I. PODSTAWA PRAWNA REGULAMIN ORGANIZOWANIA WYCIECZEK W GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNYM IM. ŚW. KINGI ORAZ W II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCYM IM. HETMANA JANA TARNOWSKIEGO W ZSO NR 2 W TARNOWIE - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 września 1996 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych. - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 1997 r. w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne. - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki. - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. II. ZASADY OGÓLNE 1. Zorganizowane formy zajęć terenowych i wyjazdów grupowych młodzieży stanowią integralna część procesu dydaktyczno-wychowawczego i są zaplanowane oraz realizowane zgodnie z przyjętą koncepcją pracy szkoły. 2. Działalność krajoznawczo-turystyczna powinna służyć wzbogacaniu procesu dydaktycznowychowawczego, poprawie stanu zdrowia oraz kształtowaniu kultury wypoczynku młodzieży. 3. Szkoła może organizować dla uczniów różnorodne formy krajoznawstwa i turystyki, w zorganizowaniu których może współdziałać ze stowarzyszeniami i innymi podmiotami, których przedmiotem działalności jest krajoznawstwo i turystyka. 4. Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły lub placówki liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki ustala się, uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać. 5. Organizowanie przez szkołę krajoznawstwa i turystyki ma na celu w szczególności: 1) poznawanie kraju, jego środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków kultury i historii, 2) poznawanie kultury i języka innych państw, 3) poszerzanie wiedzy z różnych dziedzin życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego, 4) wspomaganie rodziny i szkoły w procesie wychowania, 5) upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży zasad ochrony środowiska naturalnego oraz umiejętności korzystania z zasobów przyrody, 6) podnoszenie sprawności fizycznej, 7) poprawę stanu zdrowia dzieci i młodzieży pochodzących z terenów zagrożonych ekologicznie, 8) upowszechnianie form aktywnego wypoczynku, 9) przeciwdziałanie patologii społecznej, 10) poznawanie zasad bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach.
6. Krajoznawstwo i turystyka może być organizowana w ramach zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych oraz pozaszkolnych. III. POSTANOWIENIA SZCZEGÓŁOWE 1. Organizowanie krajoznawstwa i turystyki odbywa się w następujących formach: 1) wycieczki przedmiotowe - inicjowane i realizowane przez nauczycieli w celu uzupełnienia obowiązującego programu nauczania, w ramach danego przedmiotu lub przedmiotów pokrewnych, 2) wycieczki krajoznawczo-turystyczne, w których udział nie wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych, 3) imprezy krajoznawczo-turystyczne, takie jak: biwaki, konkursy, turnieje, 4) imprezy turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne, w których udział wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych, w tym posługiwania się specjalistycznym sprzętem, 5) imprezy wyjazdowe - związane z realizacją programu nauczania, takie jak: zielone szkoły, szkoły zimowe, szkoły ekologiczne. 2. Organizację i program wycieczek oraz imprez dostosowuje się do wieku, zainteresowań i potrzeb uczniów, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania i umiejętności specjalistycznych. 3. Obozy wędrowne, organizuje się po trasach przygotowanych przez podmioty działające w zakresie turystyki kwalifikowanej. 4. Przy ustalaniu bazy noclegowej dla uczestników wycieczek i imprez uwzględnia się istniejącą bazę szkolnych schronisk młodzieżowych. 5. Zajęcia dydaktyczne podczas imprez wyjazdowych powinny być przeprowadzone w wymiarze 4 godzin dydaktycznych dziennie. 6. Wyjazdy zespołów klasowych na wycieczki krajoznawczo - turystyczne i wycieczki integracyjne mogą być zrealizowane, jeżeli udział w nich bierze co najmniej 85% uczniów 7. Uczniowie niebiorący udziału w wycieczce uczestniczą w zajęciach zorganizowanych przez szkołę. Listę tych uczniów, wraz z rubrykami umożliwiającymi odnotowanie frekwencji, wychowawca dołącza do odpowiedniego dziennika klasowego. 8. Wychowawca klasy musi wyrazić zgodę na udział ucznia swojej klasy w wycieczce szkolnej lub wycieczce organizowanej przez inną klasę. IV. ORGANIZACJA I DOKUMENTACJA WYCIECZKI 1. Wycieczki i imprezy krajoznawczo turystyczne na terenie Polski i za granicą mogą być organizowane w dowolnych terminach w trakcie pierwszego i drugiego okresu szkolnego z wykluczeniem tygodnia przed klasyfikacją śródroczną i końcoworoczną. 2. Wycieczki i imprezy krajoznawczo turystyczne na terenie Polski trwają maksymalnie do 3 dni roboczych. 3. Wycieczki i imprezy krajoznawczo turystyczne za granicą trwają maksymalnie do 5 dni roboczych.
4. W wycieczkach szkolnych mogą uczestniczyć uczniowie z klas gimnazjalnych i licealnych. Organizacja i dokumentacja tych wycieczek według wymienionych zasad. 5. Dokumentacja wycieczki powinna zostać przedłożona Dyrekcji szkoły najpóźniej tydzień przed datą wyjazdu w celu jej zatwierdzenia. Dokumentacja wycieczki zawiera: - dwa egzemplarze karty wycieczki z jej szczegółowym planem na każdy dzień wycieczki oraz z listą uczestników z numerami PESEL, adresami, telefonami kontaktowymi, a w przypadku wyjazdu zagranicznego: numer paszportu lub dowodu osobistego (załącznik 2). Jeden egzemplarz karty pozostaje w szkole; - regulamin wycieczki przygotowany przez kierownika wycieczki; - kserokopię zaświadczenia ukończenia kursu kierowników wycieczek. 6. Kierownik wycieczki dodatkowo posiada w swojej dokumentacji wycieczki (oprócz regulaminu wycieczki i karty wycieczki): - pisemną zgodę rodziców z wypełnionym oświadczeniem (załącznik nr 1), - dowód ubezpieczenia wszystkich uczestników wycieczki od następstw nieszczęśliwych wypadków (w przypadku dodatkowego ubezpieczenia), - listę z podpisami uczniów, którzy oświadczają, że zapoznali się z regulaminem wycieczki, imprezy i zobowiązują się do jego przestrzegania (załącznik 3), - plan zajęć dydaktycznych ("zielone szkoły", obozy naukowe i sportowe). 7. Zgodę na zorganizowanie wycieczek i imprez zagranicznych wyraża Dyrektor szkoły po zawiadomieniu organu prowadzącego i organu sprawującego nadzór pedagogiczny (poprzez kierownika wycieczki) Zawiadomienie to zawiera w szczególności: - nazwę kraju, - czas pobytu, - program pobytu, - imię i nazwisko kierownika oraz opiekunów, - listę uczniów biorących udział w wyjeździe wraz z określeniem ich wieku. 8. Udział uczniów niepełnoletnich w wycieczkach, z wyjątkiem przedmiotowych odbywających się w ramach zajęć lekcyjnych, i imprezach wymaga zgody ich przedstawicieli ustawowych. 9. Uczestnicy wycieczek i imprez podlegają ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków, a w przypadku wycieczki lub imprezy zagranicznej - ubezpieczeniu od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia. 10. Dyrektor szkoły wyznacza kierownika wycieczki lub imprezy spośród pracowników pedagogicznych szkoły o kwalifikacjach odpowiednich do realizacji określonych form krajoznawstwa i turystyki, tj. który ukończył kurs kierowników wycieczek (kserokopię zaświadczenia dostarcza do Dyrektora Szkoły) 11. Kierownikiem wycieczki lub imprezy może być także inna, wyznaczona przez dyrektora szkoły, osoba pełnoletnia, która: - ukończyła kurs kierowników wycieczek szkolnych, (kserokopię zaświadczenia dostarcza do Dyrektora Szkoły), - jest instruktorem harcerskim,
- posiada uprawnienia przewodnika turystycznego, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej lub pilota wycieczek. 12. Kierownikiem obozu wędrownego może być osoba po ukończeniu kursu dla kierowników obozów wędrownych lub posiadająca uprawnienia przewodnika turystycznego, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej lub pilota wycieczek. 13. Kierownikiem imprezy turystyki kwalifikowanej może być osoba posiadająca uprawnienia przewodnika turystycznego, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej lub pilota wycieczek, bądź stopień trenera lub instruktora odpowiedniej dyscypliny sportu. 14. Kierownik wycieczki lub imprezy w szczególności: 1) opracowuje program i harmonogram wycieczki lub imprezy, 2) opracowuje regulamin i zapoznaje z nim wszystkich uczestników, 3) zapewnia warunki do pełnej realizacji programu i regulaminu wycieczki lub imprezy oraz sprawuje nadzór w tym zakresie, 4) zapoznaje uczestników z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnia warunki do ich przestrzegania, 5) określa zadania opiekuna w zakresie realizacji programu, zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki lub imprezy, 6) nadzoruje zaopatrzenie uczestników w sprawny sprzęt i ekwipunek oraz apteczkę pierwszej pomocy, 7) organizuje transport, wyżywienie i noclegi dla uczestników, 8) dokonuje podziału zadań wśród uczestników, 9) dysponuje środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki lub imprezy, 10) dokonuje podsumowania, oceny i rozliczenia finansowego wycieczki lub imprezy po jej zakończeniu (załącznik 4) 11) kierownik nie pełni funkcji opiekuna na wycieczce. 15. Opiekunem wycieczki lub imprezy może być nauczyciel albo, po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły, inna pełnoletnia osoba. Opiekun w szczególności: 1) sprawuje opiekę nad powierzonymi mu uczniami przez całą dobę (24h), 2) współdziała z kierownikiem w zakresie realizacji programu i harmonogramu wycieczki lub imprezy, 3) sprawuje nadzór nad przestrzeganiem regulaminu przez uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa, 4) nadzoruje wykonywanie zadań przydzielonych uczniom, 5) wykonuje inne zadania zlecone przez kierownika. 16. Jeżeli wycieczka przedmiotowa ma odbyć się podczas planowej lekcji danego przedmiotu należy zgłosić dyrektorowi lub jego zastępcy zamiar wyjścia poza teren szkoły, złożyć kartę wycieczki, a następnie odnotować fakt przeprowadzenia wycieczki w dzienniku lekcyjnym. 17. Kierownikiem lub opiekunem uczniów biorących udział w wycieczce lub imprezie zagranicznej może być osoba znająca język obcy w stopniu umożliwiającym porozumienie się w kraju docelowym, jak również w krajach znajdujących się na trasie planowanej wycieczki lub imprezy. 18. Rodzice uczniów biorących udział w wycieczce zobowiązani są do pokrycia związanych z nią kosztów, chyba, że udział w imprezie może być sfinansowany z innych źródeł.
19. Rodzice, którzy zadeklarowali udział swego dziecka w wycieczce, a następnie deklarację tę wycofali, zobowiązani są do pokrycia strat, jakie powstały z tego tytułu. 20. Kierownik wycieczki i opiekunowie nie ponoszą kosztów udziału w wycieczce. Klasa pokrywa koszty związane z wyjazdem opiekunów (np. noclegi, przejazdy, dieta, bilety wstępu, itp.) V. ZASADY OPIEKI I BEZPIECZEŃSTWA 1. Na wycieczce, imprezie w obrębie Tarnowa, bez korzystania z publicznych środków lokomocji, opiekę powinna sprawować co najmniej jedna osoba nad grupą 40 uczniów. 2. Na imprezach turystyki kwalifikowanej oraz na wycieczkach górskich, odbywających się na wysokości pow. 600m n.p.m., opiekę sprawować powinna jedna osoba nad grupą 10 uczniów, jeśli przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej. 3. W pozostałych wyjazdach opiekę powinna sprawować co najmniej jedna osoba nad grupą 15 uczniów. 4. Wycieczki piesze lub narciarskie na terenach górskich powyżej 1 000m n.p.m. oraz na obszarach Parków Narodowych i rezerwatów przyrody, mogą prowadzić tylko przewodnicy turystyczni. 5. Treningi w terenach górskich, poza trasami narciarskimi i turystycznymi, powinny odbywać się z udziałem górskiego przewodnika turystycznego. 6. Na terenach objętych bezpośrednią działalnością GOPR lub TOPR wszystkie imprezy turystyczne i sportowe powinny być zgłoszone do GOPR lub TOPR co najmniej na 14 dni przed terminem rozpoczęcia imprezy. Zgłoszenie to powinno zawierać następujące dane: 1) określenie organizatora imprezy, 2) termin i czas trwania, 3) miejsce imprezy, 4) przewidywana liczba uczestników. 7. W trakcie przejazdów kolejowych grupa wycieczkowa powinna zająć miejsca w jednym wagonie kolejowym. Jeżeli jest to niemożliwe, w każdym wagonie zajmowanym przez uczniów powinien być opiekun. Niedopuszczalne jest wchodzenie uczniów do pociągu bez opiekunów. 8. Kierownik lub opiekun wycieczki sprawdza stan liczbowy jej uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego. 9. Kierownik wycieczki może zezwolić na późniejsze dołączenie uczestnika do wycieczki jedynie po uzyskaniu pisemnej zgody rodziców i tylko w towarzystwie opiekuna lub rodziców ucznia. 10. Wcześniejszy powrót ucznia z wycieczki jest możliwy tylko w towarzystwie opiekuna lub rodziców ucznia. Nie wolno zatrzymywać się w czasie jazdy autobusem w celu wysadzenia dzieci. Wyjątek stanowi pisemna prośba rodzica ucznia, który będzie czekał na dziecko w miejscu wcześniej ustalonym. 11. Każda grupa wycieczkowa powinna być zaopatrzona w apteczkę pierwszej pomocy, a każdy uczestnik wycieczki powinien posiadać odpowiednie obuwie i odzież. Za poinformowanie o właściwym wyposażenie uczestników wycieczki odpowiedzialność ponosi kierownik wycieczki.
12. W przypadku niedyspozycji ucznia może on pozostać na czas wycieczki w miejscu zakwaterowania, ale tylko w towarzystwie jednego z opiekunów. 13. W przypadku ucznia o stwierdzonej czasowej bądź trwałej niepełnosprawności uniemożliwiającej w pełni samodzielne poruszanie się lub/ i komunikowanie z otoczeniem Rodzice/ Opiekunowie prawni mają obowiązek zgłosić ten fakt kierownikowi wycieczki do tygodnia przed terminem rozpoczęcia wycieczki. Kierownik wycieczki ma obowiązek skonsultować warunki uczestnictwa ucznia w planowanej wycieczce z Dyrekcją szkoły, Rodzicem/ Opiekunem prawnym, oraz w razie konieczności z organizatorem wycieczki i pielęgniarką/psychologiem szkolnym. W zależności od wyniku konsultacji Dyrekcja szkoły z nauczycielem pełniącym funkcje kierownika wycieczki podejmuje decyzję o dopuszczeniu ucznia do udziału w wycieczce pod warunkiem dodatkowej opieki pełnionej na wycieczce ze strony Rodzica/ Opiekuna prawnego dziecka. W takiej sytuacji Rodzic/ Opiekun prawny ponosi pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo i funkcjonowanie ucznia na wycieczce. Rodzic/ Opiekun prawny ponosi wszystkie koszty wycieczki. 13. Niedopuszczalne jest pozwalanie uczniom na wspinanie się na wysokie skały, drzewa, stawanie na skraju urwisk i wybieranie tras wymagających przygotowania kondycyjnego lub specjalistycznego. 14. W każdej zaistniałej sytuacji kierownik (opiekun) wycieczki musi kierować się wyłącznie zapewnieniem młodzieży bezpieczeństwa. 15. Niedopuszczalne jest realizowanie wycieczek podczas burzy, śnieżycy i gołoledzi. 16. Korzystanie z kąpieliska i pływalni może odbywać się w grupach zorganizowanych. Przez grupę zorganizowaną rozumie się zespół osób uprawiających ćwiczenia ruchowe w wodzie pod nadzorem i kierunkiem instruktora, trenera, nauczyciela lub innej uprawnionej osoby. W zajęciach prowadzonych w zorganizowanych grupach na jedną osobę prowadzącą zajęcia nie może przypadać więcej niż 15 uczestników. 17. Jeżeli specyfika wycieczki tego wymaga, jej uczestników zaznajamia się z zasadami bezpiecznego przebywania nad wodą. 18. Osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki mogą pływać oraz kąpać się tylko w obrębie kąpielisk i pływalni w rozumieniu przepisów określających warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne. 19. Nauka pływania może odbywać się tylko w miejscach specjalnie do tego celu wyznaczonych i przystosowanych. 20. Uczącym się pływać i kąpiącym się zapewnia się stały nadzór ratownika lub ratowników i ustawiczny nadzór opiekuna lub opiekunów ze strony szkoły lub placówki. VI. Zasady opieki na imprezach turystyki kwalifikowanej 1. Organizator obozu sportowego ma obowiązek zapewnić jego uczestnikom opiekę co najmniej jednego instruktora. 2. Instruktorem może być nauczyciel wychowania fizycznego lub osoba posiadająca uprawnienia do szkolenia młodzieży w danej dyscyplinie sportu.
3. Nauczyciele niespełniający powyższych warunków mogą sprawować opiekę nad młodzieżą podczas zajęć sportowych tylko w przypadku posiadania umiejętności pozwalających im na czynny w nich udział. Nauczyciel taki prowadzi zajęcia według wskazówek instruktora i ponosi całkowitą odpowiedzialność za bezpieczeństwo powierzonej mu grupy uczniów. 4. Opiekun grupy ma obowiązek natychmiastowego przerwania zajęć w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek zagrożeń dla zdrowia uczniów. 5. W przypadku stwierdzenia urazu wymagającego leczenia szpitalnego kierownik obozu jest zobowiązany zawiesić zajęcia do czasu pełnego wyjaśnienia przyczyn, a w razie stwierdzenia możliwości powtórzenia się wypadku (np. trudne warunki terenowe lub niezdyscyplinowanie i brawura młodzieży) przerwać obóz. 6. Kierownik obozu ma obowiązek sprawdzić stan techniczny sprzętu, którym posługuje się młodzież i nie zezwolić na jego użycie, jeśli będzie to zagrażało bezpieczeństwu użytkowników. 7. Każdą imprezę kwalifikowaną należy omówić na spotkaniu z rodzicami, podczas którego wychowawca ma obowiązek przedstawić wszystkie zagrożenia wynikające z uprawiania danej dyscypliny sportu. 8. Kierownik obozu ma obowiązek dokładnego sprawdzenia oferowanych warunków ubezpieczenia i zawarcia umowy uwzględniającej zwiększone ryzyko wynikające z uprawiania danej dyscypliny sportu. VI. Zasady zachowania się na wycieczkach, imprezach. 1. Każdy uczestnik wycieczki szkolnej reprezentuje swoim zachowaniem szkołę. 2. W momencie przybycia do obiektu noclegowego wszyscy uczestnicy wycieczki muszą przestrzegać obowiązujących tam przepisów. 3. Wszelkie reklamacje i niezadowolenia powinny być najpierw zgłoszone kierownikowi wycieczki, imprezy i tylko on, jeśli okażą się one zasadne, może interweniować u kierownika obiektu. 4. W przypadku niesubordynacji uczestników wycieczki kierownik może ją przerwać bez względu na poniesione przez młodzież koszty. 5. W przypadku złamania zasad regulaminu przez ucznia, w wyniku czego doprowadzi on do sytuacji zagrażającej zdrowiu lub bezpieczeństwu swojemu albo innych (np. samowolne oddalenie się od grupy, opuszczanie budynku w nocy, opuszczanie terenu ośrodka, itp.) lub też w przypadku kilkukrotnego łamania regulaminu, wychowawca informuje Rodziców i w szczególnie poważnych sytuacjach Rodzic osobiście odbiera dziecko z ośrodka na własny koszt. Kierownik wycieczki informuje Dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji. Uczestnik pokrywa ewentualne koszty związane z np. niewykorzystaną rezerwacją, zamówionymi biletami, itp. 6. W czasie obozu obowiązują uczniów postanowienia Statutu Szkoły i przepisy bezpieczeństwa. 8. Uczniowie mają obowiązek zachowywać się w sposób zdyscyplinowany i kulturalny oraz respektować polecenia i zalecenia wychowawcy oraz innych nauczycieli prowadzących obóz.
9. W trakcie obozu uczniowie mają obowiązek dbać o bezpieczeństwo własne, innych osób i uczestników. 10. Uczniowie zobowiązani są do przestrzegania przepisów ruchu drogowego i zachowania ostrożność na ulicach i w miejscach, w których może grozić jakiekolwiek niebezpieczeństwo. Niedopuszczalne jest samowolne oddalanie się od grupy. 11. Uczniom zabrania się utrudniania współuczestnikom korzystania z programu wycieczki oraz korzystania z innych atrakcji i imprez nieprzewidzianych w programie. V. Postanowienia końcowe. 1. Zgody na przeprowadzenie wycieczki udziela Dyrektor szkoły lub upoważniona przez niego osoba. 2. Sprawy nieuregulowane niniejszymi przepisami i zasadami rozstrzyga się na podstawie Statutu Szkoły i przepisów wyższego rzędu. 3. W razie wypadku uczestników stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące postępowania w razie wypadków w szkołach i placówkach publicznych. Załączniki: Załącznik 1 - oświadczenie Rodzica Załącznik 2- Lista uczestników Załącznik 3 -Oświadczenie uczniów Załącznik 4 - Rozliczenie wycieczki