Postępowanie przy zakażeniu pooperacyjnym u 40 - letniej kobiety Dr hab. n. zdr. Elżbieta Grochans, prof. PUM
Wprowadzenie Zakażenia miejsca operowanego (ZMO) należą do jednej z najczęściej występujących postaci klinicznych zakażeo szpitalnych. Są przyczyną zwiększonej chorobowości i śmiertelności chorych, wydłużonego czasu hospitalizacji, zwiększenia kosztów leczenia, odszkodowao, ale przede wszystkim niekorzystnych skutków społecznych, jak utrata pracy, w tym mających ogromne znaczenie następstw osobistych bólu oraz cierpienia chorych i ich rodzin.
Spośród form klinicznych zakażeo - ZMO i związana z nim zachorowalnośd uznane jest za najczulszy wskaźnik jakości pracy oddziałów zabiegowych
Grupy ZMO, oparte na kryteriach anatomicznych 1. Zakażenie miejsca cięcia: powierzchowne zakażenia rany chirurgicznej (operacyjnej) głębokie zakażenia rany chirurgicznej (operacyjnej) 2. Zakażenie narządu lub jamy ciała (przestrzeni) Rozpoznanie zakażenia miejsca chirurgicznego musi opierać się na jednym z poniższych kryteriów i spełniać co najmniej jeden z poniższych warunków.
Powierzchowne zakażenie w miejscu nacięcia (SSI-S) Kryterium: Zakażenie rozwinęło się w okresie do 30 dni od zabiegu chirurgicznego, a stan zapalny obejmuje jedynie skórę lub tkankę podskórną w miejscu nacięcia.
Powierzchowne zakażenie w miejscu nacięcia (SSI-S) Warunki: 1. Ropna wydzielina z powierzchownych warstw nacięcia bez potwierdzenia mikrobiologicznego 2. Z aseptycznie pobranej próbki (płynu, tkanki) z miejsca nacięcia wyizolowano drobnoustroje. 3. Stwierdza się przynajmniej jeden z poniższych objawów zakażenia: ból lub tkliwośd, zlokalizowany obrzęk, zaczerwienienie lub ucieplenie oraz chirurg podjął decyzję o otwarciu miejsca nacięcia, z wyjątkiem sytuacji, gdy posiew pobrany z miejsca nacięcia jest ujemny. 4. Rozpoznanie powierzchownego ZMO zostało postawione przez lekarza.
Cel zaplanowanie opieki nad 40 letnią kobietą z zakażeniem miejsca operowanego z wykorzystaniem międzynarodowego standardu ICNP
Materiał i metody Wykorzystanie metody badawczej studium indywidualnego przypadku. Podstawą opisu była dokumentacja medyczna pacjentki, którą uzupełniano wykorzystując takie techniki badawcze jak: wywiad, obserwację oraz wyniki pomiarów. Plan opieki oparto o aktualną wersję ICNP, która umożliwia wykorzystanie gotowych diagnoz pielęgniarskich/ wyników opieki oraz interwencji
Opis przypadku Pacjentka lat 40, z otyłością, obciążona nadciśnieniem tętniczym została przyjęta w oddział chirurgiczny z silnymi dolegliwościami bólowymi spowodowanymi kamicą pęcherzyka żółciowego. Zakwalifikowana w trybie pilnym do leczenia operacyjnego metodą laparoskopową, w trakcie zabiegu stwierdzono ostre zmiany zapalne pęcherzyka żółciowego. W zerowej dobie po zabiegu pacjentka zgłaszała silne dolegliwości bólowe i dyskomfort wynikający z dokuczających nudności. Zaobserwowano również wyciek treści żółciowej z drenu w ilości początkowo około 100 ml na dobę. W pierwszej dobie chora zaniepokojona, wykazuje lęk o własne zdrowie, zgłasza uczucie osłabienia i złego samopoczucia wynikające z wystąpienia gorączki.
Opis przypadku Na zlecenie lekarza pobrano krew na badania laboratoryjne, wartości leukocytozy i prokalcytoniny znacznie przewyższały normy Morf: RBC- 4,2 µ/µl Hb- 13,4 g/dl HCT- 39% MCV-88 fl MCH-28pg MCHC-33 g/dl WBC- 16,9 G/L NEU-12,7 G/L LYM 3,8 K/UL MONO- 0,3 G/L PLT- 560 G/L
Opis przypadku CRP 156 mg/l PCT 1,2 ng/ml
Opis przypadku W 3 dobie obraz kliniczny sugerował zakażenie rany pooperacyjnej poniżej pępka. Z ropiejącej rany pobrano wymaz, który przekazano do pracowni mikrobiologicznej. Z pobranego materiału wyizolowano Escherichie coli i szczepy Enterococcus spp. Zgodnie z antybiogramem zastosowano terapię antybiotykową. Dren z rany pooperacyjnej usunięto w 7 dobie (wyciek samoistnie ustąpił w 4 dobie), w kontrolnym badaniu ultrasonograficznym nie stwierdzono zbiornika płynowego w okolicy operowanej. Pacjentka wypisana do domu w 8. dobie pooperacyjnej w stanie dobrym.
Diagnoza pielęgniarska nr 1. Ból *10023130+ Przedmiot: ból *10013950 + zaburzona percepcja: nasilenie przykrego odczucia cielesnego, subiektywne odczuwanie cierpienia, grymas, zmiana napięcia mięśni, zachowania obronne, zawężone pole uwagi, zmiany w postrzeganiu upływu czasu, wycofanie się z kontaktów społecznych, zaburzony proces myślowy, zachowanie rozpraszające, niepokój i utrata apetytu Interwencje zarządzanie bólem *10011660+ - zarządzanie *10011625+; działanie: bycie odpowiedzialnym i rozporządzanie kimś lub czymś monitorowanie bólu *10038929+ administrowanie lekiem przeciwbólowym *10023084+ Środki/narzędzia Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ Pielęgniarka *10013333+, narzędzie do oceny [10002832] Pielęgniarka *10013333+, usługa zarządzania bólem *10024799+ monitorowanie odpowiedzi na leczenie [10032109] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ ewaluacja odpowiedzi na zarządzanie bólem *10034053+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ monitorowanie czynności życiowych *10032113+ odwracanie uwagi [10039232] zachęcanie do odpoczynku *10041415+ Diagnoza/wynik: brak bólu *10029008+ Pielęgniarka *10013333+, kardiomonitor [10003873], Pielęgniarka *10013333+, technika relaksacyjna [10016700], technika odwracania uwagi [10006102] Pielęgniarka *10013333+ technika uspokajania [10003839]
Diagnoza pielęgniarska nr 2. Nudności *10000859+, ryzyko wymiotów *10041587+ Przedmiot: nudności zaburzona percepcja: odczuwanie mdłości i potrzeby zwymiotowania, przykre uczucie zlokalizowane w bliżej nieokreślonym miejscu w obrębie nadbrzusza lub brzucha, przykry dla zmysłu smaku lub powonienia [10012453] Interwencje Środki/narzędzia ocenianie działania ubocznego leku *10039087+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ - ocenianie ewaluacja: szacowanie rozmiaru, jakości lub znaczenia czegoś *10002673+ kontrola objawów *10025820+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ - kontrolowanie organizowanie: regulacja lub zachowywanie funkcji, czynności, lub odruchu *10005142] - leczenie działanie: otaczanie opieką poprzez zmniejszanie, kooczenie, usunięcie lub przywrócenie czegoś *10020133+ administrowanie lekiem i roztworem [10001804] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ monitorowanie odpowiedzi na leczenie [10032109] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ odwracanie uwagi [10039232] zachęcanie do odpoczynku *10041415+ Pielęgniarka *10013333+, technika relaksacyjna [10016700], technika odwracania uwagi [10006102] Pielęgniarka *10013333+ technika uspokajania [10003839] Diagnoza/wynik: bez nudności *10028984+, bez wymiotów *10029181+
Diagnoza pielęgniarska nr 3. Osłabienie *10022880+, gorączka *10041539+ Przedmiot: gorączka zaburzona termoregulacja: nieprawidłowo wysoka temperatura ciała, związana z zaburzeniem wewnętrznego ośrodka termoregulacji, objawiająca się: przyspieszonym oddechem, zwiększoną przemianą materii, tachykardią z całkowitym wypełnieniem lub słabo wyczuwalnym tętnem, niepokojem bólem głowy lub splątaniem; nagłemu wzrostowi temperatury ciała towarzyszą dreszcze, drżenie, blada i sucha skóra; kryzys lub spadek temperatury przy gorączce przebiega przy zaczerwienieniu skóry oraz poceniu się *10007916+ Interwencje Środki/narzędzia pomiar temperatury ciała *10032006+ Pielęgniarka *10013333+, środki pomocnicze [10019157] - pomiar ewaluacja: ustalanie wartości liczbowych dla właściwości czegoś [10011813], - dokumentowanie [10006173]: opisywanie: gromadzenie i zapisywanie informacji monitorowanie czynności życiowych *10032113+ Pielęgniarka *10013333+, środki pomocnicze [10019157], kardiomonitor [10003873] - pomiar *10011813+: ewaluacja: ustalanie wartości liczbowych dla właściwości czegoś, - dokumentowanie [10006173]: opisywanie: gromadzenie i zapisywanie informacji pobieranie próbki *10004588] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ monitorowanie wyników laboratoryjnych *10032099+ - pomiar *10011813+: ewaluacja: ustalanie wartości liczbowych dla właściwości czegoś, - dokumentowanie [10006173]: opisywanie: gromadzenie i zapisywanie informacji Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+
c.d. Diagnoza pielęgniarska nr 3. Osłabienie *10022880+, gorączka *10041539+ Przedmiot: gorączka zaburzona termoregulacja: nieprawidłowo wysoka temperatura ciała, związana z zaburzeniem wewnętrznego ośrodka termoregulacji, objawiająca się: przyspieszonym oddechem, zwiększoną przemianą materii, tachykardią z całkowitym wypełnieniem lub słabo wyczuwalnym tętnem, niepokojem bólem głowy lub splątaniem; nagłemu wzrostowi temperatury ciała towarzyszą dreszcze, drżenie, blada i sucha skóra; kryzys lub spadek temperatury przy gorączce przebiega przy zaczerwienieniu skóry oraz poceniu się *10007916+ Interwencje Środki/narzędzia monitorowanie równowagi płynów *10040852+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, środki pomocnicze *10019157+ - pomiar *10011813+: ewaluacja: ustalanie wartości liczbowych dla właściwości czegoś, - dokumentowanie [10006173]: opisywanie: gromadzenie i zapisywanie informacji zarządzanie gorączką *10041721+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, środki pomocnicze *10019157+ administrowanie lekiem [10025444] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, lek przeciwgorączkowy *10037253+ monitorowanie odpowiedzi na leczenie [10032109] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, Diagnoza/wynik: pozytywna diagnoza i wynik *10016479+, efektywna temperatura ciała *10027652+
Diagnoza pielęgniarska nr 4. Niepokój *10000477+ Przedmiot: niepokój *10002429+ emocja negatywna: poczucie zagrożenia, niebezpieczeostwa lub dystres Interwencje Środki/narzędzia ocenianie statusu psychologicznego [10030734] Pielęgniarka *10013333+, narzędzie do oceny [10002832] zarządzanie negatywnymi emocjami *10031851+ Pielęgniarka *10013333+ zarządzanie niepokojem *10031711] Pielęgniarka *10013333+, technika uspokajania *10003839+, dwiczenia oddechowe *10004221+ - słuchanie *10011383+, - - wyjaśnianie *10007370+: informowanie: uczynienie czegoś przejrzystym i prostym dla kogoś, - opisywanie [10005797]: informowanie: określanie cech, wyglądu itp. kogoś lub czegoś w formie ustnej lub pisemnej, - informowanie *10010162+: działanie: mówienie komuś o czymś nawiązywanie kontaktu *10016678+ Pielęgniarka *10013333+ ocenianie nastroju [10027858] Pielęgniarka *10013333+ zapewnienie wsparcia emocjonalnego [10027051] Pielęgniarka *10013333+ Diagnoza/wynik: zmniejszający się niepokój *10027858+
Diagnoza pielęgniarska nr 5. Zakażenie *10023032+ Przedmiot: zakażenie proces patologiczny: zajęcie ciała przez patogenne mikroorganizmy, które rozmnażają się i zwiększają swoją liczebnośd, wywołując chorobę wskutek miejscowego urazu komórek, wydzielania toksyn lub reakcji antygen-przeciwciało *10010104+ Interwencje monitorowanie objawów przedmiotowych i objawów podmiotowych infekcji [10012203] Środki/narzędzia Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, narzędzie do oceny *10002832+ ocenianie rany [10030799] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, narzędzie do oceny *10002832+ kategoryzowanie rany chirurgicznej [10004073] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ pobieranie próbki *10004588+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+ monitorowanie wyników laboratoryjnych *10032099+ - pomiar *10011813+: ewaluacja: ustalanie wartości liczbowych dla właściwości czegoś, - dokumentowanie [10006173]: opisywanie: gromadzenie i zapisywanie informacji Pielęgniarka *10013333+, środki pomocnicze [10019157] administrowanie lekiem [10025444 ] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, lek [10006314]
c.d. Diagnoza pielęgniarska nr 5. Zakażenie *10023032+ Przedmiot: zakażenie proces patologiczny: zajęcie ciała przez patogenne mikroorganizmy, które rozmnażają się i zwiększają swoją liczebnośd, wywołując chorobę wskutek miejscowego urazu komórek, wydzielania toksyn lub reakcji antygen-przeciwciało *10010104+ Interwencje Środki/narzędzia pielęgnacja rany chirurgicznej *10032863+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, dren do rany [10021204] - monitorowanie określanie: uważne badanie kogoś lub czegoś w powtarzających się, albo stałych odstępach czasu *10012154], - obserwowanie określanie: zwracanie uwagi i uważne przyglądanie się komuś lub czemuś *10013474], - drenowanie oczyszczanie: wywołanie stałego odpływu substancji [10006211] ocenianie skóry * 10041126] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, - ocenianie ewaluacja: szacowanie rozmiaru, jakości lub znaczenia czegoś *10002673+ monitorowanie odpowiedzi na leczenie [10032109] Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, prewencja zakażenia krzyżowego *10015649+ Pielęgniarka *10013333+, lekarz *10014522+, nauczanie o pielęgnacji rany *10034961+ Pielęgniarka *10013333+ Diagnoza/wynik: efektywne gojenie się rany *10035096+, bez zakażenia *10028950+
Podsumowanie Diagnoza pielęgniarska jest niezbędnym elementem codziennej praktyki zawodowej pielęgniarki. Zastosowanie gotowych diagnoz pielęgniarskich/wyników opieki oraz interwencji zawartych w międzynarodowym standardzie ICNP optymalizuje prowadzenie procesu pielęgnowania pacjenta
Dziękuję za uwagę