Warszawa, 7 listopada 2008 r. Pozytywne impulsy dla kultury Więcej pieniędzy na projekty dla organizacji pozarządowych, wspieranie finansowe wydarzeń kulturalnych w perspektywie wieloletniej, realizacja projektów o międzynarodowym zasięgu to bilans ostatnich dwóch lat w stołecznej kulturze. W latach 2007-2008 warszawski ratusz wydał 378 mln zł na kulturę. Warszawska oferta kulturalna wzbogaciła się między innymi o reaktywowane Warszawskie Spotkania Teatralne (organizację powierzono Instytutowi Teatralnemu) oraz nowy festiwal teatralny, przygotowany przez Teatr Dramatyczny (autorski projekt Pawła Miśkiewicza Warszawa Centralna Stygmaty ciała ). Oprócz organizacji prestiŝowych wydarzeń kulturalnych, w Warszawie przeprowadzono szereg zmian systemowych, pozwalających na lepsze zarządzanie placówkami kultury, stymulowanie projektów artystycznych i wzbogacenie oferty kulturalnej w mieście. Lepsza współpraca z organizacjami pozarządowymi Warszawa, jako pierwszy samorząd w Polsce, w 2007 r. wprowadziła moŝliwość zawierania umów wieloletnich (konkursy trzyletnie) na projekty artystyczne realizowane przez organizacje pozarządowe. Wprowadzone rozwiązanie uwzględnia oczekiwania środowiska, zwiększa efektywność wydatkowania środków, a planowanie w dłuŝszej perspektywie zapewnia moŝliwość realizacji wybitnych przedsięwzięć i tworzenie wydarzeń na trwałe wpisujących się w kalendarz imprez kulturalnych Warszawy. W tym trybie moŝliwa jest realizacja największych i najbardziej znaczących festiwali o zasięgu ogólnopolskim oraz międzynarodowym, takich jak: Warsaw Summer Jazz Days, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień, Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena. W 2008 r. rozstrzygnięto konkursy zapewniające finansowanie wydarzeń kulturalnych w latach 2008-2010 w trzech kategoriach: realizacja prestiŝowych festiwali i przeglądów artystycznych, o zasięgu międzynarodowym i ogólnopolskim, podkreślających stołeczną funkcję Warszawy. W trzech kolejnych latach na realizację tego typu projektów Warszawa przeznaczy ok. 10 mln zł. Dzięki temu moŝliwa będzie organizacja takich wydarzeń jak na przykład: Warszawski Międzynarodowy Festiwal Filmowy, Festiwal Kultury śydowskiej Warszawa Singera. upowszechnienie twórczości artystycznej, wspieranie teatrów nieinstytucjonalnych, działań muzycznych oraz innych przedsięwzięć artystycznych. W kolejnych latach dofinansowanie tego typu projektów wyniesie ok. 2 mln zł rocznie. Pieniądze na realizację projektów otrzymały między innymi: Fundacja Krystyny Jandy Na Rzecz Kultury (produkcja spektakli Teatru Polonia w trzyletnim repertuarze), Sztuka Dialogu Fundacja Tadeusza 1
Słobodzianka na Rzecz Rozwoju Teatru i Dramatu (Laboratorium Dramatu), Stowarzyszenie Druga Strefa (11 premier teatralnych). Promocja wydarzeń kulturalnych poprzez zintegrowany system informacji kulturalnej. Urząd Miasta przeznaczy na ten cel od 500 tys. w 2008 r. do 600 tys. zł w 2010. W wyniku konkursu zapewniono finansowanie: Fundacji Promocji oraz Upowszechniania Kultury i Sztuki TIK Sanus (telefoniczny informator kulturalny), Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana (Notes.Na.6 tygodni). Sukcesywnie wzrastają nakłady finansowe na współpracę z organizacjami pozarządowymi w dziedzinie kultury. W budŝecie Warszawy w 2007 r. przeznaczono na ten cel 10,2%, czyli 16,8 mln złotych. W 2008 roku było to juŝ 12,5%, czyli 26,4 mln złotych, a w 2009 roku w budŝecie zarezerwowane zostało 14,2%, czyli 30,2 mln złotych. Dobrym przykładem udanej współpracy pomiędzy Warszawą, sektorem prywatnym i organizacjami pozarządowymi jest cykl imprez kulturalnych i realizacja programu edukacyjno-artystycznego w Koneserze na Pradze (Lato Konesera). Zmiany w placówkach kulturalnych Ostatnie dwa lata to okres istotnych zmian w sposobie organizacji i funkcjonowania miejskich placówek kulturalnych. W tym czasie z Centrum Sztuki Studio wyodrębniono orkiestrę Sinfonia Varsovia, która od 1 stycznia 2008 roku funkcjonuje jako samodzielna miejska instytucja kultury. Priorytetem dla Warszawy jest stwarzanie warunków dla najwybitniejszych twórców i artystów. Tutaj swoje miejsce znalazł Teatr Gardzienice jeden z największych fenomenów światowej sceny teatralnej. Przedstawienia Gardzienic moŝna było oglądać m.in. w Teatrze Dramatycznym i Narodowym. Lata 2007-2008 to równieŝ okres zmian kadrowych w placówkach podległych miastu. Do najistotniejszych naleŝy mianowanie dyrektorem muzycznym Sinfonii Varsovi wybitnego francuskiego dyrygenta Marca Minkowskiego i przekazanie kierownictwa Teatru Nowego Krzysztofowi Warlikowskiemu. Równolegle prowadzone są prace zmierzające do podniesienia standardu infrastruktury warszawskich instytucji kultury. W ostatnich dwóch latach m.in. wykupiono od parafii Św. Zbawiciela budynek Teatru Współczesnego, zorganizowano konkurs na projekt architektoniczny wielofunkcyjnej siedziby Teatru Nowego w postindustrialnych pomieszczeniach po MPO przy ul. Madalińskiego, gdzie ma powstać nowoczesne Centrum Kultury. Zakończony został takŝe remont w Teatrze Rampa, gdzie powstały nowe sale widowiskowe. Warszawa przygotowuje równieŝ gruntowny remont Teatru Powszechnego, udziela wsparcia przy budowie Teatru Kamienica fundacji Atut Emiliana Kamińskiego, a nowa siedziba Teatru Rozmaitości jest planowana w przyszłym Muzeum Sztuki Nowoczesnej. 2
Łatwy dostęp do oferty kulturalnej Pełna oferta kulturalna stolicy jest obecnie dostępna na portalu www.kulturalna.warszawa.pl. Portal stworzony przez Biuro Kultury we współpracy z Telefonicznym Informatorem Kulturalnym z myślą zarówno o mieszkańcach, jak i osobach spoza Warszawy, działa od września 2008 r. Obecnie portal zawiera informacje o wszystkich wydarzeniach kulturalnych mających miejsce w stolicy i stwarza moŝliwość szybkiego wyszukiwania wydarzeń z określonych dziedzin, czy dla określonych grup wiekowych. W przyszłości dla instytucji i środowisk związanych z kulturą zostanie stworzona moŝliwość samodzielnego umieszczania na portalu informacji o proponowanej przez nie ofercie, a uŝytkownicy będą mogli zamówić newsletter, którego zawartość będzie moŝna skonfigurować według indywidualnych potrzeb, korzystać z kanałów RSS i rozbudowanych treści multimedialnych (zdjęcia, filmy, pliki dźwiękowe). Dbałość o dziedzictwo Warszawa wspiera i dofinansowuje szereg inicjatyw związanych z dbałością o dziedzictwo kulturowe. NaleŜą do nich między innymi: renowację Muzeum Walki i Męczeństwa w Palmirach (Oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy), rozszerzanie działalności nowoczesnych placówek kulturalnych, takich jak Muzeum Powstania Warszawskiego, Dom Spotkań z Historią. W ostatnich dwóch latach Warszawa uczestniczyła w przedsięwzięciach i współfinansowała wiele projektów, których celem było upamiętnianie postaci i wydarzeń waŝnych dla Polaków. Do tego typu przedsięwzięć naleŝały: wystawa upamiętniająca 200. rocznicę powstania Księstwa Warszawskiego prezentowana w Muzeum Armii w ParyŜu (projekt realizowany wraz z Zamkiem Królewskim w 2007 r.), udział w obchodach Roku Wyspiańskiego (spektakle, wystawy), realizacja filmu dokumentalnego poświęconego kompozytorowi Henrykowi Warsowi (film otrzymał wiele nagród w kraju i zagranicą), realizacja filmu poświęconego generałowi Emilowi Augustowi Fieldorfowi ps. Nil, organizacja w 2008 r. szczególnie uroczystych obchodów 65. rocznicy wybuchu powstania w Getcie Warszawskim czy włączenie się w obchody Roku Herberta (koncert oratoryjny Głosy wewnętrzne, spektakl multimedialny, Rekonstrukcja poety, wystawa w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie pt. PodróŜe Pana Cogito ). Warszawa mecenasem kultury W ramach mecenatu sprawowanego nad kulturą, a takŝe promowania szczególnych osiągnięć artystycznych i inspirowania nowych wydarzeń kulturalnych, Warszawa podejmuje szereg działań nastawionych na wsparcie i uhonorowanie środowisk kulturalnych, a takŝe promowanie mecenatu kulturalnego. W tym roku, juŝ po raz drugi, Prezydent Warszawy przyzna nagrodę Mecenasa Kultury Warszawy. Honorowy tytuł przyznawany jest osobom lub podmiotom gospodarczym za wyróŝniającą się pomoc udzielaną przedsięwzięciom kulturalnym i artystycznym. 3
W 2008 roku przyznana zostanie, po raz pierwszy od siedemdziesięciu lat, Nagroda Literacka Miasta Stołecznego Warszawy. Konkurs jest kontynuacją wyróŝnień pod tą samą, nazwą przyznawanych w latach 1926-38. Pierwszym jego laureatem był najstarszy syn Adama Mickiewicza - Władysław, ostatnim - Leopold Staff (1938). W okresie międzywojennym nagrodą tą wyróŝniono równieŝ takich wybitnych twórców jak Wacław Berent (1929), Tadeusz Boy-śeleński (1933), Pola Gojawiczyńska (1935), Maria Kuncewiczowa (1937). Warszawa jest nie tylko organizatorem imprez towarzyszących, ale takŝe fundatorem nagród w róŝnego typu konkursach czy przeglądach kulturalnych. NaleŜą do nich: Nagroda im. Kościelskich (organizacja wydarzeń towarzyszących wręczeniu nagrody), Nagroda Prezydenta m.st. Warszawy w VIII i IX edycji Polish Film Festiwal w Los Angeles (2007, 2008), Warsaw Grand Prix (nagroda Prezydenta Warszawy na 24. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym odbywającym się w październiku 2008 w Warszawie), Nagroda Grand Prix w Międzynarodowym Triennale Sztuk Graficznych im. Tadeusza Kulisiewicza, Fryderyki i Feliksy. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem systemu stypendialnego, który pozwoli realizować artystyczne projekty najbardziej obiecującym, oryginalnym twórcom nie reprezentującym Ŝadnej instytucji czy organizacji pozarządowej. Będzie to zasadniczy zwrot w polityce kulturalnej Warszawy, która chce stawiać na to, co twórcze i oryginalne, pozyskać dla miasta nowych artystów, nie ograniczać się jedynie do wspierania instytucji. Pierwsze stypendia zostaną uruchomione w 2009 roku. Współpraca międzynarodowa W ramach współpracy międzynarodowej Warszawa odchodzi od okazjonalnych projektów kulturalnych, organizowanych przy okazji wizyt przedstawicieli miast partnerskich czy wyjazdów władz miejskich do zaprzyjaźnionych stolic, na rzecz wieloletniej współpracy opartej na międzynarodowych stowarzyszeniach oraz więzach partnerskich z miastami europejskimi. W tym celu opracowano plan prezentacji kultury Warszawy w stolicach państw przewodniczących Unii Europejskiej, podporządkowano współpracę międzynarodową przygotowaniom do uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016, zapewniono udział Warszawy w międzynarodowych projektach finansowanych przez Unię Europejską. Współpraca międzynarodowa z udziałem Warszawy skoncentrowana jest na trzech obszarach: szersze włączanie się Warszawy w europejską współpracę kulturalną, m.in. poprzez zwiększenie aktywność w stowarzyszeniach międzynarodowych (Eurocities, Baltmet, Klub Strasburski), uzyskanie przez Warszawę stanowiska wiceprzewodniczącego Forum Kultury Eurocities największej skupiającej samorządy organizacji kulturalnej w Europie grupującej ponad 100 miast europejskich, udział w projektach finansowanych ze środków unijnych: projekty inwestycyjne (rewitalizacji piwnic Muzeum Historycznego i SDK), projekty miękkie (Baltmet Exchange, Animaliter, Creative Metrpoles), udział w Europejskim Roku Dialogu Międzykulturowego 2008 (konferencje Coexistence, Europejski Kampus Międzykulturowy; festiwale Warszawski Festiwal SkrzyŜowanie Kultur, Festiwal Miast Polskich; konkurs dla organizacji pozarządowych 20 projektów w ciągu calego roku, 800.000 zł dofinansowania; wydawnictwo promujące Rok Dialogu; projekt Coexistence ). przygotowania do Europejskiego Roku Innowacji i Kreatywności 2009, tworzenie programu rozwoju sektora twórczego (Creative Industries). 4
większą obecność Warszawy za granicą i promocję kultury poprzez udział w takich wydarzeniach jak: wystawa Ku Wolności (25.04 23.05.2007,Chicago), wystawa Warszawa w Europie (16-31.05.2007, Strasburg), dni Warszawy w Kijowie (15 18.11.2007, Kijów), warszawski Weekend w Rydze (17-20.04.2008, Ryga), I Festiwal Filmów Polskich w Moskwie (16 20.04.2008, Moskwa), Warszawa w Lublanie - wystawy fotograficzne, koncerty (7 24.05.2008, Lublana), Sinfonia Varsovia na Ostersjofestival (25-26.06.2008, Sztokholm), dni Warszawy w Pradze, m.in. koncerty Orkiestry Sinfonia Varsovia (22 29.09.2008, Praga). zorganizowanie znaczących projektów międzynarodowych w Warszawie, do których naleŝą: My City prezentacja Budapesztu w Warszawie (5-7.09.2007), konferencja Europejskiego Forum Sztuki i Dziedzictwa w Warszawie (9-11.11.2007), wystawa fotograficzna Europejczycy Henri Cartier-Bressona w Królikarni (od 10 października do 16 listopada br.), projekt Coexistence (luty 2008 czerwiec 2009), Miasto obiecane - wspólny projekt (wymiana kulturalna artystów i prezentacja projektów w Berlinie i Warszawie) Instytutu Goethego w Warszawie i Instytutu Polskiego w Berlinie przy wsparciu (2008-2010, Warszawa-Berlin-Mumbaj), a-i-r laboratory program rezydencji artystycznych dla artystów z Europy i świata w CSW Zamek Ujazdowski (od 2008r). Kultura w liczbach Prawie 166 mln zł tyle wyniosły bieŝące wydatki na kulturę w 2007 roku. W 2008 przekroczyły juŝ 212 mln zł. W 2009 sięgną prawie 213 mln zł. 5