R E G U L A M I N WYKONYWANIA FUNKCJI SĘDZIEGO SPORTOWEGO W POLSKIM ZWIĄZKU RADIOORIENTACJI SPORTOWEJ (określone przez Kolegium Sędziów PZRS) Prawa i obowiązki sędziów sportowych w Polskim Związku Radioorientacji Sportowych 1. Pełnienie obowiązków sędziego sportowego jest zaszczytem i wyróŝnieniem. 2. Do obsługi zawodów sportowych wyznacza się wyłącznie licencjonowanych sędziów, posiadających odpowiednią klasę i uprawnienia sędziowskie, stosowne do rangi zawodów oraz mających doświadczenie i predyspozycje do sprawowania określonych funkcji sędziowskich. 3. sportowy zobowiązany jest znać zasady, przepisy, regulaminy oraz instrukcje i przestrzegać je. Być obiektywnym i sprawiedliwym w ich stosowaniu i interpretacji przy podejmowaniu decyzji. Podstawowym wyznacznikiem do interpretacji przez sędziego sportowego przepisów radioorientacji sportowej powinny być zasady fair play. 4. sportowy wyznaczony do pełnienia funkcji zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszelkich ustaleń techniczno-organizacyjnych, które mogą wpłynąć na wyniki zawodów. 5. sportowy zobowiązany jest do ciągłego podnoszenia kwalifikacji sędziowskich i uczestnictwa w szkoleniach organizowanych cyklicznie przez KS. 6. sportowy powinien aktywnie uczestniczyć w pracach KS lub w działalności macierzystego klubu (sekcji r.s.). 7. W czasie pełnienia funkcji sędziowskiej na zawodach sędzia sportowy zobowiązany jest do noszenia w widocznym miejscu identyfikatora sędziowskiego oraz do występowania w stroju organizacyjnym sędziego. 8. Wizualną oznaką przyznanej licencji sędziego sportowego i stosownej klasy sędziowskiej jest identyfikator sędziowski (w kolorze właściwym dla posiadanej klasy sędziowskiej), który zawiera: 1. stały numer licencji sędziego sportowego; 2. nazwę posiadanej klasy sędziowskiej; 3. imię i nazwisko oraz miejsce (województwo) zamieszkania sędziego; 4. podstawowe prawa i obowiązki sędziego (na rewersie). 1
9. W zaleŝności od posiadanej klasy sędziowskiej identyfikatory sędziów są w kolorze: 1. biały sędzia klasy międzynarodowej; 2. pomarańczowy sędzia klasy pierwszej; 3. zielony sędzia klasy drugiej; 4. Ŝółty sędzia klasy trzeciej; 5. sędzia kandydat i sędzia młodzieŝowy identyfikatorów nie posiadają. 10. sportowy posiadający waŝną licencję i uprawnienia sędziowskie, w związku z pełnieniem swojej funkcji na zawodach, moŝe otrzymywać wynagrodzenie lub ryczałt sędziowski, których wysokość jest zgodna z obowiązującymi przepisami. Warunki przyznawania klas sędziowskich w radioorientacji sportowej 1. Sędzią klasy międzynarodowej moŝe zostać sędzia klasy pierwszej, który spełnia warunki określone przepisami EFRS. 2. Sędzią klasy pierwszej moŝe zostać sędzia, który jako sędzia klasy drugiej pełnił w zawodach w rs następujące funkcje, potwierdzone w karcie zaliczeniowej (wg wzoru opracowanego przez KS PZRS): 1. sędziego głównego trzy razy (w tym raz na zawodach centralnych); 2. sędziego technicznego dwa razy; 3. kierownika startu dwa razy (w tym raz na zawodach centralnych); 4. kierownika mety dwa razy (w tym raz na zawodach centralnych); 5. sędziego rozprowadzającego jeden raz; 6. sędziego delegata jeden raz; 7. uczestniczył w szkoleniu doskonalącym dla sędziów sportowych; 8. uzyskał pozytywną ocenę KS. 3. Sędzią klasy drugiej moŝe zostać sędzia, który jako sędzia klasy trzeciej pełnił w zawodach rs następujące funkcje, (potwierdzone w karcie zaliczeniowej): 1. sędziego głównego jeden raz; 2. sędziego technicznego jeden raz; 3. kierownika startu jeden raz; 4. sędziego startu dwa razy (w tym raz na zawodach centralnych); 5. kierownika mety jeden raz; 6. sędziego mety dwa razy (w tym raz na zawodach centralnych); 7. uczestniczył w szkoleniu doskonalącym dla sędziów sportowych; 8. uzyskał pozytywną opinię KS. 4. Sędzią klasy trzeciej moŝe zostać osoba pełnoletnia, która: 1. ukończyła kurs sędziowski wg programu zatwierdzonego przez KS PZRS i zdała pomyślnie egzamin końcowy; 2
2. złoŝyła wniosek do Biura PZRS o przyznanie licencji sędziego sportowego. 5. Sędzią kandydatem moŝe zostać osoba pełnoletnia, która ukończyła kurs sędziowski wg programu zatwierdzonego przez KS PZRS i zdała pomyślnie egzamin końcowy. 6. Sędzią młodzieŝowym moŝe zostać osoba niepełnoletnia, która: 1. ukończyła 16 lat; 2. ukończyła kurs sędziowski wg programu zatwierdzonego przez KS PZRS i zdała pomyślnie egzamin końcowy. 7. W szczególnych (pojedynczych) przypadkach licencję sędziego sportowego i klasę trzecią sędziego moŝe uzyskać (na wniosek Szefa Wyszkolenia PZRS) osoba pełnoletnia, która: 1. jest członkiem kadry narodowej; 2. zdała egzamin eksternistyczny przed komisją egzaminacyjną powołaną przez KS PZRS i złoŝyła wniosek do Biura PZRS o przyznanie licencji sędziego sportowego. Funkcje sędziowskie Na zawodach w radioorientacji sportowej 1. Na zawodach w radioorientacji sportowej ustala się następujące funkcje sędziowskie: 1. sędzia główny; 2. sędzia rozprowadzający (budowniczy tras); 3. sędzia techniczny; 4. kierownik startu; 5. sędzia startu; 6. kierownik mety; 7. sędzia mety; 8. sędzia tras (na PK); 9. sędzia delegat. 2. Zakres obowiązków dla poszczególnych funkcji sędziowskich ustala KS. 3. Funkcję sędziego technicznego moŝe pełnić sędzia sportowy posiadający uprawnienia do obsługi urządzeń nadawczych małej mocy. Uprawnienia sędziów w radioorientacji sportowej 1. Uprawnienia licencjonowanych sędziów sportowych do pełnienia poszczególnych funkcji sędziowskich na zawodach zaleŝą od rangi i rodzaju zawodów oraz stopnia posiadanej klasy sędziowskiej, co określa poniŝsza tabela (wymagania minimalne). 3
Funkcje sędziowskie główny delegat Kierownik startu Kierownik mety rozprowadz. techniczny Mistrzostwa Polski międzynarod. kl. pierwszej Pozostałe zawody centralne Zawody regionalne kl. drugiej kl. Trzeciej kl. drugiej kl. trzeciej kandydat Pozostałe funkcje kl. trzeciej kandydat młodzieŝowy kandydat młodzieŝowy 2. KS PZRS w uzasadnionych przypadkach, na wniosek organizatora zawodów, moŝe upowaŝnić sędziego niŝszej klasy do pełnienia funkcji zastrzeŝonych dla sędziów o jedną klasę wyŝej. 3. Udzielone upowaŝnienie jest imienne i ma charakter jednorazowego pełnienia określonej funkcji sędziowskiej na konkretnych zawodach. Ewidencja pracy i weryfikacja sędziów w radioorientacji sportowej 1. KS PZRS prowadzi główną ewidencję dotyczącą wszystkich licencjonowanych sędziów sportowych oraz osobno ewidencję sędziów, którzy mają zawieszone uprawnienia sędziowskie lub je utracili z powodu pozbawienia ich licencji sędziego sportowego. 2. Dokumentami potwierdzającymi staŝ w przyznanej sędziemu klasie sędziowskiej są: 1. protokół końcowy z zawodów w radioorientacji sportowej sporządzony oddzielnie po kaŝdym dniu zawodów i przekazany do Biura PZRS; 2. karty zaliczeniowe po wypełnieniu stanowią podstawę do weryfikacji ich uprawnień sędziowskich. 3. W przypadku obsadzenia przez sędziego więcej niŝ jednej funkcji sędziowskiej, w czasie jednego etapu zawodów, do staŝu sędziowskiego zalicza się tylko jedna funkcja sędziowska wybrana przez sędziego. 4
Nagrody i kary 1. Sędziowie sportowi w radioorientacji sportowej, za wzorowe wykonywanie funkcji sędziowskich, aktywne udzielanie się w pracy KS PZRS i regionalnych kolegiach sędziowskich oraz systematycznie podwyŝszający swoje kwalifikacje (udział w szkoleniach) mogą być decyzją KS PZRS wyróŝniani: 1. dyplomem uznania; 2. nagrodą rzeczową; 3. tytułem Honorowego Sędziego PZRS; 4. innymi wyróŝnieniami (wniosek o wyróŝnienia nadawane przez Zarząd PZRS. 2. Sędziom, którzy obowiązki swoje wykonywali nagannie, nierzetelnie, stronniczo lub w inny sposób uchybiali sprawiedliwej ocenie rywalizacji sportowej mogą być wymierzone następujące kary: 1. upomnienie; 2. nagana; 3. nie zaliczenie zawodów do staŝu sędziowskiego; 4. czasowe zawieszenie uprawnień sędziowskich (klasy sędziowskiej); 5. obniŝenie klasy sędziowskiej; 6. wystąpienie z wnioskiem do Prezydium Zarządu PZRS o pozbawienie licencji sędziego sportowego. Traci waŝność regulamin zatwierdzony w dni 03 grudnia 2005 r. Regulamin został zatwierdzony przez Zarząd PZRS w dniu 29 marca 2008 r. 5