KIERUNKI ROZWOJU I WSPARCIA OBSZARÓW WIEJSKICH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM

Podobne dokumenty
OBSZARY WIEJSKIE W PROJEKCIE STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ DO 2030 R.

PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

PROW na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

Możliwości wsparcia projektów z zakresu przedsiębiorczości środkami europejskimi w latach

Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

WSPARCIE DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH W RPO WM Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Krajowa Sieć 'j Obszarów Wiejskich. ,Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA

j Obszarów Wiejskich Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie

^pfnt^^w- -.-h. { Obszarów Wiejskich. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich; Europa inwestująca w obszary wiejskie

Informacja dot. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Warsztaty dla początkujących czyli o co chodzi w Funduszach Europejskich?

FUNDUSZE EUROPEJSKIE W MAŁOPOLSCE GMINA RYGLICE

Dr Bogusław Klimczuk 1

Poprawa efektywności energetycznej budynków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

Knurów, dn r.

Doświadczenie pomorskiej ARiMR we wdrażaniu wybranych działań z okresu programowania PROW

Priorytet I Wspieranie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich Priorytet ma służyć:

Stan prac nad założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

WSPARCIE WIELKOPOLSKIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W RAMACH WRPO Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu

Zielone miejsca pracy w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020 i Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Dolnośląskiego

RAMOWY PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ NA LATA

Typy projektów mogących uzyskać dofinansowanie. Poddziałanie nie będzie realizowane w 2015 roku.

Rozwój obszarów wiejskich w nowej perspektywie finansowej

Środa z Funduszami dla instytucji kultury Programy krajowe PROW Wałbrzych, 3 czerwca 2015 r.,

FUNDUSZE EUROPEJSKIE W MAŁOPOLSCE GMINA TUCHÓW

Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

Wsparcie dla rozwoju przedsiębiorczości w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Zarys Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich

Dr inż. Dariusz Nieć Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Warszawa 31 marca 2015 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Załącznik nr 3 do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego projekt z dnia 8 kwietnia 2014 r.

Możliwości wsparcia grup społecznych w ramach lokalnych przedsięwzięć ze środków PROW na lata

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej

Szanse na sfinansowanie inwestycji z dotacji UE Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych

WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE

Bezzwrotne źródła finansowania agroturystyki. Wydział Zarządzania Politechniki Białostockiej Panfiluk Eugenia

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces absorbcji środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW )

Wstępny projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata Lublin, r.

Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym dla RPO WK-P na lata na 2016 rok

Spójność funduszy a spójność terytorialna koordynacja polityki spójności i polityki rozwoju obszarów wiejskich.

Poprawa jakości i dostępności usług publicznych w świetle przeprowadzonych badań i nowej perspektywy finansowej UE na lata

Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej

Założenia dokumentów strategicznych Województwa Lubelskiego w ramach programowania nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY

Typy projektów mogących uzyskać dofinansowanie. A. infrastruktura badawcza w jednostkach naukowych

Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym dla RPO WK-P na lata na 2016 rok

Informacja na posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 27 stycznia 2016 roku.

Planowane kierunki instrumentów wsparcia dla MŚP w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata

ZAKRES REALIZACJI WYBRANYCH DZIAŁAŃ PROGRAMU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA Mariusz Zarychta Puławy,

FUNDACJA PARTNERSKA GRUPA LOKALNEGO DZIAŁANIA CIUCHCIA KRASIŃSKICH

Wsparcie na infrastrukturę wiejską w ramach PROW

Wsparcie dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej

Obszary wiejskie w polityce spójności - założenia na okres

DOTACJE ŻRÓDŁA FINANSOWANIA INWESTYCJI W LATACH

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie w trybie konkursowym dla RPO WK-P na lata na 2016 rok

Przyporządkowanie działań w programach operacyjnych wg celów strategicznych Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020

POLICY PAPER 01. Luty 2015 r. Tomasz Styś, Robert Foks

Tabela transpozycji PI na działania/ poddziałania w poszczególnych osiach priorytetowych

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej Katowice, 11 czerwca 2015 r.

Nowa perspektywa finansowa ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb sektora ciepłownictwa w obszarze B+R+I. Iwona Wendel, Podsekretarz Stanu w MIiR

Podział działań programów operacyjnych wg celów strategicznych Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020

Typy projektów mogących uzyskać dofinansowanie. A. infrastruktura badawcza w jednostkach naukowych

F U N D U S Z E EUROPEJSKIE

Typy projektów mogących uzyskać dofinansowanie. A. infrastruktura badawcza w jednostkach naukowych

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

CEL STRATEGICZNY I. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I STABILNEGO RYNKU PRACY. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój na lata :

Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata (RPO WiM )

unijnych i krajowych

3,47 2,87 2,45. śląskie małopolskie wielkopolskie

KONFERENCJA PRASOWA. podsekretarza stanu Ryszarda Zarudzkiego. Harmonogram PROW Stan realizacji płatności bezpośrednich

Wsparcie Odnawialnych Źródeł Energii w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata Katowice, 30 marca 2015 r.

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEH - MAPA DOTACJI

Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata Łódź, 27 maja 2015 r.

TABELA TRANSPOZYCJI PI NA DZIAŁANIA W POSZCZEGÓLNYCH OSIACH PRIORYTETOWYCH

Zwiększona aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw; Zwiększone urynkowienie działalności badawczo-rozwojowej.

Szanse na dofinansowaniei nwestycji z dotacji Unii Europejskiej Przemysław Jura Prezes Zarządu Instytut Nauk Ekonomicznych i Społecznych

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata

Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r.

Wsparcie dla innowacyjnego, zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw w ramach RPO WZ. Kołobrzeg r.

analiza założeń do RPO woj. lubelskiego Krzysztof Gorczyca, Lublin, Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu

Regionalny Program Operacyjny Województwo Kujawsko-Pomorskie

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Nowe perspektywy dofinansowania projektów związanych z ochroną środowiska w nowym okresie programowania Regionalny Program Operacyjny Województwa

Wsparcie obszarów wiejskich w RPO WK-P Bydgoszcz, 19 stycznia 2017 r.

Załącznik nr 4 A Podział działań programów operacyjnych wg celów strategicznych Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko Warszawa, 20 marca 2015 r.

Wsparcie przedsiębiorców w latach możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Wsparcie obszarów wiejskich w ramach PROW działania za realizację których odpowiedzialny będzie Samorząd Województwa Opolskiego

rozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r.

Rozwój inteligentny Rozwój zrównoważony Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Z jakich Funduszy Europejskich mogą korzystać samorządy w latach ?

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Transkrypt:

KIERUNKI ROZWOJU I WSPARCIA OBSZARÓW WIEJSKICH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM Konferencja Małe gospodarstwa rolne perspektywa w nowym okresie finansowania 2014-2020 Sławomir Sosnowski Wicemarszałek Województwa Lubelskiego L U B L I N, 2 9 K W I E T N I A 2 0 1 4 r.

Wprowadzenie Wiemy, że województwo lubelskie zaliczane jest do biedniejszych regionów europejskich. Wyzwaniem samorządu województwa jest zdecydowana zmiana tej sytuacji zmiana niekorzystnego wizerunku wyprowadzenie regionu ze strefy spadkowej w kierunku stabilnego środka regionów Polski i Unii Europejskiej. Mamy szansę na osiągnięcie takiego celu pod warunkiem: prowadzenia mądrej i długofalowej polityki rozwoju, wykorzystania posiadanych atutów regionu, efektywnego wykorzystania unijnych funduszy. 2

Wprowadzenie Kierunki rozwoju i wsparcia obszarów wiejskich w województwie lubelskim w zakresie rozwoju małych gospodarstw rolnych, określone zostały w głównych operacyjnych, tj: regionalnych i krajowych dokumentach strategicznych oraz Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014 2020 (z perspektywą do 2030 r.) Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Lubelskiego do 2020 r. (projekt) Regionalnym Programie Operacyjnym na lata 2014-2020 (projekt) Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (projekt) 3

Diagnoza - główne wnioski Według IUNG w Puławach, wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej w województwie lubelskim wynosi 74,1 pkt. (w kraju 66,6 pkt.) i jest jednym z najwyższych w Polsce (po województwach opolskim i dolnośląskim). Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej w województwie lubelskim Najlepsze gleby pod względem przydatności dla rolnictwa występują w południowowschodniej części województwa (gminy: Dołhobyczów, Hrubieszów, Ulhówek, Telatyn, Trzeszczany) oraz w okolicach Lublina (Konopnica i Jastków). Źródło: T. Witek (red.), Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin, IUNG Puławy, 1993 r. 4

Diagnoza - główne wnioski Lubelskie znajduje się w gronie 7 województw mających najmniejszą średnią powierzchnię ogólną gospodarstwa rolnego (poniżej średniej krajowej). Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w naszym kraju wynosi 11,2 ha. Źródło: Pomoc dla małych gospodarstw rolnych w Polsce w nowej perspektywie finansowej 2014-2020, MRiRW, Warszawa, 2013 r. 5

Diagnoza - główne wnioski Podczas Powszechnego Spisu Rolnego w 2010 r. najwyższy udział gospodarstw o powierzchni do 2 ha UR w ogólnej liczbie gospodarstw powiatu odnotowano w powiatach: puławskim 52,6% i ryckim 43,9%; najmniejszy w bialskim 26,2%. Średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach rolnych według powiatów w 2010 r. Największy odsetek gospodarstw o powierzchni 50 ha i więcej był w powiatach: włodawskim (2,2%), parczewskim (1,8%) i hrubieszowskim (1,4%); najniższy (od 0,1% do 0,2%) w powiatach: janowskim, opolskim, ryckim, kraśnickim, łukowskim i puławskim. 6

Diagnoza - główne wnioski Gospodarstwa do 10 ha nadal stanowią znaczącą większość, bo aż 80% ogólnej liczby lubelskich gospodarstw rolnych Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Lubelskiego 2013, GUS 7

Diagnoza - główne wnioski [porównanie lat 2010 i 2012] W ostatnich latach udział gospodarstw najmniejszych w ogólnej liczbie lubelskich gospodarstw rolnych zmniejszył się w przypadku grup obszarowych: a) do 1 ha - z 1,3 do 1,1% (o 0,2%), b) 1,01-1,99 ha - z 17,1 do 16,3% (o 0,8%), c) 2,00-4,99 ha - z 35,4 do 32,7% (o 2,7%). Wzrósł natomiast odsetek gospodarstw o większej niż 5 ha powierzchni UR: a) 5,00-9,99 ha - z 27,9 do 30% (o 2,1%), b) 5,00-19,99 ha - z 3,7 do 4,3% (o 0,6%), c) 20,00-49,99 ha - z 4,2 do 4,9% (o 0,7%), d) 50,00 ha i więcej - z 0,8 do 1,0% (o 0,2%). Liczba gospodarstw o powierzchni od 10 do 14,99 ha pozostała bez zmian. Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Lubelskiego 2013, GUS 8

Diagnoza - główne wnioski Rozwój małych gospodarstw na Lubelszczyźnie będzie zależał głównie od wzrostu przychodów. W znacznej części małych gospodarstw rolnych występuje ogromny potencjał rozwojowy istnieją tu możliwości wzrostu produkcji rolnej, a zwłaszcza: a) prowadzonej metodami ekologicznymi, b) warzyw i owoców, c) zwierzęcej. Gospodarstwa te mają także szanse w pozyskiwaniu dodatkowych dochodów poprzez świadczenie dodatkowych usług lub drobną działalność wytwórczą. Koniecznie są specjalne mechanizmy wsparcia małych gospodarstw, które zachęcą do ich rozwoju i poprawią ich dochodowość. Jednocześnie należy wspierać reorientację zawodową ludności rolniczej w celu podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej oraz udzielanie pomocy w tworzeniu miejsc pracy w różnych pozarolniczych dziedzinach działalności gospodarczej. Oprócz bezpośredniej pomocy finansowej małym gospodarstwom, konieczne jest też wsparcie działań edukacyjnych i systemu doradztwa rolniczego. 9

Płatności dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich w województwie lubelskim w latach 2004-2013 Wartości płatności ogółem na obszary wiejskie: SPO 2004-2006 85,1 mln zł Scalanie gruntów 26,4 mln zł Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego 31,6 mln zł Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi 27,1 mln zł PROW 2007-2013 860,1 mln zł Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa 115,3 mln zł Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej 433,6 mln zł Odnowa i rozwój wsi 185,6 mln zł LEADER 125,6 mln zł w tym: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju 101,1 mln zł Wdrażanie projektów współpracy 1,2 mln zł Funkcjonowanie LGD 23,3 mln zł 860,1 85,1 SPO 2004-2006 85,1 mln zł PROW 2007-2013 860 mln zł

Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014 2020 (z perspektywą do 2030 r.)

Cele SRWL na najbliższą perspektywę 1 CEL STRATEGICZNY Wzmacnianie urbanizacji regionu 2 CEL STRATEGICZNY Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich 3 CEL STRATEGICZNY Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu 4 CEL STRATEGICZNY Funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu 12

Kierunki działań (SRWL) CEL 2.1. Poprawa warunków dla wzrostu konkurencyjności i towarowości gospodarstw Współpraca z właściwymi podmiotami na rzecz rozwoju nowych produktów i usług w oparciu o lokalne surowce rolne; Wspieranie rozwoju systemów odbioru i dystrybucji produktów rolnych; Wspomaganie działań i współpraca z właściwymi podmiotami i agendami na rzecz promocji i scalania gruntów oraz powiększania obszarów gospodarstw. 13

Kierunki działań (SRWL) CEL 2.2. Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego Wspieranie podejmowania/rozszerzania działalności gospodarczej w sektorze przetwórstwa rolno-spożywczego; Wspieranie sieci powiązań producentów rolnych i przedsiębiorstw przetwórstwa rolno-spożywczego; Wspieranie zintegrowanych działań promocyjnych regionalnych produktów (w tym żywności wysokiej jakości) na rynkach zewnętrznych (głównie wielkomiejskich, w tym także zagranicznych); Wspieranie działalności naukowo-badawczej na rzecz rozwoju i wdrożeń w zakresie przetwórstwa produktów rolnych (zgodnie z regionalnymi inteligentnymi specjalizacjami ) oraz związków tych placówek ze sferą przedsiębiorczości; Wspieranie rozwoju technologii dla mikroprzetwórstwa rolno-spożywczego. 14

Kierunki działań (SRWL) CEL 2.3. Wzmocnienie doradztwa rolniczego oraz promowanie i wspieranie inicjatyw współpracy rolników i mieszkańców wsi Organizacyjne, kompetencyjne i finansowe wzmacnianie prorozwojowych działań instytucji doradztwa rolniczego; Wspieranie inicjatyw na rzecz transferu wyników badań z placówek naukowo-badawczych do instytucji doradztwa rolniczego; Promowanie różnych form współpracy producentów rolnych; Wspieranie inicjatyw na rzecz edukacji i podnoszenia kompetencji rolników; Wspieranie inicjatyw na rzecz powstawania i rozwoju grup producenckich. 15

Kierunki działań (SRWL) CEL 2.4. Wspieranie przedsiębiorczości na wsi i tworzenia pozarolniczych miejsc pracy na obszarach wiejskich Wzmacnianie sektora usług dla rolnictwa, ich promocja wśród rolników, ich zrzeszeń i organizacji; Wspieranie samorządów lokalnych w ich wysiłkach na rzecz pobudzenia lokalnej przedsiębiorczości; Działania na rzecz restrukturyzacji programów wsparcia obszarów wiejskich na rzecz ich silniejszego zorientowania na zintegrowane pobudzanie rozwoju i komplementarności z innymi przedsięwzięciami podejmowanymi na wsi; Wsparcie inicjatyw tworzenia i wdrażania lokalnych strategii na rzecz rozwoju funkcji pozarolniczych nastawionych na wykorzystanie lokalnej specyfiki, służących w szczególności pobudzaniu przedsiębiorczości, Promocja i rozwój turystyki na obszarach wiejskich, wspieranie organizacji działających w tej sferze. 16

Kierunki działań (SRWL) CEL 2.5. Wyposażanie obszarów wiejskich w infrastrukturę transportową, komunalną, energetyczną Wspieranie działań na rzecz uzupełnienia sieci dróg lokalnych o brakujące ogniwa lub ich modernizowanie; Wspieranie działań na rzecz modernizacji i rozwoju lokalnych sieci energetycznych; Wspieranie wysiłków samorządów lokalnych w budowaniu i modernizacji sieci infrastruktury komunalnej oraz infrastruktury melioracyjnej na obszarach wiejskich; Rozbudowa i modernizacja systemu energetyki rozproszonej. 17

Regionalna Strategia Innowacji Województwa Lubelskiego do 2020 r. (projekt)

RSI WL 2020 - diagnoza przemysł rolno-spożywczy obejmujący rolnictwo i przetwórstwo rolno-spożywcze tworzy jeden z największych, dynamicznie rozwijających się segmentów gospodarki województwa lubelskiego, region jest jednym z największych krajowych producentów zbóż, warzyw gruntowych, owoców z drzew oraz owoców z krzewów, cechą województwa lubelskiego jest wysoki poziom rozwoju rolnictwa ekologicznego (trzecie miejsce w kraju pod względem liczby gospodarstw ekologicznych), rybactwa (pierwsze miejsce w Polsce pod względem hodowli karpia) i przetwórstwa rolnospożywczego, zatrudniającego ponad 25% ogółu zatrudnionych w przemyśle i stanowiącego jedną z podstawowych gałęzi gospodarki regionu, wyższa od średniej krajowej jakość gleb i dynamiczny rozwój przetwórstwa rolnospożywczego sprzyjają osiągnięciu przez województwo pozycji strategicznego obszaru żywicielskiego o znaczeniu krajowym, a nawet europejskim.

Kluczowa Specjalizacja BIOGOSPODARKA Inteligentne specjalizacje regionu Biogospodarka - specjalizacja kluczowa Wybór biogospodarki oparty został na mocnych przesłankach wynikających m.in. z: wewnętrznych potencjałów rozwoju gospodarki regionu i jej struktury, czego wyrazem jest duży udział sektorów biogospodarki w tworzeniu wartości dodanej brutto (ok. 28%) oraz zatrudnieniu (ok. 45% ogółu pracujących w regionie), rosnącej liczby podmiotów gospodarczych zaangażowanych w bioprodukcję (wysokiej jakości żywności, pasz, nawozów sztucznych, ziół, bioproduktów, środków ochrony roślin, farmaceutyków, kosmetyków, bioenergii itd.), wyraźnej specjalizacji naukowej regionalnego sektora B+R w zakresie nauk związanych z biogospodarką (realizowane granty badawcze, publikacje, cytowania), możliwości zaangażowania około 60% potencjału naukowego regionu w proces budowy nowoczesnych sektorów biogospodarki w regionie, uwarunkowań zewnętrznych rozwoju biogospodarki, w tym wysoki poziom innowacyjności i tworzenia wartości dodanej (1 euro zainwestowane w B+R może wygenerować 10 euro wartości dodanej w sektorach biogospodarki).

Kluczowa Specjalizacja BIOGOSPODARKA Gospodarka oparta na bio-przetwarzaniu ŻYWNOŚĆ ENZYMY BIORAFINERIE Gospodarka oparta na bioprzetwarzaniu BIOPALIWA CHEMIKALIA, LEKI BIOMATERIAŁY

K L I E N C I Inteligentne specjalizacje regionu (RSI WL 2020) BIOGOSPODARKA Specjalizacja kluczowa Produkcja pierwotna Sektor rolno-spożywczy Sektor chemiczny Przetwórstwo biozasobów Sektor papierniczy Sektor meblarski Produkcja żywności Sektor kosmetyczny Sektor farmaceutyczny Sektor energetyczny Produkty biomedyczne Specjalizacja uzupełniająca Łańcuch produkcji żywności żywność funkcjonalna żywienie i dietetyka USŁUGI MEDYCZNE I PROZDROWOTNE Łańcuch produktów medycznych i biomedycznych produkcja farmaceutyków i probiotyków Bioenergia Specjalizacja wyłaniająca się Wytwarzanie energii z paliw kopalnych Przechwytywanie i składowanie CO 2 Smart grids ENERGETYKA NISKOEMISYJNA Energia z OZE Instalacje do produkcji biogazu i biopaliw Czyste technologie węglowe i gazowe Ogniwa wodorowe i paliwowe Specjalizacja wspomagająca INFORMATYKA I AUTOMATYKA Komputery Oprogramowanie Usługi telekomunikacyjne Usługi Internetowe Maszyny i urządzenia elektryczne Robotyka

Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2014-2020 (projekt z 8 kwietnia 2014 r.)

Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2014-2020 Alokacja na program 2 229 mld w tym: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 1 607 mld (72% RPO) Europejski Fundusz Społeczny 621 mln (28% RPO) ZIT Lublin - 105,4 mln (4,73% RPO) SIT (Biała Podlaska, Chełm, Puławy, Zamość): 63,2 mln (2,9% RPO) Miasta powiatowe - 78 mln (3,5% RPO) Obszary wiejskie - co najmniej 50% środków programu przeznaczonych na przedsięwzięcia publiczne

RPO WL 2014-2020 osie priorytetowe Lp Nazwa osi priorytetowej Alokacja w euro 1 Badania i innowacje 45,42 mln 2 Cyfrowe lubelskie 72,25 mln 3 Konkurencyjność przedsiębiorstw 291,63 mln 4 Energia przyjazna środowisku 158,80 mln 5 Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna 236,9 mln 6 Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów 170,61 mln 7 Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego 98,7 mln 8 Mobilność regionalna i ekologiczny transport 271,03 mln 9 Rynek pracy 202,04 mln 10 Adaptacyjność przedsiębiorstw 62,13 mln 11 Włączenie społeczne 180,54 mln 12 Edukacja, umiejętności i kompetencje 107,44 mln 13 Infrastruktura społeczna 261,75 mln

Przykłady działań dotyczących obszarów wiejskich w RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 3: Konkurencyjność przedsiębiorstw Beneficjenci instytucje otoczenia biznesu, JST, przedsiębiorcy, klastry i inicjatywy klastrowe, inkubatory przedsiębiorczości, spółki typu spin-off, spin-out, podmioty zarządzające instrumentami finansowymi Przykładowe rodzaje wsparcia: wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw na każdym etapie rozwoju wsparcie klastrów regionalnych i lokalnych, uzbrojenie terenów inwestycyjnych oraz zagospodarowanie terenów poprzemysłowych, powojskowych, popegeerowskich, wsparcie rozwoju sektora ekonomii społecznej poprzez inwestycje w rozbudowę, adaptację i modernizację przedsiębiorstw społecznych, profesjonalizacja usług IOB poprzez wsparcie usług doradczych i szkoleniowych, dostosowanie usług świadczonych przez IOB do potrzeb przedsiębiorców (w tym Grup Producentów Rolnych), wsparcie międzynarodowej współpracy gospodarczej przedsiębiorstw (w tym producentów rolno-spożywczych).

Przykłady działań dotyczących obszarów wiejskich w RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 4: Energia przyjazna środowisku Beneficjenci JST, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, przedsiębiorcy, spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego, podmioty zarządzające instrumentami inżynierii finansowej Przykładowe rodzaje wsparcia: budowa i przebudowa infrastruktury służącej do produkcji i dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, budowa i modernizacja sieci elektroenergetycznych (w celu przyłączenia nowych jednostek wytwórczych energii ze źródeł odn.), budowa instalacji do produkcji biokomponentów i biopaliw, wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej w kogeneracji. W ramach wsparcia produkcji i dystrybucji OZE przewidziano wydzielenie alokacji na inwestycje na obszarach wiejskich.

Przykłady działań dotyczących obszarów wiejskich w RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 5: Efektywność energetyczna i gospodarka niskoemisyjna Beneficjenci JST, spółki prawa handlowego, gdzie większość udziałów posiadają JST, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, organizacje pozarządowe, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy, podmioty zarządzające instrumentami inżynierii finansowej, służby ratownicze, szkoły wyższe, jednostki naukowe Przykładowe rodzaje wsparcia: termomodernizacja obiektów, w tym obiektów użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych, obniżenie energochłonności sektora produkcyjnego oraz zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby procesu produkcyjnego, projekty wynikające z planów gospodarki niskoemisyjnej w miastach i na obszarach funkcjonalnych miast (np: inwestycje w obszarze transportu publicznego, oświetlenie miejskie, budownictwo pasywne, itp.).

Przykłady działań dotyczących obszarów wiejskich w RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 6: Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów Beneficjenci JST, spółki prawa handlowego, gdzie większość udziałów posiadają JST, PGL Lasy Państwowe, jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, spółki wodne Przykładowe rodzaje wsparcia: wyposażenie jednostek OSP w specjalistyczny sprzęt niezbędny do prowadzenia akcji ratowniczych projekty z zakresu tzw. małej retencji zapobieganie oraz ograniczanie wytwarzania odpadów komunalnych; wdrażanie technologii odzysku, w tym recyklingu, rekultywacja wysypisk budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych dla ścieków komunalnych w aglomeracjach do 10 tys. RLM budowa i modernizacji oczyszczalni ścieków komunalnych oraz budowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę

Przykłady działań dotyczących obszarów wiejskich w RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 7: Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego Beneficjenci JST, parki krajobrazowe i narodowe, PGL Lasy Państwowe, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, jednostki naukowe, szkoły wyższe, przedsiębiorcy, instytucje oświatowe, ośrodki edukacji ekologicznej, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Przykładowe rodzaje wsparcia: ochrona i zachowanie zabytków o znaczeniu regionalnym i lokalnym rozwój oraz poprawa stanu infrastruktury kultury zachowanie zagrożonych wyginięciem gatunków (roślin, zwierząt), przywracanie drożności korytarzy ekologicznych w celu prawidłowego funkcjonowania sieci NATURA 2000 działania związane z kształtowaniem postaw społecznych sprzyjających ochronie środowiska, ochronie przyrody, w tym różnorodności biologicznej i ochronie krajobrazu, a także zachowań proekologicznych poprzez szeroko rozumianą edukację ekologiczną W ramach Osi Priorytetowej przewidziano wydzielenie alokacji na wsparcie inwestycji na obszarach wiejskich.

Przykłady działań dotyczących obszarów wiejskich w RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 8: Mobilność regionalna i ekologiczny transport Beneficjenci JST, jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, zarządcy infrastruktury kolejowej Przykładowe rodzaje wsparcia: rozbudowa i przebudowa sieci dróg o znaczeniu regionalnym - inwestycje poprawiające dostępność do dróg znajdujących się w sieci TEN-T przedsięwzięcia związane z poprawą bezpieczeństwa w ruchu drogowym w sieci dróg wojewódzkich modernizacja dróg lokalnych (gminnych) przy współudziale LGD inwestycje w zakresie modernizacji istniejących odcinków sieci kolejowej oraz zakup nowoczesnych i niskoemisyjnych środków transportu kolejowego

Przykłady działań dotyczących obszarów wiejskich w RPO WL 2014-2020 Oś priorytetowa 13: Infrastruktura społeczna Beneficjenci - JST, MŚP, podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą, podmioty świadczące usługi społeczne, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe, organy prowadzące szkoły i placówki oświatowe, organy prowadzące przedszkola lub inne formy wychowania przedszkolnego, Ochotnicze Hufce Pracy, szkoły dla dorosłych, placówki kształcenia zawodowego Przykładowe rodzaje wsparcia: rozwój infrastruktury ochrony zdrowia oraz usług społecznych zintegrowane inwestycje infrastrukturalne nakierowane na rozwiązywanie problemów społecznych kompleksowa rewitalizacja miast i obszarów wiejskich realizowana w oparciu o LPR-y wsparcie inwestycyjne szkół i placówek oświatowych oraz placówek przedszkolnych

Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2014-2020 10 kwietnia 2014 Przekazanie projektu RPO WL 2014-2020 do Komisji Europejskiej i rozpoczęcie procesu negocjacji programu

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (projekt z 7 kwietnia 2014 r.)

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Suma środków PROW na lata 2014-2020 13 513 295 000 EURO 8 598 280 000 euro środki UE 4 915 014 186 euro wkład krajowy

Cel Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich.

Wspólnotowa polityka rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014 2020 PROW 2014-2020 będzie realizował wszystkie z sześciu priorytetów wyznaczonych dla wspólnotowej polityki rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014 2020: 1. Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich, 2. Poprawa konkurencyjności wszystkich sektorów rolnictwa i zwiększenie konkurencyjności gospodarstw rolnych, 3. Poprawa organizacji łańcucha żywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie, 4. Odtwarzanie, chronienie i wzmacnianie ekosystemów zależnych od rolnictwa i leśnictwa, 5. Wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami, przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym, 6. Zwiększenie włączenia społecznego, ograniczanie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich.

Planowane działania i podziałania PROW 2014-2020 Działanie / Poddziałanie Budżet (EURO) Transfer wiedzy i działalność informacyjna 43 001 302 Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem i usługi z zakresu zastępstw 65 002 515 Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych 33 004 179 Modernizacja gospodarstw rolnych 2 816 064 486 Inwestycje w środki trwałe Przetwórstwo i marketing produktów rolnych 693 070 461 Scalenia gruntów 138 994 740 Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych 414 981 968

Planowane działania i podziałania PROW 2014-2020 Działanie / Poddziałanie Budżet (EURO) Premia dla młodych rolników 584 997 734 Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej 413 939 978 Restrukturyzacja małych gospodarstw 749 980 666 Rozwój przedsiębiorczości - rozwój usług rolniczych 64 999 372 Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Targowiska 74 966 634 Odnowa wsi 1 000 000 049

Planowane działania i podziałania PROW 2014-2020 Działanie / Poddziałanie Budżet (EURO) Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów Zalesianie i tworzenie terenu zalesionego 300 997 069 Tworzenie grup i organizacji producentów 352 987 547 Działanie rolno środowiskowo - klimatyczne 1 060 062 782 Rolnictwo ekologiczne 699 961 515 Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi Ograniczeniami 2 329 998 652 Współpraca 42 999 730 LEADER 734 999 913

Dziękuję za uwagę L U B L I N, 2 9 k w i e t n i a 2 0 1 4 r.