Zarys epoki
Rozkwit książki To samo cechuje dziedzinę kultury, której konsumentami sągłównie klasy posiadające. Oświecenie rozszerzając siępo Europie wywołuje pęd do badańnaukowych, dla których organizuje sięoddzielne akademie. Ułatwiaj atwiają te badania i rozpowszechniająich ich wyniki mnożą żące się teraz czasopisma naukowe. Następuje zwrot do empiryzmu, a w związku zku z tym wielki rozwój nauk przyrodniczych. Stopniowe upowszechnianie siętych zdobyczy idzie w parze z innym kierunkiem w dziedzinie filozofii: z racjonalizmem. Nauka opiera się na rozumie ludzkim, porzuca dawny mistycyzm i wiarę opartąna objawieniu. Wielka Encyklopedia Francuska wydawana od r. 1751 do 1772 przez prekursorów rewolucji: Diderota i d'alamberta zwróci ciła uwagęna zagadnienia praktyczne - na ogółdot dotąd d zaniedbywane -na technikę i przemysł. Jej bogata dokumentacja ikonograficzna (11 tomów materiałów ilustracyjnych) niezależnie od tekstu pozwala odtworzyć wiele szczegółów ówczesnego życia, ówczesnych warunków i rodzajów pracy.
Powrót do klasycyzmu Postępy nauki, przemysłu i rzemiosła oraz idee wolności myśli, słowa i druku, przenikające warstwy oświecone w czasach Woltera, Rousseau i encyklopedystów wywołały y rozwój piśmiennictwa, produkcji wydawniczej i drukarstwa. Powstaje nowy rodzaj przedsiębiorstw uniwersalnych obejmujących wszystkie gałę łęzie wytwarzania i rozprowadzania książ ążek, charakterystyczny dopiero dla XIX i XX w. Umożliwiaj liwiają one popularyzacjęwiedzy i upowszechnienie literatury. Z czasem myśli siętak także o potrzebach popularyzacji nauki i o czytelnictwie szerszych kręgów społecze eczeństwa, co ma swoje źródło głównie w rozwoju przemysłu maszynowego i zapotrzebowaniu na kwalifikowanego robotnika, co w wyniku zwiększa zainteresowanie książ ążkąjako źródłem wiedzy ogólnej i fachowej.
Wygląd książki Nowy styl- rokoko. Wdzięk, elegancja i bogactwo krągłych linii przejawiają się równie wnieżw w wyglądzie książ ążek, zwłaszcza zaśw ilustracjach. Wytworne wydania przeznaczone dla smakoszy, bibliofilów ozdabiane są winietami i całostronicowymi sztychami znanych artystów. Oprawa książ ążek wykonywana jest częstokro stokroć na zamówienie, bogato ornamentowana, suto złocona, układa sięna niej nowy wzory koronkowe -"ála dentelle".
Rozwój produkcji Nawrót do prostoty i umiaru widzimy w ostatnich dziesiątkach stulecia, jako wyraz nowego stylu: klasycyzmu. Wprowadza on elementy sztuki starożytnego Rzymu: wazy, kandelabry itp. Charakterystyczną nowości ciąw oprawie jest ponadto przeniesienie zdobnictwa z okładzin na grzbiety książ ążek, bowiem z reguły stojąone one teraz na półkach dodając blasku pałacowym acowym wnętrzom. Jednemu z rodziny Didotów, Firminowi, zawdzięczali czytelnicy świetne wydania klasyków po bardzo niskiej cenie, co umożliwi liwiła stereotypia pozwalająca na znaczne podniesienie wysokości nakład adów. W całej Europie wybitni drukarze i wydawcy usprawniają drukowanie. Wprowadzane sąnowe wzory i kroje czcionek klasycznych (Caslon, Baskerville, Bowyer, Breitkopf), ten ostatni wynajduje także stop do odlewania czcionek o podwyższonej twardości, oraz sposób drukowania nut, a nawet map. Książ ążki stająsi się arcydziełami ami sztuki typograficznej, a wiele rozwiąza zań tamtych czasów stosowane jest do dziś.
Rozwój produkcji Rosnące na podłożu przemian gospodarczo-spo społecznych uznanie potrzeb nauki i czytelnictwa, które spowodowało o rozwój produkcji książ ążkowej w XVIII w., wywarło równie wnież wyraźny wpływ na biblioteki. Wybitni ludzie Oświecenia, jak Mirabeau, Talleyrand, Condorcet żądaj dają, aby biblioteka publiczna stanowiła a istotny składnik narodowego wychowania. Niemniej w dziedzinie bibliotek pierwsze miejsce zajmują nadal księgozbiory absolutystycznych panujących. W Niemczech rozwijają sięzw zwłaszcza takie biblioteki, jak nadworna w Wiedniu, królewska w Berlinie (uzyskuje nowy gmach), książę ążęca w Wolfenbuttel dzięki wprowadzonym nowym ideom Leibniza, które ożywi ywiły y teżdzia działania ania nadwornej biblioteki w Dreźnie. Ta książ ążnica Sasów wchłon onęł ęła m.in. słynne zbiory prywatne. Gotfryd Wilhelm Leibniz nawiązuje do zapatrywańnaude'go na zadania bibliotek, pogłę łębia jego ideę uniwersalizmu zbiorów i ich ogólnego udostępnienia. Jego biblioteka, to biblioteka dla wszystkich. Filozof jest zarazem zem twórc rcą nowego układu katalogu systematycznego, z podziałem na 10 zasadniczych grup - dyscyplin wiedzy.
Biblioteki Drugim istotnym bodźcem rozwoju bibliotek było coraz szersze udostępnianie źróde deł wiedzy w nowo powstających uniwersytetach. Rośnie liczba bibliotek uniwersyteckich, a sekularyzacja jezuitów w Niemczech w r.1773 znacznie je wzbogaca. Rozkwit nauk przyrodniczych w Anglii doprowadza do założenia w Londynie British Museum, którego księgozbi gozbiór, w przeciwieństwie do znajdujących sięna kontynencie europejskim, nastawiony był raczej na literaturę przyrodniczą niż humanistyczna. Angielską instytucję odróżnia niało też od pokrewnych europejskich współż łżycie na równych r prawach książ ążnicy i muzeum. Zaszczepione na dawnej bibliotece królewskiej ("Old Royal Library") i otwarte w 1759 r. British Museum doszło o do olbrzymich zasobów. Wielkiego przewrotu w dziejach bibliotekarstwa francuskiego dokonuje rewolucja z lat 1789-1792. Ogromne masy zbiorów książ ążek pokościelnych i poklasztornych oraz prywatnych centralizuje się w departamentach, zwłaszcza zaśw Paryżu. Teraz następuje rzeczywiste upublicznienie zasobów kulturalnych. Wzbogaca sięnimi przede wszystkim dawna biblioteka królewska, teraz już: Narodowa (Nationale). Ale minie wiek, nim wreszcie pracownicy instytucji wprowadzą ład do początkowego chaosu, nim to olbrzymie zbiorowisko książ ążek zacznie pełni nić służbę czytelniczą. Ogółem biorąc wiek XVIII przynosi w rozwoju bibliotek uporządkowanie zbiorów, ulepszenie ich ewidencji i większ kszą celowość w gromadzeniu nabytków. Idea uniwersalizmu musi zwolna ustępowa pować postulatowi specjalizacji, zarówno w nauce, jak w bibliotekarstwie.
Jak książka rozwijała się w Polsce w XVII w.
Autorzy: Lucyna Pacholczak Magdalena Król Aleksandra Boczek