Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie inwestycji Etap I Opracowania koncepcyjne

Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie inwestycji Etap I Opracowania koncepcyjne Tom 1. Program zabezpieczenia przeciwpowodziowego wybranych cieków doliny rzeki Raby Część II. Opracowanie programu Część II. 1. Opracowania koncepcyjne Rzeka Krzyworzeka km 0+000 21+700 Kraków, 2015

Zawartość opracowania: Tom 1. Program zabezpieczenia przeciwpowodziowego wybranych cieków doliny rzeki Raby Część I. Opracowania wstępne i związane Część I. 1. Opis obszaru objętego analizą. Dokumentacja fotograficzna Część I. 2. Hydrologia Część I.3. Materiały geodezyjne Część II. Opracowanie programu Część II. 1. Opracowania koncepcyjne Część II. 2. Stan własnościowy cieków. Zgody właścicieli gruntów Część II. 3. Modele terenu. Modele hydrauliczne. Tom 2. Prognoza oddziaływania na środowisko i uzyskane opinie 3

Kierownik projektu: mgr inż. Zbigniew Gabryś Zespół projektowy: mgr inż. Ilona Biedroń mgr inż. Maciej Bonar mgr inż. Agnieszka Boroń mgr inż. Jaromir Borzuchowski mgr inż. Mariusz Gąsior dr inż. Jerzy Grela mgr inż. Magdalena Grzebinoga mgr inż. Andrzej Jarząbek mgr inż. Michał Jarząbek mgr inż. Łukasz Kaczyński mgr inż. Ewa Laskosz mgr inż. Karolina Maciaszczyk mgr inż. Paweł Madej mgr inż. Aleksandra Mazur mgr inż. Ewa Nykiel mgr inż. Michał Olszar mgr inż. Monika Piszczek mgr inż. architekt Paweł Skowroński mgr inż. Anna Stankiewicz Banaś mgr inż. Krzysztof Wybraniec mgr inż. Mariusz Żołyniak 4

SPIS TREŚCI Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji 1. WPROWADZENIE... 6 1.1. METODOLOGIA... 6 1.2. ZAŁOŻENIA DO MODELOWANIA HYDRAULICZNEGO... 6 1.3. ZAŁOŻENIA DO ANALIZY ZAGROŻEŃ POWODZIOWYCH... 7 1.4. ZAŁOŻENIA DO TWORZENIA WARIANTÓW ROZWIĄZAŃ KONCEPCYJNYCH... 9 2. MODEL HYDRAULICZNY DLA STANU ISTNIEJĄCEGO (WARIANT W 0)... 10 2.1. RZĘDNE ZWIERCIADŁA WODY DLA Q 1% I Q 0,2%... 10 2.2. MAPA ZASIĘGU STREF ZALEWOWYCH DLA Q 1% I Q 0,2%... 11 2.3. IDENTYFIKACJA OBSZARÓW ZAGROŻEŃ POWODZIOWYCH DLA Q 1% I Q 0,2%... 12 2.4. IDENTYFIKACJA OBIEKTÓW KUBATUROWYCH I LINIOWYCH ORAZ LUDNOŚCI W OBSZARACH ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO DLA Q 1% I Q 0,2%... 12 3. ANALIZA MOŻLIWOŚCI OBNIŻENIA ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO WARIANTY INWESTYCYJNE... 13 3.1. SZACOWANE KOSZTY WARIANTÓNWESTYCYJNYCH... 34 3.2. OPIS PROJEKTOWANYCH UBEZPIECZEŃ... 35 4. WARIANT REKOMENDOWANY, PORÓWNANIE EFEKTÓW POSZCZEGÓLNYCH WARIANTÓW, PRIORYTETYZACJA DZIAŁAŃ, ANALIZA EKONOMICZNA... 35 4.1. ANALIZA EKONOMICZNA... 37 5. WARUNKI REALIZACJI INWESTYCJI... 41 5.1. TRYB ADMINISTRACYJNY PRZYGOTOWANIA INWESTYCJI... 41 5.2. WSTĘPNE MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA TERENU POD PLANOWANE DZIAŁANIA INWESTYCYJNE 48 5.3. ROZPOZNANIA BUDOWY GEOLOGICZNEJ DOLINY, MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA MAS ZIEMNYCH DO PLANOWANYCH ROBÓT... 49 5.4. ZESTAWIENIE WSTĘPNYCH UZGODNIEŃ DLA PLANOWANYCH DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH... 49 6. SPIS TABEL... 59 7. RYSUNKI... 60 5

1. Wprowadzenie Niniejszy dokument pn.: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie inwestycji Część opracowania wstępne i związane został wykonany zgodnie z umową NR II-38-ZIR-12/14 zawartą w Krakowie w dniu 26.06.2014 r. pomiędzy Województwem Małopolskim Małopolskim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie jako Zamawiającym, a firmą MGGP S.A. z siedzibą w Tarnowie jako Wykonawcą. 1.1. Metodologia Dokonano identyfikacji obszarów zagrożeń powodziowych w ośmiu klasach pokrycia i użytkowania terenu (lasy, pozostałe tereny, tereny komunikacyjne, tereny przemysłowe, tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, tereny zabudowy mieszkaniowej, użytki rolne, wody) zlokalizowanych w strefie zalewu wodą o prawdopodobieństwie przewyższenia Q 0,2%, co jest równoznaczne z prawdopodobieństwem wystąpienia zalewu raz na 500 lat oraz strefie zalewu wodą o prawdopodobieństwie przewyższenia Q 1%, co jest równoznaczna z prawdopodobieństwem wystąpieniem zalewu raz na 100 lat. Określenie 8 klas pokrycia i użytkowania terenu jest zgodne z Metodyką opracowania map ryzyka powodziowego wykonaną na zlecenie Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej w 2009 r. Analizę przeprowadzono w układzie zlewni zadaniowych. Klasy użytkowania terenu wyznaczono na podstawie mapy pokrycia terenu pochodzącej z Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT). Poszczególne klasy użytkowania terenu opracowano w środowisku GIS. 1.2. Założenia do modelowania hydraulicznego Wymagania Zleceniodawcy określały konieczność przeanalizowania możliwości obniżenia zagrożenia powodziowego (ograniczenie istniejącego ryzyka powodziowego analizowanego w każdej zlewni), poprzez dwa zasadnicze działania: racjonalne zmiany w obecnym i ograniczenia w planowanym zagospodarowaniu przestrzennym w zlewni potoków oraz budowę/remont urządzeń przeciwpowodziowych takich jak: zbiorniki przeciwpowodziowe, poldery, wały przeciwpowodziowe, kanały ulgi, regulację cieków/stabilizację dna i skarp cieku, odbudowa/remont uszkodzonych ubezpieczeń koryta cieku. W analizach uwzględniono działania inwestycyjne z opracowania pn.: Analizy programu inwestycyjnego dla zlewni Raby (API) dla rzeki Raby, rzeki Stradomka, rzeki Krzyworzeka, potoku Lipnik, potoku Tusznica oraz dodatkowo dla potoku Tusznica rozwiązania z projektu pn.: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe dla potoku Tusznica 6

w gminie Kłaj, powiat wielicki. Zadanie 1 Budowa suchego zbiornika w km 5+168 potoku Tusznica w gminie Kłaj, pow. wielicki Zadanie 2 Regulacja potoku Tusznica od km 0+000 4+654 w gminie Kłaj, powiat wielicki. Podstawowym narzędziem dla przedmiotowych analiz były hydrauliczne modele transformacji przepływów, który pozwalały na wyznaczenie stref zalewowych i wynikających z nich zagrożeń. Strefy zalewowe i zagrożenia, zgodnie z SIWZ, zostały określone dla dwóch wielkości przepływów prawdopodobnych Q 1% i Q 0,2%. Modele hydrauliczne, dla wszystkich cieków, zostały wykonane w oprogramowaniu MIKE 11. Dla rzek: Raba, Stradomka, Krzyworzeka oraz potoków: Tusznica i Lipnik modele hydrauliczne (opracowane w ramach API) zostały udostępnione przez RZGW w Krakowie. Dla pozostałych potoków: Młynówka, Proszowski, CSK, Babica, Łapczycki, Czyżyczka modele hydrauliczne zostały sporządzone w ramach niniejszego opracowania. Strefy zalewowe (dla Q 1% i Q 0,2% ) zostały wyznaczone z wykorzystaniem numerycznego modelu terenu (NMT). Dla rzek: Raba, Stradomka, Krzyworzeka oraz potoków: Tusznica i Lipnik są to strefy udostępnione przez RZGW w Krakowie określone dla stanu istniejącego W 0 i wariantu preferowanego WP++. Dla pozostałych potoków, strefy zostały wyznaczone w ramach niniejszego opracowania. Dla Stradomki, Krzyworzeki i Lipnika, w modelach hydraulicznych, w przekrojach poprzecznych, zostały przyjęte średnie współczynniki szorstkości n, jednakowe na całej długości poszczególnych cieków. W związku z wariantowaniem rozwiązań projektowych, przy lokalnej zmianie współczynnika szorstkości, związanej z wykonaniem opaski brzegowej (narzut kamienny, kosze siatkowo-kamienne), w przekroju w którym została wykonana taka opaska można przyjąć, że średni współczynnik szorstkości nie ulegnie znaczącej zmianie w stosunku do wielkości wyjściowej (dla Q 1% i Q 0,2%. w przekroju poprzecznym długość ubezpieczenia, w stosunku do długości obwodu zwilżonego jest nieznaczna). Dla pozostałych potoków, w modelach hydraulicznych, w przekrojach poprzecznych, zostały przyjęte zmienne współczynniki szorstkości n z podziałem na odcinki w przekroju. Proponowane ubezpieczenia na tych potokach to zasadniczo opaska z kiszki faszynowej, dlatego nie ujęto zmiany współczynnika szorstkości. Z uwagi na powyższe oraz fakt, że zarówno przekroje poprzeczne jak i spadki cieków nie zmieniają się w poszczególnych wariantach (w porównaniu do wariantu wyjściowego W 0) można przyjąć, że rzędne zwierciadła wody dla poszczególnych cieków, dla wszystkich wariantów proponowanych rozwiązań projektowych, odpowiadają rzędnym dla stanu istniejącego tj. W 0. 1.3. Założenia do analizy zagrożeń powodziowych Identyfikacja obszarów zagrożeń powodziowych 7

Dokonano identyfikacji obszarów zagrożeń powodziowych w ośmiu klasach użytkowania zlokalizowanych w strefie zalewu wodą o prawdopodobieństwie przewyższenia Q 0,2%, co jest równoznaczne z prawdopodobieństwem wystąpienia zalewu raz na 500 lat oraz strefie zalewu wodą o prawdopodobieństwie przewyższenia Q 1%, co jest równoznaczna z prawdopodobieństwem wystąpieniem zalewu raz na 100 lat. Klasy użytkowania terenu wyznaczono na podstawie mapy pokrycia terenu pochodzącej z Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT). Poszczególne klasy użytkowania terenu opracowano w środowisku GIS. Klasy klasach pokrycia i użytkowania terenu: lasy, pozostałe tereny, tereny komunikacyjne, tereny przemysłowe, tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, tereny zabudowy mieszkaniowe, użytki rolne, wody. Identyfikacja obiektów kubaturowych i liniowych zagrożonych powodzią W wyznaczonych zasięgach stref zalewowych dla wody Q 1% i Q 0,2% zinwentaryzowano obiekty kubaturowe i liniowe wg następujących klas: budynki gospodarcze, budynki mieszkalne, obiekty przemysłowe, budynki użyteczności publicznej, w tym budynki zabytkowe, cmentarze, drogi, linie kolejowe. W wymienionych powyżej klasach w zasięgu stref zalewowych określono liczbę zagrożonych obiektów w przypadku pierwszych pięciu klas oraz podano długości w przypadku klas: drogi i linie kolejowe. Poszczególne klasy obiektów kubaturowych oraz infrastruktury liniowej opracowano w środowisku GIS. Do przeprowadzenia analizy wykorzystano dane pochodzące z Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT). Identyfikacja ludności zamieszkującej tereny zalewowe Do przeprowadzenia tej analizy wykorzystano dane pochodzące z Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT) oraz dane opublikowane przez Departament Badań 8

Demograficznych i Rynku Pracy na stronie Głównego Urzędu Statystycznego. Na podstawie wyników powszechnego spisu ludności i mieszkań z 2011 r. określono, że przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym w Polsce wynosi 2,82 osób przy czym dla terenów wiejskich wynosi ona 3,40 osób natomiast w miastach 2,54 osób. Tereny w obszarze stref zalewowych są to tereny wiejskie dlatego do dalszych obliczeń przyjęto wartość 3,40 osób. Dla budynków jednorodzinnych z BDOT przyjęto powyższą wartość, natomiast dla budynków wielorodzinnych, wartość tą pomnożono przez liczbę kondygnacji. 1.4. Założenia do tworzenia wariantów rozwiązań koncepcyjnych Wymagania Zleceniodawcy obejmowały konieczność przygotowania co najmniej dwóch wariantów technicznych rozwiązania ograniczenia skutków powodzi wraz analizami hydraulicznymi. Warianty winny zawierać analizę porównawczą zasięgu stref zalewowych dla stanu obecnego wariant W 0 i stanu z uwzględnieniem proponowanego wariantu. W ramach zawartej umowy została opracowana prognoza oddziaływania na środowisko dla proponowanych rozwiązań technicznych proponowanych wariantów. Wykonawca opracowania wystąpił do RDOŚ w Krakowie o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko do projektu pn.: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie inwestycji Etap I Opracowanie koncepcyjne. Pismem znak OO.411.1.8.2015.MZi z dnia 25.05.2015 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Krakowie uzgodnił zakres przedmiotowej prognozy oraz zapisał potrzebę przedstawienia i przeanalizowania w prognozie następujących alternatyw: rezygnacja z regulacji na obszarach rolniczych, stosowanie koryt wielodzielnych, wykup terenów wzdłuż rzek i potoków korytarz swobodnej migracji, zmiana użytkowania gruntów, ubezpieczenie tylko tych odcinków brzegu, na których występuje realne zagrożenie dla infrastruktury i majątku prywatnego, bez zawężania koryta, budowy umocnień dennych i usuwania żwiru, zabezpieczanie erodowanych brzegów przy zastosowaniu umocnień biotechnicznych takich jak np. kaszyce, ubezpieczenia karpinowe, ożywione narzutu kamienne itp., odtwarzanie naturalnej roślinności brzegowej (stabilizacja brzegu za pomocą drzew i krzewów). Uwzględniając łącznie opisane wymagania, dla każdego cieku, przedstawiono następujące warianty: Wariant W 0 stan istniejący, bez zmian; 9

Wariant Wariant I Wariant II Wariant Wariant W stabilizacja dna i brzegów cieku w miejscach zniszczeń i w miejscach zagrożonych erozją; rezygnacja z regulacji na terenach rolniczych, zadrzewionych/ zalesionych; określenie korytarza swobodnej migracji koryta, wykup terenów wzdłuż potoku; zmiana użytkowania gruntów w zlewni potoku; stabilizacja tylko tych odcinków potoku, na których występuje realne zagrożenie dla infrastruktury i dla majątku prywatnego - obiekty kubaturowe. 2. Model hydrauliczny dla stanu istniejącego (wariant W 0) 2.1. Rzędne zwierciadła wody dla Q 1% i Q 0,2% W tabeli poniżej zostały przedstawione wyniki obliczeń rzędnych zwierciadła wody dla przepływów Q 1% i Q 0,2%. Tabela 1. Rzędne zwierciadła wody i przepływy w poszczególnych przekrojach rzeki Krzyworzeka dla W0 Kilometraż przekroju Rzędna zw. w. W0 Q 0,2% [m n.p.m.] Rzędna zw. w. W0 Q 1% [m n.p.m.] 10 Przepływ W0 Q 0,2% [m 3 /s] Przepływ W0 Q 1% [m 3 /s] 0+000 232,11 231,50 264,10 188,81 0+038 232,11 231,50 263,50 188,42 0+559 232,75 232,53 262,65 188,46 0+969 234,31 234,12 261,59 188,52 1+624 238,32 238,00 259,90 188,17 2+256 240,75 240,49 257,90 187,49 2+778 244,91 244,50 255,87 186,51 3+471 249,84 249,48 255,38 185,23 3+996 252,55 252,26 255,07 183,94 4+592 255,97 255,56 235,95 170,10 5+237 260,15 259,60 234,06 169,21 5+54 262,03 261,55 231,90 167,97 6+158 266,58 266,11 229,55 166,88 6+505 268,51 268,04 227,20 165,50 7+105 271,55 271,10 224,50 163,98 7+543 274,18 273,89 220,44 161,37 7+949 277,74 277,50 199,33 145,96 8+426 281,82 281,56 197,60 144,55 8+675 283,41 283,00 196,97 144,14 8+685 284,16 283,54 196,78 144,03 8+763 284,46 283,81 195,58 143,43 9+218 286,91 286,48 191,86 143,12 9+228 287,32 286,50 189,33 141,13 9+424 288,22 287,86 183,61 134,88

Kilometraż przekroju Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji Rzędna zw. w. W0 Q 0,2% [m n.p.m.] Rzędna zw. w. W0 Q 1% [m n.p.m.] Przepływ W0 Q 0,2% [m 3 /s] Przepływ W0 Q 1% [m 3 /s] 9+835 292,59 292,14 178,62 131,00 10+299 297,09 296,65 103,31 75,92 10+805 302,37 302,04 102,31 75,29 11+163 307,19 306,86 101,98 75,01 11+173 307,75 307,20 101,76 74,85 11+395 310,50 310,16 100,82 74,04 11+742 314,85 314,50 98,65 72,24 11+756 315,53 314,86 98,09 71,83 11+826 315,88 315,30 96,06 70,17 12+092 318,17 317,77 95,62 68,79 12+102 318,54 317,90 94,06 67,72 12+312 320,34 319,96 82,63 60,55 12+747 324,76 324,44 80,28 59,12 12+793 325,63 325,35 80,05 58,96 12+803 326,55 326,18 77,79 57,28 13+373 334,07 333,85 75,43 55,56 13+387 334,51 334,20 68,41 50,40 14+022 342,34 342,09 64,83 47,83 14+223 345,34 345,08 64,00 47,19 14+229 345,85 345,54 62,30 45,93 14+637 353,05 352,81 60,66 44,61 14+657 353,71 353,40 58,53 43,03 15+157 360,61 360,31 55,48 40,60 15+434 366,54 366,25 54,35 39,55 15+444 367,27 366,68 54,27 39,51 15+455 367,37 366,82 54,18 39,51 15+465 368,24 368,05 54,06 39,51 15+485 368,24 368,06 53,95 39,43 15+512 371,82 371,50 53,14 38,74 15+684 371,92 371,61 51,40 37,25 16+023 374,68 374,38 28,10 20,56 16+901 391,01 390,89 24,47 17,79 17+379 403,00 402,87 21,42 15,56 18+011 419,73 419,54 18,25 13,27 18+537 439,09 439,00 15,23 11,07 19+111 461,67 461,56 12,26 8,91 19+614 490,34 490,24 9,95 7,24 19+945 512,46 512,37 7,82 5,69 20+382 545,52 545,42 5,52 4,01 20+777 589,83 589,75 3,60 2,62 21+072 630,01 629,94 1,65 1,19 21+478 717,41 717,38 0,52 0,37 2.2. Mapa zasięgu stref zalewowych dla Q 1% i Q 0,2% W ramach Wariantu W0 opracowano arkusze map prezentujące zasięg strefy zalewowej Q 1% i Q 0,2%. Mapy załączono do niniejszego opracowania. Poniżej zamieszczono listę arkuszy opracowanych map. M-34-77-A-d-1 11

M-34-77-A-c-4 M-34-77-A-d-3 M-34-77-C-a-2 M-34-77-C-a-4 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji 2.3. Identyfikacja obszarów zagrożeń powodziowych dla Q 1% i Q 0,2% W tabeli poniżej zostały przedstawione wielkości powierzchni terenów zagrożonych zalewem w zasięgu wody Q 1% i Q 0,2%. Tabela 2. Powierzchnie zagrożone zalewem w poszczególnych klasach użytkowania terenu w zasięgu strefy zalewowej dla wody Q 1% i Q 0,2% Powierzchnia klasy Powierzchnia Powierzchnia w zasięgu strefy klasy w zasięgu Klasa użytkowania klasy zalewowej dla wody strefy zalewowej L.p. terenu [km 2 ] Q 0,2% dla wody Q 1% [km 2 ] [km 2 ] 1. Lasy 22,9705 0,5660 0,4540 2. Pozostałe 0,1271 0,0371 0,0357 3. Tereny komunikacyjne 0,3764 0,0131 0,0057 4. Tereny przemysłowe 0,6254 0,0100 0,0061 5. Tereny rekreacyjnowypoczynkowe 0,0992 - - 6. Tereny zabudowy mieszkaniowej 3,8662 0,0659 0,0207 7. Użytki rolne 31,4619 0,7785 0,4575 8. Wody 0,1832 0,1743 0,1735 Razem 59,71 (100%) 1,6448 (2,7546%) 1,1532 (1,9314%) W zasięgu strefy zalewowej dla wody Q 0,2% jest 2,7546% powierzchni zlewni rzeki Krzyworzeka, a dla wody Q 1% jest 1,9314% powierzchni zlewni tej rzeki. 2.4. Identyfikacja obiektów kubaturowych i liniowych oraz ludności w obszarach zagrożenia powodziowego dla Q 1% i Q 0,2% W tabeli poniżej zostały przedstawione ilości obiektów kubaturowych i długości infrastruktury liniowej w zasięgu wody Q 1% i Q 0,2%. 12

Tabela 3. Obiekty kubaturowe i infrastruktura liniowa w zasięgu strefy zalewowej dla wody Q 0,2% i Q 1% Ilość obiektu Ilość obiektów w zasięgu strefy Jednostka w zasięgu strefy L.p. Klasa obiektu zalewowej dla [szt.] lub zalewowej dla wody wody [km] Q 0,2% Q 1% 1 Budynki gospodarcze 44 17 szt. 2 Budynki mieszkalne 35 11 szt. 3 Obiekty przemysłowe 1 0 szt. 4 Budynki użyteczności publicznej, w tym obiekty 3 1 szt. zabytkowe 5 Cmentarze 0 0 szt. 6 Drogi 8,360 5,194 km 7 Linie kolejowe 0,000 0,000 km 3. Analiza możliwości obniżenia zagrożenia powodziowego warianty inwestycyjne Z powodziami na terenach górskich i podgórskich wiążą się dwa charakterystyczne zjawiska. Pierwszym zjawiskiem jest erozja koryt rzek i potoków, która występuje w czasie każdego wezbrania powodziowego, a jej natężenie zależy od wielkości przepływu i siły kinetycznej płynącej wody. Drugim zjawiskiem charakterystycznym dla powodzi dużych i katastrofalnych jest zalewanie wodą terenów przyległych do koryt występowanie wody z koryt i zalewanie/podtapianie terenów w dolinie cieku. Zasięg strefy zalewu/podtopienia zależy od skali powodzi. Zgodnie z zapisami Prawa wodnego (Dz.U. 2015 poz. 469) art. 88a. ust 4. Ochronę przed powodzią realizuje się, uwzględniając wszystkie elementy zarządzania ryzykiem powodziowym, w szczególności zapobieganie, ochronę, stan należytego przygotowania i reagowanie w przypadku wystąpienia powodzi, usuwanie skutków powodzi, odbudowę i wyciąganie wniosków w celu ograniczania potencjalnych negatywnych skutków powodzi dla zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej oraz zgodnie z art. 67 ust. 1. Regulacja koryt cieków naturalnych, zwana dalej regulacją wód, służy poprawie warunków korzystania z wód i ochronie przeciwpowodziowej. Na rzece Krzyworzeka dużym problemem związanym z występowaniem powodzi jest erozja koryta potoku na całej jego długości: erozja boczna (brzegowa), erozja denna, przemieszczanie się koryta w dolinie potoku. W wyniku tego zagrożone są tereny zbudowane, infrastruktura, grunty rolne i leśne i inne w dolinie potoku. 13

Dlatego, uwzględniając rozwiązania zawarte w opracowaniu pn.: Analiza programu inwestycyjnego w zlewni rzeki Raby, które obejmowały działania związane z ochroną terenów zagospodarowanych przed zalewaniem (ochrona przed wodami występującymi z koryta cieku) niniejsze opracowanie przedstawia rozwiązania obniżające zagrożenie powodziowe związane z erozję koryta potoku. Rozwiązania zaproponowane w niniejszym opracowaniu oraz rozwiązania zawarte w Analiza programu inwestycyjnego w zlewni rzeki Raby są rozwiązaniami wzajemnie się dopełniającymi. Zaproponowano wariantowe rozwiązania obniżające zagrożenie powodziowe związane z erozję koryta potoku. Przedstawione rozwiązania uwzględniają zapisy SIWZ oraz zapisy uzgodnienia prognozy oddziaływania na środowisko do niniejszego projektu wydane przez RDOŚ w Krakowie. Poniżej przedstawiono warianty proponowanych rozwiązań: Wariant W 0 Wariant stan istniejący, bez zmian; stabilizacja dna i brzegów cieku w miejscach zniszczeń i w miejscach zagrożonych erozją; Wariant I rezygnacja z regulacji na terenach rolniczych, zadrzewionych/zalesionych; Wariant II określenie korytarza swobodnej migracji koryta, wykup Wariant Wariant W terenów wzdłuż potoku; zmiana użytkowania gruntów w zlewni potoku; stabilizacja tylko tych odcinków potoku, na których występuje realne zagrożenie dla infrastruktury i dla majątku prywatnego - obiekty kubaturowe. Wariant W 0 stan istniejący, bez zmian. Wariant stabilizacja dna i brzegów potoku w miejscach zniszczeń i w miejscach zagrożonych erozją. Tabela 4. Planowane prace w korycie cieku L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 1 0+000 0+897 0,897 Oczyszczenie koryta. Usunięcie śmieci z koryta oraz drzew i kłód drewnianych. Waria nt, W II, W III, W 14

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych 2 0+100 0+450 0,350 Brzeg prawy - opaska z 3 0+420 0+640 0,220 Brzeg lewy opaska z 4 0+620 0+825 0,205 Brzeg prawy - opaska z 5 0+775 0+892 0,117 Brzeg lewy - opaska z narzutu kamiennego. 6 0+903 0+980 0,770 Brzeg lewy - opaska z Uwagi Istniejąca opaska remont opaski. 7 0+903 0+930 0,027 Brzeg prawy betonowa. 8 0+930 0+967 0,037 Brzeg prawy kamiennego. 9 0+967 1+050 0,083 Brzeg prawy - opaska z 10 1+050 1+178 0,128 Brzeg prawy kamiennego. 11 1+276 1+487 0,211 Brzeg lewy - opaska z 12 1+540 1+630 0,090 Brzeg prawy - opaska z 13 1+630 1+883 0,253 Brzeg prawy kamiennego. 14 1+883 1+935 0,052 Brzeg prawy - opaska z 15 2+085 2+125 0,040 Brzeg lewy - opaska z Waria nt, W II, W III, W, W II, W III, W, W II, W III, W, W II, W 15

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 16 2+125 2+235 0,110 Brzeg lewy kamiennego. 17 2+335 2+540 0,205 Brzeg prawy - opaska z narzutu kamiennego. 18 2+540 2+570 0,030 Brzeg prawy - opaska z 19 2+540 2+645 0,105 Brzeg lewy - opaska z narzutu kamiennego. 20 2+785 2+833 0,048 Brzeg lewy - opaska z 21 2+805 2+848 0,043 Brzeg prawy - opaska z 22 2+857 3+043 0,186 Brzeg lewy - opaska z 23 2+857 2+885 0,028 Brzeg prawy - opaska z narzutu kamiennego. 24 2+885 2+995 0,110 Brzeg prawy - opaska z 25 3+915 4+210 0,295 Brzeg lewy - opaska z 25a 4+495 4+700 0,205 Brzeg lewy - opaska z Istniejąca opaska remont opaski. Istniejąca opaska remont opaski. Istniejąca opaska remont opaski. 26 4+765 4+878 0,113 Brzeg prawy z koszy siatkowo - kamiennych. 27 4+830 4+918 0,088 Brzeg lewy z koszy siatkowo - kamiennych. 28 4+925 4+988 0,063 Brzeg prawy z koszy siatkowo - kamiennych. 29 4+988 5+020 0,032 Brzeg prawy opaska z narzutu kamiennego. Istniejąca opaska. Remont opaski. Waria nt, W, W, W, W 16

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 30 5+020-5+065 0,045 Brzeg prawy kamiennego 31 5+065 5+142 0,077 Brzeg prawy - opaska z 32 5+085 5+270 0,185 Brzeg lewy z głazów kamiennych. 33 5+270 5+500 0,230 Brzeg lewy z koszy siatkowo kamiennych. 34 5+450 5+560 0,110 Brzeg prawy - formowanie skarp do nachylenia 1:2 oraz obsiew. 35 5+500 5+590 0,090 Brzeg lewy opaska z koszy siatkowo kamiennych. 36 5+660 5+865 0,205 Brzeg prawy - opaska z 37 5+920 6+033 0,113 Brzeg prawy - opaska z 38 6+045 6+220 0,175 Brzeg lewy - opaska z 39 6+155 6+235 0,080 Brzeg prawy - opaska z 40 6+220 6+374 0,154 Brzeg lewy kamiennego/ koszy siatkowo kamiennych. 41 6+235 - Istniejące bystrze kamienne 42 6+374 - Istniejące bystrze kamienne Waria nt, W II, W, W II, W, W II, W 17

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 43 6+374 6+390 0,016 Brzeg prawy kamiennego. 44 6+390 6+515 0,125 Brzeg lewy - opaska z 45 6+515 6+539 0,024 Brzeg lewy z koszy siatkowo kamiennych. 46 6+525 6+550 0,025 Brzeg prawy kamiennego. 47 6+585 6+625 0,040 Brzeg prawy z koszy siatkowo - kamiennych. 48 7+000 7+290 0,290 Brzeg lewy - opaska z 49 7+175 7+273 0,098 Brzeg prawy - opaska z 50 7+290 7+494 0,204 Brzeg lewy opaska z koszy siatkowo kamiennych. 51 7+494 7+700 0,206 Brzeg lewy opaska z koszy siatkowo kamiennych. Istniejąca opaska - remont opaski. 52 7+791 - Stopień. Istniejący stopień. Podparcie bystrzem. 53 7+791 7+873 0,082 Brzeg prawy kamiennego. 54 7+873 7+923 0,050 Brzeg prawy z koszy siatkowo - kamiennych. Waria nt 18

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 55 7+975 8+001 0,026 Brzeg lewy istniejące ubezpieczenie z materacy siatkowo kamiennych 56 7+975 7+994 0,019 Brzeg prawy istniejące ubezpieczenie z prefabrykatów betonowych 57 7+994 - Istniejący stopień. 58 8+001 8+234 0,233 Brzeg lewy kamiennego. 59 8+001 8+234 0,233 Brzeg prawy kamiennego. 60 8+234 8+727 0,493 Brzeg lewy - opaska z 61 8+250 - Stopień. Istniejący stopień. Remont budowli. 62 8+260 8+360 0,100 Brzeg prawy kamiennego. 63 8+376 - Stopień. Istniejący stopień. Remont budowli. 64 8+376 8+727 0,351 Brzeg prawy - opaska z 65 8+727 8+818 0,091 Brzeg prawy kamiennego. 66 8+727 8+760 0,033 Brzeg lewy opaska z narzutu kamiennego. 67 8+910 9+000 0,090 Brzeg prawy - opaska z Istniejąca opaska. Remont opaski. Waria nt 19

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych 68 9+000 9+275 0,275 Brzeg lewy - opaska z 69 9+100 9+271 0,171 Brzeg prawy - opaska z Uwagi 70 9+271 9+321 0,050 Brzeg prawy kamiennego. 71 9+321 9+422 0,101 Brzeg prawy - opaska z 72 9+377 9+422 0,045 Brzeg prawy - opaska z koszy siatkowo kamiennych - odbudowa. 73 9+422 9+510 0,088 Brzeg lewy - opaska z koszy siatkowo kamiennych - odbudowa. 74 9+422 9+510 0,088 Brzeg lewy - opaska z Istniejąca opaska. Rozbiórka zniszczonej opaski. Istniejąca opaska. Rozbiórka zniszczonej opaski. 75 10+350 10+400 0,050 Brzeg lewy istniejące ubezpieczenie materacem siatkowo kamiennym. 76 10+518, 10+699; - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. Projektowane bystrze. 77 10+669 10+747 0,078 Brzeg lewy - opaska z 78 10+875, 10+946; 79 10+946 11+025 0,079 Brzeg prawy - opaska z koszy siatkowo kamiennych - odbudowa. - Projektowane bystrza. Istniejące stopnie. Istniejąca opaska. Rozbiórka zniszczonej opaski. Waria nt, W II, W, W II, W, W II, W 20

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych 80 10+946 11+025 0,079 Brzeg prawy - opaska z Uwagi 81 11+126 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 82 11+126 11+279 0,153 Brzeg lewy - opaska z 83 11+214 11+234 0,020 Brzeg prawy opaska z narzutu kamiennego 84 11+279 11+379 0,100 Brzeg prawy - opaska z 85 11+279, 11+379, 11+600; - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 86 11+600 11+713 0,113 Brzeg lewy - opaska z 87 11+713 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 88 11+713 11+791 0,078 Brzeg prawy - opaska z 89 11+791 11+887 0,096 Brzeg prawy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. Istniejąca opaska. Remont opaski. 90 11+895 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 91 11+895 12+005 0,110 Brzeg prawy - opaska z 92 12+016 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 93 12+016 12+100 0,084 Brzeg prawy - opaska z 94 12+100 12+220 0,120 Brzeg prawy - opaska z Waria nt, W II, W, W II, W, W II, W, W, W 21

L.p. km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 95 12+016 12+155 0,139 Brzeg lewy kamiennego, nachylenie skarp 1:2. 96 12+220 12+344 0,124 Brzeg prawy z koszy siatkowo - kamiennych. 97 12+310 12+488 0,178 Brzeg lewy - opaska z 98 12+377 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 99 12+344 12+488 0,144 Brzeg prawy - opaska z 12+502 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 100 101 102 103 104 105 106 107 108 12+502 12+617 0,115 Brzeg prawy - opaska z 12+631 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 12+631 12+808 0,177 Brzeg lewy - opaska z 12+631 12+808 0,177 Brzeg prawy - opaska z 12+830 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 12+830 12+900 0,070 Brzeg lewy - opaska z 12+830 13+043 0,213 Brzeg prawy - opaska z 13+063, 13+107, 13+165; Projektowane bystrze. Istniejący stopień. Waria nt, W, W, W, W 22

L.p. 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych 13+063 13+152 0,089 Brzeg prawy - opaska z 13+063 13+152 0,089 Brzeg lewy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. 13+165 13+289 0,124 Brzeg prawy - opaska z Uwagi Istniejąca opaska. Remont opaski. 13+310 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 13+310 13+405 0,095 Brzeg prawy - opaska z 13+310 13+405 0,095 Brzeg lewy - opaska z 13+418 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 13+418 13+471 0,053 Brzeg prawy - opaska z 13+418 13+471 0,053 Brzeg lewy - opaska z 13+483 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 13+483 13+642 0,159 Brzeg prawy - opaska z 13+483 13+642 0,159 Brzeg lewy - opaska z 13+655 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 13+655 13+744 0,089 Brzeg prawy - opaska z Waria nt, W, W, W, W, W, W, W, W 23

L.p. 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 13+757 Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 13+757 13+900 0,143 Brzeg prawy - opaska z 13+917, - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 13+964; 13+964 14+045 0,081 Brzeg lewy kamiennego. 14+099 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 14+099 14+288 0,189 Brzeg lewy - opaska z 14+158 14+290 0,132 Brzeg prawy - opaska z 14+284 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 14+290 14+428 0,138 Brzeg prawy - opaska z 14+374, - Projektowane bystrza. Istniejące stopnie. 14+428, 14+497, 14+547, 14+597; 14+428-14+597 0,169 Brzeg prawy z koszy siatkowo - kamiennych. 14+644 14+659 0,015 Brzeg lewy - opaska z 14+659 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 14+659 14+702 0,043 Brzeg lewy kamiennego. Waria nt, W, W, W, W, W 24

L.p. 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych 14+659 14+773 0,114 Brzeg prawy - opaska z Uwagi 14+773 14+824 0,051 Brzeg prawy kamiennego. 14+709 14+824 0,115 Brzeg lewy - opaska z 14+845 - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 14+895 15+038 0,143 Brzeg lewy - opaska z 15+055 15+279 0,224 Brzeg prawy - opaska z 15+055, 15+152, 15+279; - Projektowane bystrze. Istniejący stopień. 15+171 15+242 0,071 Brzeg lewy - opaska z 15+279 15+359 0,080 Brzeg prawy - opaska z 15+279 15+400 0,121 Brzeg lewy - opaska z 15+400 15+495 0,095 Żłób kamienny. Istniejący żłób. Projektowany remont dna. 15+495 15+548 - Wypad zapory przeciwrumowisk owej (Zalew Wiśniowa). 15+548 15+965 0,134 Zalew Wiśniowa Istniejący zalew. Projektowana adaptacja na suchy zbiornik (wg projektu API Raba) Waria nt, W, W, W, W, W 25

L.p. 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 15+590 15+662 0,072 Brzeg prawy kamiennego. 15+661 15+726 0,065 Brzeg lewy kamiennego. 15+845 15+905 0,060 Brzeg prawy opaska z narzutu kamiennego. Istniejąca opaska. Remont opaski. 15+941 15+971 0,030 Brzeg prawy kamiennego. 15+941 15+971 0,030 Brzeg lewy - opaska z 16+060 16+101 0,041 Brzeg lewy - opaska z 16+203 16+300 0,097 Brzeg prawy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. Istniejąca opaska. Przebudowa na narzut kamienny, nachylenie skarp 1:2 Istniejąca opaska. Remont opaski. Istniejąca opaska. 16+407 16+460 0,053 Brzeg prawy opaska z narzutu kamiennego. 16+486 16+589 0,103 Brzeg prawy opaska z narzutu kamiennego. Remont opaski. 16+486 16+535 0,049 Brzeg lewy kamiennego. 16+583 16+639 0,056 Brzeg lewy opaska z narzutu kamiennego. Istniejąca opaska. Remont opaski. 16+647 16+687 0,040 Brzeg prawy kamiennego. 16+687 16+765 0,078 Brzeg prawy - opaska z 16+765 16+863 0,098 Brzeg prawy kamiennego. Waria nt 26

L.p. 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych 27 Uwagi 16+783 16+829 0,046 Brzeg lewy kamiennego. 16+868 16+907 0,039 Brzeg prawy kamiennego. 16+903 17+084 0,181 Brzeg lewy - opaska z 17+099 17+348 0,249 Brzeg prawy kamiennego. 17+230 17+346 0,116 Brzeg lewy kamiennego. 17+346 17+394 0,048 Brzeg lewy - opaska z 17+412 17+477 0,065 Brzeg prawy kamiennego. 17+477 17+523 0,046 Brzeg prawy opaska z narzutu kamiennego 17+523 17+579 0,056 Brzeg prawy istniejąca ściana oporowa, betonowa. 17+580 17+659 0,079 Brzeg lewy - opaska z 17+746 17+784 0,038 Brzeg lewy opaska z narzutu kamiennego 17+808 17+873 0,065 Brzeg lewy opaska z narzutu kamiennego 17+780 17+873 0,093 Brzeg prawy opaska z narzutu kamiennego Waria nt, W, W

L.p. 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych 18+597 18+629 0,032 Brzeg lewy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. 18+597 18+709 0,112 Brzeg prawy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. 18+766 18+827 0,061 Brzeg prawy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. 18+840 18+891 0,051 Brzeg lewy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. 18+950 19+005 0,055 Brzeg lewy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. 19+105 19+202 0,097 Brzeg lewy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. 19+105 19+202 0,097 Brzeg prawy - opaska z koszy siatkowo - kamiennych. Uwagi 19+629 19+686 0,057 Brzeg lewy kamiennego. 19+629 19+664 0,035 Brzeg prawy kamiennego. 19+863 - Przepust rurowy. Projektowane bystrze poniżej przepustu. Istniejący przepust. 19+863 19+933 0,070 Brzeg prawy istniejąca betonowa ściana oporowa. 20+051 - Przepust rurowy. Projektowane bystrze poniżej przepustu. Istniejący przepust. Waria nt, W, W 1. Inwestycje z Programu inwestycyjnego w zlewni Raby (API) uwzględniane w Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie inwestycji Etap I Opracowania koncepcyjne we wszystkich wariantach: suchy zbiornik Krzyworzeka w km 4+135 (kilometraż wg niniejszego opracowania 4+171), 28

suchy zbiornik Zalew Wiśniowa w km 15+505 (kilometraż wg niniejszego opracowania 15+548), budowa lewego wału przeciwpowodziowego w km 5+548 6+148 (kilometraż wg niniejszego opracowania 5+600 6+200). 2. Projektowane: remonty budowli, przebudowy przepustów na mosty do wykonania we wszystkich wariantach. Wariant I rezygnacja z regulacji na terenach rolniczych, zalesionych/zadrzewionych Proponowane prace w korycie cieku wg powyższej tabeli (Tabela 4). Wariant II - określenie korytarza swobodnej migracji koryta, wykup terenów wzdłuż rzeki. Wyznaczenie korytarza swobodnej migracji polega na wytypowaniu fragmentów w dolinie cieku, na których można dopuścić swobodną migrację koryta w obszarze zalewowym z uwagi na słabe zagospodarowanie terenów przyległych do potoku. W efekcie można uzyskać m.in. ograniczenie kosztów zabezpieczenia przeciwerozyjnego cieku (kosztów zabudowy przeciwerozyjnej koryta cieku). Inne efekty, które można uzyskać w efekcie swobodnego kształtowania koryta cieku i jego migracji w obrębie korytarza (swobodnej migracji): wzrost morfologicznego i hydraulicznego zróżnicowania cieku co prowadzi do zwiększenia różnorodności siedliski organizmów wodnych; zwiększenie retencji wód powodziowych w wyniku formowania nisko położonych terenów zalewowych w trakcie migracji cieku, samoczynne odtwarzanie wczesnych stadiów sukcesyjnych roślinności nadrzecznej, które nie powstają w przypadku zabudowy regulacyjnej koryta. Korytarz swobodnej migracji jest wyznaczany w oparciu: o określenie odcinków doliny cieku słabo zagospodarowanych; o określenie granic korytarza na podstawie rozpoznania historycznego zasięgu bocznej migracji koryta cieku; o określenie lokalizacji zabudowy i obiektów infrastruktury w pobliżu cieku; o ocenę podatności brzegów cieku na erozję oraz rozpoznanie własności terenów w zakresie planowanego korytarza swobodnej migracji cieku. W oparciu o analizę zagospodarowania terenu proponuje się utworzenie korytarza swobodnej migracji rzeki Krzyworzeka na dolnym odcinku cieku, na lewym brzegu poniżej km 0+890 (poniżej mostu drogowego w km 0+897). Wstępnie określono szerokość tego pasa na 100 m. 29

Tabela 5. Planowane prace w korycie cieku Wariant III L.p. nr km początek km koniec Długość odcinka [km] Rodzaj robót projektowanych Uwagi 1 0+000 0+897 0,897 Oczyszczenie. Usunięcie śmieci z koryta oraz drzew i kłód drewnianych. 2 0+100 0+450 0,350 Brzeg prawy - opaska kamiennego, 4 0+620 0+825 0,205 Brzeg prawy - opaska kamiennego, 7 0+903 0+930 0,027 Brzeg prawy - opaska betonowa. Dalsze odcinki jak w wariancie I. Wariant - zmiana użytkowania gruntów w zlewni potoku. Na podstawie analiz uwzględniających zmiany użytkowania gruntów w zlewniach wykonanych dla 4 cieków tj. Babicy, Lipnika, Tusznicy i Krzyworzeki można przedstawić następujące wnioski: 1. Analizie wpływu zmian zagospodarowania przestrzennego na parametry fali powodziowej poddano 4 zlewnie należące do zlewni Raby. Były to: potok Lipnik, rzeka Krzyworzeka, potok Tusznica i potok Babica. 2. Zmiany zagospodarowania przestrzennego odniesiono do istniejących dokumentów planistycznych tj. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin w granicach rozważanych zlewni. 3. Analizy przeprowadzono korzystając z oprogramowania HEC-HMS opracowanego przez Korpus Inżynierów Armii Amerykańskiej. Dane wejściowe do modelu tj. opad efektywny wyznaczono metodą CN-NRCS, z uwzględnieniem wpływu zagospodarowania terenu, rodzaju gleb, charakteru pokrywy roślinnej oraz stanu uwilgotnienia zlewni na wartość przepływu kulminacyjnego. Rozkładu wysokości opadu w czasie (hietogramy hipotetyczne) dokonano w oparciu o metodę zaproponowaną przez DWK. W przeprowadzanej analizie zmianie ulegał rodzaj zagospodarowania terenu zlewni oraz wielkość powierzchni przypisana do danego rodzaju zagospodarowania. Aby otrzymane wyniki można porównać, zagospodarowanie według Corine Land Cover podzielono na cztery grupy, zgodne z przyjętymi grupami stosowanymi przy zagospodarowaniu planowanym tj.: 30

grupa A charakteryzuje się znacznym uszczelnieniem i stosunkowo małą retencją. Do tej grupy zaliczono zagospodarowanie dla którego średni wskaźnik CN kształtował się w zależności od rodzaju gleb na poziomie od 65 do 88. Do grupy tej zakwalifikowano grunty orne poza zasięgiem urządzeń nawadniających, złożone systemy upraw i działek, zabudowę luźną oraz nieliczne miejsca eksploatacji odkrywkowej, grupa B charakteryzuje się największym uszczelnieniem a tym samym najmniejszą retencją. Do grupy tej zaliczono zagospodarowanie dla którego średni wskaźnik CN kształtował się w zależności od rodzaju gleb na poziomie od 85 do 94. Do grupy tej zakwalifikowano zabudowę zwięzłą, tereny komunikacyjne oraz wody. grupa C charakteryzuje się stosunkowo małym uszczelnieniem, co zwiększa jej naturalną retencję. Do grupy tej zaliczono zagospodarowanie dla którego średni wskaźnik CN kształtował się w zależności od rodzaju gleb na poziomie od 42 do 82. Do grupy tej zaliczono łąki, miejskie tereny zielone, a także tereny sportowe i wypoczynkowe oraz tereny głównie zajęte przez rolnictwo z dużym udziałem roślinności naturalnej, grupa D charakteryzuje się największą retencją naturalną i jednocześnie znikomym uszczelnieniem Do tej grupy zaliczono zagospodarowanie dla którego średni wskaźnik CN kształtował się w zależności od rodzaju gleb na poziomie od 36 do 79. Do grupy tej zakwalifikowano wszystkie rodzaje lasów tj. liściaste, iglaste, mieszane oraz w stanie zmian. 4. Przeprowadzona analiza w zlewniach Lipnika, Tusznicy i Babicy wykazały niewielki wzrost przepływu maksymalnego na ujściu tych cieków, przy różnych procentowych zmianach wielkości powierzchni z grup A, B, C, D (dotyczy losowych wzrostów i losowego zmniejszania wielkości przedmiotowych powierzchni). Przykładowo wynoszą one: obliczenia wskazują iż największe różnice w przepływach występują na Babicy i wahają się w przedziale od 10% dla Q 0,2% do 13,6% dla Q 1% tj. gdy powierzchnia grupy B wzrośnie o 100% i jednocześnie powierzchnia grupy C zmaleje o 15%. mniejsze różnice w przepływach wykazuje zlewnia Tusznicy, gdzie różnice odpowiednio wynoszą dla Q 0,2% 1,3% i dla Q 1% 2% tj. gdy powierzchnia zabudowy zwięzłej - grupa B wzrośnie o 64% i jednocześnie znacznie wzrośnie o 96% obszar łąk, zieleni miejskiej grupa C. różnice w przepływach w zlewni Lipnika wynoszą dla Q 0,2% i Q 1% ok. 1% dla sytuacji gdy obszar zabudowy zwięzłej - grupa B wzrośnie kilkaset razy w stosunku do obecnie istniejącej (ułamki procenta powierzchni całej zlewni) i po tej zmianie będzie on stanowił (zaledwie) ok. 1,8% obszaru całej zlewni oraz 31

gdy jednocześnie zmniejszy się ilości łąk i zieleni urządzonej - grupa C o ok. 32%. i przy wzroście powierzchni lasów grupa D o ok. 3% (już obecnie znaczną część zlewni potoku Lipnik stanowią lasy). Tak więc znaczne zmiany w zagospodarowaniu zlewni są prawie niezauważalne w wielkości zmiany przepływów maksymalnych. w zlewni Krzyworzeki wyniki obliczeń wskazują na zmniejszenie fali powodziowej na ujściu o 1,8% dla Q 0,2% i 2,1% dla Q 1%. dla sytuacji gdy wzrośnie powierzchnia obszarów leśnych o ok. 10%, powierzchnia łąk i zieleni urządzonej o ok. 7,5%, powierzchnia zabudowy zwięzłej o 50% (obecnie obszary zabudowane stanowią znikomy procent obszaru całej zlewni Krzyworzeki). W oparciu o powyższe przykłady można podać wniosek: zmiany istniejącego zagospodarowania terenu wyrażone w procentach zmiany (kilka/kilkanaście/kilkadziesiąt/kilkaset procent) powierzchni w grupach zagospodarowania A, B, C, D powodują nieduże zmiany wielkości przepływów powodziowych w rozważanym cieku. Stwierdzenie to można odnieść do pozostałych, rozważanych cieków w zlewni Raby z uwagi na podobieństwo rodzaju ich zlewni. Wariant W - stabilizacja wybranych odcinków potoku, odcinków na których występuje realne zagrożenie dla infrastruktury i dla majątku prywatnego dla obiektów kubaturowych. Proponowane prace w korycie rzeki wg wyżej zamieszczonej tabeli (Tabela 4). Tabela 6. Rzędne zwierciadła wody i przepływy w poszczególnych przekrojach dla wariantów - W Kilometraż przekroju Rzędna zw. w. Q 0,2% W [m n.p.m.] Rzędna zw. w. Q 1% W [m n.p.m.] Przepływ Q 0,2% [m 3 /s] 32 Przepływ Q 1% [m 3 /s] Różnica z. w. dla Q 0,2% W 0 W [m] Różnica z. w. dla Q 1% W 0 W [m] 0+000 232,11 231,5 250,46 128,43 0,00 0,00 0+038 232,11 231,5 249,78 127,95 0,00 0,00 0+559 232,73 232,4 247,42 127,15 0,02 0,13 0+969 234,28 233,92 244,44 126,22 0,03 0,20 1+624 238,26 237,6 247,29 125,02 0,06 0,40 2+256 240,71 240,24 248,72 123,87 0,04 0,25 2+778 244,87 243,97 248,44 122,66 0,04 0,53 3+471 249,81 249,04 247,02 121,42 0,03 0,44 3+996 252,52 251,94 245,81 120,65 0,03 0,32 4+185 260,83 260,02 244,87 121,56 zbiornik zbiornik 4+592 260,84 260,03 221,73 134,28-4,87-4,47 5+237 261,15 260,38 220,94 140,23-1,00-0,78 5+540 262,05 261,43 222,46 139,29-0,02 0,12

Rzędna zw. w. Rzędna zw. Różnica z. w. Różnica z. w. Przepływ Kilometraż Q 0,2% w. Q 1% Przepływ Q Q 1% dla Q 0,2% dla Q 1% przekroju W W 0,2% [m 3 [m 3 /s] W 0 W W 0 W /s] [m n.p.m.] [m n.p.m.] [m] [m] 5+548 262,08 261,58 233,18 168,85 b.p. w "W0" b.p. w "W0" 5+698 262,88 262,52 231,72 168,02 b.p. w "W0" b.p. w "W0" 6+148 266,43 265,98 230,6 167,57 b.p. w "W0" b.p. w "W0" 6+158 266,53 265,84 221,81 138,12 0,05 0,27 6+505 268,46 267,73 219,87 136,72 0,05 0,31 7+105 271,51 270,84 217,59 135,28 0,04 0,26 7+543 274,14 273,74 213,79 132,82 0,04 0,15 7+949 277,71 277,36 192,79 117,6 0,03 0,14 8+426 281,79 281,39 191,05 116,74 0,03 0,17 8+675 283,37 282,75 190,42 116,5 0,04 0,25 8+685 284,08 283,18 190,23 116,38 0,08 0,36 8+763 284,38 283,46 189,05 115,67 0,08 0,35 9+218 286,86 286,21 185,88 117,52 0,05 0,27 9+228 286,9 286,37 183,37 115,7 0,42 0,13 9+424 288,17 287,62 177,72 107,29 0,05 0,24 9+835 292,53 291,82 172,29 103,23 0,06 0,32 10+299 297,03 296,34 103,16 65,97 0,06 0,31 10+805 302,36 301,9 102,17 65,49 0,01 0,14 11+163 307,19 306,73 101,74 65,31 0,00 0,13 11+173 307,75 307,01 101,53 65,15 0,00 0,19 11+395 310,49 310,01 100,37 64,41 0,01 0,15 11+742 314,84 314,35 97,87 62,72 0,01 0,15 11+756 315,51 314,62 97,32 62,31 0,02 0,24 11+826 315,87 315,09 94,95 60,69 0,01 0,21 12+092 318,17 317,61 88,78 59,42 0,00 0,16 12+102 318,39 317,73 87,38 58,34 0,15 0,17 12+312 320,29 319,82 81,8 52,15 0,05 0,14 12+747 324,75 324,3 80,11 50,95 0,01 0,14 12+793 325,62 325,23 79,89 50,81 0,01 0,12 12+803 326,54 326,02 77,69 49,41 0,01 0,16 13+373 334,07 333,75 75,33 47,99 0,00 0,10 13+387 334,51 334,07 68,32 43,39 0,00 0,13 14+022 342,33 341,98 64,72 41,02 0,01 0,11 14+223 345,34 344,96 63,83 40,44 0,00 0,12 14+229 345,85 345,41 62,13 39,25 0,00 0,13 14+637 353,04 352,71 60,28 38,06 0,01 0,10 14+657 353,7 353,25 58,14 36,57 0,01 0,15 15+157 360,6 360,15 54,83 34,33 0,01 0,16 15+434 366,52 366,12 53,61 33,5 0,02 0,13 15+444 367,26 366,18 53,52 33,43 0,01 0,50 15+455 367,36 366,32 53,43 33,42 0,01 0,50 15+465 368,23 367,96 53,3 33,39 0,01 0,09 15+485 368,23 367,96 53,04 33,23 0,01 0,10 15+512 370,97 370,03 52,24 32,87 zbiornik zbiornik 33

Kilometraż przekroju Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji Rzędna zw. w. Q 0,2% W [m n.p.m.] Rzędna zw. w. Q 1% W [m n.p.m.] Przepływ Q 0,2% [m 3 /s] Przepływ Q 1% [m 3 /s] Różnica z. w. dla Q 0,2% W 0 W [m] Różnica z. w. dla Q 1% W 0 W [m] 15+684 371,41 371,07 51,29 37,31 0,51 0,54 16+023 374,62 374,31 28,11 20,54 0,06 0,07 16+901 391,01 390,89 24,48 17,79 0,00 0,00 17+379 403 402,87 21,43 15,56 0,00 0,00 18+011 419,73 419,54 18,26 13,27 0,00 0,00 18+537 439,09 439 15,24 11,07 0,00 0,00 19+111 461,67 461,56 12,26 8,91 0,00 0,00 19+614 490,34 490,24 9,96 7,24 0,00 0,00 19+945 512,46 512,37 7,83 5,69 0,00 0,00 20+382 545,52 545,42 5,52 4,01 0,00 0,00 20+777 589,83 589,75 3,6 2,62 0,00 0,00 21+072 630,01 629,94 1,65 1,19 0,00 0,00 21+478 717,41 717,38 0,52 0,37 0,00 0,00 Dla wariantów W, rozwiązań opisanych w rozdziale 3 niniejszego opracowania, rzędne zwierciadła wody dla przepływów Q 1% i Q 0,2% odpowiadają rzędnym zwierciadła wody obliczonym dla stanu istniejącego. 3.1. Szacowane koszty wariantów inwestycyjnych Szacowane koszty realizacji (koszty robot/wki Wartość Kosztorysowa Inwestycji bez kosztów wywłaszczeń) poszczególnych wariantów łącznie z kosztami inwestycji przewidzianymi w API dla zlewni Raby, szacowany koszt inwestycji na Krzyworzece wg API 23 724 156,00 zł (koszt suchego zbiornika Krzyworzeka + koszt suchego zbiornika zalew Wiśniowa + koszt budowy wału przeciwpowodziowego). Szacowane koszty wariantów (łącznie z kosztami inwestycji z API): 46 054 tys. zł / 71 979 tys. zł I 28 570 tys. zł / 44 686 tys. zł II 28 570 tys. zł / 44 686 tys. zł 25 238 tys. zł / 39 484 tys. zł W 37 151 tys. zł / 58 080 tys. zł W kosztach wariantu II korytarz swobodnej migracji koryta, są ujęte koszty ew. prac na odcinku swobodnej migracji (brzeg prawy) a powyżej tego odcinka koszty wariantu I łącznie z kosztami inwestycji z API dla zlewni rzeki Raby. W kosztach wariantu (zmiana użytkowania gruntów w zlewni potoku) są ujęte tylko koszty koniecznych remontów istniejących budowli regulacyjnych na Krzyworzece łącznie z kosztami inwestycji z API dla zlewni rzeki Raby. 34

3.2. Opis projektowanych ubezpieczeń Proponowane, w niniejszym opracowaniu, ubezpieczenia/zabezpieczenia są typowymi w stosowaniu na potokach górskich. Są to opaski z licowanego; opaski z koszy siatkowo-kamiennych, bystrza kamienne. Opaski kamiennego winny być wykonane z kamienia dopuszczonego do robót hydrotechnicznych. Stosowane głazy kamienne nie powinny mieć zbyt dużej średnicy, zleca się stosować większą ilość ich warstw w opasce. Fundowanie opaski należy wykonać poniżej dna potoku min. 50 cm. Głazy powinny być układane i klinowane. Pozostałe wolne przestrzenie między kamieniami należy zasypać gruntem gruboziarnistym np. pospółką. Umożliwi ona porost traw i samosiejek. Możliwe są także nasadzenia z pędów świeżej wierzby pomiędzy kamieniami (ożywiony narzut kamienny). Nachylenie skarp narzutu od strony odwodnej, o ile pozwala na to sytuacja terenowa, łagodne tj. 1:2 lub większe. Na odcinkach projektowanych opasek, dla stabilizacji dna cieku, należy wykonać gurty kamienne (w dnie cieku) co około 50 m. Projektowany przekrój poprzeczny gurtu ~1,5x1,5 m. Opaski z koszy siatkowo-kamiennych winny być wykonane z warstw koszy o wymiarach 50x150 cm wysokość 50 cm a szerokość 150 cm. Do wypełnienia koszy należy użyć kamienia dopuszczonego do robót hydrotechnicznych. Fundowanie opaski należy wykonać poniżej dna potoku min. 50 cm. Kosze należy układać z minimalnym przesunięciem kolejnych warstw 25 cm. Na odcinkach projektowanych opasek, dla stabilizacji dna cieku, należy wykonać gurty z koszt siatkowo-kamiennych lub kamienne (w dnie cieku) co około 50 m. Projektowany przekrój poprzeczny gurtu ~1,5x1,5 m. Wysokość ubezpieczeń (opasek) należy dostosować do rzędnych ubezpieczanego brzegu. Proponowane ubezpieczenia mogą zostać zmodyfikowane na etapie następnych prac projektowych. Ewentualne modyfikacje na etapie projektowania mogą dotyczyć wykorzystywanych umocnień, służących minimalizacji negatywnych oddziaływań np. zastosowanie umocnień biotechnicznych takich jak np. kaszyce. Bystrza kamienne. Proponuje się wykonać bystrza-rampy kamiennego o średnicy dmin 60 cm, głazy układane i klinowane. Bystrza należy wykonać w minimalnym nachyleniu 1:10. Do budowy należy użyć kamienia dopuszczonego do robót hydrotechnicznych 4. Wariant rekomendowany, porównanie efektów poszczególnych wariantów, priorytetyzacja działań, analiza ekonomiczna 35

Wariant rekomendowany: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w dolinie rzeki Raby przygotowanie Inwestycji km 0+000 km 0+890 - wariant II km 0+890 km 20 + 051 - wariant W oraz inwestycje z Programu inwestycyjnego w zlewni Raby (API) zaproponowane dla Krzyworzeki. Na odcinku ujściowym rzeki Krzyworzeki proponuje się korytarz swobodnej migracji wg wariantu II ponieważ stan zagospodarowania doliny umożliwia takie działanie, na pozostałym odcinku powyżej km 0+890 wariant W. Wskazanie tego wariantu wynika z faktu, że dolina Krzyworzeki jest obszarem cennym przyrodniczo, dlatego proponowane działania obejmują tylko stabilizację wybranych odcinków rzeki, na których występuje zagrożenie dla infrastruktury i dla majątku prywatnego dla obiektów kubaturowych. Priorytetyzacja działań: projektowane prace należy rozpocząć od miejsc najbardziej zagrożonych erozją, która zagraża zabudowaniom bądź infrastrukturze. Projektowane prace wykonywać należy na całym zagrożonym odcinku. Z uwagi na fakt związany ze zmiennością zagrożenia erozyjnego po przejściu każdej większej powodzi, kolejność wykonywana prac na potoku zostanie określona w projekcie budowlanym. 36