Tematy na ustny egzamin maturalny z języka polskiego w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Malborku w roku szkolnym 2011/ 2012 I. Literatura 1. Przedstaw na wybranych przykładach literackie krainy szczęścia w utworach różnych epok. 2. Omów temat: Dzieła, które tworzą lub burzą mity narodowe na podstawie wybranych tekstów 3. Wskaż, że literatura może być źródłem wartości dla współczesnego człowieka na przykładzie wybranych utworów. 4. Zanalizuj problem winy i kary, opierając się na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej. 5. Przedstaw funkcję obrazów miasta na wybranych utworach 6. Na podstawie wybranych utworów przedstaw obraz wsi od renesansu do Młodej Polski. 7. Przedstaw na wybranych przykładach funkcjonowanie tradycji antycznej w literaturze późniejszych epok. 8. Przedstaw na wybranych przykładach funkcjonowanie tradycji biblijnej w literaturze późniejszych epok. 9. Przedstaw funkcje motywu rozstania w wybranych utworach 10. Zanalizuj problem wyobcowania wybranych bohaterów 11. Omów postawy bohaterów literackich wobec rzeczywistości w oparciu o wybrane utwory. 12. Marzyciele w zderzeniu z rzeczywistością w literaturze polskiej zanalizuj problem na podstawie wybranych utworów. 13. Dokonaj analizy wybranych kreacji kobiet na przykładzie utworów 14. Przedstaw literackie obrazy małżeństw od św. Aleksego do Ziembiewiczów. 1
15. Omów wzorce rodziny, odwołując się do wybranych tekstów literackich 16. Omów sposoby kreacji rzeczywistości w wybranych utworach 17. Omów funkcje motta w utworach literackich w oparciu o wybrane przykłady. 18. Przedstaw i zanalizuj różne kreacje bohatera tragicznego w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej na podstawie wybranych postaci 19. Zanalizuj sposoby przedstawiania dworków szlacheckich w literaturze XIX i XX w. 20. Omów funkcjonowanie mitów w literaturze różnych epok lub w twórczości wybranego autora. 21. Przedstaw różne sposoby ujęcia i różne funkcje motywów onirycznych w literaturze. 22. Porównaj romantyczną i pozytywistyczną koncepcję patriotyzmu, odwołując się do wybranych utworów 23. Przedstaw dylematy bohaterów literackich na wybranych tekstach 24. Omów problem radości życia i zadumy nad jego marnością na podstawie twórczości wybranych poetów. 25. Przedstaw rozważania twórców o narodzie polskim w wybranych tekstach 26. Zaprezentuj romantycznych buntowników i ich literackich spadkobierców z innych epok na podstawie wybranych dzieł literatury. 27. Przedstaw rolę sztuki i artysty w romantyzmie i Młodej Polsce w oparciu o utwory i wypowiedzi programowe. 28. Omów problematykę społeczną na podstawie wybranych utworów z danej epoki. 29. Przedstaw społeczeństwo polskie ukazane w krzywym zwierciadle satyry i groteski. 2
30. Omów problem dojrzewania przedstawiony w literaturze polskiej w oparciu o wybrane przykłady. 31. Przedstaw portret Polaków w oparciu o wybrane teksty literackie. 32. Przedstaw model polskiego heroizmu w wybranych utworach 33. Przedstaw stosunek do przeszłości narodowej w wybranych utworach, np. H. Sienkiewicza, S. Żeromskiego, S. Wyspiańskiego. 34. Przedstaw relacje: człowiek władza jako tematy literatury XX wieku. 35. Omów motyw rycerza i rycerskiej walki na wybranych przykładach. 36. Przedstaw wybranych bohaterów literackich, realizujących ideały swych epok. 37. Przedstaw motyw matki w literaturze w oparciu o wybrane przykłady. 38. Omów problem stalinizmu i faszyzmu w wybranych utworach literatury polskiej. 39. Przedstaw bohatera romantycznego i jego wcielenia w wybranych utworach różnych epok. 40. Omów motyw kamienicy jako przestrzeni życia człowieka w oparciu o wybrane utwory literackie. 41. Przedstaw funkcje opisów przyrody w wybranych utworach 42. Zaprezentuj motyw drzewa jako bohatera literackiego w wybranych utworach. 43. Zanalizuj problem zachowań ludzi w sytuacjach ekstremalnych na podstawie wybranych utworów 44. Przedstaw wizerunek Żyda w wybranych utworach 45. Przedstaw problem dążenia człowieka do szczęścia na podstawie wybranych bohaterów 46. Zanalizuj problem roli miłości w życiu wybranych bohaterów 47. Przedstaw dramat człowieka uwikłanego w historię, wykorzystując wybrane utwory literackie. 48. Zanalizuj problem roli cierpienia w życiu wybranych bohaterów 3
49. Omów funkcje humoru w wybranych utworach 50. Przedstaw portrety dzieci, odwołując się do wybranych utworów 51. Zanalizuj problem konfliktu pokoleń, odwołując się do wybranych utworów 52. Omów relacje między Bogiem i człowiekiem na podstawie wybranych utworów 53. Zaprezentuj motyw grobu i mogiły na podstawie wybranych utworów 54. Zanalizuj problem kata i ofiary na podstawie wybranych tekstów 55. Przedstaw wizerunek władcy na przykładzie wybranych utworów 56.Omów wątki autobiograficzne występujące w wybranych utworach. 57.Przedstaw różne oblicza rewolucji w znanych ci utworach 58.Omów znaczenie tytułów oraz sens ostatnich scen wybranych utworów 59. Zaprezentuj portret ojca na podstawie wybranych utworów 60. Omów motyw wesela, balu, uczty w wybranych utworach 61. Dokonaj analizy obrazów miast: Paryża, Warszawy, Petersburga na podstawie wybranych dzieł 62. Przedstaw portrety altruistów w wybranych utworach 63. Przedstaw literackie portrety lekarzy odwołując się do wybranych utworów. 64. Słynne monologi bohaterów Dokonaj analizy fragmentów wybranych dzieł i zinterpretuj ich treść w kontekście całych utworów. 65. Zaprezentuj na wybranych przykładach literackich, w jaki sposób literatura fantasy czerpie motywy i wątki z dorobku epoki średniowiecza. 66. Przedstaw funkcje motywu wędrówki na podstawie wybranych utworów 67. Przedstaw na wybranych przykładach literackie portrety księdza. 4
II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Przedstaw na wybranych przykładach impresjonistyczne środki wyrazu w literaturze i sztuce. 2. Na wybranych przykładach przedstaw różne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce. 3. Omów funkcje obrazów wsi na podstawie wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych. 4. Porównaj wybraną adaptację filmową z jej literackim pierwowzorem. 5. Na wybranych przykładach przedstaw funkcje obrazu śmierci w literaturze i malarstwie. 6. Zaprezentuj na wybranych przykładach funkcjonowanie tradycji mitologicznej w literaturze i sztuce. 7. Na wybranych przykładach zaprezentuj pejzaż jako temat literacki i malarski. 8. Przedstaw zjawisko syntezy sztuk w wybranym utworze dramatycznym. 9. Na wybranych przykładach przedstaw motywy średniowieczne w literaturze i sztuce późniejszych epok. 10. Omów funkcje symbolu i alegorii jako środków wyrazu w poezji i malarstwie. 11. Przedstaw reinterpretację wybranego mitu w różnych dziełach kultury oparciu o wybrane przykłady. 12. Scharakteryzuj klasycyzm jako sposób ukazania świata w literaturze i sztuce, odwołując się do wybranych przykładów. 13. Na wybranych przykładach omów funkcje krajobrazu w sztuce i liryce młodopolskiej. 14. Na wybranych przykładach przedstaw sposoby realizacji hasła ku pokrzepieniu serc w literaturze i malarstwie XIX wieku. 15. Omów funkcje wybranego motywu biblijnego w literaturze i sztuce. 5
16. Omów na wybranych przykładach wydarzenia historyczne, które stały się źródłem inspiracji literackich i malarskich. 17. Przedstaw sposoby wizualizacji dobra i zła w literaturze i sztuce na wybranych przykładach. 18. Omów funkcje groteski na wybranych przykładach literatury i sztuki. 19. Dramat i jego sceniczna realizacja. Na wybranym przykładzie porównaj język literatury z językiem teatru. 20. Bohater pozytywny i bohater negatywny w literaturze i filmie. Na wybranych przykładach omów sposoby kreowania postaci nacechowanych etycznie. 21. Człowiek i natura. Przedstaw różne ujęcia tego problemu w wybranych dziełach literackich i filmowych. 22. Motyw ogrodu w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj sposoby kreowania i funkcje tego motywu w wybranych tekstach kultury. 23. Komiks jako synteza sztuk. Omów to zjawisko kultury współczesnej na wybranych przykładach. 24. Wykaż, że malarstwo i rzeźba są źródłem inspiracji dla literatury. Odwołaj się do wybranych przykładów. 25. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Dokonaj analizy porównawczej dzieł. 26. Odwołując się do wybranych przykładów literatury i malarstwa, omów symbolizm jako zjawisko charakterystyczne dla przełomu XIX i XX wieku. 27. Przedstaw motyw macierzyństwa jako temat literatury i sztuki. 28. Przedstaw problem męczeństwa Żydów w czasie II wojny światowej, odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych. 29. Omów zjawisko kultowości, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 30. Dziecko w obliczu dorosłych problemów. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich i filmowych. 31. Zaprezentuj różne sposoby ukazywania bitwy w literaturze i sztuce. 32.Przedstaw wizerunek starego człowieka w różnych tekstach kultury. 6
33. Zaprezentuj kulturę żydowską w wybranych dziełach sztuki. 34. Omów funkcje motywów turpistycznych w wybranych dziełach literatury i sztuki. 35. Przedstaw portret żony w różnych tekstach kultury. 36. Zaprezentuj obraz wojen, powstań, walk w literaturze i sztuce. 37. Góry jako źródło inspiracji artystycznej. Omów na podstawie wybranych przykładów. 38. Przedstaw portrety postaci historycznych w wybranych dziełach literackich, malarskich i filmie. 39. Opierając się na wybranych tekstach kultury, przedstaw motyw snu i jego funkcje. 40. Przedstaw motywy orientalne występujące w literaturze i sztuce. 41. Omów motyw przemijania w wybranych dziełach literackich i malarskich. 42. Przedstaw obrazy Syberii w literaturze i sztuce. III. Język 1. Język postaci jako źródło informacji o bohaterze literackim. Omów na wybranych przykładach. 2. Rola kolokwializmów w twórczości wybranych przedstawicieli polskiej poezji współczesnej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 3. Neologizmy artystyczne. Omów zagadnienie, odwołując się do języka wybranych tekstów 4. Przedstaw wpływ języka angielskiego na współczesną polszczyznę w oparciu o wybrane przykłady (czasopisma, audycje radiowe, telewizyjne). 5. Zanalizuj specyfikę języka Twojej małej ojczyzny" na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 6. Scharakteryzuj język mediów, odwołując się do wybranych przykładów. 7. Scharakteryzuj język literatury baroku w oparciu o wybrane teksty epoki. 8. Omów funkcję stylizacji biblijnej w literaturze, odwołując się do wybranych przykładów. 7
9. Porównaj żargon uczniowski w twórczości S. Żeromskiego i W. Gombrowicza z żargonem współczesnej młodzieży. 10. Omów rolę stylizacji językowej w wybranych utworach 11. Omów funkcje nazw własnych w wybranych utworach 12. Omów cechy komizmu słownego i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 13. Scharakteryzuj cechy sztuki retorycznej na przykładzie wybranych tekstów literackich renesansu i baroku. 14. Na podstawie wybranych przykładów dokonaj analizy języka reklam, oceń jego funkcję i skuteczność. 15. Omów rodzaje błędów językowych we współczesnej polszczyźnie, odwołując się do wybranych przykładów. 16. Scharakteryzuj cechy stylu publicystycznego, odwołując się do wybranych tekstów prasowych. 17. Omów cechy języka ezopowego i jego funkcję w wybranych utworach 18. Omów zagadnienie języka jako narzędzia w walce o władzę, opierając się o wybrane materiały wyborcze. 19. Język moich rówieśników. Zanalizuj na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 20.Różne środowiska - różne sposoby komunikowania się. Omów problem na wybranym materiale językowym. 21. Omów język trzech wybranych postaci literackich ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 22. Najdawniejsze zabytki języka polskiego. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do dzieł świeckich i sakralnych. 23. Omów budowę i funkcje tytułów oraz nagłówków wybranych tekstów. 24. Scharakteryzuj język subkultur. 8