2 semestr, International Economics 1. Nazwa uczelni zagranicznej oraz termin przebywania na wymianie: Westfälische Wilhelms-Universität Münster, semestr zimowy, październik 2013 - luty 2014 2. Miejsce pobytu - dojazd z Polski, opis miasta, usytuowanie Uniwersytetu. Münster liczy sobie około 280 tysięcy mieszkańców, z czego ok. 40 tysięcy to studenci. Miasto to jest położone ok. 200 km na północ od Kolonii, w Nadrenii Północnej-Westfalii. W odróżnieniu od całkiem niedalekich miast Zagłębia Ruhry, które są szare i nieciekawe, Münster jest zachwycające, przede wszystkim dzięki pięknie odbudowanemu staremu miastu, jak i dzięki wszechobecnym rowerom. Wydział ekonomii i biznesu jest ulokowany w ścisłym centrum Münster, rzut kamieniem od starego miasta. 3. Uniwersytet - państwowy czy prywatny, ilość studentów, studenci zagraniczni Uniwersytet jest państwowy, studiuje tam ok. 40 tysięcy osób. Sporo jest studentów zagranicznych, głównie z Turcji i Rosji, oprócz tego bardzo liczne jest grono studentów przybywających do Münster w ramach wymian. 4. Kursy - opis kursów, w których brałeś udział: forma prowadzenia zajęć, sposób zaliczenia - egzamin czy zaliczenie? Jaka była możliwość konsultacji, jak radziłeś sobie z językiem? Listę przedmiotów które będą dostępne w danym semestrze otrzymałem od wydziałowego koordynatora ds. studentów międzynarodowych we wrześniu. Wcześniej nie miałem zbyt dużo informacji na temat przedmiotów, ponadto wcześniejsze wersje tejże listy często się zmieniały. Niektóre przedmioty trwają cały semestr, inne tylko pół. Te drugie są z reguły dużo bardziej intensywne. Jeśli przedmiot odbywa się w pierwszej połowie semestru, egzamin z niego odbywa się w grudniu/czerwcu (zależnie od semestru), co pozwala na zmniejszenie liczby egzaminów w sesji końcowej (luty/lipiec). Zależnie od liczby godzin, przedmioty mają 3 lub 6 punktów ECTS. Na większości przedmiotów nie ma obowiązkowej listy obecności. Co ważne, na egzaminy studenci rejestrują się jakiś czas po rozpoczęciu wykładów - daje to trochę czasu na zapoznanie się z zajęciami i sposobem ich prowadzenia. Większość profesorów udostępnia slajdy w sieci co najmniej dzień przed wykładem. Często nie ma na nich wszystkich informacji, są przygotowane tak, aby je uzupełniać. Dlatego warto je wydrukować przed wykładem i na nich robić notatki. Arkusze używane w czasie ćwiczeń są dostępne dzień przed ćwiczeniami, oprócz tego ok. 2 tygodni później pojawiają się rozwiązania tychże zadań. Samorząd studentów (Fachschaft) udostępnia na swojej stronie archiwum egzaminów to bardzo ułatwia dobre przygotowanie się do sesji. Wielu profesorów nie zmienia wielu rzeczy w egzaminach w porównaniu do poprzednich lat, dlatego też dobrze jest rozwiązać kilka takich arkuszy przed sesją. To, razem z notatkami, slajdami oraz materiałami z ćwiczeń z reguły wystarcza by przygotować się do egzaminu. Na wszystkich egzaminach można mieć ze sobą kalkulator. Trochę inaczej wygląda rejestracja na kursy językowe prowadzone przez Sprachenzentrum - na samym początku pobytu w Münster pisze się test, którego wynik przyporządkowuje studenta do Strona 1 z 5
konkretnego poziomu. Gdy wyniki tych testów są dostępne, rozpoczyna się internetowa rejestracja na zajęcia językowe, za które można otrzymać punkty ECTS. Szczerze polecam korzystanie z tych zajęć - mają one bardzo dobry wpływ na rozwój zdolności językowych. Oprócz tego są one bezpłatne, i nie spotkałem się z zajęciami które byłyby nieciekawe lub źle prowadzone. Operations Management (6 ECTS), Prof. Stephan Meisel: bardzo interesujący kurs prowadzony przez młodego profesora. Zajęcia te składały się z półtoragodzinnego wykładu oraz półtoragodzinnych ćwiczeń i trwały cały semestr. Przedmiot ten kończył się dość wymagającym egzaminem (90 min). Prof. Meisel jest bardzo otwartym człowiekiem, każdą, nawet najprostszą rzecz można było skonsultować, zarówno przed/po zajęciach jak i w czasie jego konsultacji. Można było również napisać maila, na które profesor zawsze odpisuje. Pan profesor włada angielskim bardzo dobrze, stąd też nie było żadnych problemów językowych. Wszystkim którzy mają wątpliwości co do tego czy podołają zajęciom w języku niemieckim polecam uczęszczanie na ćwiczenia w tym języku - na początku jest trudno, jednak z czasem nabywa się potrzebnej pewności i swobody posługiwania się językiem. Ponadto ćwiczeniowcy, panowie Fischer i Saalman wszystko chętnie i cierpliwie tłumaczą. Dobrym pomysłem jest rozpoczęcie przygotowań do egzaminu raczej wcześniej niż później - na egzaminie konieczna jest pewność i szybkość rozwiązywania zadań. Polecam przedmiot wszystkim zainteresowanym praktyczną wiedzą w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstwa. Rational Decision Making (6 ECTS), Prof. Thomas Langer: Ciekawe zajęcia skupiające się przede wszystkim na praktycznych aspektach teorii podejmowania decyzji. Przedmiot składał się z dwóch półtoragodzinnych wykładów oraz jednych półtoragodzinnych ćwiczeń tygodniowo. Ten przedmiot trwa pół semestru - zajęcia zaczynają się w grudniu, a egzamin jest w lutym. Profesor chętnie pomaga przed/po wykładzie, jednak trudno umówić się z nim na konsultacje - z reguły odsyła on wszystkich (oraz wszystkie maile z pytaniami) do nauczyciela prowadzącego ćwiczenia, który odpowiada na wszystkie pytania. Egzamin średnio trudny (90 min.), polecam samodzielne rozwiązanie wszystkich zadań z ćwiczeń oraz przejrzenie slajdów. Uwaga - egzaminy z tego przedmiotu nie były dostępne na stronie Fachschaftu, jednak profesor zawsze udostępnia dwa lub trzy arkusze na swojej stronie. International Financial Management (6 ECTS), koordynator: Prof. Thomas Langer Zajęcia te składały się z dwóch lub trzech półtoragodzinnych wykładów w tygodniu. Ten przedmiot trwa pół semestru, rozpocznyna się w październiku a egzamin ma miejsce tuż przed świętami Bożego Narodzenia. Pani profesor która miała prowadzić ten przedmiot zrezygnowała z pracy w Münster dwa tygodnie przed planowym rozpoczęciem semestru, dlatego też zajęcia te miały interesującą formę - każdy wykład był prowadzony przez innego profesora. Część profesorów przyjeżdżała z innych uniwersytetów, m.in. Maastricht czy Tübingen. Na tym przedmiocie nie było ćwiczeń. Na pytania zadawane przed/po wykładzie odpowiadali prelegenci, można im również było wysyłać pytania mailem. Egzamin dość trudny (90 min.), polecam zapoznanie się ze wszystkimi możliwymi egzaminami z poprzednich lat oraz pytanie wykładowcy o wszelkie rzeczy których się nie rozumie, najlepiej zaraz po wykładzie. Econometrics I (6 ECTS) - Prof. Bernd Wilfling: trudny przedmiot, skupiający się na teoretycznych podstawach ekonometrii. Ten przedmiot składał się z dwóch półtoragodzinnych wykładów i jednej półtoragodzinnej sesji ćwiczeniowej tygodniowo. Zajęcia odbywały się tylko w drugiej połowie semestru. Ćwiczenia prowadzi młoda doktorantka. W przeciwieństwie do innych przedmiotów, na ćwiczeniach wiedza z wykładów jest mocno rozszerzana; rozwiązania arkuszów nie są też Strona 2 z 5
udostępniane w internecie, dlatego też absolutnie nie można pozwolić sobie na nieobecność na nich. Egzamin trudny (60 min.), jednak można na nim korzystać z "pełnej wersji" slajdów (profesor nie usuwa żadnych informacji, jednak kilka ważnych dowodów jest pokazanych tylko na ćwiczeniach). 5. Warunki studiowania - dostęp do biblioteki, komputera, ksero Uniwersytet w Münster, jak każda niemiecka uczelnia, jest bardzo dobrze wyposażony. We wszystkich salach są rzutniki, każdy profesor ma też swoją stronę lub LearnWeb (coś na wzór esgh). Tuż obok wydziału ekonomii i biznesu znajduje się ULB - biblioteka landowa i uniwersytecka, oprócz tego każdy wydział ma własną bibliotekę. Są one dobrze wyposażone, są też pokoje do pracy grupowej, gdzie można wnosić wszystkie książki z czytelni. W czasie sesji brakuje jednak miejsc - czasami trzeba szukać ciszy w bibliotekach innych wydziałów. W budynkach wydziału jest też wi-fi oraz są oraz pracownie komputerowe, z których można korzystać po zalogowaniu - dane do logowania otrzymuje się na początku pobytu z administracji uczelni. Na uczelni są też kserokopiarki i drukarki, z których można korzystać płacąc kartą do mensy (jest też potrzebna, żeby zapłacić ze zniżką studencką w mensach - szczególnie polecam Mensa am Aasee). 6. Warunki mieszkaniowe - opis campusu, co trzeba ze sobą przywieźć z Polski? Sytuacja mieszkaniowa w Münster jest trudna, dlatego warto pomyśleć o zakwaterowaniu dużo wcześniej. Czas oczekiwania na akademik to około 5-6 miesięcy, pokój w mieszkaniu z innymi studentami (tzw. WG) jest równie trudno znaleźć (organizowane są castingi, na które przychodzi 10-15 kandydatów). Ja zaaplikowałem o miejsce w akademiku w marcu, jednak nie było już miejsc, dlatego też mieszkałem w pokoju wynajętym przez Internationale Studentenwohnheime na Schlesienstrasse. Było to osiedle czteropokojowych domków z dzieloną kuchnią i łazienką, wynajmowanych głównie zagranicznym studentom. Było tam czysto i schludnie, czynsz nie był, jak na miejscowe warunki, wysoki, dodatkowo sąsiedztwo wielu Erasmusów sprawiało, że życie społeczne było bardzo intensywne. Mieszkając w którymkolwiek z akademików trzeba mieć swoje przybory kuchenne, garnki oraz pościel. Trzeba również przygotować się na to, że w niektórych domkach nie ma łącza internetowego - w takiej sytuacji któryś z lokatorów musi podpisać wtedy umowę z jednym z dostawców internetu i podzielić opłaty między współlokatorów. Oprócz tego mankamentem tego osiedla było jego odległe położenie - przejazd autobusem trwał ok. 25 minut. Większość Erasmusów mieszka jednak w akademikach na Steinfurterstraße (blisko centrum, pokoje jednoosobowe, kuchnia i łazienka wspólna dla 15 osób) lub na Gescherweg (trochę dalej od centrum, jednak z własna łazienką i mała kuchnią). 7. Recepcja - jak zostałeś przyjęty, kto się tobą opiekował, kontakt z International Student Office Kontakt z International Office jest bardzo dobry - szybko odpowiadają na maile i mają dość długie godziny dyżurów. Oprócz tego jest jeszcze pani koordynator wydziałowa, która spotyka się ze wszystkimi studentami osobiście i pomaga ustalić plan zajęć oraz pokazuje gdzie szukać materiałów związanych z konkretnymi przedmiotami. International Office organizuje program Buddy (wieczór zapoznawczy w pierwszym tygodniu), który jednak nie okazał się zbyt pomocny w moim wypadku. Oprócz tego wydział ekonomii i biznesu przydziela każdemu Erasmusowi tzw. mentora (drugiego Buddyiego). Wszystkie informacje na temat formalności, których trzeba dopełnić po przyjeździe do Münster zawarte są w broszurze, którą otrzymujemy na początku pobytu. Strona 3 z 5
8. Koszty utrzymania - Podaj szczegóły, które Twoim zdaniem mogłyby się przydać innym, np. najtańsza linia lotnicza, ubezpieczenie, jak uzyskać pozwolenie na pracę, jakie są środki komunikacji lokalnej, dokumenty, które mogą się przydać ( np. tłumaczenie metryki), codzienne wydatki w porównaniu z Warszawą. W przypadku, jeśli otrzymywałeś dofinansowanie, w jakim stopniu otrzymane stypendium zapewniało pokrycie kosztów utrzymania za granicą, relacje cen, gdzie robić zakupy? Koszty utrzymania są najwyższe na początku - trzeba opłacić Semesterticket, wpłacić zaliczkę za mieszkanie, kupić rower i opłacić zajęcia sportowe, później można spokojnie zamknąć się w kwocie 400 EUR miesięcznie (poza czynszem). Stypendium wystarczało mi na pokrycie czynszu oraz opłaty za internet i jeszcze trochę zostawało. Ceny jedzenia są podobne do tych w Warszawie. Najtaniej można zaopatrywać się w Netto, Aldi i Lidlu. Nieco droższe sieci to Edeka, Kaufpark oraz Rewe, jednak oferują one dużo szerszy wybór produktów. Polecam zostawienie sobie jednego dokumentu ze zdjęciem w jakimś bezpiecznym miejscu - u rodziny czy zaufanych znajomych. W wypadku kradzieży/zagubienia innych dokumentów konieczne jest posiadanie innego dowodu tożsamości jeżeli zgubimy dowód osobisty, trzeba koniecznie udać się do konsulatu w Kolonii. Dzięki tzw. Semesterticket (za który pobierana jest obowiązkowa opłata w wysokości około 220 euro na początku każdego semestru) możliwe jest darmowe korzystanie z komunikacji miejskiej oraz pociągów na terenie NRW. Do poruszania się po Münster polecam jednak rower - komunikacja miejska jest moim zdaniem niedostatecznie rozwinięta. W dalsze podróże po Niemczech najbardziej opłaca się jeździć w grupach 5-osobowych, ponieważ w takiej kombinacji wychodzi to najtaniej (np. Schönes-Wochenende-Ticket). Bilety oraz połączenia można z łatwością znaleźć na stronie bahn.de. Ja docierałem do Münster z Katowic samolotem linii Wizzair lecącym do Dortmundu - rezerwując za wczasu można było polecieć za ok. 30 EUR. Dojazd z lotniska do Münster był łatwy (Shuffle Bus i pociąg) i zajmował ok. 2h. Inne, większe lotniska w okolicy to Kolonia/Bonn i Düsseldorf, jednak dojazd z nich nie jest już tak prosty. Do Münster można dostać się również autobusem linii Sindbad lub pociągiem EuroNight Jan Kiepura (z jedną przesiadką w Hamm, ok. 30 min. od Münster). 9. Życie studenckie - rozrywki, sport Münster jest miastem o bardzo studenckiej atmosferze. W mieście są ulice pubowe (Jüdefelderstrasse, Kreuzstrasse, Kuhviertel), zagłębia klubowe (Hafen, Am Hawerkamp) oraz pojedyncze kluby, urocze knajpy i puby w różnych miejscach w centrum. Latem dużo dzieje się nad jeziorem Aasee oraz nad kanałam (w okolicach Wolbeckerstrasse). Niemcy lubią również imprezować w domach. Dodatkowo International Office również dba o studentów organizuje cotygodniowe spotkania w barze Fyal (tzw. Stammtisch), raz na semestr wycieczkę, zwiedzanie miasta, pub crowl i inne atrakcje. Warto również skorzystać z świetnego położenia geograficznego Münster. Za darmo, w ramach Semesterticket, można odwiedzić Enschede, Bruksela i Amsterdam są naprawdę blisko, słyszałem również że Brugia jest pięknym miastem. W NRW warto odwiedzić Kolonię, Essen, Düsseldorf i Bonn. Strona 4 z 5
Oprócz tego w najbliższej okolicy Münster znajduje się ok. 100 zamków, do których można urządzić sobie wycieczkę rowerową. Za zajęcia sportowe odpowiada Hochschulsport. Oferta zajęć jest bardzo bogata, jednak są one płatne. W dniu rejestracji trzeba się spieszyć, gdyż miejsca bardzo szybko się rozchodzą. Podczas rejestracji trzeba podać numer konta - Ja korzystałem przez semestr z siłowni i kosztowało mnie to 50 EUR. Aby móc się na nie zapisać trzeba mieć konto w niemieckim banku - konta studenckie są darmowe i dostępne chyba we wszystkich bankach. 10. Sugestie - O czym dowiedziałeś się podczas pobytu, a co wolałbyś wiedzieć wcześniej? Twoje sugestie dotyczące usprawnienia zarządzania systemem grantów wewnątrz Uczelni przez Narodową Agencję (Fundację) oraz przez Komisję Europejską w przypadku studentów otrzymujących dofinansowanie. Przyjeżdżając do Münster nie wiedziałem, że rower jest tu praktycznie niezbędny. Zdecydowanie warto trzymać się przepisów ruchu drogowego. Na początku pobytu w Münster dostaniecie ulotkę z informacjami o bezpiecznym poruszaniu się na rowerze. Niemieccy policjanci są bardzo w porządku, jednak jeżeli chodzi o ruch rowerowy to nie są skorzy do negocjacji i karzą mandatami za takie rzeczy jak brak oświetlenia roweru (10 EUR za brak jednej lampy), jazda bez dzwonka (10 EUR), jazda po strefie dla pieszych, jazda pod prąd (trzeba trzymać się prawej strony), jazda bez hamulców czy jazda na czerwonym świetle (do 100 EUR). Warto również dbać o rower, gdyż naprawy są bardzo drogie. Jeżeli będziecie kupować rower w Münster, lepiej nie przepłacać za rower i zainwestować w dobry zamek - zdarza się że lepsze rowery giną. Oprócz tego korzystajcie ze świetnego położenia Münster już od początku wyjazdu i z tego że macie Semesterticket - zwiedzajcie ile się da. Dla wielu Polaków dziwne jest to, że wszystkie sklepy są zamknięte w niedziele - trzeba się zaopatrzyć w sobotę (Kaufpark i REWE są otwarte w soboty do 22.00) 11. Adaptacja kulturowa - wrażenia z przystosowywania się do nowego kraju, kultury; czy przeżyłeś szok kulturowy? czy w kontaktach z mieszkańcami było coś czego się nie spodziewałeś? co może zrobić osoba jadąca na stypendium żeby łatwiej przystosować się do nowego miejsca? Nie miałem najmniejszych problemów z adaptacją kulturową. Mieszkańcy Münster są uprzejmi i pomocni. Zdecydowana większość z nich włada również językiem angielskim, dlatego też polecam Münster osobom które nie znają niemieckiego. 12. Jako ostatni punkt raportu prosimy o ocenę Uniwersytetu w skali od 1 do 5 pod względem ogólnym i merytorycznym (akademickim). Pod względem merytorycznym: 5 Pod względem ogólnym: 5 Strona 5 z 5