PODHALAŃSKIE GAZDOWANIE SPYTKOWICE Spytkowice Podhalańskie gazdowanie
2 Spytkowice piyknie pytajom podhalańskie gazdowanie majom. Zaśpiywać, zatońcyć góralskom nute... zajeś spyrki, mlycka, oscypecka poznać starodowne zwyki. Hej!
Spytkowice - Podhalańskie gazdowanie Spytkowice, to podhalańska wioska leżąca przy drodze krajowej nr 7 Kraków - Chyżne. Wioska jest nowoczesna lecz zachowały się w niej tradycje podhalańskiego gazdowania. Mężczyźni zajmują się uprawą roli i hodowlą zwierząt, szczególnie owiec. Kobiety robią sery, oscypki a także haftują piękne wzory na koszulach i gorsetach. Obchodom świąt towarzyszą góralskie tańce i śpiewy. W Spytkowicach można zobaczyć Podhale od kuchni. Ciekawscy poznają szczegóły stroju ludowego dowiedzą się jak powstają słynne góralskie pantofle. Każdy może tu spróbować zatańczyć góralskiego a najmłodsi spędzą czas na tradycyjnych wiejskich grach i zabawach. W Spytkowicach znajduje się zimowy kompleks sportowy oraz wiele kwater agroturystycznych. Działa zespół regionalny Krzesani. Wioska znana jest ze smacznych oscypków oraz wygodnych i ciepłych góralskich pantofli. Naszym gościom proponujemy: Przygodę w Gazdówce - wizytę w tradycyjnym gospodarstwie rolnym, udział w zajęciach Podhalańskie gazdowanie taniec, śpiew, rzemiosło. Każdy, kto do nas przyjedzie nauczy się góralskiego tańca, dowie się z czego składa się tradycyjny strój podhalański, własnoręcznie wykona i ozdobi góralski pantofel, zapozna się z brzmieniem podhalańskiej gwary. 3
Podhalańskie gazdowanie - Przygoda w gazdówce. Zapraszamy do odwiedzenia tradycyjnego gospodarstwa podhalańskiego. Gazda opowie o hodowli zwierząt i uprawie roli, a gospodyni przywita w swojej kuchni. Można będzie spotkać krowę, pogłaskać baranka i królika, pobiegać po łące, odbyć wycieczkę na traktorze oraz wykonać drobne prace w przydomowym ogródku. Gaździna pokaże jak powstają najprawdziwsze podhalańskie oscypki! Zajęcia prowadzone są przez gospodarzy i składają się z następujących części: wizyta w gospodarstwie: odwiedzimy krowę, konia, świnki, owce, króliki, zapoznamy się ze zwierzęcymi zwyczajami i stołówką ; tajemnice ogródka: co się uprawia w podhalańskich ogródkach i co może przydać się w kuchni? przejażdżka traktorem w poszukiwaniu echa; góralskie dzieciństwo: tradycyjne gry i zabawy na łące; gra terenowa Gazdówka ; pokaz wyrobu oscypków z degustacją. Czas trwania zajęć od 2 do 3 godzin w zależności od wielkości grupy. Osoby do kontaktu: Monika i Edward Brandys Przygoda w Gazdówce Tel: 505 892 629, e-mail: chatapodlasem@vp.pl 4
Podhalańskie gazdowanie - strój, taniec i rzemiosło Zapraszamy do udziału w zajęciach taneczno muzycznych i rękodzielniczych! Każdy spróbuje sił w góralskim tańcu, dowie się z czego składa się tradycyjny strój podhalański, własnoręcznie wykona i ozdobi góralski pantofel, a także pozna podstawy podhalańskiej gwary. Osoba do kontaktu: Beata Rzeszótko Podhalańskie gazdowanie - strój, taniec, rzemiosło Tel: 602 860 138, e-mail: beata.rzeszotko@o2.pl Więcej informacji na stronach: www.przyjaznadolinaraby.info Obie oferty można połączyć i przyjechać do nas na 4 5 godzin. Zajęcia prowadzone są przez członków zespołu Krzesani oraz lokalne rękodzielniczki i odbywają się w trzech pracowniach: pracownia stroju: uczestnicy zapoznają się z tradycyjnym strojem góralskim i nazwami poszczególnych jego elementów; pracownia tańca: goście przywdziani w rożne elementy stroju ludowego, dziewczyny w spódnice, chłopcy w serdoki dzierżąc w rękach ciupagi, ćwiczą kilka figur różnych tradycyjnych tańców góralskich; pracownia pantofli: pod okiem lokalnej projektantki kapci uczestnicy wykonują modele podhalańskich pantofli. Tworzą własne projekty, wykorzystując przygotowane na profesjonalnej prasie kaletniczej gotowe elementy, poznają przy tymi tajniki warsztatu pantoflarskiego. W przerwie zapraszamy na poczęstunek. Czas trwania zajęć od 2 do 3 godzin 5
6 Spytkowice są wspaniałą bazą wypadową do czterech okolicznych parków narodowych: Babiogórskiego, Tatrzańskiego, Gorczańskiego i Pienińskiego. Najwyższym wzniesieniem jest Leszczak (864 m n.p.m.). Występujące na terenie gminy beskidzkie kompleksy leśne są bogate w grzyby i jagody, a nieskażone hale i łąki poprzecinane górskimi potokami, tchną nieskażoną naturą. Nie brakuje turystycznych szlaków pieszych oraz oznakowanych ścieżek rowerowo rekreacyjno spacerowych z małą infrastrukturą turystyczną. Zimą mamy dobre warunki dla miłośników narciarstwa zjazdowego, działają wyciągi i nartostrady. W wiosce ogromną rolę odgrywa również żywa tradycja folkloru podhalańskiego, działa dziecięcy Zespół Regionalny Krzesani, który reprezentuje tradycje, kulturę, a także krzewi góralskie tradycje oraz Stowarzyszenie Gospodynie ze Spytkowic. Działają u nas gospodarstwa i kwatery agroturystyczne zrzeszone w Stowarzyszeniu Agroturystycznym GALICYJSKIE GOSPODARSTWA GOŚCINNE. W Spytkowicach można odwiedzić kompleks narciarski Beskid, nauczyć się jeździć konno, wejść na Małopolski Szlak Architektury Drewnianej i zwiedzić barokowy zespół kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny z 1758 r. i jedną z najpiękniejszych w Polsce drewnianych dzwonnic. We wsi jest też zabytkowa karczma przygraniczna Maria Teresa, liczne przydrożne, zabytkowe figury religijne z XIX w. oraz zabytkowa pasieka obok Urzędu Gminy.
Mieszkancy Spytkowic zapraszają do wzięcia udziału w imprezach cyklicznych odbywających się na terenie wsi takich jak: Jasełka dla mieszkańców (styczeń) Puchar Wójta w narciarstwie alpejskim (marzec) Konkurs Palm Wielkanocnych (kwiecień) Konkurs na najpiękniejszy koszyk wielkanocny (kwiecień) Obchody Konstytucji 3 Maja (maj) Pielgrzymka rowerowa Gwiaździsta (maj) Majówka pokoleń spotkanie z najstarszymi mieszkańcami gminy (maj) Gminne biegi przełajowe (czerwiec) Puchar Szlaku Solnego MTB (czerwiec) Dożynki Gminne (sierpień) Podhale Tour (sierpień) Międzyprzedszkolna Olimpiada Sportowa (październik) Międzygminny Konkurs Recytatorski im. K. Kracik Gminny Konkurs Świąteczny (grudzień) Dokładne terminy można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Gminy Spytkowice www.spytkowice.pl oraz na facebookowym profilu Gminnego Centrum Kultury https://www.facebook.com/pages/gminne-centrum- -Kultury-Spytkowice/408833272546020 Produkty lokalne z których słynie wioska to: oscypki, twaróg, kapcie regionalne, biżuteria regionalna, ekologiczne warzywa i owoce, folklor podhalański. 7
Stowarzyszenie Przyjazna Dolina Raby zaprasza na imprezy odbywające się na terenie gmin członkowskich Lokalnej Grupy Działania 8 Ponice FESTYN REGIONALNY W PONICACH - w ostatnią niedzielę lipca każdego roku Stowarzyszenie Poni...ce do kłębka z Radą Sołecką organizują festyn regionalny. Atrakcjami festynu są: występy zespołów góralskich m.in. miejscowego zespołu PRYMNI, licytacja ciupagi sołtysa, degustacja potraw regionalnych oraz liczne konkursy np. cięcie drzewa i wiązanie góralskiego gorsetu. Dla turystów festyn jest okazją nie tylko do dobrej zabawy ale także do odkrywania regionalnych smaków, tutejszej gwary oraz miejscowych zwyczajów.
Skawa ŚWIĘTO BOBU corocznie organizowane jest w sierpniu na terenie Sołectwa Skawa, którego mieszkańcy są nazywani bobiorzami z uwagi na uprawę i duże spożycie bobu. Imprezie towarzyszy degustacja potraw przygotowanych z bobu, konkursy, atrakcje dla najmłodszych oraz występy zespołów. Rabka-Zdrój KARPACKI FESTIWAL DZIECIĘCYCH ZESPOŁÓW REGIONALNYCH - odbywa się w cyklu corocznym w czerwcu w Rabce-Zdroju, uzdrowisku znanym zapewne wielu dzieciom w Polsce. Festiwal, jako przegląd, stał się młodszym bratem, odbywającego się w Zakopanem, Festiwalu Folkloru Ziem Górskich. 9
Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie PRZYJAZNA DOLINA RABY 10 2008 roku, by wykorzystać szanse W i możliwości środków unijnych założono trójsektorowe partnerstwo pod nazwą Stowarzyszenie Przyjazna Dolina Raby. Powstało ono z inicjatywy mieszkańców Gminy Raba Wyżna oraz Rabka-Zdrój, którym bliskie były potrzeby społeczności lokalnej. Z biegiem czasu Stowarzyszenie zostało poszerzone o sąsiednią Gminę Spytkowice. Dzięki swojej działalności dąży ono do aktywizacji mieszkańców i poprawy jakości życia na całym swoim obszarze. A także skupia się na rozwoju turystyki poprzez wykorzystanie walorów przyrodniczych, kulturowych i uwarunkowań geograficznych. fot. Grzegorz Błachuta fot. Jan Ciepliński fot. Jan Ciepliński
Spytkowice GAZDOWANIE IN THE SUB-TATRA REGION Spytkowice is a village situated near the road from Krakow to the border with Slovakia, next to the main track between Krakow and Zakopane. Spytkowice might be called modern village, however traditions of gazdowanie is still vivid and cultivated among its residents. In the past, men were responsible for soil cultivation and animal breeding mainly sheep, whereas women were taking care of home production of cheese, wool spinning, knitting of socks and sweaters. They were embroidering beautiful ornaments on shirts and bodices. Festival celebrations and spare time were accompanied by folk dances and music from the Tatra region. In Spytkowice, it s possible to discover Sub-Tatra from the ins and outs. All interested may learn about the regional costumes and find out more on production of traditional court shoes. All are invited to learn themselves the steps of traditional highland dance and the youngest participants can try their strengths in region al games and plays. Moreover, in the offer, one may find the services of winter sports facility and numerous agri-tourism lodgings. Spytkowice has also its regional folk group of Krzesani. All the guests are invited to take part in: - Adventure in Gazdówka, a visit in traditional farm, where sheep, cows, rabbits and other farm animals may be seen and where one can try themselves in traditional farm activities, play hide and seek on the meadow and set off on a tractor expedition to find out, where the echo hides away - Gazdowanie in Sub-Tatra region, is the learning of regional dance and songs together with handicraft. All are invited to learn more about traditional costume and encouraged to be creative in making and decorating the traditional highland court shoe (during 3 to 6 hours sessions). 11
RABA WYŻNA Sieć wiosek tematycznych Od Krakowiaków do Górali Łazy Wioska Dobrej Pogody www.cenoma.pl Olkusz STRONIE WIOSKA RZEMIOSŁ I UMIEJĘTNOŚCI PACHNĄCA TRUSKAWKĄ Siedlec Akademia Krakowiaka www.cenoma.pl Jastrzębia Wioska trzech wionków www.gosciniec4zywiolow.pl Stronie Wioska rzemiosł i umiejętności www.gosciniec4zywiolow.pl Raba Wyżna Wioska pachnąca truskawką www.przyjaznadolinaraby.info Kraków Wieliczka Lanckorona Myślenice Rabka-Zdrój Nowy Targ Tarnów Bochnia Brzesko Limanowa Gorlice Nowy Sącz PODHALAŃSKIE GAZDOWANIE SPYTKOWICE Spytkowice Podhalańskie gazdowanie www.przyjaznadolinaraby.info Zakopane Europejski Fundusz Rolny na Rzecz obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Publikacja opracowana wspólnie przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Gościniec 4 żywiołów, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Dolina Raby, Nadwiślańską Grupę Działania E.O.CENOMA. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach działania Wdrażanie projektów współpracy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.