Ocena potencjału gospodarczego w świetle wskaźników rozwoju gospodarczego dla powiatów biłgorajskiego, tomaszowskiego i zamojskiego Transgraniczny Rezerwat Biosfery Roztocze szansą na zrównoważony rozwój regionu Zwierzyniec, 24 kwietnia 2015 r. Andrzej Jakubowski Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej Urząd Statystyczny w Lublinie
Infrastruktura transportowa
Dostępność komunikacyjna
Koncentracja ludności Gęstość zaludnienia w 2013 r. (w osobach na 1 km 2 ) Gęstość zaludnienia obszaru - 54 os./km 2 powiat biłgorajski 61 powiat tomaszowski 58 Powiat zamojski 58 Tomaszów Lub. (gm.m.) 1504 Zamość (gm.w.) 114 Horyniec Zdrój (gm.w.) 24 Polska 123 woj. lubelskie 86
Struktura demograficzna ludności Udział osób w wieku produkcyjnym mobilnym w liczbie ludności ogółem w 2013 r. Obciążenie demograficzne ludności w wieku produkcyjnym ludnością w wieku poprodukcyjnym w 2013 r.
Migracje ludności Saldo migracji w latach 2004-2013 r. Migracje ludności wg powiatów W latach 2004-2013: Powiat biłgorajski napływ 10,1 tys. osób odpływ 12,8 tys. osób Powiat tomaszowski napływ 9,0 tys. osób odpływ 13,8 tys. osób Powiat zamojski napływ 14,7 tys. osób odpływ 14,6 tys. osób
Przedsiębiorczość Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności w 2013 r. Ogółem 14,0 tys. tj. 657 na 10 tys. ludności 13,4 tys. (tj. 95,8%) stanowią mikroprzedsiębiorstwa (liczba pracujących 0-9 os.) powiat biłgorajski 720 powiat tomaszowski 750 powiat zamojski 569 Tomaszów Lub. (gm.m.) 1479 Nielisz (gm.w.) 348 Polska 1057 woj. lubelskie 787
Przedsiębiorczość Struktura podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w 2013 r. (w %) 4,8 26,0 24,6 3,7 rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł i budownictwo 40,9 handel; naprawa pojazdów samochodowych; transport i gospodarka magazynowa; zakwaterowanie i gastronomia; informacja i komunikacja działalność finansowa i ubezpieczeniowa; obsługa rynku nieruchomości pozostałe usługi
Przedsiębiorczość Nowo zarejestrowane podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON w 2013 r.
Ogółem 11,3 tys. tj. 52 na 1000 ludności Przedsiębiorczość Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 1000 ludności w 2013 r. powiat biłgorajski 57 powiat tomaszowski 59 powiat zamojski 46 Tomaszów Lub. (gm.m.) 119 Nielisz (gm.w.) 26 Polska 77 woj. lubelskie 60
Przedsiębiorczość Spółki handlowe na 10 tys. ludności w 2013 r. Spółki z kapitałem zagranicznym na 10 tys. ludności w 2013 r.
Eksport Wielkość i struktura kierunkowa Eksportu w 2011 r. Oprac. T. Komornicki, B. Szejgiec
Przedsiębiorczość Udział podmiotów sekcji C (przetwórstwo przemysłowe) oraz działów 55 (zakwaterowanie), 56 (gastronomia) oraz 79 (organizacja turystyki) w liczbie podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON w 2013 r.
Rynek pracy Pracujący w gospodarce narodowej
Rynek pracy Struktura pracujących w gospodarce narodowej według sektorów w 2013 r. Polska 21,4 27,0 51,6 województwo lubelskie 45,3 16,3 38,4 powiat biłgorajski 64,2 15,4 20,3 powiat tomaszowski 63,5 12,0 24,5 powiat zamojski 73,1 10,3 16,5 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% rolnictwo przemysł usługi
Pracujący na 1000 ludności (31 grudnia 20134 r.) Rynek pracy Pracujący w 2013 r. Polska 226 woj. lubelskie 172 Powiaty: biłgorajski 133 tomaszowski 125 zamojski 84 Gminy: Zwierzyniec 301 Turobin - 34
Stopa bezrobocia rejestrowanego (31 grudnia 2014 r.) Rynek pracy Bezrobocie w 2013 r. Polska 11,5% woj. lubelskie 12,7% Powiaty: biłgorajski 8,4% tomaszowski 13,2% zamojski 14,7%
Wynagrodzenia Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w 2013 r. Polska 3877,43 zł (100,0%) Woj. lubelskie 3488,61 zł (90,0%) Powiaty: biłgorajski 3088,20 zł (79,6%) tomaszowski 2931,59 zł (75,6%) zamojski 2870,16 zł (74,0%)
Liczba udzielonych noclegów w latach 2004-2013 (w tys.) Turystyka Liczba udzielonych noclegów na 100 ludności w 2013 r. 250 200 150 100 50 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Dochody JST Udział dochodów z podatków CIT i PIT w dochodach własnych na 1 mieszkańca w 2013 r. Tomaszów Lub. (gm.m.) 23,4% Zamość (gm.w.) 16,7% Zwierzyniec (gm.m.-w.) 15,6% Szczebrzeszyn (gm.m.-w.) 12,6% Obsza. (gm.w.) 3,6% Chrzanów (gm.w.) 4,2% Jarczów (gm.w.) 4,3%
Potencjał gospodarczy Wskaźnik syntetyczny potencjału gospodarczego w 2013 r. Zmienne: 1. Saldo migracji na 1000 osób 2. Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności 3. Podmioty nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności 4. Spółki handlowe ogółem na 10 tys. ludności 5. Udział podmiotów gospodarki narodowej o liczbie pracujących 9 osób i więcej w liczbie podmiotów wpisanych do rejestru REGON 6. Udział podmiotów gospodarki narodowej w sektorze przemysł i usługi rynkowe 7. Pracujący na 1000 ludności 8. Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym
34,2 32,8 32,4 32,1 32,0 30,4 29,6 28,5 28,1 26,3 24,5 23,9 23,6 49,0 47,5 47,2 45,9 45,6 45,1 42,6 42,2 41,6 40,2 39,5 38,9 38,6 37,3 54,5 53,1 60,1 Potencjał gospodarczy Wskaźnik syntetyczny potencjału gospodarczego w 2013 r. 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0
Potencjał gospodarczy Dynamika liczby podmiotów gospodarki narodowej w latach 2009-2013 r. Województwo lubelskie TRB Roztocze Podmioty gospodarki narodowej wpisane do REGON ogółem Podmioty sekcji C (przetwórstwo przemysłowe) Podmioty działów 55, 56 i 79 (zakwaterowanie, gastronomia, obsługa ruchu turystycznego) 8,7% 6,6% 10,2% 2,4% 6,7% 17,0%
Obszary chronione
Potencjał gospodarczy Ochrona przyrody a rozwój gospodarczy (współczynniki korelacji liniowej r-pearsona) Udział obszarów prawnie chronionych w powierzchni ogółem Udział obszarów Natura 2000 w powierzchni ogółem Potencjał gospodarczy (wskaźnik syntetyczny) -0,086 0,248 Dynamika liczby podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do REGON ogółem -0,089 0,042 Dynamika liczby podmiotów sekcji C (przetwórstwo przemysłowe) Dynamika liczby podmiotów podmioty działów 55, 56 i 79 (zakwaterowanie, gastronomia, obsługa ruchu turystycznego) -0,241 0,172-0,258 0,200
Podsumowanie Roztocze charakteryzuje się zróżnicowanym potencjałem rozwojowym, składa się z obszarów znajdujących się na różnym etapie rozwoju gospodarczego; Cechy wspólne dla całego obszaru to relatywnie niski poziom rozwoju gospodarczego, niska konkurencyjność, słabo rozwinięta infrastruktura techniczna; Obszar ma wysoki potencjał do rozwoju sektora turystyki w tym agroturystyki dzięki sprzyjającym walorom środowiska przyrodniczego, niskiemu zanieczyszczeniu oraz obiektom dziedzictwa kulturowego;
Dziękuję za uwagę Andrzej Jakubowski Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS Zakład Geografii Społeczno-Ekonomicznej Urząd Statystyczny w Lublinie andrzej.jakubowski@umcs.pl; a.jakubowski@stat.gov.pl