SAM NA SAM Z SUMIENIEM NIESZPORY PAPIESKIE Ks. Tadeusz Ryłko Wydawnictwo WAM Kraków 2006
DZIEŃ 1 WEZWANIE DO CHWALENIA BOGA Prowadzący (P): Panie, otwórz wargi moje. Wszyscy (W): A usta moje będą głosić chwałę Twoją. P. Mów, Panie, bo sługa Twój słucha. W. Szczęśliwy człowiek, który nie idzie za radą występnych. P. Prawo Pańskie jest doskonałe i pokrzepia duszę. W. Świadectwo Pana jest pewne, nierozważnego uczy mądrości. P. Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu. W. Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen. PSALM 100 Refren: Stańcie przed obliczem Pana służcie Mu z weselem. Wykrzykujcie na cześć Pana, wszystkie ziemie, służcie Panu z weselem.
10 SAM NA SAM Z SUMIENIEM Stańcie przed obliczem Pana z okrzykami radości. Refren: Stańcie przed obliczem Pana służcie Mu z weselem. Wiedzcie, że Pan jest Bogiem, On sam nas stworzył, Jesteśmy Jego własnością, Jego ludem, owcami Jego pastwiska. Refren: Stańcie przed obliczem Pana służcie Mu z weselem. W Jego bramy wstępujcie z dziękczynieniem, z hymnami w Jego przedsionki, chwalcie i błogosławcie Jego imię. Albowiem Pan jest dobry, Jego łaska trwa na wieki, a Jego wierność przez pokolenia. Refren: Stańcie przed obliczem Pana służcie Mu z weselem. Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu. Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen. Refren: Stańcie przed obliczem Pana służcie Mu z weselem.
Dzień 1 11 HYMN Przybądź Duchu Święty, Ześlij z nieba wzięty, Światła Twego strumień. Przyjdź, Ojcze ubogich, Przyjdź, dawco łask drogich, Przyjdź Światłości sumień. W pracy Tyś ochłodą, W skwarze żywą wodą, W płaczu utuleniem. Światłości najświętsza, Serc wierzących wnętrza Poddaj Twej potędze. Bez Twojego tchnienia, Cóż jest wśród stworzenia? Jeno cierń i nędza. Obmyj, co nie święte, Oschłym wlej zachętę, Ulecz serca ranę. Nagnij, co jest harde, Rozgrzej serca twarde, Prowadź zabłąkane. Daj Twoim wierzącym, W Tobie ufającym, Siedmiorakie dary.
12 SAM NA SAM Z SUMIENIEM Daj zasługę męstwa, Daj wieniec zwycięstwa, Daj szczęście bez miary. PSALM 119 M (105-112) Antyfona: Twoje Prawo jest pochodnią dla stóp moich, Panie. Twoje słowo jest pochodnią dla stóp moich, Panie, i światłem na mojej ścieżce. Przysiągłem i postanawiam przestrzegać Twych sprawiedliwych wyroków. Panie, bardzo jestem udręczony, zachowaj mnie przy życiu, jak mi obiecałeś. Przyjmij, Panie, ofiary ust moich i naucz mnie Twoich wyroków. Moje życie jest wciąż w niebezpieczeństwie, lecz Prawa Twego nie zapominam. Grzesznicy zastawili na mnie sidła, lecz nie zboczyłem od Twoich postanowień. Napomnienia Twoje są moim dziedzictwem na wieki, bo są radością mojego serca. Nakłaniam swoje serce, by wypełniało Twe ustawy, na wieki i na zawsze. Antyfona: Twoje Prawo jest pochodnią dla stóp moich, Panie.
Dzień 1 13 CZYTANIE Rz 3, 27-31 Gdzież więc podstawa do chlubienia się? Została uchylona! Przez jakie prawo? Czy przez prawo uczynków? Nie, przez prawo wiary. Sądzimy bowiem, że człowiek osiąga usprawiedliwienie przez wiarę, niezależnie od pełnienia nakazów Prawa. Bo czyż Bóg jest Bogiem jedynie Żydów? Czy nie również i pogan? Zapewne również i pogan. Przecież jeden jest tylko Bóg, który usprawiedliwia obrzezanego dzięki wierze, a nieobrzezanego przez wiarę. Czy więc przez wiarę obalamy Prawo? Żadną miarą! Tylko Prawo właściwie ustawiamy. ROZMYŚLANIE Z JANEM PAWŁEM II W głębi sumienia [...] człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada, lecz któremu winien być posłuszny i którego głos wzywający go zawsze tam, gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra, a unikania zła, rozbrzmiewa w sercu nakazem: czyń to, tamtego unikaj. Człowiek bowiem ma w swym sercu wypisane przez Boga prawo, wobec którego posłuszeństwo stanowi o jego godności i według którego będzie sądzony (por. Rz 2, 14-16). [...] Ten sam fragment Listu do Rzymian, który pozwolił nam uchwycić istotę prawa naturalnego, ukazuje także biblijny sens sumienia, zwłaszcza w jego specyficznym
14 SAM NA SAM Z SUMIENIEM związku z prawem: gdy poganie, którzy Prawa nie mają, idąc za naturą, czynią to, co Prawo nakazuje, chociaż Prawa nie mają, sami dla siebie są Prawem. Wykazują oni, że treść Prawa wypisana jest w ich sercach, gdy jednocześnie ich sumienie staje jako świadek, a mianowicie ich myśli na przemian ich oskarżające lub uniewinniające (Rz 2, 14-15). Według słów św. Pawła sumienie w pewnym sensie stawia człowieka wobec prawa, samo stając się świadkiem w jego sprawie: świadkiem jego wierności lub niewierności prawu, to znaczy jego istotnej prawości lub niegodziwości moralnej. Sumienie jest świadkiem jedynym: to, co dokonuje się we wnętrzu osoby, jest zasłonięte przed oczyma jakiegokolwiek zewnętrznego obserwatora. Sumienie składa swoje świadectwo wyłącznie wobec samej osoby. Z kolei tylko ona sama zna własną odpowiedź na głos sumienia. [...] Nie sposób przecenić znaczenia tego wewnętrznego dialogu człowieka z samym sobą. W rzeczywistości jednak jest to dialog człowieka z Bogiem, Twórcą prawa, pierwszym Wzorem i ostatecznym Celem człowieka. Sumienie pisze św. Bonawentura jest jakby Bożym zwiastunem i posłańcem, tak że nie głosi nakazów własnych, ale nakazy pochodzące od Boga, na sposób herolda, który ogłasza królewskie rozporządzenia. Dlatego właśnie sumienie ma moc wiążącą. Można zatem powiedzieć, że sumienie jest świadectwem o prawo-
Dzień 1 15 ści lub niegodziwości człowieka składanym samemu człowiekowi, ale zarazem a nawet przede wszystkim jest świadectwem samego Boga, którego głos i sąd przenikają wnętrze człowieka aż do tajników jego duszy, przywołując go mocno i łagodnie do posłuszeństwa: Sumienie nie zamyka człowieka w niedostępnej i nieprzeniknionej samotności, ale otwiera go na wołanie, na głos Boga. W tym właśnie i w niczym innym kryje się tajemnica i godność sumienia, że jest ono miejscem, świętą przestrzenią, w której Bóg przemawia do człowieka (Veritatis splendor, 54. 57-58). RESPONSORIUM Prz 28, 13 P. Nie zazna szczęścia * kto swe przewiny ukrywa. W. Nie zazna szczęścia... P. Kto je wyznaje, * dostąpi miłosierdzia. W. Nie zazna szczęścia... P. Chwała Ojcu... W. Nie zazna szczęścia... PIEŚŃ MARYI Łk 1, 46-55 Antyfona: Wielkimi darami uczczona od Tego, którego Imię jest święte. Uwielbiaj, duszo moja, sławę Pana mego, Chwal Boga Stworzyciela tak bardzo dobrego.
16 SAM NA SAM Z SUMIENIEM Bóg mój, zbawienie moje, jedyna otucha, Bóg mi rozkoszą serca i weselem ducha. Bo mile przyjąć raczył swej sługi pokorę, Łaskawym okiem wejrzał na Dawida córę. Przeto wszystkie narody, co ziemię osiędą, Odtąd błogosławioną mnie nazywać będą. Bo wielkimi darami uczczonam od Tego, Którego moc przedziwna, święte imię Jego. Którzy się Pana boją, szczęśliwi na wieki, Bo z nimi miłosierdzie z rodu w ród daleki. Na cały świat pokazał moc swych ramion świętych, Rozproszył dumne myśli głów pychą nadętych. Wyniosłych złożył z tronu; znikczemnił wielmożne, Wywyższył, uwielmożnił w pokorę zamożne. Głodnych nasycił hojnie i w dobra spanoszył, Bogaczów z torbą puścił i nędznie rozproszył. Przyjął do łaski sługę Izraela cnego, Wspomniał nań, użyczył mu miłosierdzia swego. Wypełnił, co był przyrzekł niegdyś ojcom naszym, Abrahamowi z potomstwem jego, wiecznym czasem. Wszyscy śpiewajmy Bogu w Trójcy Jedynemu, Chwała Ojcu, Synowi, Duchowi Świętemu. Jak była na początku, tak zawsze niech będzie, Teraz i na wiek wieków niechaj słynie wszędzie. Antyfona: Wielkimi darami uczczona od Tego, którego Imię jest święte.
Dzień 1 17 WEZWANIA Panie Boże, Ty sprawiłeś, że w duszy każdego człowieka rozlega się głos Twojego rozsądku, wskazujący kierunki postępowania spraw, abyśmy nie byli głusi na jego wezwania. Naucz nas, Panie, posłuszeństwa głosowi sumienia! Panie Boże, każdy człowiek słyszy głos wzywający go do miłowania i czynienia dobra spraw, aby nie zabrakło nam siły i wytrwałości na tej drodze. Naucz nas, Panie, posłuszeństwa głosowi sumienia! Panie Boże, Twój głos, który rozlega się w sercu człowieka, nie tylko skłania go do dobra, ale także ostrzega przed złem spraw, aby wszyscy podejmowali wysiłek związany z przeciwstawieniem się okazjom do grzechu. Naucz nas, Panie, posłuszeństwa głosowi sumienia! Panie Boże, z prawdziwą czcią każdy pragnie myśleć o własnym sumieniu jako o sanktuarium, w którym Ty sam, jako Autor Prawa, prowadzisz z człowiekiem dialog o dobru i złu daj nam mądrość serca, która będzie czuwać nad formacją naszych sumień. Naucz nas, Panie, posłuszeństwa głosowi sumienia! Ojcze nasz...; Zdrowaś Maryjo...; Wierzę...
18 SAM NA SAM Z SUMIENIEM Módlmy się. Nie dozwól nam, o Panie, błądzić z dala od Twoich dróg, tak iż serce nasze stałoby się nieczułe na bojaźń Bożą. Miłosierdzia Twego nie powstrzymuj, prosimy, bo Ty jesteś naszym Ojcem! Pochyl się nad losem Twoich sług i nad dolą pokolenia Twojego dziedzictwa. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen. MODLITWA ZE ŚW. S. FAUSTYNĄ (por. Dzienniczek, 69) Jezu, Prawdo wiekuista, wzmocnij me siły słabe. Ty, Panie, wszystko możesz. Wiem, że niczym są wysiłki moje bez Ciebie. O Jezu, nie kryj się przede mną, bo ja żyć nie mogę bez Ciebie. Ufność moją położyłem w morzu miłosierdzia Twego i wiem, że nie będzie zawiedziona nadzieja moja. Jezu, ufam Tobie! ZAKOŃCZENIE NIESZPORÓW P. Niech nas Bóg błogosławi, broni od wszelkiego zła i doprowadzi do życia wiecznego. W. Amen. P. Idźmy w pokoju Chrystusa. W. Bogu niech będą dzięki.