Rekomendacje Stowarzyszenia Laureatów Diamentowego Grantu na temat programu Diamentowy Grant
10.10.2013 r., Poznań Rekomendacje Stowarzyszenia Laureatów Diamentowego Grantu na temat programu Diamentowy Grant Szanowni Państwo! W odpowiedzi na prośbę wystosowaną przez Radę Młodych Naukowców, przygotowaliśmy propozycje zmian w programie Diamentowy Grant, które naszym zdaniem usprawniłyby i polepszyły działalność naukową laureatów. Zebrane pomysły są opinią wszystkich laureatów, którzy chcieli zabrać głos w dyskusji. W przypadku niektórych punktów nie uzgodniliśmy wspólnego stanowiska, ale zasugerowaliśmy kilka możliwych rozwiązań. Są one zaznaczone jako kwestie sporne. Z góry dziękujemy za ustosunkowanie się do naszych uwag i uwzględnienie ich podczas tworzenia rekomendacji Rady Młodych Naukowców dla Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Z wyrazami szacunku Anna Stroynowska-Czerwińska Prezes Stowarzyszenia Laureatów Diamentowego Grantu STOWARZYSZENIE
L.p. Problem Uzasadnienie Proponowane rozwiązanie Oczekiwany efekt 1. Brak jasnego komunikatu o terminach wysyłki decyzji oraz podpisanych umów z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 2. Nauki przyrodnicze i techniczne wymagają ponoszenia wyższych kosztów materiałowych, dlatego kierownicy projektów z tej problematyki dysponują proporcjonalnie niższymi funduszami na badania oraz ograniczonymi środkami na promocję wyników (np. udział w konferencjach). 3. Doktoranci studiujący dodatkowo inne kierunki zostają laureatami Diamentowego Grantu. 4. Dwukrotny laureat konkursu Diamentowy Grant. Niepotrzebne poczucie niepewności, kiedy laureat będzie mógł rozpocząć badania. Trudność w dokładnym zaplanowaniu działań. Studenci nauk przyrodniczych i technicznych, którzy chcieliby wykonać rzetelne badania do pracy doktorskiej, muszą je ograniczyć ze względu na limit środków finansowych. Dorobek doktoranta w przeciwieństwie do dorobku studenta jest zazwyczaj znacznie większy, ponieważ czas studiów jest dłuższy. Doktorant powinien się starać o finansowanie z innych źródeł, np. PRELUDIUM NCN, gdzie konkuruje z osobami o podobnym dorobku. Studenci studiujący więcej kierunków mogą startować kilka razy w tym samym konkursie. Podanie przybliżonego harmonogramu, kiedy zostaną ogłoszone wyniki oraz ile zajmą procedury od ogłoszenia wyników. Zróżnicowanie wysokości grantów w zależności od dziedziny, np. przez oznaczenie progów maksymalnych na konkretne pozycje (tj. wynagrodzenia, wyjazdy, materiały) w kosztorysie. Dzięki temu badania, w których są np. mniejsze koszty materiałowe, będą miały mniejszą kwotę finansowania. Taki zabieg ograniczy ponadto ilość pieniędzy wydawanych na wyjazdy w stosunku do całości grantu. Ograniczenie adresatów programu Diamentowego Grantu. Studenci studiujący więcej kierunków mogą startować kilka razy w tym samym konkursie. Kandydat, planując harmonogram i budżet, zna przybliżony termin rzeczywistego rozpoczęcia badań. Dzięki temu jest mu łatwiej zaplanować działania naukowe i uczestnictwo w wybranych konferencjach z wyprzedzeniem (na etapie pisania wniosku). Polepszenie potencjału naukowego prowadzonych grantów. Laureatami programu zostają studenci rozpoczynający swoją karierę naukową. Uniemożliwienie laureatowi Diamentowego Grantu ponownego starania się o ten sam tytuł nawet z innym projektem. STOWARZYSZENIE
5. Sporne: Laureaci różnych konkursów MNiSW zbierają równorzędne nagrody równocześnie. 6. Sporne: Brak doprecyzowanych adresatów programu Diamentowy Grant w ogłoszeniu konkursu. W przeciwieństwie do innych studentów, studenci studiów inżynierskich mogą startować w konkursie dwa razy (na 4. roku i na 1. roku studiów II stopnia), podobnie jak studenci studiów lekarskich (na 4. I 5. roku). Każdy wygrany konkurs zwiększa prawdopodobieństwo wygrania kolejnego. Dlatego należałoby ograniczyć tworzenie bardzo małej grupy osób, która otrzymuje wiele oraz olbrzymiej grupy, która nie ma możliwości konkurowania z laureatami innych konkursów. Zamieszanie wśród potencjalnych przyszłych adresatów, którzy nie wiedzą czy przygotowywane przez nich projekty, będą mogły być zgłoszone. Każdy wygrany konkurs zwiększa prawdopodobieństwo wygrania kolejnego. Dlatego należałoby ograniczyć tworzenie bardzo małej grupy osób, która otrzymuje wiele, oraz olbrzymiej grupy, która nie ma możliwości konkurowania z laureatami innych konkursów. Zamieszanie wśród potencjalnych przyszłych adresatów, którzy nie wiedzą, czy przygotowywane przez nich projekty będą mogły być zgłoszone. Wykluczenie otrzymania zarówno Generacji Przyszłości, jak i Diamentowego Grantu w czasie trwania projektów. Osoba, która ukończyła projekt w ramach jednego z programów, mogłaby się starać o drugi. Osoba, która otrzymuje wynagrodzenie z tytułu prowadzenia Diamentowego Grantu, nie powinna mieć możliwości do starania się o stypendium Ministra dla najlepszych studentów, bo w przeciwieństwie do innych studentów już dostaje wynagrodzenie. W zamian mogłaby się starać o stypendium Ministra dla najlepszych doktorantów. Doprecyzowanie adresatów: student do 26. roku życia (z uwzględnieniem urlopów rodzicielskich i zdrowotnych), niebędący doktorantem; student niebędący wcześniej laureatem Diamentowego Grantu; student niebiorący w tym samym czasie udziału w projekcie w ramach Generacji Przyszłości; student na dowolnym roku/absolwent studiów I stopnia (z wyłączeniem studiów inżynierskich) lub student studiów I stopnia, którzy uzyskają dyplom ukończenia studiów najpóźniej do marca następnego roku od ogłoszenia konkursu. STOWARZYSZENIE
Niemożność podjęcia studiów 7. doktoranckich bez posiadania tytułu zawodowego magistra. Konieczność jednoczesnego prowadzenia badań grantowych (doktorskich), badań do pracy magisterskiej i uczestniczenia w zajęciach na studiach magisterskich. Problem statusu laureata na uczelni. 8. Przelew pieniędzy na badania nieskorelowany z datą oficjalnego rozpoczęcia projektu. 9. Pogodzenie aplikacji prawniczych (obowiązku frekwencji na zajęciach) z realizacją programu badawczego, w szczególności wyjazdów krajowych lub zagranicznych. 10. Wysokie koszty wyjazdów, spowodowane sumą diet dziennych i limitów noclegowych. Konieczność prowadzenia wielu działalności jednocześnie uniemożliwia skupienie się na rzetelnym wykonywaniu projektu i przygotowywaniu pracy doktorskiej. Brak dostępu do pieniędzy na rozpoczęcie badań pomimo oficjalnego rozpoczęcia grantu. Konieczność wyboru pomiędzy aplikacją prawniczą. Czasami istnieje możliwość znalezienia tańszych rozwiązań, które zmniejszają koszty pobytu. Dzięki temu można zaoszczędzić środki na inne wyjazdy. Konieczność prowadzenia wielu działalności jednocześnie uniemożliwia skupienie się na rzetelnym wykonywaniu projektu i przygotowywaniu pracy doktorskiej. Brak dostępu do pieniędzy na rozpoczęcie badań mimo oficjalnego rozpoczęcia grantu. Konieczność wyboru pomiędzy aplikacją prawniczą a programem badawczym. Czasami istnieje możliwość znalezienia tańszych rozwiązań, które zmniejszają koszty pobytu. Dzięki temu można zaoszczędzić środki na inne wyjazdy. Umożliwienie za pomocą ustawy aplikowanie na studia doktoranckie, zgodnie z Projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw z lipca 2013 r. Konsultacje z Rektorami Uczelni, aby wypracować procedury. Przyznawanie Indywidualnej Organizacji Studiów lub Indywidualnego Programu Studiów. Wykonać przelew w terminie rozpoczęcia projektu. Przesunąć termin rozpoczęcia projektu, po uprzednim poinformowaniu laureata, do takiej daty, kiedy pieniądze będą mogły zostać przetransferowane na uczelnię. Stała interpretacja lub zalecenie, by wyjazdy na uczelnie, do instytucji publicznych i na kursy specjalistyczne, ściśle związane z aplikacją i projektem badawczym, nie skutkowały nieobecnością na zajęciach z aplikacji. Wprowadzenie możliwości zmniejszenia diety, tak by poniesione koszty były odzwierciedlone w tym, co jest zabierane z grantu. STOWARZYSZENIE
11. Finansowanie wyjazdów. Studentowi trudno jest uzyskać zaliczkę na wyjazd zagraniczny i zwykle rozlicza się go post factum. Przed wyjazdem student musi samodzielnie pokryć nierzadko duże koszty wyjazdu związanego z grantem, które są zwracane dopiero po powrocie. 12. Procedura konkursowa. Można polepszyć ocenę wniosków poprzez dodanie dodatkowych etapów w procedurze konkursowej. 13. Umowy dla laureata. Rozmaity statut laureata na uczelniach. Nie ma ujednoliconej formy zatrudnienia laureatów, przez co obserwuje się dużą dezorganizację na początkowym etapie podpisywania umowy z Ministerstwem. 14. Niewystarczająca polityka informacyjna prowadzona przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na temat Diamentowego Grantu. 15. W przypadku, gdy nie zaplanowano wydania doktoratu jako monografii (finansowanej z grantu), jest on dostępny tylko dla ograniczonej liczby osób, np. w bibliotece. Wciąż wielu rektorów nie wie, w jaki sposób należy traktować laureata. Ograniczenie dostępu do wyników badań spowalnia rozwój nauki. Przed wyjazdem student musi samodzielnie pokryć nierzadko wysokie koszty wyjazdu związanego z grantem, które są zwracane dopiero po powrocie. Można polepszyć ocenę wniosków poprzez dodanie dodatkowych etapów w procedurze konkursowej. Rozmaity statut laureatów na uczelniach. Nie ma ujednoliconej formy zatrudnienia laureatów, przez co obserwuje się dużą dezorganizację na początkowym etapie podpisywania umowy z Ministerstwem. Opracowanie poradnika z najczęściej zadawanymi pytaniami i odpowiedziami, do którego dostęp miałyby osoby zainteresowane z uczelni lub instytutów badawczych. Wprowadzenie możliwości prawnej, by efekty badań (doktorat) można było opublikować w wolnym dostępie (np. w formie monografii w naukach humanistycznych i społecznych). Umożliwienie przekazywania pieniędzy w formie zaliczek bądź ryczałtów z obowiązkiem przedstawienia faktur z wyjazdu. Dołączenie do procedury konkursowej rozmowy kwalifikacyjnej na wzór programów Narodowego Centrum Nauki. Rozwiązanie prawne lub opracowanie sugestii w sprawie umów między jednostką dysponującą środkami finansowymi Diamentowego Grantu a kierownikiem grantu. Większa znajomość procedur programu ułatwi uczelniom i instytutom badawczym lepszą organizację pracy laureatom. Ułatwienie dostępu do prac doktorskich wszystkim zainteresowanym. STOWARZYSZENIE