20 lecie samorządu 20 lecie wyborów lokalnych w Chojnicach Wstęp 8 marca 2010 roku minęła 20. rocznica uchwalenia przez Sejm RP ustawy o samorządzie terytorialnym. Powołany na jej mocy samorząd terytorialny był w powojennej historii Polski czymś jakościowo nowym. Ustawa ta zapoczątkowała reformę samorządową, która oceniana jest jako najbardziej udana spośród wszystkich, jakie udało się wdrożyć w Polsce, po zmianach ustrojowych, 20 lat temu. Sukces tej ustawy polegał głównie na tym, że samorząd terytorialny zaczął działać natychmiast (na podstawie przygotowanych wcześniej przepisów prawa). Za symboliczną datę narodzin polskiego samorządu lokalnego uważa się 27 maja 1990 r. Tego dnia odbyły się pierwsze w powojennej historii Polski całkowicie wolne wybory do władz lokalnych. Dla ich upamiętnienia Sejm RP 20 czerwca 2000 roku ustanowił dzień 27 maja Dniem Samorządu Terytorialnego.
Wybory 1990 W tych pamiętnych wyborach z roku 1990 mieszkańcy Chojnic wybierali w 28 jednomandatowych okręgach wyborczych 28 radnych spośród 96 zgłoszonych kandydatów. Liczba uprawnionych do głosowania wyniosła 25.867 osób, z czego 12.580 wzięło udział w głosowaniu, co przełożyło się na 49% frekwencję. 2
Wybory 1994 Kolejne wybory samorządowe odbyły się w 1994r. W wyborach tych miasto, wzorem poprzednich wyborów, było podzielone na 28 jednomandatowych okręgów wyborczych. Uprawnionych do głosowania było 27.724 mieszkańców, z czego tylko 8.013 wybrało się do urn, co stanowiło 29% frekwencję. Spośród 98 zgłoszonych kandydatów mieszkańcy wybrali 28 radnych. 3
Wybory 1998 Rok 1998 przyniósł ze sobą znaczne zmiany w systemie wyborczym do samorządów. Ustawodawca zmniejszył próg liczby mieszkańców dla gmin, w których były przeprowadzane wybory w okręgach jednomandatowych. Chojnice z liczbą mieszkańców przekraczającą 20 tys. znalazły się w grupie gmin, w których należało wprowadzić podział miasta na wielomandatowe okręgi wyborcze. W związku z tym miasto zostało podzielone na 5 okręgów wyborczych, w których wybierano od 5 do 8 radnych. Do wyborów zgłoszono 6 list, na których umieszczonych było 151 kandydatów. Były to: 1) Lista Nr 1 Sojusz Lewicy Demokratycznej 28 kandydatów; 2) Lista Nr 2 Akcja Wyborcza Solidarność 38 kandydatów; 3) Lista Nr 7 RS Blok Rozwoju Gospodarczego 25 kandydatów; 4) Lista Nr 8 Komitet Wyborczy SAMORZĄDNI 35 kandydatów; 5) Lista Nr 9 Przymierze Społeczne: PSL-UP-KPEiR 20 kandydatów; 6) Lista Nr 10 Niezależny Komitet Obywatelski RAZEM 5 kandydatów. 4
Ogółem w głosowaniu brało udział 13.260 wyborców na 29.376 uprawnionych do głosowania, co stanowiło 45% frekwencję. W wyniku głosowania poszczególne listy otrzymały następujące liczby głosów: 1) Sojusz Lewicy Demokratycznej 4.262 głosów, uzyskując 12 mandatów; 2) Akcja Wyborcza Solidarność 3.807 głosów, uzyskując 11 mandatów; 3) RS Blok Rozwoju Gospodarczego 2.016 głosów, uzyskując 5 mandatów; 4) Komitet Wyborczy SAMORZĄDNI 1.754 głosów, uzyskując 4 mandaty; 5
5) Przymierze Społeczne: PSL-UP-KPEiR 388 głosów, nie uzyskując mandatów; 6) Lista Nr 10 Niezależny Komitet Obywatelski RAZEM 143 głosy, nie uzyskując mandatów. Po wyborach radni Sojuszu Lewicy Demokratycznej, RS Blok Rozwoju Gospodarczego i Komitetu Wyborczego SAMORZĄDNI zawiązali koalicję, co dało im łącznie 21 z 32 mandatów w Radzie Miejskiej. 6
Wybory 2002 Kolejne wybory odbyły się w 2002r. Były to pierwsze wybory, w których bezpośrednio wybierano burmistrza. O stanowisko burmistrza walczyło 3 kandydatów, w tym obecnie sprawujący tą funkcję Arseniusz Finster. W wyniku głosowania największą liczbę głosów uzyskał Arseniusz Finster 77%, a pozostali kandydaci 16% i 7%. W wyborach do Rady Miejskiej zgłoszono 199 kandydatów, spośród których wyborcy wybierali 21 radnych. Zarejestrowano następujące listy kandydatów: 1) Lista Nr 2 KW Samoobrona RP 22 kandydatów; 2) Lista Nr 3 Koalicyjny Komitet Wyborczy SLD UP 42 kandydatów; 3) Lista Nr 8 Komitet Wyborczy Wyborców SAMORZĄD 2002 37 kandydatów; 4) Lista Nr 9 SAMORZĄDNI 35 kandydatów; 5) Lista Nr 10 WYBORCZE FORUM SAMORZĄDOWE 42 kandydatów; 6) Lista Nr 11 Komitet Wyborczy Liga Polskich Rodzin 21 kandydatów. 7
Miasto zostało podzielone na 4 wielomandatowe okręgi wyborcze, z czego w jednym z nich wybierano 6 radnych, a w trzech pozostałych po 5 radnych. Do urn przybyło 13.076 wyborców na 30.763 uprawnionych do głosowania, co stanowiło 43% frekwencję. Poszczególne listy kandydatów otrzymały następującą ilość głosów: 1) KW Samoobrona RP 773 głosy, nie uzyskując mandatów; 8
2) Koalicyjny Komitet Wyborczy SLD UP 4.760 głosów, zdobywając 12 mandatów; 3) Komitet Wyborczy Wyborców SAMORZĄD 2002 1.293 głosy, zdobywając 1 mandat; 4) SAMORZĄDNI 2.386, zdobywając 4 mandaty; 5) WYBORCZE FORUM SAMORZĄDOWE 2.339 głosów, zdobywając 4 mandaty; 6) Komitet Wyborczy Liga Polskich Rodzin 602 głosy, nie uzyskując mandatów. Koalicyjny Komitet Wyborczy SLD UP, Komitet Wyborczy Wyborców SAMORZĄD 2002 i SAMORZĄDNI po wyborach zawiązały koalicję, co dało im 17 z 21 mandatów w Radzie Miejskiej. 9
Wybory 2006 W wyborach z 2006r. o urząd burmistrza ubiegało się 4 kandydatów. W wyniku głosowania na funkcję burmistrza ponownie wybrany został Arseniusz Finster, otrzymując 83% głosów. Pozostali kandydaci otrzymali odpowiednio: 4%, 4% i 9% głosów. W wyborach do organu stanowiącego spośród 220 kandydatów wyborcy wybierali 21 radnych. Zarejestrowano następujące listy kandydatów: 1) Lista nr 5 KW Platforma Obywatelska RP 42 kandydatów; 2) Lista nr 6 KKW SLD+SDPL+PD+UP Lewica i Demokraci 24 kandydatów; 3) Lista nr 20 Komitet Wyborczy SIS SAMORZĄDNI 31 kandydatów; 4) Lista nr 21 KWW Niezależni w Chojnicach 17 kandydatów; 5) Lista nr 22 KWW Arseniusza Finstera PROGRAM 2010 36 kandydatów; 6) Lista nr 23 KW WYBORCZE FORUM SAMORZĄDOWE 35 kandydatów; 7) Lista nr 24 KW Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego 35 kandydatów. W celu wspólnego uczestnictwa w podziale mandatów listy nr 5, 20 i 22 utworzyły grupę list. 10
Miasto zostało podzielone na 3 wielomandatowe okręgi wyborcze, w których wybierano 6, 8 i 7 radnych. Do urn przybyło 15.571 wyborców na 31.631 uprawnionych do głosowania, co stanowiło 49% frekwencję. 11
Lp. Poszczególne komitety wyborcze uzyskały następujące wyniki: Nazwa komitetu wyborczego Liczba uzyskanych głosów Liczba uzyskanych mandatów 1) KW Platforma Obywatelska RP 2634 4 2) KKW SLD+SDPL+PD+UP Lewica i Demokraci 1041 0 3) Komitet Wyborczy SIS Samorządni 2087 3 4) KWW Niezależni w Chojnicach 541 0 5) KWW Arseniusza Finstera Program 2010 4538 9 6) KW Wyborcze Forum Samorządowe 1894 3 7) KW Chrześcijańskiego Ruchu Samorządowego 1494 2 KW Platforma Obywatelska RP, Komitet Wyborczy SIS Samorządni oraz KWW Arseniusza Finstera Program 2010 po wyborach zawiązały koalicję, co dało im 76% głosów w Radzie Miejskiej. Opracował: Mariusz Nica 12