BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. MARII KONOPNICKIEJ W SUWAŁKACH CZYTELNIA KSIĄŻEK Kazimierz Aleksander Hamerszmit (1916-1996) w 100. rocznicę urodzin i 20. rocznicę śmierci zestawienie bibliograficzne (wybór) Suwałki, 2016
1 Spis treści Nota biograficzna... 2 Bibliografia... 3 I. WYDAWNICTWA ZWARTE... 3 II. ARTYKUŁY Z CZASOPISM... 4
2 Nota biograficzna Kazimierz Aleksander Hamerszmit (ur. 12 lutego 1916 r. w Kołakach Kościelnych, zm. 5 lutego 1996 r. w Suwałkach) duchowny katolicki, więzień Dachau. Ukończył Gimnazjum Państwowego im. Tadeusza Kościuszki w Łomży. W latach 1934-1939 uczył się w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży. Wyświęcony w 1939 r. Najpierw (od 13 czerwca do 1 września) wikariusz w Dobrzyjałowie, następnie w Bakałarzewie. W 1939 r. aresztowany przez Niemców, więzień niemieckich obozów Soldau, Sachsenhausen i Dachau (od 14 grudnia 1940 r. do 29 kwietnia 1945 r.), gdzie był ofiarą eksperymentów medycznych. Numer obozowy 22575. Po zakończeniu wojny pozostał w Niemczech, pracował jako duszpasterz Polaków w Norymberdze i w Coburgu. 3 maja 1946 r. powrócił do Polski Był wikariuszem: - w Zambrowie (od 10 maja do 1 lipca 1946r.), - w Grajewie (od 1 lipca 1946 r. do 1 października 1947 r.), - w Ostrołęce (od 26 maja 1947 r. do 26 maja 1952 r.), - w Rutkach (zastępował proboszcza od 26 maja do 4 sierpnia 1952 r.), - w Łomży (od 4 sierpnia do 2 października 1952 r.), - w Piątnicy Poduchownej (zastępował proboszcza od 2 października 1952 r. do 14 sierpnia 1959 r.). Od 14 sierpnia 1959 r. duszpasterz w Suwałkach: najpierw wikariusz, później (od 5 kwietnia 1965 r.) administrator, a od 10 sierpnia 1966 r. do przejścia na emeryturę (1 lipca 1986 r.) proboszcz parafii św. Aleksandra w Suwałkach. Jednocześnie był dziekanem suwalskim (od 1 sierpnia 1967 r. do 17 grudnia 1970 r.), a następnie kanonikiem Kapituły Katedralnej Łomżyńskiej (od 17 grudnia 1970 r. do 17 września 1985 r.). 22 listopada 1975 r. został prałatem honorowym Jego Świątobliwości, a 24 marca 1985 r. dziekanem dekanatu suwalskiego św. Aleksandra. W latach 1981-1989 udostępniał lokale parafii do druku i przechowywania wydawnictw i ulotek podziemnej "Solidarności". W dniach 11 listopada, 1 i 3 maja celebrował uroczyste msze, w czasie których wygłaszał patriotyczne kazania i homilie. Jego imieniem nazwano jedną z suwalskich ulic, a w 2013 r. został patronem Szkoły Podstawowej nr 4 w Suwałkach. W lutym 2010 r. rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny. Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/kazimierz_hamerszmit
3 Bibliografia I. WYDAWNICTWA ZWARTE 1. 2. 3. Brozio, Dariusz Maciej Model życia chrześcijańskiego w świetle nauczania ks. Kazimierza Aleksandra Hamerszmita (zm. 1996) / Dariusz Maciej Brozio. - Ełk ; Olecko : Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej ; Warszawa : Wydział Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2009. - 436 s. : il. ; 22 cm Dziedzic, Zenon Czcigodny kapłan Kazimierz Hamerszmit z Suwałk, kandydat na ołtarze / Zenon Dziedzic. - Suwałki : [b.w.], [2010]. - 39 s. ; 16 cm Hamerszmit, Kazimierz Aleksander Mamusia partyzantów, [w: ] Sylwetki matek kapłanów / red. Zofia Walkiewicz. - Poznań ; Warszawa : Pallottinum, 1981. - S. 145-148 4. Na kapłańskiej drodze II : ks. Kazimierz Hamerszmit numer obozowy w Dachau 22575 : wspomnienia / Kazimierz Aleksander Hamerszmit ; oprac. Edward Anuszkiewicz. - Ełk : Kuria Biskupia Diecezji Ełckiej, 2002. - 73 s. : fot. ; 21 cm 5. 6. 7. 8. 9. 10. J.B. Uczciwe życie kapłański, [w:] Na początku był kościół : 285 lat parafii św. Aleksandra / red. Jan Bacewicz. - Suwałki : Przemysław Rogowski : [Parafia Rzymsko-Katolicka św. Aleksandra], 1995. - S. 82-88 Mocarski, Andrzej Ełccy internowani i ich kapelani / Andrzej Mocarski. - Ełk : [nakł. autora], 2010. - 176 s. : il. (gł. kolor.) ; 31 cm Na Na kapłańskiej drodze : ks. prałat Kazimierz Hamerszmit 1916-1996 / oprac. Edward Anuszkiewicz. - Ełk : Kuria Biskupia Diecezji Ełckiej, 2000. - 75 s. : fot. (gł. kolor.), 1 portr. ; 21 cm Naruszewicz, Tomasz Bakałarzewo pod okupacją niemiecką i sowiecką, [w:] Bakałarzewo. Dzieje miasteczka i ziemi / Tomasz Naruszewicz. - Bakałarzewo : Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Bakałarzewskiej, [2006]. - S. 261-308 Zawadzki, Jerzy Duszpasterz suwalski : [ks. Kazimierz Hamerszmit], [w:] Biografie suwalskie. Cz. 4 / red. Małgorzata Pawłowska. - Suwałki : Wydawnictwo Jaćwież, 1997. - S. [25]-28 Życie Życie religijne, [w:] Suwałki : miasto nad Czarną Hańczą / red. Janusz Kopciał. - Suwałki : Wydawnictwo Hańcza, 2005. - S. 620-628, 935-942
4 II. ARYKUŁY Z CZASOPISM 11. Andruszkiewicz, A. Tu Radio Maryja. Radio Maryja to ratunek dla Kościoła i ojczyzny w Polsce (ks. Kazimierz Hamerszmit) / A. Andruszkiewicz // Nasz Zwiastun. - 1999, nr 1, s. 12 12. W czwartą rocznicę śmierci Księdza Prałata Kazimierza Hamerszmita : wspomnienie / A. Andruszkiewicz // Nasz Zwiastun. - 2000, nr 1, s. 13 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Anuszkiewicz, E[dward] Uczczono pierwszą rocznicę śmierci ks. Prałata Kazimierza A. Hamerszmita / E[dward] Anuszkiewicz // Martyria. - 1997, nr 3, s. 5 (ap) Święty za życia / (ap). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2010, nr 6, s. 3 Borkowska, K. Aby słów moich dotknęli rękami ludzie / K. Borkowska // Królowa Apostołów. - 1989, nr 11, s. 25-26 Broc, Jerzy Szansa na lepszy świat : wspomnienie o ks. K. Hamerszmicie / Jerzy Broc // Tygodnik Suwalski. - 1996, nr 8, s. 15 Brozio, Dariusz Maciej Istota i znaczenie modlitwy w świetle nauczania ks. Kazimierza Aleksandra Hamerszmita / Dariusz Maciej Brozio // Studia Ełckie. 2007, t. 9, s. 247-267 Czy Czy ksiądz Hamerszmit zostanie świętym? Ełcka Kuria zbiera dokumenty o jednym z najbardziej znanych suwalskich kapłanów // Kurier Poranny. - 2000, nr 43, s. 1 Dziedzic, Zenon Ksiądz Kazimierz / Zenon Dziedzic // Krajobrazy. - 2001, nr 6, s. 6 (gram) Suwalski kapłan na ołtarze / (gram). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 7, s. 4 ks. Kazimierz Hamerszmit - wspomnienie (GRAM) Żył jak święty / (GRAM). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2009, nr 6, s. 3 Hamerszmit, Kazimierz Byłem numerem 22575 / Kazimierz Hamerszmit // Krajobrazy. - 1981, nr 6, s. 8, 9 ; nr 7, s. 8, 9 ; nr 8, s. 8, 9 ; nr 9, s. 8, 9 23. Dług spłacony Bogu / Kazimierz Hamerszmit ; rozm. Henryka Seredyńska, Jadwiga Stawecka // Ad-Esse. - 1990, nr 1, s. 10-11 24. Mamusia partyzantów / Kazimierz Hamerszmit // Nowe Życie. - 1995, nr 4, s. 18-19
5 25. Moja rodzina / Kazimierz Hamerszmit // Martyria. - 1994, nr 7, s. 18 26. Niezwykłe spotkanie / Kazimierz Hamerszmit // Martyria. - 1995, nr 10, s. 16 27. 28. 29. Janusz, Eugeniusz Nic dla siebie : wspomnienie o ks. Kazimierzu Hamerszmicie / Eugeniusz Janusz // Martyria. - 2003, nr 3, s. 10-11 Januszkiewicz, Julita Był wyjątkowym kapłanem / Julita Januszkiewicz // Gazeta Współczesna. - 2014, nr 203, s. 7 Jemielity, Witold Ks. Kazimierz Hamerszmit / Witold Jemielity // Ełckie Studia Teologiczne. - 2001, nr 2, s. 67-82 30. Jeż, Ignacy Przemówienie ks. Biskupa Ignacego Jeża na pogrzebie ks. Kazimierza Hamerszmita w Suwałkach dnia 8 lutego 1996 r. / Ignacy Jeż // Martyria. - 1996, nr 3, s. 17 31. Kalejta, G[rzegorz] Historia Parafii Matki Bożej Miłosierdzia / G[rzegorz] Kalejta // Nasz Zwiastun. - 2004, nr 2, s. 4-8 32. Pamięć o dobroci serca / G[rzegorz] Kalejta // Nasz Zwiastun. - 2003, nr 1, s. 9 33. 34. 35. Karpowicz, Tytus Żyjesz nie tylko na przedwiośniu. Księdzu Kazimierzowi Hamerszmitowi na imieniny / Tytus Karpowicz // Krajobrazy. - 2001, nr 9, s. 11 Ksiądz Ksiądz Kazimierz Hamerszmit // Tygodnik Suwalski. - 1996, nr 7, s. 2 Kubaszewski, Tomasz Nasz kandydat na ołtarze / Tomasz Kubaszewski // Gazeta Współczesna. - 2009, nr 25, s. 1 36. Święty za życia / Tomasz Kubaszewski. - Fot. // Gazeta Współczesna. - 2007, nr 27, s. 4 37. Łapiński, Ryszard V Dni Kultury Chrześcijańskiej / Ryszard łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1999, nr 43, s. 2 38. Człowiek, kapłan, patriota : w drugą rocznicę śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1998, nr 6, s. 7 39. Dzięki Ci Panie, że dałeś Go nam / Ryszard Łapiński. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2006, nr 6, s. 4 40. Pamięci ks. Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1997, nr 6, s. 3 41. Pamięci ks. Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1999, nr 6, s. 2 42. Pamięci ks. Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2002, nr 9, s. 10 43. Pamięci księdza Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2000, nr 44, s. 15
44. Pamięci księdza Hamerszmita / Ryszard Łapiński. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2001, nr 7, s. 15 45. Patrzymy na tę postać z podziwem : pierwsza rocznica śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1997, nr 8, s. 2 46. Siódma rocznica / Ryszard Łapiński. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2003, nr 7, s. 15 47. Suwalczanie żegnają swego proboszcza / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 1996, nr 7, s. 3 48. Wielki Suwalczanin : piąta rocznica śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita / Ryszard Łapiński. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2001, nr 9, s. 8 49. Wspomnienie o księdzu Hamerszmicie / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2000, nr 9, s. 6 50. Wzór do naśladowania / Ryszard Łapiński // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 6, s. 4 6 51. 52. Łatak, K[azimierz] Na kapłańskiej drodze ks. Kazimierza Hamerszmita / K[azimierz] Łatak // Martyria. - 2000, nr 10, s. 13 Maciejewski, J[anusz] 4. rocznica śmierci Ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / J[anusz] Maciejewski // Martyria. - 2000, nr 3, s. 6 53. Ksiądz Kazimierz Hamerszmit 1916-1996 (wspomnienie) / J[anusz] Maciejewski // Martyria. - 1996, nr 3, s. 18 54. Mikłaszewicz, Grażyna W 80 dni dookoła Boga / Grażyna Mikłaszewicz. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 8, s. 12-13 55. (mow) Pamiątka po księdzu : Izba Pamięci jako hołd złożony ks. Hamerszmitowi / Współczesna. - 2006, nr 25, s. 3 (mow) // Gazeta 56. 57. 58. 59. 60. 61. Najgodniejsze Najgodniejsze z imion. Warsztaty Terapii Zajęciowej w Filipowie mają swojego patrona // Gazeta Współczesna. - 2000, nr 51, s. 5 Najwybitniejsze Najwybitniejsze postaci województwa suwalskiego // Krajobrazy. - 1998, nr 52/1, s. 8 Odszedł Odszedł na zawsze szlachetny pasterz // Krajobrazy. - 1996, nr 6, s. 3 Olek O księdzu / Olek // Siewca. 2000, nr 14, s. 8-9 Orzechowska, B[ogna] Tłumy pożegnały przyjaciela / B[ogna] Orzechowska // Krajobrazy. - 1996, nr 7, s. 4 Ostatnia Ostatnia droga księdza. Tysiące Suwalczan żegnało Kazimierza Hamerszmita // Kurier Poranny. - 1996, nr 35, s. 4
7 62. Pamięci Pamięci Kazimierza Hamerszmita // Krajobrazy. - 1997, nr 6, s. 6 63. Pamięci ks. Hamerszmita // Tygodnik Suwalski. - 2000, nr 44, s. 15 64. Pamięci ks. Kazimierza Hamerszmita // Głos Serca. - 2003, nr 5, s. 6 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. Piąta Piąta rocznica śmierci ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita // Martyria. - 2001, nr 3, s. 5 Podgórski, R[yszard] Charyzmatyczny kapłan / R[yszard] Podgórski // Tygodnik Północny. - 1998, nr 3, s. 9 ; 1998, nr 5, s. 6 ; 1998, nr 6, s. 6 ; 1998, nr 7, s. 6 ; 1998, nr 8, s. 6 ; 1998, nr 9, s. 1, 6 Raczyło, Andrzej Znani - nieznani? Patroni suwalskich ulic / Andrzej Raczyło. - (Wyższa Szkoła Suwalsko - Mazurska). - Il. // Krajobrazy. - 1999, nr 32, s. 7 Radziwonowicz, Tadeusz Ksiądz Kazimierz Hamerszmit o sobie i w opiniach władz / Tadeusz Radziwonowicz. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2004, nr 43, s. 13 (rł) Wzór do naśladowania / (rł). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2007, nr 6, s. 4 Salamon, M[arian] Relacja z uroczystości pogrzebowych Księdza prałata Kazimierza Hamerszmita : Mieszkańcy Suwałk pożegnali swego Ojca / M[arian] Salamon // Martyria. - 1996, nr 3, s. 16 Sewastianowicz, Grażyna Był numerem 22575 /Grażyna Sewastianowicz. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2012, nr 6, s. 10 Sikora, Jerzy Bóg mój i wszystko! : o śp. Ks. Kazimierzu Hamerszmicie / Jerzy Sikora // Słowo. Dziennik Katolicki. - 1996, nr 38, s. 7 73. Szósta rocznica śmierci ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / Jerzy Sikora // Martyria. - 2002, nr 3, s. 4 74. Śp. Ks. Prałat Kazimierz Aleksander Hamerszmit / Jerzy Sikora // Łomżyńskie Wiadomości Diecezjalne. - 1996, nr 1, s. 126-129 75. 76. 77. Suwalczanie Suwalczanie uczcili szóstą rocznicę śmierci ks. K. Hamerszmita // Tygodnik Suwalski. - 2002, nr 7, s. 15 Suwałki Suwałki żegnają swojego kapłana. Ks. Kazimierz Hamerszmit nie żyje // Gazeta Współczesna. - 1996, nr 26, s. 2 Sykulski, Jarema Kapłan modlitwy i konfesjonału... / Jarema Sykulski ; rozm. Jolanta Łaskowska. (Felieton). Fot. // Krajobrazy. - 2001, nr 6, s. 6-7
8 78. 79. 80. 81. 82. (SZA) Godny patron / (SZA). - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2012, nr 48, s. 3 Szynkowska, Bożenna Ks. Prałat Kazimierz Hamerszmit. Taki pozostał w sercach naszych / Bożenna Szynkowska // Tygodnik Suwalski. - 1998, nr 5, s. 12 Szypulska, Julia Droga do świętości : rozpoczął się proces zmierzający do beatyfikacji ks. Hamerszmita / Julia Szypulska. - Fot. // Gazeta Współczesna. - 2006, nr 26, s. 5 Szyszko, Agnieszka Dobry patron dla dobrej szkoły /Agnieszka Szyszko. - Fot. // Tygodnik Suwalski. - 2013, nr 6, s. 12, 13 Święcki, Władysław Homilia żałobna na pogrzebie Ks. Prałata K. Hamerszmita / Władysław Święcki // Martyria. - 1996, nr 3, s. 17-18 83. Wspomnienie o śp. Księdzu Prałacie Kazimierzu Hamerszmicie, zm. 5 lutego 1996 r. w Suwałkach / Władysław Święcki // Posłaniec Apostolski. - 2003, nr 9, s. 1, 2 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. (TK) Czy ksiądz Hamerszmit zostanie świętym? / (TK) // Kurier Poranny. - 2000, nr 43, s. 1 (tom) Ks. Kazimierz Hamerszmit coraz bliżej świętości / (tom) // Gazeta Współczesna. - 2010, nr 26, s. 2 Trzecia Trzecia rocznica śmierci śp. Ks. Prał. Kazimierza Hamerszmita // Martyria. - 1999, nr 3, s. 7 Tur, Krzysztof Tyrteusz sejneński - błogosławiony ksiądz Michał Piaszczyński / Krzysztof Tur. - Fot. // Almanach Sejneński. - (2002) [2003], nr 1, s. 384-387 Wielki Wielki Suwalczanin. Piąta rocznica śmierci ks. Kazimierza Hamerszmita // Tygodnik Suwalski. - 2001, nr 9, s. 4 (WYS) Potrzebny święty : Ełcka diecezja czeka na dowody potwierdzające świętość Kazimierza Hamerszmita / (WYS). - Fot. // Kurier Poranny. - 2006, nr 31, s. 8 Zawadzki, Jerzy Piąta rocznica śmierci Ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / Jerzy Zawadzki// Głos Serca. - 2001, nr 5, s. 3 91. Suwalski proboszcz / Jerzy Zawadzki // Kurier Poranny. - 1996, nr 256, s. 14 92. W trzecią rocznicę śmierci Ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita / Jerzy Zawadzki ; rozm. S. Mierzejek // Nasz Zwiastun. - 1999, nr 1, s. 5
9 93. 94. Zawistowski, T[adeusz] Homilia na szóstą rocznicę śmierci ks. Prałata Kazimierza Hamerszmita (fragmenty) / T[adeusz] Zawistowski // Martyria. - 2002, nr 3, s. 4 Zięba, Wojciech Wprowadzenie do Mszy św. Pogrzebowej Księdza Prałata Kazimierza Hamerszmita w Suwałkach dnia 8 lutego 1996 r. / Wojciech Zięba // Martyria. - 1996, nr 3, s. 16