NIEBEZPIECZNEJ Strona 1 z 9 1. Identyfikacja substancji/ mieszaniny i identyfikacja producenta Dane produktu: Zastosowanie produktu: Dane dotyczące producenta / dostawcy: TUSZE TESTOWE 28-58 mn/m Określanie naprężenia powierzchniowego i czystości powierzchniowej ciał stałych, takich jak folie z tworzyw sztucznych lub metali i formy z tych tworzyw. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością arcotest GmbH Rotweg 25, D-71297 Mönsheim Christian Müller Nr tel.: 0049 (0) 7044 902270 Faks: 0049 (0) 7044 902269 2. Identyfikacja zagrożeń Klasyfikacja GHS (ROZPORZĄDZENIE (WE) nr 1272/2008): Substancja ciekła, łatwopalne, kategoria 3 H226: Łatwopalna ciecz i pary. Upośledza płodność, kategoria 1B H360FD: Może działać szkodliwie na płodność. Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Wysoka toksyczność, kategoria 4, Wdychanie H332: Działa szkodliwie w następstwie wdychania. Wysoka toksyczność, kategoria 4, Skóra H332: Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą. Wysoka toksyczność, kategoria 4, Przyjmowanie doustne H332: Działa szkodliwie po połknięciu. Klasyfikajca-WE: R10 Repr. Cat.2, R 60-61; T - R61 Xn - R20/21/22 Wyjaśnienia wymienionych powyżej zwrotów R znajdują się w części 16. 3. Skład / Dane składników Nazwa Wzór % Nr CAS Nr INDEX Nr WE Masa molo wa g/mol 2-etoksyetanol C 2 H 5 OCH 2 CH 2 OH 0-100 110-80-5 603-012-00-X 203-804-1 90,12 Synonim: Monoetylowy ester glikolu etylenowego Formamid HCONH 2 CH 3 NO (Hill) 0-100 75-12-7 616-052-00-8 200-842-0 45,04 Mieszanina rozpuszczalników organicznych i składników barwiących (0,2%). 4. Pierwsza pomoc Przy wdychaniu: Wynieść poszkodowanego na świeże powietrze. Przy zatrzymaniu oddechu: zastosować sztuczne oddychanie lub skorzystać ze sprzętu
NIEBEZPIECZNEJ Strona 2 z 9 wspomagającego oddychanie. Ewentualnie podłączyć tlen. Natychmiast wezwać lekarza. Przy kontakcie ze skórą: Przemyć dużą ilością wody. Zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Zasięgnąć porady lekarza. Przy kontakcie z oczami: Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody. Natychmiast zasięgnąć porady okulisty. Po połknięciu: Uwaga! Zagrożenia spowodowane aspiracją. Umożliwić swobodny dopływ powietrza. Przy samoistnych wymiotach: Zagrożenie spowodowane aspiracją. Możliwe uszkodzenie płuc. Natychmiast zasięgnąć porady lekarza. Podać: węgiel aktywny (20-40 g w 10 % zawiesinie) 5. Postępowanie w przypadku pożaru Zalecane środki gaśnicze: woda, ditlenek węgla (CO 2 ), piany, proszki gaśnicze Szczególne zagrożenia w trakcie gaszenia pożaru: Substancja łatwopalna, opary są cięższe od powietrza i gromadzą się przy podłożu. W przypadku pożaru mogą powstać niebezpieczne gazy pożarowe i opary. W kontakcie z powietrzem mogą powstać mieszaniny wybuchowe już w temperaturze pokojowej. Należy zwrócić uwagę na ponowny zapłon. Podczas podgrzewania i w kontakcie z powietrzem mogą powstać mieszaniny wybuchowe. Szczególne środki ostrożności podczas gaszenia pożaru: W zagrożonym obszarze mogą przebywać wyłącznie osoby wyposażone w aparat izolujący drogi oddechowe. Zachować odpowiednią odległość lub nałożyć odzież ochronną, aby uniknąć kontaktu ze skórą. Informacje dodatkowe: Wynieść pojemniki ze strefy zagrożenia, schłodzić wodą. Nie dopuścić, by woda gaśnicza dostała się do wód powierzchniowych lub gruntowych. Gazy/ pary /.opary ugasić strumieniem wody pod ciśnieniem. 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia substancji do środowiska Środki ochrony osobistej: Nie wdychać oparów i substancji w postaci aerozolu. Unikać kontaktu z substancją. Odpowiednio wietrzyć pomieszczenie. Środki ochrony środowiska: Nie wylewać do kanalizacji. Zagrożenie wybuchem. Usuwanie wycieku: Zebrać materiałem wchłaniającym ciecze np. produktem Chemizorb. Przekazać do utylizacji. Oczyścić skażony obszar. 7. Postępowanie z substancją i jej magazynowanie Postępowanie z substancją Wskazówki dotyczące bezpiecznego wykorzystania substancji:
NIEBEZPIECZNEJ Strona 3 z 9 Środki ochronne z uwagi na łatwopalność i wybuchowość substancji: Chronić przed otwartym płomieniem, gorącymi powierzchniami i źródłami zapłonu. Stosować się do zaleceń dotyczących ładunku elektrostatycznego. Magazynowanie Dodatkowe wskazówki dotyczące warunków magazynowania: Przechowywać w zamkniętych pomieszczeniach lub w pomieszczeniach, do których mają dostąp wyłącznie przeszkoleni pracownicy, lub osoby przez nich wyznaczone. Chronić przed źródłami ciepła i zapłonu. Substancje przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach w suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w temperaturze +15 C-25 C. 8. Ograniczenie i kontrola ekspozycji / środki ochrony osobistej Składniki substancji, których wartości graniczne należy kontrolować w miejscu pracy Wartości graniczne w miejscu pracy, norma: TRGS 900 Nazwa substancji: 2-metoksyetanol (110-80-5) Resorpcja przez skórę SKIN DES: Niebezpieczeństwo wchłaniania przez skórę Wartość (AGW): 5 ppm 19 mg/m 3 Maksymalne dopuszczalne stężenie STEL CL: Wartość graniczna 8, kategoria II Upośledza płodność: Substancje, w przypadku których nawet przy zachowaniu wartości granicznych w miejscu pracy (AGW) oraz biologicznych wartości granicznych (BGW) nie można wykluczyć ryzyka upośledzającego wpływu na płodność. DE BAT: 50 mg/l Parametr: Kwas metoksyoctowy Materiał do analiz: mocz Pobranie próbek: c,b (na koniec tygodnia roboczego) Środki ochrony osobistej: Rodzaj środków ochrony osobistej należy wybrać zależnie od stężenia i ilości substancji niebezpiecznej i dostosować do miejsca pracy. Informacje na temat odporności środków ochrony przed substancjami chemicznymi należy uzyskać od dostawcy. Ponieważ zasadniczo pracuje się z niewielkimi ilościami substancji, jeżeli można wykluczyć kontakt ze skórą, to przy starannym i zgodnym z zaleceniami nakładaniu produktu przy użyciu pędzla lub szpatułki, w zasadzie nie zachodzi potrzeba stosowania osobistych środków ochrony, poza odpowiednią ochroną dłoni. Zaleca się zapobiegawcze stosowanie specjalnych kremów do rąk. Ochrona dróg oddechowych: Wymagana w przypadku wystąpienia par/aerozoli. Zalecany typ filtra: filtr A Ochrona rąk: Przy pełnym kontakcie: Rękawice powinny zostać wykonane z: kauczuku butylowego, grubość 0,7 mm, czas przełomu > 480 min. Przy ochlapaniu: Rękawice powinny być wykonane z tworzywa sztucznego Viton, grubość 0,7 mm, czas przełomu > 240 min.
NIEBEZPIECZNEJ Strona 4 z 9 Stosowane rękawice ochronne muszą spełniać wymogi dyrektywy WE 89/686/EWG oraz wynikającej z niej normy EN374, mogą to być na przykład rękawice ochronne KCL 706 Lapren (przy pełnym kontakcie), KCL 741 Dermatril L (przy ochlapaniu substancją). Podane powyżej czasy przenikalności zostały ustalone w pomiarach laboratoryjnych KCL zgodnie z normą EN374 na podstawie próbek materiału, z którego wykonane zostały konkretne rodzaje rękawic. Powyższe zalecenie dotyczy jedynie dostarczanej przez nas do określonych zastosowań substancji opisanej w niniejszej karcie charakterystyki. W przypadku roztworów lub mieszanin z innymi substancjami oraz w przypadku warunków odbiegających od zaleceń normy EN374, należy zwrócić się do dostawców dopuszczonych na podstawie normy CE rękawic ochronnych (np. do spółki KCL GmbH, D-36124 Eichenzell). Ochrona oczu: okulary ochronne Środki ochrony niepalne, antyelektrostatyczne, ubranie ochronne Środki higieny: Zmienić całą zanieczyszczoną odzież. Po zakończeniu pracy umyć ręce i twarz. Pracować przy uruchomionym wyciągu. Nie wdychać substancji. W żadnym wypadku nie spożywać posiłków i nie przyjmować napojów w miejscu pracy. Stosować zapobiegawczo środki ochrony skóry. 9. Właściwości fizykochemiczne Stan skupienia: ciecz Barwa: niebieski Zapach: lekka woń eteru Formamid wartość ph: (20 C) 4-5 przy 200g/l 2-metoksyetanol wartość ph: (20 C) obojętny Lepkość dynamiczna: (20 C) 2,1 3,75 mpa. S Temperatura topnienia: w przedziale między ok. -100 a 2 C Temperatura wrzenia: w przedziale od ok. 135 do 210 C przy ciśnieniu 1013 hpa Temperatura zapłonu: od 235 do 500 C (DIN 51794) Temperatura zapłonu: od ~ 40 c.c. do 175 C c.c. Właściwości zwiększające zapalność: brak danych Łatwopalność: brak danych Dolna granica wybuchowości: między. 1,8 a 2,7 %obj. Górna granica wybuchowości: między. 15,7 a 19 % obj. Prężność par: (w temp. 20 C): między 0,08 i ~ 5hPa (w temp. 50 C): 0,32 hpa Względna gęstość par: 1,56 3,1 Gęstość: (w temp. 20 C) od ok. 0,93 do 1.13 g/cm 3 Rozpuszczalność: brak danych Rozpuszczalność w wodzie: (w temp. 20 C) substancja rozpuszczalna Współczynnik podziału; n formamid log Pow: -0,82 (25 C) Oktanol/woda metoda: (wytyczna OECD 107) (Lit.) nie obserwuje się bioakumulacji (log Pow <1) Współczynnik podziału; n 2-metoksyetanol :log Pow: -0,32 Oktanol/woda metoda: (doświadczalna) (Lit.) nie obserwuje się bioakumulacji (log Pow <1)
NIEBEZPIECZNEJ Strona 5 z 9 Szybkość odparowywania: brak danych 10. Stabilność i reaktywność Warunki, jakich należy unikać: Podgrzewanie. Krytyczna jest temperatura od ok. 15 Kelvinów, poniżej temperatury zapłonu. Substancje, jakich należy unikać: W kontakcie z jodem, pirydyną i tritlenkiem siarki występuję niebezpieczeństwo wybuchu. W przypadku następujących substancji występuje niebezpieczeństwo wybuchu lub tworzenia się gazów toksycznych: środki odszczepiające wodę, środki utleniające. W przypadku następujących substancji występuje ryzyko zapłonu lub powstania gazów lub par łatwopalnych: metale lekkie. W przypadku następujących substancji występuje ryzyko gwałtownych reakcji: środki utleniające, alkalia w kontakcie z powietrzem i światłem możliwość tworzenia się nadtlenków. Niebezpieczne produkty rozpadu: nadtlenki W przypadku pożaru: Patrz część 5. Rozpad termiczny: > 180 C Informacje dodatkowe: Mieszanki par i powietrza mogą wybuchać na skutek silnego p odgrzewania. Substancja wrażliwa na ciepło, higroskopijna. 11. Informacje toksykologiczne Ostra toksyczność 2-metoksyetanol Drogą pokarmową: LD50 szczur: dawka 2 125 mg/kg (IUCLID); objawy: mdłości wymioty, resorpcja Przez drogi oddechowe: LC50 szczur: dawka:>15 mg/l, 4 godz. (RTECS); objawy: podrażnienia błon śluzowych, kaszel, duszności, ból głowy, zawroty głowy, odurzenie, resorpcja Przez kontakt ze skórą: LD50 królik: dawka 3 300 mg/kg (IUCLID); objawy: resorpcja Ostra toksyczność Formamid: Drogą pokarmową: LD50 szczur: dawka 5 800 mg/kg (dane z oddzielnej Karty charakterystyki substancji niebezpiecznej); Przez drogi oddechowe: LC50 szczur: dawka:>7,3 mg/l, 6 godz. (IUCLID); Przez kontakt ze skórą: LD50 królik: dawka 17 000 mg/kg (dane z oddzielnej Karty charakterystyki substancji niebezpiecznej); Podrażnienia skóry 2-metoksyetanol: lekkie podrażnienie Podrażnienia skóry Formamid (królik): brak podrażnień (IUCLID) Podrażnienia oczu 2-metoksyetanol: lekkie podrażnienie Podrażnienia oczu Formamid (królik): brak podrażnień oczu (IUCLID) Test alergiczny 2-metoksyetanol (świnka morska): ujemny (OECD 406) Test alergiczny Formamid (próby na zwierzętach): ujemny Genotoksyczność, test in vitro 2-metoksyetanol Ames test: ujemny (National Toxicology Program) Działania mutagenne (test na komórkach ssaków): Mutacje chromosomalne dodatni (Nat. Toxi. Prog.) Genotoksyczność test in vitro Formamid Ames test (Salmonella typhimurium):
NIEBEZPIECZNEJ Strona 6 z 9 Działania mutagenne, działania na rozrodczość Teratogenność: Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Upośledzenie płodności: Może działać szkodliwie na płodność. ujemny (National Toxicology Program) Informacje dodatkowe: Możliwe skutki uboczne po kontakcie z substancją: ataksja (niezborność ruchów). Przy kontakcie ze skórą: możliwość wystąpienia resorpcji przez skórę. Na skutek resorpcji dużych ilości substancji występują następujące objawy: znieczulenie. Uszkodzenia: wątroby, nerek. Dodatkowe informacje: Należy przestrzegać zwyczajowych przepisów związanych z obchodzeniem się z substancjami chemicznymi. 12. Informacje ekologiczne Toksyczne działanie na środowisko 2-metoksyetanol Toksyczność dla ryb: LC50 Lepomis macrochirus: >10 000 mg/l/ 96 godz. (IUCLID) Toksyczność dla dafni: EC50 Daphnia magna: 7670 mg/l /48 godz. (oddzielna karta charakterystyki substancji niebezpiecznej) Toksyczność dla glonów: IC50 Desmodesmus subspicatus: >1 000 mg/l/ 72 godz. (IUCLID) Toksyczność dla bakterii: EC10 Pseudomonas putida: 1 725 mg/l 16 godz. (IUCLID) Formamid Toksyczność dla ryb: LC50 Leuciscus idus: 4600-9300 mg/l/ 96 godz. (DIEN 38412 część 15) Toksyczność dla dafni: EC50 Daphnia magna: 500 mg/l 48 godz. (IUCLID) Toksyczność dla glonów: IC50 glony: >500 mg/l/ 72 godz. (IUCLID) Toksyczność dla bakterii: EC10 Pseudomonas putida: 10 000 mg/l 17 godz. (IUCLID) Mobilność: Obecność w różnych obszarach środowiska naturalnego: Log Koc: 1,101 (obliczone) (IUCLID) Można spodziewać się mobilności substancji w glebie (log koc <3) Trwałość i zdolność do rozkładu: Zdolność rozkładu biologicznego: 2-metoksyetanol łatwo rozkładalny biologicznie: 100% / 14 d (OECD 301E) Formamid Dobrze usuwalny (współczynnik spadku stężenia DOC >70%) 70% / 28 d (OECD 302B) niemal nierozkładalny biologicznie: > 30% / 14 d MITI-Test (IUCLID) Biochemiczne zapotrzebowanie na tlen (BZT): 1100 mg/g (5d) (IUCLID) Chemiczne zapotrzebowanie na tlen (CZT): 1 890 mg/g (IUCLID) Teoretyczne zapotrzebowanie na tlen (TZT): 1 950 mg/g (IUCLID) Współczynnik podziału; n-oktanol / woda 2-metoksyetanol log Pow: -0,32 (doświadczalny) (Lit) Formamid log Pow: -0,82 (25 C) (OECD 107) Nie należy spodziewać się bioakumulacji. (log Pow>1).
NIEBEZPIECZNEJ Strona 7 z 9 Dodatkowe informacje dotyczące ochrony środowiska Skutki biologiczne: Działa szkodliwie na wodę pitną, jeżeli większe ilości substancji przenikną do podłoża i/lub wód powierzchniowych. Przy odpowiednim wprowadzaniu do kanalizacji nie obserwuje się zakłóceń w pracy oczyszczalni biologicznych. Dodatkowe informacje dotyczące ochrony środowiska: Nie należy dopuścić, aby substancja dostała się do wód powierzchniowych, kanalizacji czy gruntu! 13. Wskazówki dotyczące utylizacji Substancja: Chemikalia należy utylizować zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi. Pakowanie: Opakowania winny być utylizowane zgodnie z przepisami krajowymi lub przekazywane do recyklingu. 14. Informacje o transporcie Transport drogowy i kolejowy ADR/RID UN 1992 MATERIAŁ ZAPALNY, CIEKŁY, TRUJĄCY I.N.O., 3, III (zawiera METOKSYETANOL / FORMAMIDE) Śródlądowy transport wodny ADN, ADNR brak danych Transport morski Kod IMDG UN 1992 MATERIAŁ ZAPALNY, CIEKŁY, TRUJĄCY I.N.O., 3, III (METOKSYETANOL / FORMAMID) EMS: F-E S-D Transport powietrzny IATA CAO, PAX UN 1992 MATERIAŁ ZAPALNY, CIEKŁY, TRUJĄCY I.N.O., 3, III, 6.1 (METOKSYETANOL / FORMAMID) Przepisy transportowe zostały zacytowane zgodnie ze stanowieniem rozporządzeń międzynarodowych i przepisów stosowanych w Niemczech. Nie uwzględniono rozbieżności z przepisami obowiązującymi w innych krajach. 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych Oznakowanie GHS Piktogramy określające rodzaj zagrożenia
NIEBEZPIECZNEJ Strona 8 z 9 Hasło ostrzegawcze Niebezpieczeństwo Wskazówki dotyczące zagrożeń H226: Łatwopalna ciecz i pary H360FD: Może działać szkodliwie na płodność. Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. H332: Działa szkodliwie w następstwie wdychania. H332: Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą. H332: Działa szkodliwie po połknięciu. Wskazówki dotyczące środków ostrożności P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, iskrzenia, otwartego ognia, gorących powierzchni. Palenie wzbronione! P201: Przed użyciem zapoznać się ze specjalnymi środkami ostrożności. P271: Stosować wyłącznie na zewnątrz lub w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. P308 + P313: W przypadku narażenia lub styczności: zasięgnąć porady/ zgłosić się pod opiekę lekarza. P302 + P352: W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ: umyć dużą ilością wody z mydłem. Nr INDEX 2-metoksyetanol: 603-012-00-X Nr INDEX Formamid: 616-052-00-8 Oznakowanie zgodne z dyrektywami WE Symbol: T Substancja toksyczna Zwroty R: 60-61-10-20/21/22 Może upośledzać płodność. Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Produkt łatwopalny. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, po połknięciu i w kontakcie ze skórą. Zwroty S: 53-45 Unikać narażenia przed użyciem zapoznać się z instrukcją. W przypadku awarii lub jeżeli się źle poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza pokarz etykietę. Nr WE 2-metoksyetanol: 203-804-1 Nr WE: Formamid: 200-842-0 Wyłącznie do użytku profesjonalnego. Przepisy krajowe: Przepisy VCI dotyczące magazynowania: 3 Łatwopalne substancje płynne 6.1A Palne substancje trujące Dyrektywa w sprawie awarii przemysłowych: 96/82/WE Stan na rok: 2003 Produkt łatwopalny. Dyrektywa w sprawie awarii przemysłowych: 6 Ilość 1: 5 000 t Ilość 2: 50 000 t Klasa szkodliwości dla wody: KSW 1 nieznaczna szkodliwość Ulotka informacyjna BG Chemie: M017 Rozpuszczalnik M039 Upośledzenie płodności środki ochrony w miejscu pracy M050 Czynności z zastosowaniem substancji niebezpiecznych M053 Praca z substancjami niebezpiecznymi środki ochrony w miejscu pracy Pozostałe przepisy: Przestrzegać ograniczeń zgodnie z postanowieniami dyrektywy 94/33/WE w sprawie ochrony pracy osób młodych. Przestrzegać ograniczeń zgodnie z postanowieniami dyrektywy 92/85/EWG w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu
NIEBEZPIECZNEJ Strona 9 z 9 16. Informacje dodatkowe poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią. Pełne brzmienie wskazówek dotyczących zagrożeń w części 2.: H226: Łatwopalna ciecz i pary. H360FD: Może działać szkodliwie na płodność. Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. H332: Działa szkodliwie w następstwie wdychania. H332: Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą. H332: Działa szkodliwie po połknięciu. Pełne brzmienie wprowadzonych w części 2. zwrotów R: R10 Produkt łatwopalny. Xn - R20/21/22 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, po połknięciu i w kontakcie ze skórą. R60 Może upośledzać płodność. R61 Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Opisane w niniejszej karcie charakterystyki substancji niebezpiecznej zagrożenia dla zdrowia mogą wystąpić w przypadku niewłaściwego i niedbałego stosowania dużych ilości substancji oraz przy braku poszanowania środków ochrony i higieny. Ponieważ podczas pomiaru naprężenia powierzchniowego używa się jedynie kilka miligramów produktu, a pomiary nie są prowadzone stale, lecz odstępach godziny lub nawet kilku godzin, można, przy prawidłowym stosowaniu produktu i przy poszanowaniu przewidzianych środków ochronnych (w tym odpowiedniej wentylacji i ochrony rąk), w zasadzie wykluczyć szkodliwy wpływ na zdrowie. Dział udzielający informacji: Nr tel.: 0049 7044 902270 Faks: 0049 7044 902269 info@arcotest.info Dane zawarte w niniejszej karcie charakterystyki substancji niebezpiecznej opierają się na naszej aktualnej wiedzy i służą opisowi produktu w zakresie mających zastosowanie wymogów bezpieczeństwa. Powyższe dane nie stanowią gwarancji właściwości opisywanego produktu.