POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W M. ST. WARSZAWIE

POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W M. ST. WARSZAWIE OCENA STANU SANITARNO - HIGIENICZNEGO ORAZ SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ m. st. Warszawy w roku 213 Luty 214 r. 1

SPIS TREŚCI 1. Charakterystyka działalności Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w m. st. Warszawie. 2. Higiena Środowiska. 3. Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy. 4. Obiekty żywności, żywienia i przedmiotów użytku. 5. Stan epidemiologiczny w zakresie chorób zakaźnych. 6. Ocena stanu sanitarnego placówek oświatowo wychowawczych. 7. Działalność opiniodawcza w zapobiegawczym nadzorze sanitarnym. 8. Działalność oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia. 9. Wnioski. 2

1. CHARAKTERYSTYKA DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEJ STACJI SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNEJ W M.ST. WARSZAWIE Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m.st. Warszawie jest podmiotem leczniczym, w stosunku do którego uprawnienia organu założycielskiego posiada Wojewoda Mazowiecki. Ze względu na duży obszar działania oraz określone rozmieszczenie w terenie nadzorowanych obiektów, Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie posiada następujące placówki usytuowane w 3 punktach miasta: 1) Placówka PSSE ul. Kochanowskiego 21 (siedziba główna Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego); 2) Placówka PSSE ul. Cyrulików 35; 3) Placówka PSSE ul. Białobrzeska 26. Łącznie w Stacji zatrudnionych jest 22 pracowników. Stan na 31.12.213 r. w poszczególnych komórkach organizacyjnych kształtuje się następująco: 1) Dyrektor -1 osoba 2) Zastępca Dyrektora -1 osoba 3) p. o. Zastępcy Dyrektora ds. Ekonomiczno Administracyjnych -1 osoba 4) Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku -45 osób 5) Higiena Komunalna -27 osób 6) Higiena Pracy -24 osób 7) Higiena Dzieci i Młodzieży -14 osób 8) Epidemiologia -29 osób 9) Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia -8 osób 1) Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny -14 osób 11) Główny Specjalista ds. Nadzoru Jakości -1 osoba 12) Pracownicy administracyjni i samodzielne stanowiska -37 osób 3

Działalnością Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w m. st. Warszawie kieruje Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, który jednocześnie pełni funkcję dyrektora. Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t. j. Dz. U. z 211 r. Nr 212, poz. 1263 z późń. zm.) realizuje zadania w zakresie: 1) higieny środowiska; 2) higieny pracy w zakładach pracy; 3) higieny procesów nauczania i wychowania; 4) higieny wypoczynku i rekreacji; 5) zdrowotnym żywności, żywienia i przedmiotów użytku; 6) higieniczno sanitarnym, jaki powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. W ramach sprawowanego zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego, pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w m. st. Warszawie przeprowadzili w 213 roku łącznie 17 756 kontroli oraz nałożyli ogółem 1 548 mandatów na łączną kwotę 69 3 zł. 4

SCHEMAT ORGANIZACYJNY Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w m. st. Warszawie 5

2. HIGIENA ŚRODOWISKA W roku 213 w ewidencji Oddziału Higieny Komunalnej Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w m. st. Warszawie (stan na koniec roku) znajdowały się 3184 obiekty, z czego skontrolowano 1721, co stanowi około 54 %. Łącznie przeprowadzono 259 kontroli. 2.1 JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI Aglomerację warszawską liczącą około 1.7. mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia zaopatruje przede wszystkim Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie. Woda do produkcji ujmowana jest głównie z wód powierzchniowych. Ujęcie wody zlokalizowane na Zalewie Zegrzyńskim, mieszczące się na terenie powiatu legionowskiego, zasila Zakład Wodociągu Północnego w Wieliszewie. Źródłem wody dla dwóch pozostałych zakładów ujmujących wodę infiltracyjną tj. Zakładu Wodociągu Centralnego i Zakładu Wodociągu Praskiego jest rzeka Wisła. Wodociągi warszawskie ujmują także wody głębinowe. Teren dzielnicy Warszawy Wawer zaopatrywany jest w wodę z lokalnych stacji uzdatniania wody SUW Falenica i SUW Radość. Dzielnica Warszawa Wesoła oraz częściowo Dzielnica Warszawa Wilanów korzystają w wody z własnych studni. Warszawski system wodociągu publicznego obejmuje swym zasięgiem ok. 8 % terenów w granicach administracyjnych miasta Warszawy i zaspokaja potrzeby 95,5 % mieszkańców stolicy. Woda po uzdatnieniu za pomocą systemów pompowych oraz poprzez sieć dystrybucyjną dostarczana jest do odpowiednich stref zasilania. Lewobrzeżna Warszawa, z wyłączeniem Powiśla, Sadyby i Wilanowa zasilana jest w wodę z Zakładu Wodociągu Centralnego i uzupełniana z Zakładu Wodociągu Północnego poprzez przepompownię znajdującą się na Marymoncie. Prawobrzeżną część Warszawy oraz tereny podskarpowe (Powiśle, Sadyba, Wilanów) zaopatrywana jest przez Zakład Wodociągu Praskiego i Zakład Wodociągu Północnego poprzez stację strefową zlokalizowaną na Białołęce. Zasięg zasilania poszczególnych Zakładów nie jest stały i może ulegać zmianie w zależności od układu ciśnienia i zapotrzebowania wody. W zależności od potrzeb, jak również w sytuacjach kryzysowych poszczególne zakłady mogą się wzajemnie uzupełniać 6

i zastępować w dostawie wody. Wodociągi warszawskie sprawują wewnętrzną kontrolę jakości wody. Podstawowym źródłem informacji określającym jakość wody są badania prowadzone na wyjściach do sieci oraz hydrantach zlokalizowanych na terenie miasta. Aktualne wyniki z badań wody zamieszczane zostają na stronie internetowej MPWiK w m. st. Warszawie S.A. Raz w miesiącu na łamach Gazety Wyborczej pojawia się informacja o jakości wody, która opatrzona jest komentarzem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w m. st. Warszawie. Na mocy ustawy z dnia 7 czerwca 21 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ( t. j. Dz. U. z 26 r., Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t. j. Dz. U. z 211 r., Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.) nadzór nad urządzeniami wodnymi oraz ocenę jakości wody przeznaczonej do spożycia prowadzą organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Bieżący nadzór sanitarny nad jakością wody sprawowany jest w formie monitoringu cyklicznych badań próbek wody, które pobiera się z ustalonych, stałych punktów, zaś oceny dokonuje się na podstawie uzyskanych wyników z w/w badań w odniesieniu do limitów przedstawionych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 27 r., Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). Ilość punktów pobierania próbek wody do celów monitoringowych w sieci wodociągów warszawskich wytypowano w zależności od wielkości produkcyjnej poszczególnych zakładów: Wodociąg Centralny 3 punktów w sieci + 4 wyjścia, Wodociąg Praski 16 punktów w sieci + 2 wyjścia, Wodociąg Północny 18 punktów w sieci + 1 wyjście, Wodociąg Publiczny Falenica Radość 4 punkty w sieci, Wodociąg Publiczny Warszawa Wesoła 5 punktów w sieci. W trzech, charakterystycznych dla poszczególnych ujęć wody punktach w sieci, prowadzony jest monitoring codzienny. Z punktów zlokalizowanych w sieci próbki wody pobierane są raz na miesiąc celem przeprowadzenia wymaganych, podstawowych oznaczeń mikrobiologicznych i fizyko chemicznych zaś w próbkach wody pobieranych raz na kwartał z wyjść u producenta oraz w kilku innych punktach w sieci przeprowadzane są oznaczenia w zakresie monitoringu przeglądowego, który ocenia dodatkowo poziom zawartości 7

metali ciężkich, pestycydów oraz innych także szkodliwych substancji wymienionych w przywołanym powyżej rozporządzeniu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w m. st. Warszawie prowadzi nadzór nad jakością wody ujmowanej z ujęć głębinowych, studni oligoceńskich, które stanowią alternatywne źródło zaopatrzenia ludności w wodę. W obecnej chwili do użytku mieszkańców przeznaczonych jest 112 takich ujęć. W 213 r. pobrano i zbadano wodę przeznaczoną do spożycia z wodociągu publicznego warszawskiego w ilości : 1992 próbki w zakresie oznaczeń mikrobiologicznych w tym zakwestionowano 35, 1951 próbek w zakresie fizyko- chemicznym, zakwestionowano 133. Jakość wody w wodociągu warszawskim oraz z ujęć oligoceńskich kwestionowana była ze względu na ponadnormatywne zawartości związków żelaza, amoniaku i manganu a także związaną z tym podwyższoną mętność i barwę wody. Wystąpienie przekroczenia w/w parametrów są wynikiem wtórnego zanieczyszczenia sieci wodociągowej. W wyniku dosyć intensywnie prowadzonych prac, w zakresie rozbudowy infrastruktury sieci wodociągowej oraz wymiany głównych magistrali, zdarzały się incydentalne przypadki przekroczeń parametrów mikrobiologicznych. Ponowne badania nie wykazywały jednak obecności mikroorganizmów chorobotwórczych. W ramach prowadzonego przez organy Inspekcji Sanitarnej monitoringu jakości wody w sieci wodociągu warszawskiego, w październiku 213 r., w sieci wodociągowej w rejonie ul. Przyczółkowej stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej zawartości parametrów bakteriologicznych. Analizy 2 próbek wody pobranych z punktów monitoringowych zlokalizowanych w obiektach użyteczności publicznej, wykazały obecność bakterii grupy coli w sieciach wewnętrznych. Badania wody w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie potwierdziły obecność bakterii grupy coli. W wyniku stwierdzonego przekroczenia, które stanowiło naruszenie wymagań higienicznych i zdrowotnych wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29.3.27 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 27 r., Nr 61, poz. 417 z późn. zm. ) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny 8

w m. st. Warszawie wydał decyzję nakazującą wyłączenie z eksploatacji w trybie natychmiastowym zanieczyszczonego mikrobiologicznie odcinka sieci wodociągowej, do czasu doprowadzenia jakości wody w sieci do obowiązujących wymagań. MPWiK w celu wykonania decyzji przeprowadziło dezynfekcję wyłączonego odcinka sieci, a skuteczność podjętych działań naprawczych potwierdzona została w kolejnych wynikach badań próbek wody. Na czas wyłączenia z eksploatacji zanieczyszczonego odcinka sieci, tj. w okresie 1.1. 18.1.213 r., przedsiębiorstwo wodociągowe realizowało zaopatrzenie w wodę poprzez ustawienie beczkowozów. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w m. st. Warszawie w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego sprawuje także kontrolę nad jakością wody ciepłej w kierunku obecności pałeczek bakterii Legionella sp. W 213 r. roku pobrano 8 prób z 2 obiektów służby zdrowia (szpitalach, DPS-ach, ZOL-ach). 2.2 KĄPIELISKA Na terenie m. st. Warszawy znajduje się jedno zorganizowane miejsce przeznaczone do kąpieli Jeziorko Czerniakowskie. W 213 r. miejsce to zostało przygotowane przez Stołeczne Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Funkcjonowało ono w okresie 15.6. 1.9.213 r. W trakcie trwania sezonu kąpieliskowego, w ramach sprawowanego nadzoru, przeprowadzono 3 kontrole stanu sanitarnego obiektu. Kontrole przeprowadzono kolejno 2.7.13 r., 1.8.13 r., 3.8.13 r. W ich wyniku nie stwierdzono nieprawidłowości. Woda w akwenie badana była dwukrotnie tj. 4.6.213 r. przed rozpoczęciem funkcjonowania oraz 5.8.213 r. w trakcie trwania sezonu. W obydwu przypadkach jakość wody pod względem bakteriologicznym oraz dokonane oceny wizualne wody, odpowiadały warunkom rozporządzenia Ministra Zdrowia 8 kwietnia 211 w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. z 211 Nr 86, poz. 478). 2.3 USTĘPY PUBLICZNE W roku 213 w ewidencji znajdowało się 61 ustępów publicznych. Ogólnie stan sanitarny ustępów publicznych oceniany jest jako dobry. W jednym z kontrolowanych obiektów w związku ze stwierdzonymi uchybieniami sanitarno- 9

porządkowymi wydano decyzję administracyjną dotyczącej odnowienia obiektu. Ajenci stosują środki dezynfekcyjne, utrzymują pomieszczenia w należytej czystości, zapewniają mydło w płynie, ręczniki jednorazowe. Grupa tych obiektów w ostatnich latach systematycznie poprawia swój stan sanitarny. Tabela 1. Ustępy publiczne - zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 Ustępy publiczne 61 59 59 1 Decyzja dot. odnowienia obiektu 2.4 BASENY KĄPIEOWE W ewidencji znajdowało się 59 basenów, w tym 53 to pływalnie kryte. Wszystkie zostały skontrolowane. We wszystkich obiektach egzekwowany był obowiązek wykonywania przez właścicieli lub administratorów obiektów badań wody basenowej, głównie pod względem mikrobiologicznym. Ponadto zobowiązano właścicieli basenów do badań wody ciepłej pod natryskami w kierunku oznaczenia bakterii Legionella Sp. Zalecenie było egzekwowane podczas kontroli. W obiektach skontrolowanych na podstawie przedstawionych wyników badań, nie odnotowano przypadku wystąpienia bakterii Legionella Sp. Tabela 2. Baseny kąpielowe - zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanyc h obiektów Liczba przeprowadzony ch kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowośc i w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 2 Baseny kąpielowe kryte Baseny kąpielowe odkryte 53 52 57 1 1 1 6 6 9 2 3 1, zł 6, zł mandat zły stan sanitarny w obiekcie art. 113 KW; decyzja brak nadzoru nad jakością wody. mandat zły stan sanitarny w obiekcie art. 113 KW. 1

2.5 DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ Przeprowadzono kontrolę w 16 domach pomocy społecznej znajdujących się w rejestrze domów pomocy społecznej Wojewody Mazowieckiego. W jednym ze skontrolowanych obiektów wydano decyzję administracyjną w związku ze stwierdzonymi przekroczeniami dopuszczalnej liczby bakterii Legionella Sp. w instalacji ciepłej wody, natomiast w dwóch obiektach za stwierdzone uchybienia sanitarno-porządkowe nałożono grzywny w drodze mandatu karnego. Większość skontrolowanych obiektów odpowiada wymaganiom sanitarnym, a ich stan oceniony został jako dobry lub dostateczny. Nadal zdarzają się przypadki otwierania prywatnych domów opieki bez opinii sanitarnej, gdzie warunki nie odpowiadają wymaganiom (brak windy, nieodpowiednia ilość urządzeń sanitarnych, itp.). Obserwuje się poprawę stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów. W dalszym ciągu część placówek działających na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej ze względu na niedostosowanie do wymaganych standardów nie posiada zezwolenia Wojewody Mazowieckiego. Podczas kontroli udzielany był instruktaż dotyczący sposobu postępowania z odpadami medycznymi oraz wydawane były zalecenia zobowiązujące podmioty do właściwego przechowywania i usuwania tych odpadów. Tabela 3. Domy pomocy społecznej - zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 2 Domy Pomocy Społecznej (umieszczone w rejestrze wojewody mazowieckiego) Placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku (umieszczone w rejestrze wojewody mazowieckiego) 19 16 16 2 1 2 5, zł przekroczenie zawartości bakterii Legionella Sp. w inst. ciepłej wody; zły stan sanit. porządkowy 4 4 5, zł brak 11

3 Środowiskowe Domy Samopomocy (umieszczone w wykazie wojewody mazowieckiego) 26 25 26 brak 2.6 NOCLEGOWNIE DLA BEZDOMNYCH W roku 213 skontrolowano 18 placówek świadczących pomoc noclegową dla ludzi bezdomnych na terenie m.st. Warszawy. Łączna ilość miejsc w skontrolowanych obiektach wynosi ok. 1167. Na bieżąco prowadzone są remonty, w miarę dostępności środków finansowych. Remonty wykonywane są głównie przez mieszkańców i personel. Ogólny stan sanitarno porządkowy i techniczny w skontrolowanych obiektach nie budził poważniejszych zastrzeżeń. Czystość bieżąca zachowana. Zapewnione są środki do mycia i dezynfekcji. W okresie zimowym w miarę możliwości lokalowych w poszczególnych obiektach organizowane są dodatkowe miejsca noclegowe oraz posiłki. Zapewnione są koce, kołdry, bielizna pościelowa itp. Tabela 4. Noclegownie dla bezdomnych zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 Noclegownie (dla bezdomnych) 18 18 18, zł brak 2.7 HOTELE W ewidencji znajduje się ogółem 158 obiektów hotelarskich hoteli skategoryzowanych i innych świadczących usługi hotelarskie. Łącznie przeprowadzono 19 kontroli w 146 obiektach. W większości obiektów stan sanitarno - porządkowy oraz techniczny nie budził zastrzeżeń. W kilku obiektach zostało wszczęte postępowanie administracyjne. Podczas prowadzonych kontroli zwracano szczególną uwagę na wykonywanie przez 12

właścicieli obiektów badań wody ciepłej na obecność bakterii Legionella Sp. W 213 r., kontynuowany był wzmożony nadzór sanitarny nad tą grupą obiektów, w szczególności w kontekście organizacji Szczytu Klimatycznego w Warszawie. Dzięki jasnym i jednoznacznym przepisom możliwe jest przeprowadzenie kategoryzacji lub weryfikacji kategorii hoteli i innych obiektów tej grupy: moteli, campingów i schronisk. Tabela 5. Hotele zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 2 Obiekty hotelarskie (skategoryzowa ne) Inne obiekty świadczące usługi hotelarskie 65 65 15 3 7 135, zł 93 81 85 4 3 8 6 9, zł mandaty nie zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych przy świadczeniu usług art. 113 KW decyzje dot wykonania badania wody na obecność bakterii Legionella Sp.; mandaty nie zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych przy świadczeniu usług art. 113 KW 2.8 ZAKŁADY FRYZJERSKIE, FRYZJERSKO KOSMETYCZNE, KOSMETYCZNE, ODNOWY BIOLOGICZNEJ, TATUAŻU I SOLARIA W ewidencji na koniec 213 r. znajdowały się 182 zakłady świadczące usługi fryzjerskie, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz tatuażu, z czego skontrolowano 619. Stan sanitarny większości zakładów fryzjerskich i kosmetycznych istniejących na terenie m. st. Warszawy oceniono jako dobry, częściowo dostateczny. Gorsza ocena wiąże się z lokalizacją zakładów w starym budownictwie, z gorszą funkcjonalnością, małą powierzchnią oraz brakiem właściwego zaplecza. Najczęściej stwierdzone uchybienia to: zły stan sanitarno-porządkowy i techniczny 13

pomieszczeń, brak wydzielonego pomieszczenia bądź miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego, brak pomieszczenia sanitarno-higienicznego oraz nieprawidłowa dezynfekcja sprzętu fryzjerskiego. Coraz częściej obserwuje się wzrost świadomości klientów wymuszający podnoszenie standardu świadczonych usług, w tym również podnoszenie standardu zajmowanych przez usługodawców pomieszczeń. Podczas kontroli prowadzony był często instruktaż w zakresie dezynfekcji i sterylizacji sprzętu fryzjerskiego i kosmetycznego. Niejednokrotnie w zakładach, w których wykonywane są zabiegi mogące powodować naruszenie ciągłości tkanki nakazywano wdrożenie procedur zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 5 grudnia 28 r., o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 28 r., Nr 234, poz. 157). Tabela 6. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 2 Zakłady fryzjerskie Zakłady kosmetyczne 916 494 554 11 5 19 23, zł 36 215 244 3 2 7 12, zł decyzja nakazująca zapewnienie zmywalności ścian przy punktach wodnych; mandaty nie zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych przy świadczeniu usług art. 113 KW; mandaty nie zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych przy świadczeniu usług art. 113 KW 3 Zakłady tatuażu 4 3 5 1 brak 4 Zakłady odnowy biologicznej 99 73 82 1 1 3 4, zł mandaty nie zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych przy świadczeniu usług art. 113 KW 14

5 Inne zakłady w których świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskich, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu 477 33 378 14 2 17 25 385, zł decyzje dot. przygotowania procedur higienicznych, mandaty nie zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych przy świadczeniu usług art. 113 KW 2.9 OBIEKTY TRANSPORTU Nadzorem sanitarnym objęte były obiekty transportu kolejowego, zajezdnie i pętle tramwajowe, autobusowe, środki transportu wraz z ekspedycjami, dworce kolejowe. Stan sanitarno-techniczny pętli i ekspedycji nie budził zastrzeżeń. W wyniku przeprowadzonej kontroli na jednym z warszawskich dworców stwierdzono miejscowe zanieczyszczenie torowiska fekaliami. Problem ten pojawia się już od kilku lat i jest doskonale znany administratorowi dworca i może się okresowo pojawiać, dopóki w pełni nie będzie respektowany zakaz korzystania z toalet w pociągu podczas jego postoju na dworcu. Zachowania takie nie są zrozumiałe, albowiem pasażerowie z ważnym biletem na przejazd, mają prawo do bezpłatnego korzystania z toalety znajdującej się na dworcu, oraz z szeregu bezpłatnych toalet zlokalizowanych na pasażu centrum handlowego znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie dworca. Kontroli poddano 33 wagony pociągów pasażerskich, 79 autobusów komunikacji publicznej, 48 tramwajów, 26 samochodów służących do przewozu zwłok i szczątków wykorzystywanych przez zakłady pogrzebowe, 2 samochód do przewozu bielizny. Tabela 7. Obiekty transportu zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 Autobusy komunikacji publicznej 79 79, zł brak 2 Tramwaje i trolejbusy 48 48, zł brak 15

3 Wagony w pociągach 33 2, zł brak 4 Dworce i stacje kolejowe 45 4 4, zł brak 2.1 SŁUŻBA ZDROWIA Działem wiodącym podczas prowadzonych kontroli obiektów służby zdrowia była Sekcja Epidemiologii (Nadzór Higieny Lecznictwa). W 213 r., uczestniczono w kontrolach kompleksowych w tych obiektach zgodnie z przekazywanym harmonogramem kontroli. Tabela 4. Służba zdrowia zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzony ch kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 2 Szpitale ogółem (w tym szpitale jednodniowe) Zakłady Pielęgnacyjno- Opiekuńcze i Opiekuńczo- Lecznicze 82 67 67 1 7 9 4 5, zł 39 1 1 przekroczenie zawartości bakterii Legionella Sp.w ciepłej wodzie; zły ogólny stan sanitarno - porządkowy Zgodnie z przyjętym harmonogramem kontroli jakości wody w instalacjach ciepłej wody, w ramach nadzoru wykonywano badania wody na obecność bakterii Legionella Sp., a w przypadku ich stwierdzenia wszczynane było postepowanie administracyjne. W 9 przypadkach nałożono w drodze decyzji obowiązek doprowadzenia jakości wody w instalacji ciepłej wody do obowiązujących norm. 16

2.11 ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNO HIGIENICZNEGO PRZED I W TRAKCIE TRWANIA SZCZYTU KLIMATYCZNEGO W WARSZAWIE W ramach przygotowań do listopadowego Szczytu Klimatycznego, przeprowadzono 27 kontroli w hotelach oraz innych obiektach świadczących usługi hotelarskie. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na wykonywanie przez właścicieli obiektów badań wody ciepłej na obecność bakterii Legionella Sp., badań wody zimnej, zapewnienie odpowiedniej ilości środków do utrzymania czystości oraz sprawdzono procedury postępowania z bielizną. W dwóch przypadkach w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami kontrole zakończyły się nałożeniem mandatu karnego. Kontrole sprawdzające wykazały, iż stwierdzone wcześniej uchybienia zostały w pełni usunięte. 2.12 INTERWENCJE DOTYCZĄCE STANU SANITARNEGO W 213 r., wpłynęło do Oddziału Higieny Komunalnej 7 interwencji od mieszkańców. Zdarzały się także interwencje anonimowe, które po rozpatrzeniu zagrożenia, były rozpatrywane normalnym trybem bądź zgodnie z KPA pozostawiane bez rozpoznania. Większość wniosków dotyczyła niewłaściwego stanu sanitarnego posesji, uciążliwości powodowanej pracą różnego rodzaju urządzeń oraz działalnością gospodarczą, uciążliwością zapachową, złym stanem technicznym budynków, altan śmietnikowych, złą jakością wody, bytowaniem gołębi i kotów, obecnością gryzoni w obrębie nieruchomości. Podejmowane działania polegały na przeprowadzeniu kontroli, która w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości skutkowała ukaraniem właściciela obiektu grzywną w postaci mandatu karnego lub wszczęciem postępowania administracyjnego. Wpływały także interwencje dotyczące złej jakości wody w miejskiej sieci wodociągowej oraz ujęciach oligoceńskich. Zazwyczaj były to zgłoszenia telefoniczne od mieszkańców. Mieszkańcy byli informowani o prowadzonym nadzorze, badaniach monitoringowych oraz aktualnych wynikach tych badań. Analizując treść składanych wniosków można uznać, że główną przyczyną pism dotyczących niewłaściwego stanu sanitarnego posesji są niedociągnięcia w pracy administracji budynków. Obserwuje się również brak współpracy między administracjami a wspólnotami mieszkaniowymi. W ostatnim czasie coraz więcej 17

interwencji dotyczy uciążliwości hałasowych powodowanych zbyt głośną pracą urządzeń zainstalowanych w budynkach, gdzie stroną postępowania są Wspólnoty Mieszkaniowe, czy też deweloperzy zarządzający nieruchomością w okresie trwania gwarancji. Hałas przenikający do lokali mieszkalnych powstaje głównie podczas pracy urządzeń lub instalacji znajdujących się w danym budynku. Najczęstszymi źródłami tego typu hałasu są: instalacje centralnego ogrzewania, systemy pomp, mechanizmy bram garażowych lub dźwigów osobowych w budynkach. Usterki tego typu często występują szczególnie w budynkach nowych, w których dopiero trwa zawiązywanie wspólnot mieszkaniowych i przejmowanie instalacji stanowiących cześć wspólną od dewelopera. Stwarza to dodatkowe trudności podczas ustalania strony postępowania prowadzonego przez PPIS. Podstawą do stwierdzenia nieprawidłowości są pomiary hałasu wykonane w lokalu mieszkalnym przez laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Warszawie. Jeżeli pomiary wykażą przekroczenie wartości dopuszczalnych określonych w normie PN- 87/B-2151/2, wydawana jest decyzja administracyjna nakazująca właścicielowi źródła hałasu usunięcie tych przekroczeń. Ze względu na fakt, iż wyciszenie instalacji lub urządzeń zainstalowanych w budynkach, bardzo często wymaga wprowadzenia znaczących modyfikacji technicznych i nakładów finansowych (w skrajnym przypadku również wymiany urządzenia) okres od wszczęcia postępowania do czasu ostatecznego usunięcia przekroczeń może być stosunkowo długi. Niekiedy postępowanie może trwać kilka lat. Duży problemem stanowią budynki nowe podlegające prawu rękojmi lub gwarancji. Uciążliwość powodowana pracą bramy garażowej, czy kotłowni należy traktować jako usterkę techniczną budynku, która powinna zostać usunięta w ramach rękojmi/gwarancji udzielanej przez sprzedawcę, dewelopera. Z roszczeniem takim powinni występować wówczas poszczególni mieszkańcy (nabywcy lokali) lub wspólnota mieszkaniowa. Do czasu, aż nie zostaną rozstrzygnięte spory o charakterze roszczeń konsumenckich na linii sprzedawca - nabywca nieruchomości PPIS nie ma podstawy do wszczęcia postępowania w związku z podejrzeniem naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych. 18

2.13 INNE OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Oprócz obiektów zawartych w poszczególnych grupach nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w m. st. Warszawie objęte są także inne obiekty użyteczności publicznej tj. kina, teatry, pralnie wodne, magle, cmentarze, zakłady pogrzebowe, itp. Na koniec 213 r. w nadzorem objętych było 987 takich obiektów. Tabela 4. Inne obiekty użyteczności publicznej zestawienie L.p. Liczba obiektów w ewidencji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba przeprowadzonych kontroli Liczba obiektów w złym stanie sanitarnoporządkowym Liczba obiektów w złym stanie sanitarnotechnicznym Liczba wydanych decyzji Liczba nałożonych mandatów Kwota nałożonych mandatów Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w trakcie kontroli 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 1 inne obiekty użyteczności publicznej 919 345 362 8 4 4 8 13, zł bieżący stan sanitarny toalet, brak dezynfekcji 2 Tereny rekreacyjne 9 2 2, zł brak 3 Cmentarze 32 24 26, zł brak 4 Domy przedpogrzebowe 27 18 18, zł brak 2.14. WNIOSKI Łącznie w 213 r. przeprowadzono 259 kontroli w nadzorowanych obiektach oraz w związku z interwencjami od mieszkańców. Wydano: 432 decyzje merytoryczne w różnego rodzaju sprawach (zezwolenia na ekshumację, transport zwłok lub szczątków ludzkich poza granice RP, oraz nakładające wykonanie określonych obowiązków). W związku ze wszczętymi postępowaniami wydano 159 decyzji płatniczych, 83 postanowienia, 9 tytułów wykonawczych. W wyniku stwierdzanych w trakcie kontroli nieprawidłowości nałożono 1 mandatów karnych, na łączną kwotę 1455 PLN. Należy zauważyć, iż stan sanitarny kontrolowanych obiektów w zakresie higieny komunalnej, nieznacznie się poprawia w związku z większą świadomością osób odpowiedzialnych za utrzymywanie tych obiektów we właściwym stanie sanitarnym. Od dłuższego czasu zauważalny jest znaczny wzrost ilości interwencji 19

rozpatrywanych przez Oddział Higieny Komunalnej, co ma bezpośredni wpływ na zmniejszenie ilości kontroli prowadzonych w ramach nadzoru bieżącego nad obiektami użyteczności publicznej. Z uwagi na konieczność stosowania procedur wynikających z przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w szczególności konieczności zawiadamiania przedsiębiorcy o kontroli ma to wpływ ma możliwość skontrolowania faktycznego stanu obiektu. Z tego też powodu w ostatnich latach spadła ilość mandatów nakładanych za uchybienia w tym zakresie. Obecnie podstawowym zadaniem realizowanym w trakcie kontroli staje się sprawdzanie spełnienia wymagań technicznych oraz udzielanie instruktażu w zakresie zasad dobrej praktyki świadczenia poszczególnych usług (np. egzekwowanie stosowania procedur sanitarno-higienicznych, postępowanie z odpadami niebezpiecznymi, prowadzenie procesów sterylizacji i dezynfekcji). 2