Strona 1 z 5 Spis treści: 1. Zakres instrukcji 2. Zamówienia i zakupy 3. Znaki ostrzegawcze oznaczające środki chemiczne używane w Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. we Wrześni 4. Przechowywanie substancji i preparatów niebezpiecznych na terenie PWiK 5. Substancje i preparaty niebezpieczne przeterminowane 6. Stosowane środki ochrony indywidualnej 7. Występujące zagrożenia - zapobieganie i pierwsza pomoc. 1. Zakres instrukcji Niniejsza instrukcja dotyczy zasad postępowania oraz bezpieczeństwa i higieny pracy podczas zakupów i przechowywania substancji i preparatów niebezpiecznych. 2. Zamówienia i zakupy 2.1. Zamówień i zakupów substancji i preparatów niebezpiecznych dokonuje się zgodnie z zapisami procedury Zakupy Magazynier (Kierownik laboratorium), które składane są do Specjalisty ds. Przetargów i Zakupów. 2.2. Przesyłkę z substancją lub preparatem niebezpiecznym odbiera wyłącznie upoważniony pracownik. 2.3. Przy odbiorze substancji lub preparatów niebezpiecznych przeznaczonych do produkcji upoważniony pracownik dokonuje oceny odbiorczej sprawdzając, czy: a. przesyłka jest zgodna ze złożonym zamówieniem, b. przesyłka nie jest uszkodzona, c. opakowanie jest szczelne i odpowiednio oznakowane, d. załączona została (lub została dostarczona wcześniej) Karta charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej. 2.4. W przypadku stwierdzenia jakiejkolwiek niezgodności lub braków, decyzję o dalszym postępowaniu z przesyłką podejmuje Starszy Inspektor ds. Magazynu w porozumieniu z zamawiającym. 3. Znaki ostrzegawcze oznaczające środki chemiczne używane w Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. we Wrześni Znak ostrzegawczy Symbol Napis określający znaczenie znaku ostrzegawczego T+ Produkt bardzo toksyczny T Produkt toksyczny Xn Produkt szkodliwy
Strona 2 z 5 C Produkt żrący Xi Produkt drażniący N Produkt niebezpieczny dla środowiska E Produkt wybuchowy O Produkt utleniający F+ Produkt skrajnie łatwopalny F Produkt wysoce łatwopalny Oraz nowe piktogramy znajdujące się na substancjach (od 1 grudnia 2010) oraz mieszaninach (od 1 czerwca 2015) niebezpiecznych jak następstwo CLP (Classification, Labelling & Packaging Registration)
Strona 3 z 5 Zachować szczególną ostrożność podczas pracy przy środkach oznaczonych takimi znakami. 4. Przechowywanie substancji i preparatów niebezpiecznych na terenie PWiK Substancje i preparaty niebezpieczne przeznaczone do produkcji są przechowywane wyłącznie w wyznaczonych miejscach zabezpieczonych przed dostępem osób postronnych. Wszystkie substancje i preparaty niebezpieczne przeznaczone do produkcji posiadają nadany numer i znajdują się w rejestrze substancji i preparatów niebezpiecznych znajdującym się u Starszego Inspektora ds. BHP. Wpisów do rejestru substancji i preparatów niebezpiecznych dokonuje Inspektor BHP na wniosek Kierownika Produkcji Wody i Oczyszczania Ścieków oraz Kierownika Laboratorium. Każdy preparat i substancja niebezpieczna przeznaczona do produkcji posiada Kartę charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej. Karty charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej znajdują się w segregatorze u Kierownika Działu który korzysta z danej substancji. Substancje i preparaty niebezpieczne przeznaczone do produkcji wydawane są wyłącznie osobie upoważnionej. Szczegółowe zasady dotyczące bezpiecznego magazynowania rozpuszczalników reguluje odpowiednia Instrukcja BHP. Wszystkie środki chemiczne należy przechowywać wyłącznie w szczelnych oryginalnych opakowaniach. Wszystkie środki niebezpieczne i szkodliwe muszą być przechowywane na magazynie w wyznaczonych i opisanych w tym celu miejscach. Środki z magazynu wydaje Starszy Inspektor ds. Magazynu w wyznaczonej zleceniem ilości. Podczas wydawania surowców niebezpiecznych zawsze stosować wymagane środki ochrony osobistej tj. rękawice ochronne, okulary, ubranie robocze nieuszkodzone.
Strona 4 z 5 Podczas przelewania przenoszenia i transportowania należy zachować szczególną ostrożność. Stosować ogólne zasady BHP i P-poż. Unikać sytuacji w których można doprowadzić do oblania środkami niebezpiecznymi osoby postronne. Należy zawsze upewnić się czy pobierany niebezpieczny środek jest właściwą substancją, dotyczy jej pełnej nazwy, symbolu chemicznego i opakowania. Zabrania się wynoszenia środków chemicznych poza teren PWiK. 5. Substancje i preparaty niebezpieczne przeterminowane: Termin ważności substancji lub preparatu przeznaczonego do produkcji jest odnotowany w rejestrze substancji i preparatów niebezpiecznych. Terminy ważności substancji lub preparatu przeznaczonego do użycia są nadzorowane przez Kierownika Działu który korzysta z danej substancji. Substancje lub preparaty niebezpieczne o skończonym terminie ważności poddawane i przekazywane są do utylizacji podmiotom posiadającym odpowiednie zezwolenia w tym zakresie. Decyzję o sposobie postępowania z przeterminowanymi preparatami i substancjami niebezpiecznym i podejmuje Kierownik Działu zgodnie z instrukcją Gospodarka odpadami. PODCZAS REALIZACJI PROCESU NALEŻY UWZGLĘDNIĆ NASTĘPUJĄCE WYMAGANIA: utrzymywać porządek w pomieszczeniu gdzie przechowywane są niebezpieczne środki chemiczne, stosować skuteczną wentylację w pomieszczeniu w razie potrzeby używać ochron indywidualnych opisanych w p.8 6. Postępowanie na wypadek awarii W przypadku awarii z użyciem środków chemicznych należy; zabezpieczyć miejsce zdarzenia określić rodzaj substancji chemicznej z karty technicznej jej nazwę zwyczajową lub symbol chemiczny. powiadomić o fakcie przełożonych, wskazać miejsce zdarzenia. Przystąpić do usuwania skutków awarii zgodnie z zaleceniem przełożonych W przypadku wątpliwości kontaktować się bezpośrednio z przełożonym i/lub Inspektorem ds. BHP W razie konieczności skontaktować się z lekarzem. 7. Ważne telefony alarmowe: Pogotowie ratunkowe 999 Straż pożarna 998 Policja 997 lub ogólny alarmowy 112 8. Stosowane środki ochrony indywidualnej Rękawice ochronne Maseczki ochronne Odzież ochronna 9. Występujące zagrożenia - zapobieganie i pierwsza pomoc
Strona 5 z 5 UWAGA, W RAZIE WYPADKU NALEŻY NIEZWŁOCZNIE POWIADOMIĆ PRZEŁOŻONEGO Występujące zagrożenia: spadające i upadające przedmioty rozlanie substancji chemicznej Zapobieganie: stosowanie właściwych środków ochrony (patrz: punkt 8) stosowanie się do zaleceń instrukcji stanowiskowych i BHP zachowanie ostrożności i skupienia podczas pracy Pierwsza pomoc - lista osób przeszkolonych w udzielaniu pierwszej pomocy znajduje się przy apteczce: Omdlenie a) Spróbuj nawiązać kontakt z omdlałą osobą; przy braku kontaktu patrz: ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA b) Jeśli jest oddech, rozluźnij ciasne części ubrania (kołnierzyk, pasek), unieś omdlałej osobie nogi, aby poprawić krążenie oraz - jeśli to możliwe - przenieś omdlałą osobę w przewiewne miejsce lub w pobliże okna c) Niezwłocznie zawiadom przełożonego lub poproś o to koleżankę lub kolegę. Zachlapanie oka a) NATYCHMIAST PRZEMYJ OKO z pomocą zestawu do przemywania oka (w apteczce), myjki lub pod bieżącą wodą b) Zawiadom przełożonego (MOŻE BYĆ POTRZEBNA INTERWENCJA LEKARZA) ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA Postępowanie z osobą nieprzytomną: NIE REAGUJE Zawołaj o pomoc Udrożnij drogi oddechowe BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU Zadzwoń pod numer 999 30 uciśnięć klatki piersiowej 2 oddechy ratownicze Opracowała Małgorzata Walczak. Zatwierdził Jarosław Ochotny.