NLIZ OŁCLNOŚCI ZSTOSOWNI SEKWENCYJNEGO LECZENI LMITRYNĄ (RERT RMNOR - SERVIER) U CHORYCH N RZEWLEKŁĄ, OBTURCYJNĄ CHOROBĘ ŁUC. COST-EFFECTIVENESS NLYSIS OF SEQUENTIL TRETMENT WITH LMITRINE BISMESYLTE (RMNOR - SERVIER) IN THE TIENTS WITH CHRONIC,OBSTRUCTIVE ULMONRY DISESE. Jaworski R 1, Czech M 1, achocki R 1, Corcaud S 2 1. Servier olska, Dział Naukowy; ul. Siea 75, 00-833 Warszawa 2. Les Laboratoires Servier; 27 Rue du ot - 92202 Neuilly sur Seie Cedex, Frace rezetowaa aaliza farmakoekoomicza została przeprowadzoa w oparciu o wyiki badaia kliiczego: "Effects of almitrie bismesylate o arterial blood gases i COD patiets with moderate hipoxaemia: a multicetre radomised, double blid, placebo cotrolled study" autorstwa: D. Górecka,. Śliwiński, G. ałasewicz, R. achocki, J. Zieliński ad the lmitrie Study Group. Ośrodkiem koordyującym badaie był Istytut Gruźlicy i Chorób łuc; ul. łocka 26, 01-138 Warszawa 1
STRESZCZENIE Celem aalizy była ocea opłacalości leczeia chorych a rzewlekłą Obturacyją Chorobę łuc dwumetylosulfoiaem almitryy (preparatem rmaor firmy Servier). Retrospektywa aaliza farmakoekoomicza została oparta a wyikach radomizowaego, kotrolowaego za pomocą placebo badaia kliiczego z podwójie ślepą próbą przeprowadzoego u 120 chorych z przewlekłą obturacyją chorobą płuc. Skuteczość kliiczą oceiao a podstawie zmiay ciśieia parcjalego tleu we krwi tęticzej mierzoej podczas oddychaia powietrzem atmosferyczym ao 2 w trakcie 12 miesięczego leczeia wykazao istotą statystyczie (p=0,003) poprawę w grupie leczoej preparatem rmaor w porówaiu do grupy placebo. Szczegółowa aaliza post hoc wykazała, że istota kliiczie poprawa utleowaia (ao 2 >5 mmhg) występowała u 30% chorych z ciężką postacią OCh. aliza kosztów uwzględiała medycze koszty bezpośredie: leczeia farmakologiczego, hospitalizacji, tleoterapii, badań i zabiegów dodatkowych. Koszty pośredie ze względu a charakterystykę badaej populacji ie zostały uwzględioe. Całkowity koszt a pacjeta a rok wyiósł 2 656 LN w grupie leczoej preparatem rmaor i był o 27 LN iższy iż w grupie placebo, dla której wyiósł 2 683 LN. Najistotiejsze oszczędości wykazao w przypadku kosztów hospitalizacji oraz tleoterapii, które były odpowiedio o 47,4% oraz 34,5% iższe w grupie leczoej preparatem rmaor w porówaiu z grupą placebo. Dokoaa z perspektywy systemu ochroy zdrowia ocea wpływu częściowej lub całkowitej refudacji preparatu rmaor a wysokość oszczędości wykazała, iż mogą oe kształtować się pomiędzy 93 LN a pacjeta a rok w przypadku całkowitej refudacji, a 531 LN a pacjeta a rok w przypadku uwzględieia 50% poziomu refudacji. Kalkulacje kosztowe w zestawieiu z rezultatami kliiczymi wskazują, że zastosowaie leczeia preparatem rmaor u chorych a zaawasowaą postać OCh staowi efektywą kosztowo alteratywę prowadzącą do poprawy kliiczej oraz optymalego wykorzystaia środków przezaczoych a leczeie z perspektywy społeczej oraz z puktu widzeia systemu ochroy zdrowia. SUMMRY The aim of the study was to assess cost-effectiveess of almitrie bismesylate (rmaor preparatio - Servier) i the treatmet of chroic obstructive pulmoary disease. retrospective approach was applied. Both costs ad cosequeces of the therapy i two groups of patiets (group treated with rmaor ad placebo group) were assessed. The pharmacoecoomic aalysis was based o the results of a cliical trial: "Effects of almitrie bismesylate o arterial blood gases i COD patiets with moderate hipoxaemia: a multicetre radomised, double blid, placebo cotrolled study". The effectiveess of the therapies was exemplified by sigificat chages i arterial oxyge partial pressure ( ao 2 ). The differeces o Visual alogue Scale for dyspoea were also measured. Results of the trial demostrated sigificat improvemet i ao 2 durig 12-moths treatmet with rmaor as compared to placebo group.dditioal post hoc aalysis demostrated that cliically sigificat improvemet i oxygeatio is observed i 30% of the patiets with severe COD. Direct medical costs cocerig: pharmacological treatmet, hospitalisatios, additioal examiatios ad oxyge therapy were idetified ad calculated. The total cost per patiet per year i rmaor group amouted to 2 656 LN ad was lower (-27 LN) tha i placebo group where it amouted to 2 683 LN per patiet, per year. The most importat differece i cost compoets cocered costs of hospitalisatios ad oxyge therapy which were 47,4% ad 34,5% lower i rmaor group tha i placebo group (calculatios were made from societal perspective). The third party payer perspective was also applied. Results of simulatio assumig possibility of partial, subtotal or total reimbursemet determied that savigs due to this procedure may vary from 93 LN per patiet per year i the case of total reimbursemet to 531 LN per patiet per year i the case of 50% reimbursemet. Cost calculatios together with cliical results determied treatmet with rmaor as a cost effective alterative which leads to cliical improvemet ad costitutes effective use of resources both from the broad societal perspective ad also third party payer perspective i the patiets with severe COD. 2
WSTĘ rzewlekła obturacyja choroba płuc (OCh) jest jedym z ajbardziej rozpowszechioych schorzeń układu oddechowego w populacji osób dorosłych w krajach wysoko rozwiiętych 1,2. Jedocześie jest oa jedą z ajczęstszych przyczy hospitalizacji, upośledzeia sprawości oraz śmiertelości pacjetów cierpiących a przewlekłe schorzeia układu oddechowego. Statystyki dotyczące częstości występowaia OCh są alarmujące. Około 11-16 milioów mieszkańców Staów Zjedoczoych cierpi z powodu tego schorzeia, a częstość występowaia owych przypadków zacząco wzrosła w ciągu ostatich lat 3-7. W Holadii liczbę przypadków OCh oszacowao a 314 tysięcy. rzyczyą zachorowaia w tym kraju w około 80-90% przypadków jest paleie tytoiu. rzyczyą pozostałych 10-20% przypadków są częste, awracające ifekcje układu oddechowego lub ie czyiki jak p. skażeie środowiska 8. OCh staowi bardzo poważe obciążeie dla społeczeństwa w związku z postępującym charakterem choroby oraz pogorszeiem jakości życia chorych, związaym z arastaiem trudości w oddychaiu. ociąga za sobą rówież zacze wydatki z budżetu przezaczoego a opiekę zdrowotą. Składają się a ie zarówo bezpośredie koszty medycze związae z leczeiem farmakologiczym, hospitalizacjami, wizytami lekarskimi jak rówież pośredie koszty dotyczące utraty produktywości. Dodatkowe koszty: opieki pielęgiarskiej, badań diagostyczych oraz trasportu są rówież przez iektórych autorów brae pod uwagę. Domiującą część kosztów w przypadku OCh, jak wykazao w badaiach, staowią koszty hospitalizacji oraz koszty leczeia farmakologiczego, podczas gdy wizyty lekarskie przedstawiają ajmiejszą część kosztów 2,8-10. Badaia farmakoekoomicze, prowadzoe w Szwecji już w latach 80 i 90-tych wskazują przede wszystkim a systematyczy, zaczący (44%) wzrost bezpośredich kosztów medyczych związaych z OCh 10. W Staach Zjedoczoych OCh jest przyczyą 2 milioów hospitalizacji roczie, co powoduje bezpośredie koszty medycze w wysokości 4,3 miliarda USD. Dodatkowe 2,9 miliarda pochłaiają w ciągu roku koszty pośredie związae z występowaiem tego schorzeia 11-13. 3
W Holadii całkowite koszty związae z OCh oszacowao a 346 ml USD roczie co staowi 1-3% całego budżetu przezaczoego a ochroę zdrowia w tym kraju. Roczy koszt leczeia jedego pacjeta z powodu OCh w Holadii wyosi 876 USD. Zaczą większość (57%) staowiły koszty hospitalizacji, 29% atomiast koszty leczeia farmakologiczego 8. Biorąc pod uwagę zaczący wpływ OCh a całość akładów przezaczaych a ochroę zdrowia, aspekty ekoomicze dotyczące tej choroby powiy stać się przedmiotem szczegółowych rozważań. Szczególie istote jest dążeie do redukcji kosztów związaych z hospitalizacją pacjetów oraz z koieczością długotermiowego, domowego leczeia tleem 2,14. rzeprowadzeie aalizy farmakoekoomiczej w oparciu o dae pochodzące z radomizowaego, kotrolowaego badaia kliiczego stwarza możliwość ocey zastosowaego schematu terapeutyczego pod kątem zarówo poprawy skuteczości leczeia jak rówież zmiejszeia kosztów pooszoych przez system opieki zdrowotej 2,11. CEL NLIZY Celem aalizy była ocea opłacalości sekwecyjego zastosowaia preparatu rmaor u chorych a rzewlekłą Obturacyją Chorobę łuc. Oceie poddae zostały koszty i efekty terapii w dwóch grupach pacjetów biorących udział w radomizowaym badaiu kliiczym. METODYK Retrospektywą aalizę farmakoekoomiczą oparto a wyikach radomizowaego, kotrolowaego za pomocą placebo badaia kliiczego z podwójie ślepą próbą przeprowadzoego u 120 chorych z przewlekłą obturacyją chorobą płuc. Badaie było prowadzoe w jedeastu ośrodkach a tereie olski. Charakterystykę populacji pacjetów biorących udział w badaiu kliiczym przedstawioo w tabeli 1. W aalizie farmakoekoomiczej uwzględioo dae kliicze dotyczące populacji pacjetów, którzy ukończyli badaie oraz pacjetów wyłączoych z badaia (łączie 49 pacjetów w grupie almitryy i 50 pacjetów w grupie placebo). Decyzję taką podjęto z powodu braku iformacji dotyczących leczeia dodatkowego, hospitalizacji oraz tleoterapii dla tej części pacjetów w populacji wszystkich pacjetów włączoych do badaia zgodie z kryteriami włączeia u których ie przeprowadzoo ai jedej ocey główego kryterium skuteczości w okresie leczeia (ie wykoao ai jedego badaia gazometryczego). 4
Grupa badaa Grupa kotrola Liczba % Liczba % łeć: Mężczyźi 46 80,7 55 94,8 Kobiety 11 19,3 3 5,2 Średia Mi Max SD Średia Mi Max SD Wiek [Lata] 62 45 71 6 62 40 71 7 Tab.1. Charakterystyka populacji pacjetów włączoych do badaia. orówywae schematy leczeia obejmowały: a) sekwecyje podawaie almitryy (preparat rmaor firmy Servier - Kod : R07, zarejestroway w olsce po raz pierwszy 22.02.1994) 100 mg a dobę w podzieloych dawkach b) podawaie placebo według idetyczego schematu. rzeprowadzoa ocea farmakoekoomicza jest aalizą efektywości kosztów przeprowadzoą z perspektywy społeczej. Koszty i efekty leczeia zostały przedstawioe w formie dyskusji, bez kalkulacji współczyika koszt-efektywość poieważ w grupie otrzymującej placebo ie obserwowao poprawy przy jedocześie wyższych kosztach w porówaiu z grupą otrzymującą rmaor. Dodatkowo przeprowadzoo rówież kalkulację obrazującą koszty i oszczędości oceiae z perspektywy systemu ochroy zdrowia, uwzględiającą wpływ częściowej lub całkowitej refudacji preparatu rmaor a wyiki tej kalkulacji. Dae dotyczące efektów leczeia pochodzące z badaia kliiczego, jak i całe badaie, zostało poddae aalizie statystyczej we fracuskim ośrodku Effi-Stat (36 rue Viviee 75002 aryż). Ze względu a porówaie z grupą placebo, dla parametrów o rozkładzie ormalym zastosowao jedostroy test Studeta. W przypadku skali ocey duszości zastosowao obustroy test Studeta. Dla potwierdzeia rezultatów użyto ieparametryczego testu (Ma-Whitey) z powodu braku rozkładu ormalego dla tego parametru. oieważ czas trwaia próby kliiczej ie przekraczał jedego roku, ai koszty ai efekty ie zostały poddae dyskotowaiu. Jako pukt końcowy w oceie farmakoekoomiczej miarę skuteczości kliiczej preparatu - przyjęto główe kryterium terapeutycze tj. zmiaę ciśieia parcjalego tleu w krwi tęticzej, mierzoą podczas oddychaia powietrzem atmosferyczym - ao 2. Uwzględioo rówież wpływ leczeia a poprawę komfortu życia pacjetów z OCh oceiaego za pomocą wizualej skali ocey duszości (Visual alogue Scale). 5
WYNIKI Wyiki badaia kliiczego rzedstawioe wyiki dotyczą stosowaia almitryy w wybraej grupie chorych a OCh z zaawasowaą chorobą oraz iewydolością oddechową. W grupie badaej (=49), otrzymującej aktywe leczeie preparatem rmaor stwierdzoo wzrost ao 2 o 0,50 ka 0,93 ka (3,75 mmhg 6,98 mmhg) w przeciwieństwie do grupy kotrolej (=50), w której obserwowao spadek ao 2 o 0,02 ka 0,90 ka. (0,15 mmhg 6,75 mmhg) Uzyskaa pomiędzy grupą kotrolą i grupą badaą różica 0,52 ka (3,90 mmhg) jest zamiea statystyczie (p = 0,003). Wyiki przedstawioo a ryc.1. Obserwowae różice są istote statystyczie, chociaż ie kliiczie. Szczegółowa post hoc aaliza wykazała, że istotą kliiczie poprawę utleowaia, (ΔaO 2 > 5 mmhg), obserwowao u 30% chorych a ciężką postać OCh z zaburzeiami wymiay gazowej. W tej grupie poprawa utleowaia wyosiła > 10 mmhg, atomiast u pozostałych chorych ie obserwowao istotych różic w porówaiu z grupą otrzymującą placebo. U chorych leczoych preparatem rmaor obserwowao zmiejszeie duszości o 4 pukty a skali VS w odróżieiu od grupy kotrolej, w której zaotowao wzrost trudości w oddychaiu o 3 pukty a skali VS. Zmiay te ie były istote statystyczie. Delta ao2 [ka] 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 RMNOR 0-0,1 1 LCEBO Leczeie Ryc.1. Zmiaa ciśieia parcjalego tleu we krwi tęticzej - ao 2 podczas oddychaia powietrzem atmosferyczym. Ocea kosztów Dokoao ocey kosztów związaych z leczeiem OCh w porówywaych grupach pacjetów. Do kalkulacji włączoo medycze koszty bezpośredie związae z leczeiem farmakologiczym, hospitalizacją, badaiami i zabiegami dodatkowymi oraz tleoterapią. 6
Bezpośredie koszty iemedycze oraz koszty iewymiere ie zostały uwzględioe ze względu a brak wiarygodych daych. Koszty pośredie, ze względu a charakterystykę badaej populacji (większość pacjetów ie była aktywa zawodowo) ie zostały włączoe do kalkulacji. Charakterystykę poszczególych grup kosztów przedstawioo w Tabelach 2 6. Grupa badaa Grupa kotrola Liczba hospitalizacji 5 9 Całkowita liczba di hospitalizacji 114 221 Średi liczba di hospitalizacji 22.8 24.5 Średi koszt jedej hospitalizacji [LN] 6 840 7 367 Całkowite koszty hospitalizacji [LN] 34 200 66 300 Średi koszt hospitalizacji a pacjeta/rok [LN] 695 1 326 Tab.2. Liczba, czas trwaia i koszty hospitalizacji. Grupa badaa Grupa kotrola Liczba pacjetów wymagających tleoterapii 8 7 Całkowita liczba di tleoterapii 84 137 Całkowite koszty tleoterapii [LN] 921 1465 Średi koszt tleoterapii a pacjeta/rok [LN] 19 29 Tab.3. Koszty tleoterapii Grupa badaa Grupa kotrola Liczba pacjetów otrzymujących leczeie farmakologicze 49 50 Koszty preparatu rmaor [LN] 46 027 0 Koszty pozostałych leków [LN] 48 546 62 522 Całkowite koszty leczeia farmakologiczego [LN] 94 573 62 522 Średi koszt leczeia farmakologiczego a pacjeta/rok [LN] 1 930 1 250 Tab.4. Koszty leczeia farmakologiczego Grupa badaa Grupa kotrola Liczba pacjetów korzystających z zabiegów 3 9 Całkowita liczba zabiegów 51 213 Średi koszt zabiegu [LN] 9 18 Całkowite koszty zabiegów [LN] 453 3854 Średi koszt zabiegów a pacjeta/rok [LN] 9 77 Tab.5. Koszty badań i zabiegów dodatkowych Grupa badaa Grupa kotrola Liczba pacjetów 49 50 Całkowite koszty leczeia [LN] 130 147 134 141 Średi koszt leczeia pacjeta/rok [LN] 2 656 2 683 Tab.6. Koszty całkowite erspektywa społecza. rzyjmując perspektywę społeczą obliczoo, że zastosowaie sekwecyjego leczeia preparatem rmaor pozwala a zmiejszeie kosztów związaych z koieczością stosowaia tleoterapii w trakcie hospitalizacji o 34,5% (11 LN/pacjeta/rok) w porówaiu z grupą kotrolą (Ryc.2). Obserwowao rówież zmiejszeie kosztów badań i zabiegów dodatkowych (auka oddychaia, porada psychologa, masaż, elektro-, hydro-, aroma-, 7
fizjoterapia) o 88,3%, czyli o 68 LN/pacjeta/rok (Ryc.3). Największe różice dotyczą jedak kosztów hospitalizacji, które w grupie badaej były iższe o 47,4%, co staowi oszczędości w wysokości 628 LN/pacjeta/rok w porówaiu z grupą kotrolą (Ryc.4). Uwzględiając dodatkowe koszty leczeia farmakologiczego, które w grupie badaej były wyższe o 680 LN/pacjeta/rok (Ryc.5) w końcowej kalkulacji wykazao, iż mimo to zarówo koszty całkowite, jak rówież koszty w przeliczeiu a jedego pacjeta w grupie badaej były iższe w porówaiu z grupą kotrolą. (Ryc.6,6B). Koszt/pacjeta/rok [LN] Koszt/pacjeta/rok [LN] 30 25-34.5% 29 80 70 77 20 19 60 50-88,3% 15 40 10 30 5 20 10 9 0 RMNOR LCEBO 0 RMNOR LCEBO Ryc.2: Koszty tleoterapii Ryc.3: Koszty badań i zabiegów dodatkowych Koszt [LN/pacjeta/rok] Koszt/pacjeta/rok [LN] 1 400 1 200 1 000 800 600 698-47.4% 1 326 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 1930 + 35.2% 1250 400 600 200 400 200 0 RMNOR LCEBO 0 RMNOR LCEBO Ryc. 4. Koszty hospitalizacji Ryc.5. Koszty leczeia farmakologiczego 8
Kalkulacja oszczędości w grupie badaej w stosuku do grupy kotrolej - perspektywa społecza. S H H TL TL B B h h LN / pacjeta / rok S oszczędości w grupie badaej w stosuku do grupy kotrolej liczba pacjetów w grupie kotrolej (placebo) liczba pacjetów w grupie badaej (almitrya) H całkowite koszty hospitalizacji w grupie kotrolej H całkowite koszty hospitalizacji w grupie badaej TL całkowite koszty tleoterapii w grupie kotrolej TL całkowite koszty tleoterapii w grupie badaej B całkowite koszty badań i zabiegów dodatkowych w grupie kotrolej B całkowite koszty badań i zabiegów dodatkowych w grupie badaej h całkowite koszty leczeia farmakologiczego w grupie kotrolej h całkowite koszty leczeia farmakologiczego w grupie badaej S H H TL TL B B h h B C D 66300 34200 1326 697,96 628,04 628LN 50 49 1465 921 B 29,30 18,80 10,50 11LN 50 49 3854 453 C 77,08 9,24 67,84 68LN 50 49 94573 62522 D 1930,06 1250,44 679,62 680LN 49 50 S = [628,04+10,50+67,84]-679,62 S = 26,76 S 27,00 LN / pacjeta /rok 9
Koszty [LN] Koszt/pacjeta/rok [LN] 135 000 130 000 125 000 120 000 115 000 110 000 105 000 100 000 130 147 RMNOR < 134 141 LCEBO 2 700 2 680 2 660 2 640 2 620 2 600 2 580 2 560 2 540 2 520 2 500 2 656 RMNOR < 2 683 LCEBO B Ryc.6. Oszczędości w grupie badaej w porówaiu z grupą kotrolą perspektywa społecza Kalkulacja kosztów i oszczędości z perspektywy systemu ochroy zdrowia. rzyjmując perspektywę systemu ochroy zdrowia uwzględioo jedyie koszty pooszoe przez te system. Wyłączoo tym samym z kalkulacji tę część kosztów, która staowi bezpośredie obciążeie pacjeta. owstałe w wypadku takiej kalkulacji różice w kosztach dotyczą w główej mierze leczeia farmakologiczego (Tab.7.). Grupa badaa Grupa kotrola Hospitalizacje 34 200 66 300 Tleoterapia 921 1 465 Leczeie farmakologicze 25 119 40 354 Badaia i zabiegi dodatkowe 453 3 854 Koszty całkowite 60 693 111 973 Tab.7: Kalkulacja kosztów z perspektywy systemu ochroy zdrowia. Tc S Tc 2239,46 1238,63 1000,83 1001LN Jak wyika z przeprowadzoej kalkulacji, oszczędości w grupie badaej wyiosły 1001 LN/pacjeta/rok w porówaiu z grupą placebo. Wyik, który uzyskao dotyczy sytuacji w której całkowity koszt preparatu rmaor, ie objętego refudacją, poosi pacjet. Wydaje się więc iteresujące, jaki wpływ a wartość oszczędości miałby fakt wprowadzeia tego preparatu a listę leków objętych częściową lub całkowitą refudacją. Wyiki takiej kalkulacji przedstawioo poiżej oraz a ryc.7. 10
Tc Tc S 5 50% 0, C ; S70 % 0, 7C Tc Tc Tc Tc ; S100 % 1C F C 1 DT S C 4,97189 939,33 939LN T 2 F S 2,50 30 F 12,6 2,50 31, 50LN S - oszczędości w grupie badaej względem grupy kotrolej LN/pacjeta/rok F - współczyik uwzględiający opłatę woszoą przez pacjeta (2,50 LN) - całkowity koszt w grupie badaej (rmaor ) - LN - całkowity koszt w grupie kotrolej (lacebo) - LN C - koszt leczeia preparatem rmaor - LN/pacjeta/rok D - dziey koszt terapii preparatem rmaor - LN T S - średia liczba di terapii preparatem rmaor w roku - liczba pacjetów w grupie badaej - liczba pacjetów w grupie kotrolej Oszczędości/pacjeta/rok [LN] Ref.0% 1001 Ref.50% 531 Ref. 70% 344 Ref.100% 93 Ryc.7: Wpływ refudacji a oszczędości w grupie badaej. aliza wrażliwości. Koszt preparatu rmaor rzeprowadzoo aalizę wrażliwości dotyczącą kosztu preparatu rmaor ze względu a jego domiujący udział w kosztach całkowitych w grupie badaej oraz ze względu a możliwość wpływu wysokości cey preparatu a iterpretację wyików aalizy. aliza wrażliwości dla kalkulacji dokoaych z perspektywy społeczej wykazała, że zmiaa cey preparatu rmaor w zakresie +/-20% wywiera iezaczy wpływ a wyiki aalizy opłacalości zastosowaia sekwecyjego leczeia tym preparatem (patrz tabela 8). Zwiększeie cey preparatu o 20% powoduje, że leczeie preparatem rmaor staje się alteratywą ieco bardziej kosztową przy większej skuteczości. Zmiejszeie cey 11
preparatu o 20% skutkuje ieco większymi oszczędościami przy większej skuteczości leczeia. Grupa LCEBO (L) Cea preparatu RMNOR ( - 20%) Cea preparatu RMNOR ( =100%) Cea preparatu RMNOR ( + 20%) Leczeie farmakologicze 62 522 85 405 94 573 103 834 Hospitalizacje 66 300 34 200 34 200 34 200 Tleoterapia 1 465 921 921 921 Badaia i zabiegi 3 854 453 453 453 Koszty całkowite 134 141 120 979 130 147 139 408 Koszty całkowite/pacjeta/rok 2 683 2 469 2 656 2 845 Oszczędości 214 27-162 Oszczędości (%) 9,8% 3,0% - 3,9% lteratywa porówawcza lteratywa bardziej skutecza i miej kosztowa lteratywa bardziej skutecza i miej kosztowa Tab.8. Wyiki kalkulacji dla aalizy wrażliwości w oparciu o zmiaę cey preparatu rmaor (+/-20%) perspektywa społecza. lteratywa bardziej skutecza i bardziej kosztowa OSZCZĘDNOŚCI 1,400 1,200 1,000 800 600 400 200 - -200-20% =100% +20% +30% +40% +50-400 -600 STRTY Ryc. 8. Wyiki kalkulacji dla aalizy wrażliwości w oparciu o zmiaę cey preparatu rmaor perspektywa systemu ochroy zdrowia. Modyfikacja cey zastosowaego preparatu w zakresie +/- 20% ie wpływa w sposób zdecydoway a iterpretację wyików aalizy dokoaej z perspektywy systemu ochroy zdrowia. Symulacja polegająca a podwyższeiu cey preparatu od 20% do 50% wskazuje, iż oszczędości maleją wprost proporcjoalie do wzrostu cey. Mimo to jedak, udowodioo zaczącą przewagę oszczędości ad stratami w szerokim zakresie ceowym, iezależie od stopia refudacji. Graice opłacalości w zależości od stopia refudacji przedstawioo a ryciie 8. Refudacja 0% Refudacja 50% Refudacja 70% Refudacja 100% 12
Koszty hospitalizacji Zbadao rówież wpływ zmiay wysokości kosztu osobodia opieki szpitalej (w zakresie +/- 20%) a wartość oszczędości w grupie badaej w porówaiu z grupą kotrolą. Koszt jedostkowy osobodia opieki szpitalej Koszty całkowite opieki szpitalej Koszty całkowite Koszty całkowite/pacjeta/rok C 80% C 90% C 100% C 110% C 120% 240 270 300 330 360 RMNOR 27 360 30 780 34 200 37 620 41 040 LCEBO 53 040 59 670 66 300 72 930 79 560 RMNOR 123 307 126 727 130 147 133 567 136 987 LCEBO 120 881 127 511 134 141 140 771 147 401 RMNOR 2 516 2 586 2 656 2 726 2 796 LCEBO 2 418 2 550 2 683 2 815 2 948 Oszczędości = - - 99-36 27 90 152 Tab.9. Wyiki kalkulacji dla aalizy wrażliwości w oparciu o zmiaę kosztu osobodia opieki szpitalej (+/-20%) perspektywa społecza. Koszt jedostkowy osobodia opieki szpitalej Koszty całkowite Koszty całkowite/pacjeta/rok Oszczędości = - C 80% C 90% C 100% C 110% C 120% 240 270 300 330 360 RMNOR 53 853 57 273 60 693 64 113 67 533 LCEBO 98 713 105 343 111 973 118 603 125 233 RMNOR 1 099 1 169 1 239 1 308 1 378 LCEBO 1 974 2 107 2 239 2 372 2 505 Refud. 0% 875 938 1 001 1 064 1 126 Refud. 50% 406 468 531 594 657 Refud. 70% 218 280 343 406 469 Refud. 100% - 33 30 93 156 219 Tab.10. Wyiki kalkulacji dla aalizy wrażliwości w oparciu o zmiaę kosztu osobodia opieki szpitalej (+/-20%) perspektywa systemu ochroy zdrowia. rzeprowadzoa aaliza wrażliwości wykazała, że zmiaa kosztu jedostkowego osobodia hospitalizacji w zakresie +/- 20% ie wpływa a końcowy wyik aalizy dokoaej z perspektywy systemu ochroy zdrowia. Natomiast w przypadku aalizy prowadzoej z perspektywy społeczej obiżeie o 10-20% kosztu jedostkowego tego parametru (założeie przeszacowaia wartości) mogłoby wpłyąć a końcowy wyik kalkulacji kosztów oraz sposób iterpretacji opłacalości leczeia przy zastosowaiu preparatu rmaor. Otrzymae wyiki przedstawioo w tabeli 9 dla kalkulacji dokoaych z perspektywy społeczej oraz w tabeli 10 dla kalkulacji z perspektywy systemu ochroy zdrowia. DYSKUSJ Wyiki przeprowadzoej kalkulacji wykazują, iż leczeie preparatem rmaor może powodować powstawaie zaczych oszczędości z puktu widzeia systemu opieki zdrowotej. Zwiększeie poziomu refudacji może jedak pociągać za sobą wzrost wydatków związaych z zastosowaiem preparatu, którego ta refudacja dotyczy. Zjawisko takie osi azwę moralego hazardu, poieważ ie moża dokładie przewidzieć 13
globalych kosekwecji ekoomiczych takiego postępowaia. Moża jedak z dużym prawdopodobieństwem przyjąć założeie, że objęcie preparatu refudacją zwiększy jego dostępość dla pacjetów, a tym samym zmaksymalizuje potecjale oszczędości dla systemu opieki zdrowotej oraz społeczeństwa. otwierdza to fakt, iż rówież wtedy gdy preparat rmaor zostałby objęty całkowitą refudacją, adal pozostaie kosztowo efektywą alteratywą terapeutyczą, pozwalającą zaoszczędzić roczie a leczeiu jedego pacjeta 93 LN. Kocepcja efektywości kosztowej rowadząc oceę farmakoekoomiczą alteratywych sposobów postępowaia terapeutyczego, z dowolej perspektywy, uwzględiamy zarówo różicę w skuteczości kliiczej każdego z ich jak i różicę w pooszoych kosztach. Jeżeli umieścimy różicę w kosztach a osi rzędych a różicę w efektywości a osi odciętych to otrzymamy układ obrazujący zależości pomiędzy kosztami i efektami leczeia - segmety I-IV, w stosuku do sposobu postępowaia staowiącego pukt odiesieia - pukt O (Ryc.9). lteratywa miej efektywa i bardziej kosztowa RÓŻNIC W KOSZH + lteratywa bardziej efektywa i bardziej kosztowa lteratywa miej efektywa i bardziej kosztowa RÓŻNIC W KOSZH + lteratywa bardziej efektywa i bardziej kosztowa - lteratywa miej efektywa i miej kosztowa III IV - O I II + RÓŻNIC W EFEKTYWNOŚCI lteratywa bardziej efektywa i miej kosztowa Ryc. 9: Układ kosztów i efektów w aalizie farmakoekoomiczej kocepcja efektywości ekoomiczej.(zaadaptowao z książki: Methods for the Ecoomic Evaluatio of Health Care rogrammes M.F. Drummod, B. O Brie, G.L. Stoddart, G.W. Torrace. Secod Editio 1999 Rozpatrując wyik kalkulacji farmakoekoomiczej mieszczący się w I lub IV segmecie układu ależy wziąć pod uwagę kalkulację współczyika koszt-efektywość, obrazującego proporcję odpowiedio pomiędzy: zwiększoymi akładami dającymi lepszy efekt lub gorszymi efektami przy jedoczesej redukcji kosztów. W przypadku alteratywy IV ależy jedak ostrożie formułować wioski biorąc pod uwagę aspekt etyczy, który ie zawsze pozwala zaakceptować sytuację wiążącą się ze zmiejszoą skuteczością leczeia. RÓŻNIC W EFEKTYWNOŚCI Wyik zawierający się w segmecie III wskazuje a sytuację, w której oceiaa alteratywa jest miej skutecza, a jedocześie geeruje większe koszty. Zarówo z ekoomiczego, jak - lteratywa miej efektywa i miej kosztowa III IV - O I II + Sekwecyje leczeie preparatem RMNOR 14
rówież kliiczego puktu widzeia alteratywę taką możemy odrzucić, uzając ją za ieefektywą kosztowo, bez koieczości dokoywaia dodatkowych kalkulacji. Wyik kalkulacji pozostający w segmecie II jest rówie łatwy do iterpretacji. lteratywa zapewiająca lepsze efekty, przy jedoczesej redukcji kosztów, jest z całą pewością efektywa kosztowo. Rozpatrując wyik aalizy z perspektywy społeczej efekty kliicze i ekoomicze zastosowaia sekwecyjego leczeia preparatem rmaor pozwalają a umieszczeie wyiku ocey farmakoekoomiczej tego sposobu leczeia w II segmecie bez koieczości kalkulacji współczyika koszt-efektywość. Należy rówież podkreślić, że przeprowadzoa aaliza dotyczy chorych a zaawasowaą postać OCh w okresie iewydolości oddychaia. Dlatego też uzyskaych wyików ie moża przeieść a wszystkich chorych a OCh. WNIOSKI: rzeprowadzoa aaliza opłacalości zastosowaia sekwecyjego leczeia preparatem rmaor u chorych a rzewlekłą Obturacyją Chorobę łuc wykazała, że zastosowaie tego sposobu leczeia zapewia poprawę wymiay gazowej u chorych a zaawasowaą postać OCh w okresie iewydolości oddychaia. oprawa ta dotyczy 30% chorych leczoych preparatem rmaor. Zgodie z podstawami teorii farmakoekoomiczej, moża więc uzać, że leczeie pacjetów cierpiących a zaawasowaą postać OCh za pomocą preparatu rmaor, jest efektywym kosztowo sposobem wykorzystaia środków przezaczoych a leczeie ie tylko ze społeczego puktu widzeia, ale przede wszystkim z perspektywy systemu opieki zdrowotej. Szczególie istotą rolę, zarówo z kliiczego jak i ekoomiczego puktu widzeia, odgrywa w tym wypadku zmiejszeie liczby i czasu, a tym samym kosztów hospitalizacji, które staowią zacze obciążeie zarówo dla systemu opieki zdrowotej, jak i całego społeczeństwa. 15
IŚMIENNICTWO: 1. merica Thoracic Society. Medical Sectio of the merica Lug ssociatio. Stadards for the diagosis ad care of patiets witch chroic obstructive pulmoary disease (COD). m J Resp Crit Care Med 1995; 152: S78-S121 2. Carter R, Blevis W, Stocks J, et al. Cost ad quality issues related to the maagemet of COD. Semiars i Respiratory ad Critical Care Medicie 1999; 3: 199-212. 3. Cetres for Disease Cotrol. Deaths due to chroic obstructive pulmoary disease ad allied coditios. MMWR 1986; 35: 507-10 4. Higgis M W, Keller J B. Treds i COD morbidity ad mortality i Tecumseh Michiga. m Rev Resp Dis 1989; 140: S42-S48 5. Natioal Cetre for Health Statistics. Curret Estimates from the Natioal Health Iterview Survey. Vital ad Health Statistics 1993; 10: 95-1581 6. Natioal Cetre for Health Statistics. Natioal Heart Lug ad Blood Istitute, Bethesda. Te-year review ad 5-year pla. NIH publicatio 1982; 3: 84-2358 7. US Govermet Task Force. Epidemiology of respiratory diseases: task force report o state of kowledge, problems ad eeds. US Departmet of Health, Educatio ad Welfare. Natioal Istitute of Health, Bethesda. NIH publicatio 1980; 81-20193 8. Rutte-va Mölke MMH, ostma MJ, Joore M, et al. Curret ad future medical costs of asthma ad chroic obstructive pulmoary disease i the Netherlads. Respir Med 1999; 93: 779-87 9. Krah MD, Berka C, Lagloid, Detsky S. Direct ad idirect costs of asthma i Caada. Ca Med. ssoc J 1996; 154: 821-31 10. Löfdahl C G. Cost developmet of obstructive airway disease i Swede. Eur Respir Rev 1996; 35: 113-15 11. (11)Kog GK, Belma MJ, Weigarte S. Reducig legth of stay for patiets hospitalised with exacerbatio of COD by usig a practice guidelie. CHEST 1997; 111: 89-94 12. Murata GH, Gorby MS, Chick TW, et al. Use of emergecy medical services by patiets with decompesated obstructive lug disease. Emerg. Med 1989; 18: 501-6 13. Statistics from the HCU-3 Natiowide Ipatiet Sample for 1994: Diagosis-Related Groups. http://www.ahcpr.gov/data/93drga htm oymous 1998; 1-10 14. Mushli L, Black E R, Coolly C, et al. The ecessary legth of hospital stay for chroic obstructive pulmoary disease. JM 1991; 266: 80-83 15. Górecka D, Śliwiński, ałasewicz G, achocki R, Zieliński J ad lmitrie Study Group. Effects of almitrie bismesylate o arterial blood gases i COD patiets with moderate hipoxaemia: a multicetre radomised, double blid, placebo cotrolled study. Respiratio. I press. 16