informacji w zgromadzonym materiale, ale również często ukazuje przełożenie zdarzenia na jego skutek. Najczęściej przyjmie postać rekonstrukcji zdarzenia. II. Analiza porównawcza spraw jest to wyszukiwanie (według ustalonego wzorca oraz w oparciu o wybrane kryteria) i kojarzenie informacji o podobnych zdarzeniach przestępczych w celu ustalenia, które z nich mogły być popełnione lub zorganizowane przez te same osoby (przestępstwa seryjne). Pomoże wskazać nam jakie czyny i w jakim zakresie są podobne do siebie, okoliczności wskazujące, że zostały popełnione przez tego samego sprawcę/sprawców, a często wyodrębnić ślady przemawiające za tym. Bardzo często pozwala, do już toczącego się postępowania, w którym ustalono sprawcę/sprawców dołączyć kolejne przestępstwa dotychczas niewykryte. III. Analiza grup przestępczych jest to uporządkowanie dostępnych informacji o znanej (lub przypuszczalnej) grupie przestępczej, w celu 2 Tamże, s. 17. 3 W. Ignaczak, Wybrane zagadnienia analizy kryminalnej, Szczytno 2005, s. 15 i następne.

Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji określenia jej struktury, zakresu działalności oraz roli każdego z jej członków lub instytucji z nią związanych. Jest to bardzo często zlecana analitykom forma analizy operacyjnej, gdzie w ramach wyniku przedstawiana jest organizacja grupy, zaplecze logistyczne lub źródła finansowania, hierarchia i podział ról. Wielokrotnie to właśnie analityk kryminalny przedstawia informacje, które wskazują na osoby pozornie nie związane z grupą jako istotny element tej właśnie grupy. IV. Analiza profilu szczególnego jest to próba określenia na podstawie opisu przestępstwa cech charakterologicznych i fizycznych osoby, która je popełniła. Nie jest to jednak analiza wykonywana samodzielnie przez analityka kryminalnego, ale z uwagi na złożoność problematyki zmuszony jest on korzystać ze specjalistycznej wiedzy i doświadczenia osób posiadających odpowiednie przygotowanie (najczęściej psychologów, psychiatrów), którzy pomagają podkreślić szczególne umiejętności, wiedzę lub zdolności sprawcy, wskazać ilość sprawców. Najczęściej opracowanie w tym zakresie oparte jest na informacjach pozostawionych na miejscu zdarzenia. V. Analiza prowadzenia sprawy jest to kompleksowa ocena działań i czynności zrealizowanych w danej sprawie w celu określenia dalszego jej przebiegu oraz wpływu określonych czynności na skuteczność i efektywność działań wykrywczych. Niestety bardzo często utożsamiana z kontrolą prowadzonej sprawy. A w jej wynikach wskazuje się na zaniedbania, efektywność wykorzystania śladów dowodowych, poprawność formułowanych wniosków na podstawie posiadanych przesłanek. Głównym celem jednak nigdy nie powinno stać się dążenie do pociągnięcia do odpowiedzialności prowadzącego daną sprawę, ale wypracowania mechanizmów na podstawie których możliwe będzie w przyszłości eliminowanie stwierdzonych błędów. Analiza, kolorowy gadżet czy cenna pomoc... W niniejszej publikacji nie została bardziej pogłębiona problematyka wnioskowania i samej technicznej strony formułowania końcowych wniosków, gdyż zdecydowanie bardziej istotne będzie omówienie korzyści jakie analiza kryminalna może przynieść w codziennej pracy policjanta. Wykonywana analiza jest wynikiem zapotrzebowania przez prowadzącego sprawę na określony efekt. We wniosku wskazany jest odbiorca/zleceniodawca efektów prac analitycznych, jak również wstępnie określany jest cel i zakres analizy. Już na tym etapie niezbędny jest kontakt zleceniodawcy z analitykiem, gdyż wspólne ustalenia pozwalają na precyzyjne wyznaczenie PROKURATOR 1(29)/2007 27

Stefan Czarnecki zakresu prac jakie będzie realizował analityk przy jednoczesnym uwzględnieniu oczekiwań ze strony zleceniodawcy. W przypadku analiz materiałów w ramach postępowania przygotowawczego zlecenie najczęściej pochodzi od prowadzącego postępowanie policjanta pionu dochodzeniowego, aczkolwiek często również ma miejsce zwrócenie się przez prokuratora o wykonanie analizy kryminalnej postanowieniem o powołaniu biegłego. Myślę, że każda z tych form jest dobra pod warunkiem, że w sposób jasny zostanie przedstawiony cel analizy kryminalnej. W przypadku stwierdzenia niekompletności materiału, czy też braku odpowiednich informacji w materiale dostarczonym do analizy, analityk kryminalny jest zobowiązany w ramach współpracy ze zleceniodawcą o zwrócenie się o uzupełnienie materiału, a w przypadku nie otrzymania dodatkowego materiału (z różnych względów) zmieniany jest zakres analizy lub też materiały zwracane są zleceniodawcy. Należy pamiętać jednak o jednej podstawowej zasadzie. To analityk kryminalny jest dla zleceniodawcy, a nie odwrotnie. Z tego też wynika, że ostateczny wynik w największej mierze zależy od analityka. Natomiast nieporozumieniem, czy wręcz działaniem na własną szkodę jest ograniczanie analitykowi dostępu do informacji w takim zakresie, który zleceniodawca uważa za niezbędny. Analityk nie stanowi konkurencji dla prowadzącego sprawę i na pewno nie pozbawi go sukcesu jakim może być rozwiązanie sprawy. Z uwagi na szczególny zakres uzyskiwanych materiałów w ramach prowadzonych spraw, bardzo często od analityka potrzebujemy pomocy nie do analizy całości materiałów, ale jedynie do ich części, by np. przedstawić skomplikowaną strukturę grupy przestępczej (rys. 2). Z analizą częściową spraw bardzo często mamy do czynienia w przypadku analizy dziesiątek stron wykazów połączeń telefonicznych, faktur, przepływów środków finansowych, które obecnie stanowią około 90-95% wszystkich wykonywanych analiz kryminalnych. Dlaczego aż tyle? Bo właśnie z tym uzyskanym materiałem bez odpowiedniego oprogramowania prowadzący sprawę nie są wstanie sobie poradzić. Natomiast stosowanie obecnie posiadanego i wykorzystywanego przez Policję oprogramowania do analizy kryminalnej firmy i2 znacznie naszą pracę czynią efektywniejszą. Żeby trochę poszerzyć wiedzę na temat wykorzystywanego oprogramowania wystarczy jeżeli będziemy wiedzieli, że: Analyst s Notebook jest oprogramowaniem do analizy kryminalnej, przeznaczonym do graficznej prezentacji wiedzy o obiektach i powiązaniach pomiędzy obiektami w formie diagramów oraz do analizy zgromadzonych informacji, 28

Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji ibase jest oprogramowaniem do analizy kryminalnej, przeznaczonym do gromadzenia informacji o obiektach oraz powiązaniach pomiędzy nimi. Rys. 2. Schemat powiązań obiektów analitycznych Jak już wspomniano, wartość i efektywność oprogramowania analitycznego doceniana jest, gdy zmuszeni jesteśmy przetwarzać tzw. dane masowe, np. bilingi połączeń telefonicznych. Dane z następnego rysunku (rys. 3) wszyscy znamy, czasami widzimy je dołączone do rachunku za telefon, a czasami w prowadzonych sprawach. Ale podziw dopiero wzbudzają materiały na dziesiątkach stron gdzie pojedyncze numery ktoś podkreślił różnymi kolorami. Niestety przy 9, a może 12 numerze ze zniecierpliwieniem stwierdził, że jest skazany na porażkę i dopiero wtedy przesłał je do analizy (materiały z naniesionymi zapiskami). Analiza to również w wielu przypadkach konieczność zamiany uzyskanych informacji na formę elektroniczną. Jak rozpoznaje się po skanowaniu pokreślone materiały źródłowe, wie tylko ten kto to wykonywał. I kolejna uwaga PROKURATOR 1(29)/2007 29

Stefan Czarnecki SERAT2 *** Wykaz zrealizowanych połączeń *** 2002-03-11 08:00 Numer stacji: (83) 7365149 Za okres od 2001-11-01 do 2001-12-31 Nazwisko/Nazwa: BOLEK ANDRZEJ KOROPIUK Liczba połączeń: 318 Łączny czas trwania: 22.16.47 Liczba JT za połączenia: miejscowe i strefowe. 299 międzystrefowe... 12 międzynarodowe... usługi (0-70...)... infolinie (0-80...).. sieci komórkowe... 11 teleinf. (0-20...)... 160 pozostałe... 1 Ogółem... 483 Lp. Dzień Czas rozp. Numer wzywany min:sek L. jedn. W.netto Rodzaj 1 2001-11-01 16:22:27 7417830 05.51 2 0,58 Miejscowe 2 2001-11-01 19:31:29 9427 03 0, Pozostałe 3 2001-11-02 15:32:56 7183243 09.16 4 1,16 Miejscowe 4 2001-11-02 17:22:05 7183243 02.28 1 0,29 Miejscowe 5 2001-11-02 19:16:25 9427 06 0, Pozostałe 6 2001-11-02 22:18:39 0202122 05.11 1 0,29 TELEINFORMAT. 7 2001-11-03 09:33:16 5333416 02.03 1 0,29 Miejscowe Rys. 3. Zestawienie połączeń telefonicznych nie kreśl po materiale źródłowym (aczkolwiek jest to jedna z podstawowych zasad obchodzenia się z materiałem dowodowym) i zawsze uzyskuj materiały nie tylko w formie dokumentu papierowego, ale równocześnie w formie elektronicznej. Unikniesz ewentualnych błędów podczas skanowania i rozpoznawania tekstu, a jednocześnie znacznie przyśpieszysz wykonanie analizy kryminalnej. Znacznie przyjemniejszą formą powyższego dokumentu są wykresy, które pomimo, że zawierają podobny zakres informacji są dla nas jednocześnie odpowiedzią na zadawane przez nas pytanie. Rys. 4. Siatka powiązań pomiędzy numerami telefonów 30

Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji Tak jak w przypadku powyższego schematu (rys. 4) z przynajmniej trzech różnych wykazów połączeń można przedstawić charakterystyczne połączenia dla wybranych przez nas numerów telefonicznych. Przy czym w zależności od tego co chcemy wskazać na liniach łączących poszczególne numery telefonów znajdziemy ilość zrealizowanych połączeń, ich rodzaj, datę takiego zdarzenia. Bardzo podobny zakres przedstawia poniższy diagram (rys. 5), gdzie zamiast połączeń telefonicznych przestawione są transakcje bankowe. Rys. 5. Diagram przepływu środków finansowych pomiędzy kontami bankowymi Pamiętać należy również, że zawartość informacji na diagramie jest odzwierciedleniem celu jakiemu ma służyć. Nic tak nie oddaje wiedzy o przepływach na rachunkach bankowych jak dobrze wykonany diagram. A jeżeli dodatkowo na niego nałożymy jeszcze jeden zakres informacji (przepływ towaru czy też usług), aczkolwiek nie pomiędzy numerami kont, ale pomiędzy osobami lub firmami do których konta należą, to sterty dokumentów przestają być straszne i nic nie mówiące. Istnieje wiele wariantów graficznej prezentacji informacji i w głównej mierze zależy to od pomysłowości analityka i oczywiście oczekiwań zleceniodawcy. Przykładem tego może być próba odtworzenia trasy przemieszczania się osób na podstawie połączeń telefonicznych (rys. 6) i nie tylko. PROKURATOR 1(29)/2007 31

Stefan Czarnecki Rys. 6. Hipotetyczna trasa przemieszczania się abonenta w oparciu o połączenia telefoniczne Czasami spotkamy inny diagram przedstawiający np. połączenia telefoniczne: Rys. 7. Wykres połączeń telefonicznych na osi czasu 32

Analiza kryminalna narzędzie pracy Policji...gdzie poszczególne realizowane połączenia pomiędzy wskazanymi numerami telefonów przedstawione zostaną na osi czasu. Jest to szczególnie przydatny sposób prezentowania informacji, gdy na tak przygotowany diagram naniesiemy dodatkowo zdarzenia, które są przedmiotem naszej sprawy. Pamiętajmy, że nie jest to znacząca różnica przy analizie wykazów połączeń przepływu towarów, usług, środków finansowych. Zawsze dwa punkty, kierunek i to coś co wędruje pomiędzy dwoma punktami. Najtrudniejszym elementem jest uzyskanie w formie elektronicznej bazy danych, którą poddamy dalszej analizie. Wniosek jest więc prosty uzyskiwanie jak największej ilości materiałów w formie elektronicznej pozwala na szybkie i efektywne ich przetworzenie do bardzo czytelnej dla odbiorcy postaci. Wskazane jest aby już na etapie uzyskiwania danych od podmiotów posiadających takie dane (np. banki) określać format w jakich chcemy dane te uzyskiwać bo... bardzo często uzyskane materiały nadają się do... ręcznego przepisywania do bazy, co przy tysiącach transakcji nie jest możliwe (z uwagi na czasochłonność), więc kończy się tak naprawdę powtórnym uzyskiwaniem tych samych danych. Diagram, schemat czy też wykres nie jest podstawowym nośnikiem wykonanej przez analityka pracy, to nie on stanowi podstawowy dokument, którym jest raport, czy też po prostu analiza. Czasami zdarza się, że analiza kryminalna przybiera swoją skrajną postać gdzie analityk stara się wszelką informację tekstową przekonwertować na graficzną skutek jest jeden, dalej mamy do czynienia z tą samą nieuporządkowaną informacją. Pamiętajmy, że diagramy, schematy i wykresy są tylko materiałami, które podkreślają i pozwalają lepiej zrozumieć wnioski jakie przedstawiamy w sporządzonym przez nas dokumencie z analizy kryminalnej. I nie może na nich znaleźć się nic więcej niż w samym dokumencie, co często jest spotykanym błędem w wykonywanych analizach. W zależności od potrzeb, wykonana analiza zostanie jednak przedstawiona najczęściej w formie pisemnej jako raport, czy też po prostu dokument analiza, aczkolwiek nic nie stoi na przeszkodzie by dodatkowo jej wyniki przekazywane byłe w formie ustnej prezentacji. Pomimo, że dopuszcza się przedstawianie wyników analizy jedynie w formie ustnej, jest to raczej niewyobrażalne w przypadkach gdy dokument ten stanowi element prowadzonej sprawy. Pamiętajmy, że wykorzystanie analityka kryminalnego gwarantuje nam, że materiał zostanie oceniony przez bezstronną osobę, która z pozycji neutralnej ma znacznie większe szanse na uchwycenie ewentualnych rozbieżności i braków, czy też błędów. PROKURATOR 1(29)/2007 33

Stefan Czarnecki W ostatnim słowie Przedstawione informacje o analizie kryminalnej są jedynie zarysem tematu i w żaden sposób nie mogą być traktowane jako materiał szkoleniowy, ale jako próba przekazania podstawowych informacji o tym coraz częściej stosownym narzędziu w pracy Policji i innych organów ścigania. Pamiętajmy jeszcze o jednej bardzo ważnej rzeczy, którą jest fakt, że analiza kryminalna to nie instytucja, to nie organizacja, ale przede wszystkim metoda pracy narzędzie, które pozwala w sposób efektywny zaznajomić się ze znaczną ilością informacji. Analiza sama w sobie nie wnosi do sprawy nowych informacji, ale przekazuje te informacje w sposób uporządkowany. Pomimo nie wnoszenia do sprawy nowych informacji silnie oddziałuje na konkretną sprawę ukierunkowując dalsze czynności, w sposób jasny przekazując obecny stan realizowanej sprawy czy też jej luki. Patrząc na zgromadzony materiał z innej perspektywy wielokrotnie odkrywamy różne zależności, które dotychczas nam umykały. W przypadku chęci pogłębienia wiedzy o tej metodzie pracy należy kontaktować się z Wydziałami Wywiadu Kryminalnego w każdej komendzie wojewódzkiej/stołecznej Policji, w których umiejscowione są komórki analizy kryminalnej. Na poziomie Komendy Głównej Policji zadania te realizowane są między innymi w Biurze Wywiadu Kryminalnego. kom. Stefan Czarnecki Naczelnik Wydziału Systemu Meldunku Informacyjnego Biura Wywiadu Kryminalnego KGP 34