KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM

Podobne dokumenty
BADANIA RZECZYWISTYCH KOSZTÓW OBSŁUGI TECHNICZNEJ NOWOCZESNYCH KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH. Wstęp

METODA AKTUALIZACJI WSKAŹNIKA KOSZTÓW NAPRAW MASZYN ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI

PRÓBA OSZACOWANIA AKTUALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA KOSZTU NAPRAW CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH UŻYTKOWANYCH W WARUNKACH GOSPODARSTW WIELKOOBSZAROWYCH

WPŁYW AKTUALIZACJI NIEKTÓRYCH WSKAŹNIKÓW EKSPLOATACYJNO-EKONOMICZNYCH NA KOSZTY EKSPLOATACJI CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI

WYNIKI BADAŃ WARTOŚCIOWANIA PROCESU OBSŁUGI TECHNICZNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH O RÓŻNYM POZIOMIE WYKORZYSTANIA

WIELOKRYTERIALNY DOBÓR ROZTRZĄSACZY OBORNIKA

METODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH

PORÓWNANIE KOSZTÓW PRODUKCJI JĘCZMIENIA JAREGO I OZIMEGO W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO

KOSZTY PRODUKCJI ROŚLINNEJ PRZY WYKONYWANIU PRAC CIĄGNIKIEM ZAKUPIONYM W RAMACH PROGRAMU SAPARD

EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI SOI W POLSKICH WARUNKACH

EKONOMICZNA OCENA PRODUKCJI JABŁEK W WYBRANYM GOSPODARSTWIE SADOWNICZYM

BADANIA ROCZNEGO WYKORZYSTANIA MASZYN ROLNICZYCH

KOSZTY EKSPLOATACJI CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH I ICH WPŁYW NA KOSZTY PRODUKCJI ROLNICZEJ

Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008

TECHNIKA I TECHNOLOGIA TRANSPORTU A POSTĘP TECHNICZNY W PRODUKCJI ROLNICZEJ

KOSZTY ORAZ FORMY OBSŁUGI TRANSPORTOWEJ GOSPODARSTW ROLNICZYCH

WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI BURAKA CUKROWEGO NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH GOSPODARSTW WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO

Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 3/2005 WPŁYW PODATKU VAT NA KOSZTY MECHANIZACJI. Streszczenie

INFORMACJE WPŁYWAJĄCE NA DECYZJĘ O ZAKUPIE ŚRODKÓW TECHNICZNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH MAŁOPOLSKI

PORÓWNANIE KOSZTÓW PRODUKCJI PSZENICY OZIMEJ W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ

Koszty eksploatacji środków transportowych w gospodarstwach ukierunkowanych na chów zwierząt

WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH WARZYWNICZYCH O RÓŻNEJ INTENSYWNOŚCI PRODUKCJI

OPŁACALNOŚĆ UŻYTKOWANIA MASZYN NABYTYCH Z DOTACJĄ

KOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY

WPŁYW NAKŁADÓW MATERIAŁOWO- -ENERGETYCZNYCH NA EFEKT EKOLOGICZNY GOSPODAROWANIA W ROLNICTWIE

WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UE DO MODERNIZACJI GOSPODARSTW ROLNYCH

ANALIZA USŁUG MECHANIZACYJNYCH W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH

ANALIZA WYPOSAŻENIA GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE

KIERUNKI ROZWOJU RODZINNYCH GOSPODARSTW ROLNYCH

TECHNICZNE ŚRODKI PRACY W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM POZIOMIE DOSTOSOWANIA DO WYMOGÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH

OCENA WIELKOŚCI JEDNORAZOWO PRZEWOŻONYCH ŁADUNKÓW W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU TRANSPORTU I WIELKOŚCI GOSPODARSTWA ROLNICZEGO

Koszty eksploatacji maszyn rolniczych

OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

Kalkulacje rolnicze. Uprawy polowe

Racjonalizacja zakupu maszyn na przykładzie indywidualnego gospodarstwa rolniczego

TYP ROLNICZY GOSPODARSTW A ZASOBY PRACY I WYPOSAŻENIE W ŚRODKI TECHNICZNE

Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007

INFORMACJA A ZARZĄDZANIE PARKIEM MASZYNOWYM W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH MAŁOPOLSKI

METODA OCENY OPŁACALNOŚCI WYKONANIA USŁUG NAWOŻENIA MINERALNEGO UPRAW ZBOŻOWYCH

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z ROCZNEJ WIERZBY

Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2005

TECHNICZNE UZBROJENIE PROCESU PRACY W RÓŻNYCH TYPACH GOSPODARSTW ROLNICZYCH

KOSZTY PRZEWOZÓW ROLNICZYCH RÓŻNYMI ŚRODKAMI TRANSPORTOWYMI

POZIOM I STRUKTURA NAKŁADÓW BEZPOŚREDNICH W ZALEŻNOŚCI OD UPROSZCZENIA PRODUKCJI ROŚLINNEJ

OKRESY UŻYTKOWANIA CIĄGNIKÓW I MASZYN W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

MODERNIZACJA TECHNOLOGII PRAC MASZYNOWYCH W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

DOBÓR ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH DLA GOSPODARSTWA PRZY POMOCY PROGRAMU AGREGAT - 2

WPŁYW UPRAWY MIĘDZYPLONU ŚCIERNISKOWEGO NA OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI JĘCZMIENIA JAREGO

OKRESY UŻYTKOWANIA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

POLSKI ZWIĄZEK PRODUCENTÓW ROŚLIN ZBOŻOWYCH

WYPOSAŻENIE ROLNICTWA POLSKIEGO W ŚRODKI MECHANIZACJI NA TLE WYBRANYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ

CECHY TECHNICZNO-UŻYTKOWE A WARTOŚĆ WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W ROLNICTWIE

USŁUGI TECHNICZNE I USŁUGI PRODUKCYJNE W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH POWIATU MIECHOWSKIEGO

INTENSYWNOŚĆ PRODUKCJI A WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH SADOWNICZYCH

CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE PRZYDATNOŚĆ MASZYN DO ZESPOŁOWEGO UŻYTKOWANIA

OCENA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ I ENERGETYCZNEJ PRODUKCJI PSZENICY OZIMEJ I RZEPAKU OZIMEGO WYKORZYSTANYCH DO PRODUKCJI BIOPALIW

ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO

RACJONALIZACJA ZAKUPU TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTWA ROLNEGO

WPŁYW WYPOSAŻENIA TECHNICZNEGO NA EFEKTY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARSTWA RODZINNEGO

Journal of Agribusiness and Rural Development

WYPOSAŻENIE TECHNICZNE WYBRANYCH GOSPODARSTW ROLNYCH KORZYSTAJĄCYCH Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ

PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH

KOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH

Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa

WIEK WŁAŚCICIELI GOSPODARSTW ROLNYCH A WARTOŚĆ ODTWORZENIOWA PARKU MASZYNOWEGO

Analiza inwestycji przesadzania chmielu przy użyciu GIS

WYPOSAŻENIE TECHNICZNE GOSPODARSTW, A UZYSKANA POMOC Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ

UPROSZCZENIE PRODUKCJI ROŚLINNEJ A POSTĘP NAUKOWO-TECHNICZNY I JEGO EFEKTYWNOŚĆ W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH

ENERGOCHŁONNOŚĆ SKUMULOWANA W PRODUKCJI WYBRANYCH ROŚLIN UPRAWIANYCH W BESKIDZIE ŻYWIECKIM

WYPOSAŻENIE W TECHNICZNE ŚRODKI PRODUKCJI ORAZ ICH WYKORZYSTANIE W GOSPODARSTWACH WARZYWNICZYCH O ZRÓŻNICOWANEJ POWIERZCHNI

WIELKOŚĆ PRODUKCJI ROŚLINNEJ A NAKŁADY PRACY W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH

KARTA PRZEDMIOTU. Technika rolnicza R.C2

Kalkulacje uprawy roślin i zwierząt hodowlanych

WYKORZYSTANIE KOMPUTERÓW W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY

POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

INTENSYWNOŚĆ PRODUKCJI A POZIOM TECHNIKI ROLNICZEJ W GOSPODARSTWACH SADOWNICZYCH

OCENA EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ I ENERGETYCZNEJ PRODUKCJI PSZENICY OZIMEJ I RZEPAKU OZIMEGO WYKORZYSTANYCH DO PRODUKCJI BIOPALIW

PROGRAM WSPOMAGAJĄCY OCENĘ INWESTYCJI MECHANIZACYJNYCH DOZEM 2

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z TRZYLETNIEJ WIERZBY

EKONOMICZNE I ENERGETYCZNE ASPEKTY PRODUKCJI SOI W WARUNKACH POLSKIEGO ROLNICTWA

WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRACY UPRZEDMIOTOWIONEJ A PRACOCHŁONNOŚĆ PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH ROLNYCH

POTRZEBY INFORMACYJNE GOSPODARSTW ROLNYCH MAŁOPOLSKI

OCENA TECHNOLOGII PRZEWOZU W TRANSPORCIE ROLNICZYM

POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH A WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH SADOWNICZYCH

Zakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie regionalnym

Journal of Agribusiness and Rural Development

InŜynieria Rolnicza 14/2005. Streszczenie

CECHY KONSTRUKCYJNO-UŻYTKOWE WYBRANYCH MASZYN I NARZĘDZI ROLNICZYCH W OPINII ICH UŻYTKOWNIKÓW

ANALIZA POLSKIEGO RYNKU CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W LATACH

Biomasa uboczna z produkcji rolniczej

OCENA ENERGOCHŁONNOŚCI CHOWU BYDŁA MLECZNEGO W OBORACH WOLNOSTANOWISKOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM POZIOMU MECHANIZACJI

KOSZTY UŻYTKOWANIA ŚRODKÓW MECHANIZACJI A NAKŁADY NA PRODUKCYJNE ŚRODKI OBROTOWE

Czynniki determinujące opłacalność produkcji wybranych produktów rolniczych w perspektywie średnioterminowej

WYDATKI NA TECHNIKĘ A PRZYCHODY W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH LUBELSZCZYZNY

SYMULACJA KOSZTÓW EKSPLOATACJI WYBRANYCH CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS COSTS AS AN ARGUMENT FOR COLLECTIVE USE OF SUGAR BEET HARVESTING MACHINES

MODEL OPTYMALIZACJI WYBORU POMIĘDZY ZAKUPEM MASZYNY A NAJMEM USŁUGI

MIERNIKI OCENY UWARUNKOWAŃ EKONOMICZNO- -TECHNICZNYCH GOSPODARSTW ROLNYCH

SZACOWANIE POTENCJAŁU ENERGETYCZNEGO BIOMASY RO LINNEJ POCHODZENIA ROLNICZEGO W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM

Transkrypt:

Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM Streszczenie W pracy oszacowano aktualną strukturę kosztów produkcji roślinnej dla warunków krajowego rolnictwa. Stwierdzono, że istotny wpływ na koszty produkcji roślinnej mają koszty mechanizacji. W badanym przedsiębiorstwie rolniczym udział kosztów mechanizacji w bezpośrednich kosztach produkcji roślin zbożowych wynosi 63,3%. Ponadto stwierdzono, że podstawowym składnikiem kosztów użytkowania maszyn stosowanych w badanym gospodarstwie są koszty oleju napędowego 77,3%. Słowa kluczowe: produkcja roślinna, przedsiębiorstwo rolnicze, koszty mechanizacji, struktura kosztów Wprowadzenie Istotny wpływ na koszty produkcji rolniczej, a tym samym na jej opłacalność mają koszty eksploatacji maszyn - zwane w uproszczeniu kosztami mechanizacji. W krajach zachodnich udział kosztów mechanizacji w bezpośrednich kosztach produkcji wynosi do 40% (średnio 25-30%) w zależności od kierunku produkcji roślinnej, natomiast w naszym kraju udział ten wynosi 30-70% [Karwowski 1998]. Proces urynkowienia polskiego rolnictwa po 1989 roku spowodował konieczność jego unowocześnienia. Oprócz takich aspektów restrukturyzacji polskiego rolnictwa jak zmiany struktury obszarowej, tworzenie nowej infrastruktury technicznej na wsi, wprowadzenie nowych technologii produkcji itp., nastąpiły znaczne przemiany w technicznym wyposażeniu poszczególnych gospodarstw. Stąd w aspekcie techniki rolniczej ważnym zagadnieniem jest poznanie aktualnego poziomu nakładów ponoszonych w procesie eksploatacji środków technicznych w krajowym rolnictwie. 133

Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Cel pracy Podstawowym celem pracy jest oszacowanie udziału kosztów eksploatacji maszyn w aktualnej strukturze kosztów produkcji roślinnej dla warunków wybranego przedsiębiorstwa rolniczego. Poznanie obecnej struktury kosztów produkcji roślinnej pozwoli wskazać na ewentualne możliwości obniżenia poszczególnych składników mających udział w tej strukturze, szczególnie w zakresie kosztów pracy maszyn. Materiał i metody Badania przeprowadzono w gospodarstwie rolniczym Sobrol w gminie Rokietnica (woj. wielkopolskie). W odniesieniu do badanego gospodarstwa zastosowano pojęcie przedsiębiorstwa rolniczego, ponieważ posiada ono wyodrębnienie organizacyjne, terytorialne, ekonomiczne i prawne, a ponadto cała produkcja przeznaczona jest na sprzedaż [Klepacki 1997]. Wykorzystując metody subiektywnego wyboru próby do badań ekonomicznorolniczych dokonano celowego wyboru badanego przedsiębiorstwa rolniczego, ponieważ wielkość i cechy przedsiębiorstwa objętego badaniami są charakterystyczne dla tego typu jednostek gospodarczych w regionie. Ponadto dokonanie obserwacji w tym przedsiębiorstwie było najpełniejsze (kryterium dostępności elementów próby) [Klepacki 1987]. Ogólna powierzchnia przedsiębiorstwa rolniczego objętego badaniami wynosi 400 ha. Podstawowym działem produkcji rolniczej tego gospodarstwa jest produkcja roślinna, a w szczególności produkcja zbóż. Na przykładzie kosztów produkcji roślin zbożowych w badanym przedsiębiorstwie oszacowano aktualny udział poszczególnych składników w bezpośrednich kosztach produkcji roślinnej [Chotkowski 1995]. Wyniki badań Zgodnie z przyjętą metodyką badań dokonano analizy danych z lat 2003 2005 w zakresie produkcji następujących roślin zbożowych: żyto ozime (19 26 dt/ha), pszenżyto jare (20 41 dt/ha) i pszenica ozima (40 45 dt/ha). W nawiasach podano plony uprawianych zbóż, które uzyskano w okresie prowadzonych badań. Na podstawie zebranych informacji oszacowano rzeczywistą strukturę kosztów produkcji roślinnej w badanym przedsiębiorstwie. Uzyskane wyniki w sposób syntetyczny przedstawiono na rysunkach 1 i 2. 134

Koszty użytkowania maszyn... Rys. 1. Fig. 1. Struktura kosztów produkcji roślinnej w badanym przedsiębiorstwie rolniczym Structure of costs of vegetable production for investigated agricultural enterprise Rys 2. Struktura kosztów użytkowania maszyn w badanym przedsiębiorstwie rolniczym Fig. 2. Structure of costs of utilization of machines in estimated agricultural farm W warunkach badanego przedsiębiorstwa rolniczego podstawowym składnikiem kosztów produkcji roślinnej są koszty eksploatacji maszyn. Obejmują one zarówno koszt pracy maszyn własnych (57,1%) jak i najmowanych usług maszynowych (6,2%). Łącznie udział tych kosztów w latach 2003-2005 wynosił 63,3% (rys. 1). Natomiast w strukturze kosztów eksploatacji maszyn użytkowanych w badanym przedsiębiorstwie największy udział mają koszty paliwa i napraw. Udział tych 135

Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik kosztów wynosi odpowiednio 77,3 i 18,9% (rys. 2). Znaczny udział kosztów napraw w ogólnych kosztach eksploatowanych maszyn wynikał głównie z licznych awarii tych maszyn i konieczności ponoszenia nakładów finansowych w celu przywrócenia maszynom zdatności do użytkowania. Przyczyną dużej awaryjności maszyn użytkowanych w warunkach badanego gospodarstwa był znaczny wiek ich eksploatacji, który dla niektórych maszyn (ciągniki, kombajn zbożowy) wynosił ponad 20 lat. Wnioski Na podstawie uzyskanych wyników badań i obliczeń sformułowano następujące wnioski końcowe: 1. Stwierdzono, że w warunkach badanego przedsiębiorstwa dominującym składnikiem kosztów produkcji rolniczej są koszty eksploatacji maszyn. W celu poprawy opłacalności produkcji rolniczej należy dążyć podjąć odpowiednie działania w obrębie kosztów eksploatacji stosowanych maszyn. 2. Znaczny wpływ na poziom nakładów w strukturze kosztów użytkowania maszyn mają ceny paliwa. Dlatego szczególnie ważnym zagadnieniem jest polityka państwa w zakresie kształtowania rynku paliw dla rolnictwa np. wprowadzenie tzw. paliwa rolniczego, rozwój produkcji biopaliw. 3. Składnikiem kosztów pracy maszyn, który może być zmniejszony bezpośrednio przez samych rolników jest koszt napraw. Wymaga to zakupu nowoczesnych maszyn, które charakteryzują się dużą niezawodnością pracy, a ponadto są bardziej wydajne i tańsze w eksploatacji w porównaniu z dotychczas stosowanymi w badanym gospodarstwie maszynami. Tym niemniej zakup maszyn nowej generacji w celu wymiany dotychczasowego parku maszynowego wymaga zapewnienia odpowiedniej zdolności przerobowej nabywanych maszyn rolniczych. 4. Czynnikiem w sferze produkcyjnej badanego przedsiębiorstwa, który może przyczynić się do poprawy jego dochodowości jest wzrost intensywności produkcji uprawianych roślin zbożowych. Przy czym ewentualny wzrost plonów wymaga podniesienia nakładów, szczególnie na nawożenie mineralne. Bibliografia Chotkowski J. 1995. Kalkulacje kosztów produkcji rolniczej i zwierzęcej. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa. Karwowski T. 1998. Polska w drodze do Unii Europejskiej. Zespołowe użytkowanie maszyn warunkiem unowocześnienia polskiego rolnictwa (1). Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, nr 1, 2-6. 136

Koszty użytkowania maszyn... Klepacki B. 1987. Zasady wyboru próby do badań ekonomiczno-rolniczych. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G., T. 84, Z. 3, 137-152. Klepacki B. 1997. Wybrane pojęcia z zakresu organizacji gospodarstw, produkcji i pracy w rolnictwie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. COSTS OF EXPLOITATION OF MACHINES IN THE STRUCTURE OF PLANT PRODUCTION COSTS IN THE SELECTED FARM COMPANY Summary The paper includes evaluation of the current structure of plant production costs for domestic agriculture conditions. It was shown that costs of mechanization had significant impact on the plant production costs. In the analyzed farm company the share of costs of mechanization in direct costs of grain crop production is 63,3%. Additionally, it was found out that the basic component of costs of using machines used in the analyzed farmstead were costs of diesel oil 77,3%. Key words: vegetable production, agricultural farm, costs of mechanization, structure of costs 137