Sabina Nowakowska PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII w Gimnazjum klasa,,druga 1.Tytuł i numer dopuszczenia programu:120/2/2010 Michał Dudek- Geografia. Program nauczania geografii w klasach I-III gimnazjum. WIKING 2.Tytuł i numer dopuszczenia podręcznika: 120/1/2009 Edward Dudek, Jan Wójcik- Geografia bez tajemnic-,,polska i jej sąsiedzi Podręcznik dla klasy drugiej gimnazjum. PSO jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Zespole Szkół im, Jana Pawła II Gimnazjum w Masłowie I. Założenia ogólne: 1. Sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne i odpowiedzi z mapy, zeszyt ćwiczeń, prace kartograficzne, prace domowe są obowiązkowe. 2. Sprawdziany po opracowaniu działu programu są zapowiadane i termin jest uzgodniony z klasą. 3. Kartkówki obejmują zakres materiału programowego z trzech ostatnich lekcji- nie muszą być zapowiadane. 4. Uczeń nieobecny na sprawdzianie musi go zaliczyć w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 5. Uczeń, który z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności opuścił sprawdzian, zalicza go w najbliższym terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Formę zaliczenia pisemną lub ustną wyznacza nauczyciel. Uczeń ten nie ma możliwości poprawy pracy, niezależnie od otrzymanej oceny. 6. Termin oddania sprawdzonych prac to okres dwóch tygodni licząc od dnia ich przeprowadzenia. 7. Nauczyciel ma prawo przerwać sprawdzian uczniowi lub całej klasie, jeżeli stwierdzi niesamodzielność pracy. Fakt oszukiwania podczas pracy klasowej jest równoznaczne z wystawieniem oceny niedostatecznej. 8. Uczeń ma prawo poprawić sprawdzian napisany na ocenę niedostateczną w formie wyznaczonej przez nauczyciela. Poprawa odbywa się w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Uczeń poprawia prace tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawionej. 9. Uczeń ma prawo poprawić jeszcze jedną ocenę negatywną z dowolnej formy odpowiedzi. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Uczeń poprawia prace tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawionej. 10. Po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności w szkole (powyżej 1 tygodnia) uczeń ma prawo nie być oceniany przez 1 kolejną lekcję (nie dotyczy dłuższych sprawdzianów zapowiedzianych i uzgodnionych z klasą) 11. Uczeń ma prawo do zgłoszenia raz w semestrze nieprzygotowania się do lekcji- brak zeszytu przedmiotowego i podręcznika, atlasu, zeszytu ćwiczeń, pracy domowej niegotowość do odpowiedzi. Nieprzygotowanie uczeń zgłasza w trybie uzgodnionym z nauczycielem tj. po sprawdzeniu listy obecności. 12. Po wykorzystaniu limitu nieprzygotowań uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 1
13. Na koniec semestru i roku szkolnego nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych. 14. Uczeń ma obowiązek posiadać na każda lekcję podręcznik, zeszyt ćwiczeń i atlas / dopuszcza się możliwość posiadania jednego atlasu na ławce, a w przypadku braku atlasu obydwaj uczniowie otrzymują oceny niedostateczne/ 15. Za materiał przewidziany programem nie przewiduje się oceny celującej. 16. Uczeń jak i rodzice lub prawni opiekunowie mają prawo do obejrzenia prac pisemnych, ale nie są one udostępniane do domu, tylko przechowywane przez nauczyciela w szkole do końca roku szkolnego i udostępniane do wglądu. 17. Ocena semestralna i końcowo - roczna jest wypadkową ocen cząstkowych, nie ich średnią arytmetyczną: decydujący wpływ stanowią oceny z prac pisemnych, znajomość mapy i udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. 18. Ocena końcowo roczna jest wystawiana z uwzględnieniem oceny semestralnej. 19. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną w I semestrze, ma obowiązek niezwłocznie po radzie klasyfikacyjnej zgłosić się do nauczyciela w celu ustalenia zakresu materiału, terminu i formy zaliczenia semestru. 20. Przy ocenianiu nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia, wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków lekcyjnych, aktywność podczas lekcji, chęć uczestniczenia w zajęciach i pracach dodatkowych. 21. Na 4 tygodnie przed posiedzeniem rady klasyfikacyjnej uczeń jest informowany o przewidywanej niedostatecznej ocenie semestralnej (rocznej) 22. Na 10 dni przed posiedzeniem rady klasyfikacyjnej uczeń jest informowany o przewidywanej ocenie semestralnej (rocznej) 23. Uczeń przychodzący z innej placówki szkolnej musi zdać egzamin klasyfikacyjny z działu, którego nie realizował w poprzedniej placówce w ciągu jednego miesiąca od rozpoczęcia nauki w Gimnazjum w Masłowie. II. Narzędzia pomiaru i obserwacji osiągnięć uczniów: Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi: 1. Sprawdziany po opracowaniu działu. 2. Kartkówki z ostatniej lekcji lub z trzech ostatnich lekcji 3. Odpowiedzi ustne. 4. Znajomość mapy. 5. Zeszyt ćwiczeń. 6. Prace domowe. 7. Znajomość pojęć geograficznych. 8. Inne formy aktywności ucznia /konkursy, wykonanie pomocy dydaktycznych/ Liczba i częstotliwość pomiarów jest zależna od klasy, liczby godzin. Uczeń z orzeczeniem PPP o obniżeniu wymagań pisze taki sam zestaw pytań z obniżoną punktacją. III. Wymagania programowe na poszczególne stopnie szkolne. 2
Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne. 1. Podać wielkość powierzchni Polski. 2. Wymienić nazwy er geologicznych. 3. Podać przykłady gospodarczego wykorzystania skał występujących w Polsce. 4. Podzielić surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie. 5. Wymienić czynniki kształtujące typy klimatu w Polsce. 6. Podać przykłady zasobów naturalnych występujących w Polsce. 7. Wskazać na mapie największe rzeki i jeziora w Polsce. 8. Określić położenie Morza Bałtyckiego. 9. Wymienić funkcje lasu. 10. Wykazać konieczność ochrony lasu. 11. Wskazać na mapie regiony geograficzne Polski. 12. Wymienić formy młodej rzeźby polodowcowej. 13. Wskazać na mapie wybrane obiekty w pasie pojezierzy /wielkie jeziora, moreny czołowe, parki narodowe/ 14. Odróżnić krajobraz młodoglacjalny od staroglacjalnego. 15. Rozpoznać na rycinie formy rzeźby krasowej. 16. Wymienić najważniejsze surowce mineralne eksploatowane w pasie wyżyn. 17. Wymienić najważniejsze zabytki Krakowa. 18. Wymienić obiekty w pasie kotlin wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości. 19. Porównać rzeźbę Sudetów i Tatr. 20. Przedstawić jednostki podziału administracyjnego. 21. Porównać dane liczbowe odnoszące się do jednostek podziału administracyjnego. 22. Porównać liczbę ludności Polski z liczbą w innych państwach Europy. 23. Odczytać dane statystyczne przedstawione na piramidzie płci i wieku ludności. 24. Porównać średnią długość życia w Polsce z długością życia w innych krajach. 25. Obliczyć gęstość zaludnienia na 1 km² 26. Określić funkcję miast. 27. Podać prawne kryterium odróżniające wieś od miasta. 28. Wymienić przyrodnicze i pozaprzyrodnicze czynniki wpływające na rolnictwo. 29. Wymienić główne rośliny żywieniowe uprawiane w Polsce. 30. Odczytać na diagramie i przedstawić strukturę użytkowania ziemi w Polsce. 31. Wymienić główne zwierzęta hodowlane w Polsce. 32. Wymienić funkcje przemysłu. 33. Wymienić rodzaje transportu najlepiej rozwinięte w Polsce. 34. Wymienić rodzaje walorów turystycznych. 35. Wskazać na mapie tematycznej, walory turystyczne o najwyższej randze. 36. Wymienić formy prawne ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce. 37. Podać przykłady prawnej ochrony środowiska. 38. Określić położenie regionu i swojej miejscowości na tle podziału Polski na regiony fizycznogeograficzne. 39. Podać przykłady zmian środowiska przyrodniczego w regionie. 40. Przedstawić wizję rozwoju swej miejscowości i swego regionu. 3
Wymagania szczegółowe wynikające z dziedziny tematycznej: Mapa- umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Dobrać odpowiednią mapę w celu uzyskania określonych informacji geograficznych. 2. Określić położenie geograficzne punktów i obszarów na mapie. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne i podstawowe. 1. Określić współrzędne krańcowych punktów Polski. 2. Scharakteryzować na podstawie mapy rzeźbę powierzchni Polski. 3. Wskazać na mapie tematycznej obszary, na których występują główne rodzaje skał w Polsce. 4. Określić treść map klimatycznych i synoptycznych. 5. Opisać cechy klimatu Polski. 6. Wyjaśnić mechanizm powstawania wiatru halnego. 7. Wyjaśnić mechanizm powstawania bryzy morskiej. 8. Wskazać obszary nadwyżek i niedoborów wody w Polsce. 9. Przedstawić gospodarcze korzyści płynące z dostępu do Morza Bałtyckiego. 10. Wykazać konieczność ochrony wód Morza Bałtyckiego. 11. Wymienić czynniki degradujące gleby. 12. Odróżnić typy lasów w Polsce. 13. Wskazać na mapie tematycznej główne obszary leśne w Polsce. 14. Rozpoznać na rycinach typowe krajobrazy Polski i umiejscowić je w pasach rzeźby powierzchni. 15. Wymienić nazwy typów krajobrazu naturalnego w pasie pobrzeży. 16. Wykazać na przykładach związki między działalnością człowieka a warunkami naturalnymi w pasie pobrzeży. 17. Rozpoznać na rycinach formy młodej rzeźby polodowcowej. 18. Przedstawić możliwości gospodarczego wykorzystania zasobów pasa pojezierzy. 19. Wyjaśnić przyczyny wytworzenia się w pasie nizin krajobrazu staroglacjalnego. 20. Przedstawić korzystając z map tematycznych, gospodarcze wykorzystanie zasobów w pasie Nizin Środkowopolskich. 21. Wyjaśnić procesy rzeźby krasowej. 22. Wskazać na mapie tematycznej obszary krajobrazu przemysłowego i rolniczego w pasie wyżyn. 23. Wskazać na mapie tematycznej ośrodki przemysłu wydobywczego i przetwórczego w Kotlinach Podkarpackich. 24. Opisać na rycinie cechy krajobrazu wysokogórskiego Tatr. 25. Porównać cechy klimatu górskiego z cechami klimatu na niżu polskim. 26. Wyjaśnić konieczność dostosowania gospodarczej działalności do warunków występujących w Karpatach. 27. Opisać, korzystając z ryciny cechy rzeźby Sudetów. 28. Wymienić ośrodki i gałęzie przemysłu rozwinięte w Sudeckim Okręgu Przemysłowym. 29. Korzystając z diagramu, przedstawić najważniejsze formy gospodarczego użytkowania terytorium Polski. 30. Odczytać na wykresie zmiany w ruchu naturalnym ludności w Polsce. 31. Odróżnić przyrost naturalny od przyrostu rzeczywistego ludności. 4
32. Przedstawić, korzystając z map tematycznych, rozmieszczenie ludności w Polsce. 33. Przedstawić na podstawie danych, strukturę zatrudnienia ludności w Polsce. 34. Podać przykłady urbanizacji w Polsce. 35. Wykazać wpływ warunków naturalnych na rozwój rolnictwa w Polsce. 36. Wyjaśnić zmiany zachodzące w strukturze upraw, wielkości i własności gospodarstw. 37. Przedstawić strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce. 38. Porównać, na podstawie danych liczbowych, gęstość sieci transportu w Polsce i w innych krajach. 39. Opisać, korzystając z różnych źródeł informacji, walory znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości. 40. Wyjaśnić konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. 41. Wskazać działania mające chronić zasoby przyrody w swoim regionie. 42. Wymienić ugrupowania gospodarcze i polityczne, do których należy Polska. 43. Opisać cechy środowiska przyrodniczego regionu. 44. Podać podstawowe źródła informacji o swoim regionie i swojej miejscowości. 45. Podać przykłady zwyczajów i obrzędów związanych z regionami. 46. Przedstawić walory turystyczne regionu i swojej miejscowości. 47. Wymienić zasoby naturalne i bogactwa występujące w regionie. 48. Zaprojektować i przedstawić krótki przewodnik po regionie z uwzględnieniem jego walorów przyrodniczych i kulturowych. 49. Podać przykłady współpracy między Polska a Niemcami. 50. Przedstawić, na podstawie źródeł informacji geograficznej, cechy środowiska przyrodniczego Federacji Rosyjskiej. 51. Wskazać, na podstawie danych statystycznych, zróżnicowanie narodowościowe Federacji Rosyjskiej. 52. Wykazać, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie gospodarcze w Federacji Rosyjskiej. Wymagania szczegółowe wynikające z dziedziny tematycznej: Mapa- umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Określić położenie matematyczno- geograficzne punktów i obszarów na mapie. 2. Zanalizować treść map ogólnogeograficznych. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe i rozszerzające. 1. Wykorzystać mapę polityczną i hipsometryczna Europy i określić polityczne i geograficzne położenie Polski w Europie. 2. Opisać etapy powstawania węgla kamiennego. 3. Wyjaśnić zmiany rzeźby powierzchni Polski spowodowane przez zlodowacenia. 4. Rozpoznać główne rodzaje skał występujących w Polsce. 5. Wyjaśnić związek między czynnikami klimatotwórczymi a elementami klimatu w Polsce. 6. Wykazać zróżnicowanie klimatyczne Polski. 7. Wyjaśnić związki między siecią hydrograficzna a rzeźba terenu i typem klimatu. 8. Wyjaśnić przyczyny wpływające na fizyczne cechy wód Morza Bałtyckiego /zasolenie, długość trwania pokrywy lodowej/ 5
9. Porównać krajobrazy w wybranych regionach Polski. 10. Wyjaśnić genezę wybranych form rzeźby w pasie pobrzeży. 11. Scharakteryzować, na podstawie map tematycznych, środowisko przyrodnicze nizin Środkowopolskich. 12. Przedstawić etapy rozwoju Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. 13. Wykazać zróżnicowanie krajobrazów w polskich Karpatach. 14. Wykazać związki między bazą surowcową a rodzajem działalności gospodarczej w Sudetach. 15. Wyjaśnić zróżnicowane rozmieszczenie ludności w Polsce. 16. Wyjaśnić przyczyny migracji ludności Polski oraz wskazać jej kierunki. 17. Wymienić przyczyny zmian w zatrudnieniu według sektorów gospodarki oraz przyczyny bezrobocia. 18. Wyjaśnić przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce. 19. Ocenić wpływ działalności rolniczej na składniki środowiska geograficznego. 20. Wskazać wpływ przemysłu elektroenergetycznego na składniki środowiska przyrodniczego. 21. Wymienić najlepiej obecnie rozwijające się gałęzie produkcji przemysłowej w Polsce. 22. Wyjaśnić szybki rozwój usług w Polsce. 23. Wyjaśnić znaczenie transportu w gospodarce narodowej. 24. Przedstawić historyczne i kulturowe związki Polski z pozostałymi państwami europejskimi. 25. Wymienić wybitne postacie związane z historią miejscowości i regionu. 26. Wskazać na mapie państwa sąsiadów Polski i porównać dane dotyczące ich powierzchni i liczby ludności z liczbą ludności i wielkością powierzchni Polski. 27. Scharakteryzować, na podstawie różnych źródeł, środowisko przyrodnicze państwsąsiadów. 28. Przedstawić współczesne przemiany społeczne i gospodarcze na Ukrainie. 29. Określić znaczenie gospodarcze Federacji Rosyjskiej na świecie. Wymagania szczegółowe wynikające z dziedziny tematycznej: Mapa- umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Zinterpretować treść map tematycznych. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające i dopełniające. 1. Opisać, jak powstały góry na obszarze Polski. 2. Opisać wydarzenia geologiczne związane z zalewami mórz na obszarze Polski. 3. Wykazać na przykładach zależności między współczesną rzeźbą a czynnikami, które doprowadziły do jej powstania. 4. Wykazać zróżnicowanie typów gleb w Polsce. 5. Rozpoznać na profilu typowe gleby występujące w Polsce. 6. Wyjaśnić przyczyny zróżnicowania typów krajobrazu naturalnego na obszarze Polski. 7. Wykazać związki między budową geologiczną a rzeźbą terenu w pasie wyżyn. 8. Wyjaśnić rolę rzek w kształtowaniu rzeźby Kotlin Podkarpackich. 9. Opisać czynniki, które przyczyniły się do wytworzenia współczesnej rzeźby Sudetów podać przykłady form rzeźby. 6
10. Wykazać wpływ wydarzeń społeczno-historycznych na zmiany liczby ludności w Polsce. 11. Ocenić społeczne następstwa przemian na rynku pracy. 12. Wyjaśnić przyczyny zmian w strukturze przemysłu w Polsce. 13. Wykazać, na podstawie różnych źródeł, zróżnicowanie gospodarcze państw- sąsiadów Polski. 14. Wyjaśnić przyczyny gospodarczego rozwoju Niemiec. 15. Ocenić zmiany zachodzące w gospodarce Federacji Rosyjskiej. Wymagania szczegółowe wynikające z dziedziny tematycznej: Mapa- umiejętność czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. 1. Porównać treść map ogólnogeograficznych i tematycznych. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające i wykraczające. 1. Udział w olimpiadach geograficznych i zakwalifikowanie się do wyższego etapu niż szkolnego. Katalog szczegółowych wymagań programowych na poszczególne oceny jest udostępniony uczniom, rodzicom w pracowni geograficznej. IV. Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana semestralnej /rocznej/ oceny klasyfikacyjnej z geografii: 1. Tryb ubiegania się o wyższą ocenę niż przewidywana semestralna /roczna/ ocena klasyfikacyjna z geografii otwiera się w dniu przekazania informacji o przewidywanej ocenie. 2. Warunkiem ubiegania się o wyższą niż przewidywana semestralną / roczną/ ocenę klasyfikacyjną z geografii jest złożenie przez ucznia lub rodziców pisemnego wniosku zawierającego uzasadnienie prośby oraz informację, o jaką ocenę ubiega się uczeń. Wniosek, uczeń lub jego rodzice / prawni opiekunowie/, składają za pośrednictwem nauczyciela geografii do dyrektora szkoły, najpóźniej na tydzień przed posiedzeniem rady pedagogicznej. 3. Dyrektor, po rozpatrzeniu wniosku wydaje decyzję o przeprowadzeniu lub braku podstaw do przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego. 4. Nie może starać się o podwyższenie oceny uczeń, który: Nie przygotowywał się systematycznie do zajęć Ma nieusprawiedliwione godziny lekcyjne Nie podjął próby napisania, poprawienia sprawdzianu. Nie podejmował na bieżąco prób poprawiania ocen. 7
8