Data sporządzenia 08.06.2006 Data aktualizacji 31.08.2007 Data kolejnej aktualizacji 08.07.2008 Data kolejnej aktualizacji 06.01.2009 1. IDENTYFIKACJA PREPARATU, IDENTYFIKACJA PRODUCENTA Identyfikacja preparatu nazwa handlowa Zastosowanie preparatu zastosowanie Identyfikacja producenta nazwa/adres Komórka odpowiedzialna TYTAN PROFESSIONAL Biała zaprawa klejowo-szpachlowa EOS do przyklejania styropianu i zatapiania siatki Zaprawa przeznaczona do przyklejania płyt styropianowych oraz wykonywania warstwy zbrojnej poprzez zatapianie siatki w bezspoinowych systemach ociepleń EOS SELENA S.A. Ul. Wyścigowa 56E 53-012 Wrocław mpolak@selena.pl numer telefonu 071/ 78 38 301 numer faksu 071/ 78 38 300 Telefon alarmowy 0 801 350 500 (czynna w godzinach 8-16) 2. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Klasyfikacja produktu zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2007 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. nr 174 z 2007r., poz. 1222). Produkt jest zaklasyfikowany jako preparat niebezpieczny: Xi -Substancja draŝniąca. Długotrwale obciąŝenia wynikające z wdychania pyłu mogą być szkodliwe dla zdrowia. R37/38 Działa draŝniąco na drogi oddechowe i skórę. R41 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu Zawartość chromu (VI) produkt obojętny jeŝeli chodzi o chrom, gdyŝ w produkcji cementu białego nie uŝywa się surowców chromopochodnych. Strona 1 z 9
3. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Charakterystyka chemiczna Zawiera cement portlandzki i wypełniaczy mineralne. Niebezpieczne składniki Nazwa substancji Nr CAS StęŜ. % Zwroty R Klasyfikacja Nr EINECS 1. Klinkier cementu 65997-13-27 37/38 Xi 266-043-4 portlandzkiego 15-1 41 43 2. Wodorotlenek wapnia 1305-62- 0 8-10 37/38 41 Xi 215-137-3 Do klasyfikacji przyjęto rzeczywistą zawartość składników niebezpiecznych 4. PIERWSZA POMOC NaleŜy przestrzegać uwag dotyczących bezpieczeństwa i uŝytkowania zamieszczonych na etykiecie. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów wezwać lekarza lub odwieźć poszkodowanego do szpitala, pokazać opakowanie lub etykietę. Układ oddechowy Wynieść poszkodowanego na świeŝe powietrze, zapewnić spokój. Wyprowadzić ludzi z obszaru zapylonego. JeŜeli wystąpią trudności w oddychaniu, natychmiast wezwać pomoc lekarską. Kontakt ze skórą Przemyć zanieczyszczoną skórę duŝą ilością wody. Zdjąć zanieczyszczoną odzieŝ. JeŜeli wystąpią objawy podraŝnienia, zwrócić się o pomoc medyczną. Kontakt z okiem Usunąć soczewki kontaktowe, dokładnie płukać duŝą ilością wody przez 15 minut. JeŜeli występują objawy podraŝnienia, zapewnić pomoc medyczną. SpoŜycie Nie powodować wymiotów. SpoŜycie moŝe być przyczyną zaczopowania przewodu pokarmowego. Nie podawać poszkodowanemu wody do wypicia, gdyŝ preparat ulega stwardnieniu w wilgotnym środowisku przewodu pokarmowego. Zwrócić się o pomoc medyczną. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Preparat nie jest palny Odpowiednie środki gaśnicze Zabiegi gaszenia ognia dostosować do warunków otoczenia i przyczyny poŝaru. Środki gaśnicze, których nie wolno uŝywać ze względów bezpieczeństwa Strona 2 z 9
Brak specjalnych przeciwwskazań. Specjalne zagroŝenia Nie istnieje Ŝadne szczególne zagroŝenie związane z właściwościami samego preparatu, produktów spalania, lub powstających gazów. Specjalne wyposaŝenie ochronne dla straŝaków Dostosowane do przyczyny poŝaru. Dalsze zalecenia Woda skaŝona środkami gaśniczymi musi być usuwana jako odpad niebezpieczny. Zawiadomić otoczenie o poŝarze. Usunąć z obszaru zagroŝenia wszystkie osoby niebiorące udziału w likwidowaniu poŝaru. Powiadomić Państwową StraŜ PoŜarną, a w razie konieczności takŝe Policję Państwową, najbliŝsze władze terenowe i najbliŝszą jednostkę Ratownictwa Chemicznego. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Indywidualne środki ostroŝności Unikać wdychania pyłu, kontaktu z oczami i skóra. Środki ostroŝności w zakresie ochrony środowiska Zapobiec przeniknięciu do kanalizacji, rowów i piwnic. Metody oczyszczania Usunąć mechanicznie unikając przy tym zapylenia. Zadbać o wystarczającą wentylacje. W odpowiednich pojemnikach dostarczyć do punktu utylizacji. Stwardniały pod wpływem wilgoci produkt moŝna tratować jako gruz budowlany. 7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE Sposób obchodzenia się: Podczas przenoszenia unikać wzbijania pyłu. Wskazówki dla bezpiecznego uŝytkowania: Składować w dobrze zabezpieczonych opakowaniach w chłodnych i suchych warunkach. Nie dopuszczać dzieci do kontaktu z materiałem. Zadbać o szczelne zamkniecie pojemników. W miejscu pracy nie przechowywać Ŝywności. Zadbać o dobry nawiew /odsysanie w miejscu pracy. Wskazówki dla ochrony przeciwpoŝarowej i przeciwwybuchowej: Nie są potrzebne szczególne zabiegi. Składowanie: Wymagania w stosunku do pomieszczeń magazynowych i zbiorników: Chronić przed wpływem wody i wilgoci. Produkt ulega nieodwracalnemu stwardnieniu pod wpływem wilgoci. Strona 3 z 9
Przechowywać w chłodnym miejscu Wskazówki odnośnie wspólnego składowania: Przechowywać zgodnie z przepisami odnośnie materiałów chemicznych. Dalsze wskazówki odnośnie warunków składowania: Nie przechowywać w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Kontrola naraŝenia: Zapewnić właściwą wentylację pomieszczenia podczas pracy z preparatem, oraz środki ochrony indywidualnej. Składniki wraz z kontrolowanymi wartościami granicznymi zaleŝnymi od miejsca Wartości graniczne naraŝenia NDS i NDSCh pył cementu całkowity NDS - 6 mg/m 3 Pył cementu respirabilny NDS -2 mg/m 3 Rozporządzenie Ministra pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU 2002 nr 217 poz 1833) wraz z późniejszymi zmianami. Monitoring: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy (DzU 2005 nr 73 poz 645) Ogólne środki ochrony i higieny: Stosować typowe działania ochronne obowiązujące dla pracy z chemikaliami. Trzymać z dala od środków spoŝywczych napojów i pasz. Zanieczyszczona odzieŝ oczyścić przez odessanie, nie przedmuchiwać ani nie szczotkować. Podczas pracy nie jeść, nie pić, nie palić. Po pracy i przed przerwa zadbać o dokładne oczyszczenie skóry. Po pracy stosować środki pielęgnujące skórę (krem natłuszczający). Unikać kontaktu z oczami i skóra. Zabrudzone ubrania ochronne naleŝy zmienić na czyste. Myć ręce przed przerwami i po zakończeniu pracy. Unikać styczności z oczami i skóra. Ochrona dróg oddechowych: W wypadku przekroczenia stęŝeń dopuszczalnych: np. maska pełna z filtrem przeciwpyłowym P2 lub maska przeciwpyłowa. Ochrona rąk: Rękawice ochronne tekstylne przy przenoszeniu zapakowanego produktu, rękawice z gumy lub innego nieprzepuszczalnego materiału (czas przebicia powyŝej 480 min zgodnie z PN- EN 375)- podczas pracy z produktem po dodaniu wody. Stosować kremy ochronne do rąk. Wszystkie odkryte części ciała chronić tłustym kremem ochronnym. Ochrona oczu: Przy przepakowywaniu i innych czynnościach z duŝym zapyleniem stosować dobrze przylegające okulary ochronne. Strona 4 z 9
Ochrona ciała: Stosować pyłoszczelna odzieŝ ochronna z długimi rękawami. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Wygląd Kolor Zapach Temperatura wrzenia / zakres Temperatura topnienia Temperatura zapłonu Temperatura samozapłonu Właściwości wybuchowe Właściwości utleniające CięŜar nasypowy (kg/dm 3 ) Rozpuszczalność w wodzie Ciało stałe Biały Bez zapachu Nie jest określona Nie jest określona Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy nie dotyczy ok.1,35 Mieszalny 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Warunki i materiały, których naleŝy unikać: Unikać zawilgocenia- preparat ulega stwardnieniu Rozkład termiczny/ warunki, których naleŝy unikać: Brak rozkładu przy uŝyciu zgodnym z przeznaczeniem. Reakcje niebezpieczne: Reakcje niebezpieczne nie są znane. Niebezpieczne produkty rozkładu: Nieznane przy aplikacji zgodnej z zaleceniami 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Informacje ogólne: Preparat zmieszany z wodą wykazuje odczyn alkaliczny. Drogi naraŝenia: Drogi oddechowe: Pył moŝe podraŝniać gardło, układ oddechowy i powodować kaszel. Częste wdychanie pyłu przez dłuŝszy okres czasu zwiększa ryzyko rozwoju chorób płuc. Droga pokarmowa: MoŜe wystąpić podraŝnienie ust, gardła i Ŝołądka Skóra: Pyły produktu oraz produkt zmieszany z woda podraŝniają skórę, mogą wywołać reakcje alergiczną Oczy: Pyły preparatu oraz preparat zmieszany z woda podraŝniają oczy. Strona 5 z 9
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Ekotoksyczność: Efekty ekotoksyczne są moŝliwe tylko w przypadku rozsypania większych ilości produktu, w szczególności po kontakcie z wodą moŝe nastąpić wzrost wartości ph. Mobilność: Nie jest mobilny. Trwałość rozkładu: Nie ulega biodegradacji, większość składników preparatu to związki mineralne pochodzenia naturalnego. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Bezpieczne obchodzenie się z odpadami: Stałe odpady i stwardniały produkt moŝna traktować jako gruz budowlany. Wywóz do miejsc składowania po uzgodnieniu z właściwym urzędem. Przestrzegać przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz.U. Nr 62 poz 628 2001 wraz z późniejszymi zmianami. Obchodzenie się z odpadami opakowaniowymi: Dokładnie opróŝnione opakowania naleŝy przekazać do uprawnionego odbiorcy odpadów. Opakowania z pozostałościami produktu muszą być utylizowane jak produkt. Kod odpadu: Produkt 10 13 80 Opakowanie 15 01 01 - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 z 2001 r. i Dz.U. Nr 100, poz. 1085 z 2001 r.) z późniejszymi zmianami Dz.U. Nr 7, poz. 78 z 2003r.) - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206); 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Informacje ogólne: Przestrzegać przepisów Ustawy z dnia 28 października 2002 o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (DzU 2002 nr 199 poz 1671)wraz z późniejszymi zmianami Transport preparatu niebezpiecznego: Produkt transportowany w oryginalnych opakowaniach nie stwarza zagroŝenia podczas transportu. Nie wymaga szczególnego traktowania ani oznakowania w myśl obowiązujących przepisów transportowych 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Znak: Xi - draŝniący Zwroty zagroŝenia R: R37/38 Działa draŝniąco na drogi oddechowe i skórę. Strona 6 z 9
R41 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu Xi - draŝniący Zwroty bezpieczeństwa S: S2 Chronić przed dziećmi S 22 Nie wdychać pyłu S 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza S 37/39 Nosić odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy S46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza pokaŝ opakowanie lub etykietę Zawiera cement Inne przepisy dotyczące ochrony ludzi lub środowiska Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. Dz. U. nr 11 z 2001 r., poz. 84, z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 201., poz. 1674) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 13 listopada 2007r. w sprawie karty charakterystyki (Dz. U. z 2007r., Nr 215, poz. 1588) Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2007 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. nr 174 z 2007r., poz. 1222). Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. nr 260, poz. 2595) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania naleŝy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i w wyczuwalne dotykiem ostrzeŝenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140 z 3 września 2002 r., poz. 1174) z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu dokonywania oceny ryzyka dla zdrowia człowieka i dla środowiska stwarzanego przez substancje nowe (Dz. U. Nr 16, poz. 138) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jednolity: Dz. U. nr 21 z 1998 r., poz. 94; z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 11 czerwca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz. U. nr 91., poz. 8114. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Dz. U. nr 92 z 1992 r., poz. 460 ze zm. Dz. U. nr 102 z 1995 r., poz. 5075. Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r o zmianie ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 141, poz. 1184) Oświadczenie Rządowe z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie wejścia w Ŝycie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. Dz. U. nr 178 z 2005 r., poz. 14817. Strona 7 z 9
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych. Dz. U. nr 57 z 1999 r., poz. 608 (zm. Dz. U. nr 14 z 2001 r., poz. 141) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. nr 62 z 2001 r., poz. 628 z późniejszymi zmianami) wraz z Rozporządzeniami Ministra Środowiska (Dz. U. nr 152 z 2001 r., poz. 1735-1737) (patrz pkt.13) Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Dz. U. nr 11., poz. 97 (patrz pkt.13) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. Dz. U. nr 112 z 2001 r., poz. 1206 (patrz pkt.13) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie wymagań zasadniczych dla środków ochrony indywidualnej. Dz. U. nr 259/2005., poz. 2173 (patrz pkt.8) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. Dz. U. nr 69 z 1996 r., poz. 332, wraz z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi. Dz. U. nr 166 z 1991 r., poz. 503 z późniejszymi zmianami (patrz pkt.12) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych. Dz. U. nr 136/2006 poz. 964 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. nr 87/2002, poz. 796) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz. U. nr 86 z 1996 r., poz. 394ze zm Dz.U. nr 21/2003 poz 180 z późniejszymi zmianami (patrz pkt.8) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 października 2005 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 212 2005 r., poz. 1769- z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 września 1996 r. w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo naraŝonych na te czynniki. Dz. U. nr 121 z 1996 r., poz 571, ze zm. Dz. U. nr 36 z 2003 r., poz. 314 (patrz pkt.11) Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak równieŝ dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (sprostowanie Dz.U. L 136 z 29.5.2007) 16. INNE INFORMACJE Strona 8 z 9
Treść zwrotów R: R37/38 Działa draŝniąco na drogi oddechowe i skórę. R41 Ryzyko powaŝnego uszkodzenia oczu Uwaga Przedstawione informacje są podane w dobrej wierze, dokładnie i zgodnie ze stanem naszej wiedzy na dzień sporządzania niniejszej karty. Zwracamy uwagę, Ŝe zawarte informacje nie zwalniają uŝytkowników od obowiązku sprawdzenia czy opisany produkt jest odpowiedni do indywidualnych potrzeb oraz czy wymienione środki bezpieczeństwa i porady są odpowiednie do konkretnych zastosowań i sytuacji. Obowiązkiem uŝytkownika jest bezpieczne obchodzenie się z produktem oraz przestrzeganie wszelkich stosowanych przepisów i praw dotyczących wykorzystania produktu w jego działalności. Firma nie bierze odpowiedzialności za jakiekolwiek obraŝenia, straty lub szkody wynikające z nieprzestrzegania zasad bezpieczeństwa i innych zaleceń zawartych w niniejszej karcie lub jakichkolwiek innych zagroŝeń wynikających z samej natury materiału, ani teŝ związanych z niestandardowym wykorzystaniem produktu. Strona 9 z 9