urzdowy Przewodnik w jzyku polskim bezpatny Festiwale, wydarzenia Sztuka i dizajn Strefa zabawy Odpoczynek, regeneracja Okolice Budapesztu Osobliwoci Poyteczne informacje BTH Budapesti Turisztikai Nonpro t Kft. Budapeszteska Turystyczna Nonpro t sp.zo.o. www.budapestinfo.hu Budapest
VÉNHAJÓ VÉNHAJÓ RESTAURANT RESTAURANT
Drogi Czytelniku! Turysta który teraz trzyma w ręce to wydawnictwo, może być w Budapeszcie uczestnikiem niecodziennych przeżyć. Posiadające bogatą historyczną przeszłość i rozporządzające jedynym w swym rodzaju dziedzictwem kuturalnym miasto pokazuje teraz Pani/u zupełnie nowe oblicze. W ubiegłym roku nęciliśmy mieszkańców wielkich miast europejskich letnią przygodą w Budapeszcie. Idąc śladem sztuki i projektowania form, zabawy i rozrywki, odpoczynku i regeneracja ciała i ducha. miłości i romantyki, festiwali i imprez mieszkańcy Budapesztu podsuwali swym gościom te tajemne pomysły i miejsca, które tak naprawdę znają tylko oni. Budapeszt jest jedyną na świecie stolicą z dwoma miejscami Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, gdzie znajduje się prawie sto źródeł termalnych i 12 kąpielsk leczniczych i gdzie codziennie wytryskuje z głębi ziemi 12 tysięcy litrów wody termalnej. A czy wiedział/a Pan/i to,jak wielką przygodą jest nocne party połączone z kąpielą w Rudasu czy romantyczne zaręczyny na Wyspie Małgorzaty? W mieście tym znajdują się obok siebie resztki twierdzy i budynków z okresu rzymskiego. czynne do dnia dzisiejszego kąpieliska tureckie, dziedzictwo gotyckie i barokowe oraz cała masa zabytków niezwykle bogatego budownictwa secesyjnego. A czy wiedział/a Pan/i, jak piękny widok rozpościera się z kopuły Bazyliki, skąd można jednocześnie podziwiać cały Budapeszt? Czy wiedział/a Pan/i, że otaczające Budapeszt niezwykle piękne środowisko przyrody, góry budańskie można łatwo odkryć najbardziej osobliwymi środkami komunikacyjnymi: kolejką zębatą, kolejką linową i pociągiem dziecięcym. A nie wspomniałem tu jeszcze o zachwycającym świecie grot i labiryntów pod Budapesztem. Odkryte przez miejscowych nowe Wyspy przeżyć na pewno oczarują i Pana/ią. Szczerze zatem polecam to wydawnictwo, które dzięki rozrywkowemu stylowi i praktycznej kompozycji będzie doskonałym towarzyszem podróży w Budapeszcie. W ten sposób gwaratuję, że nie ominie Pani/a ani jedno doznanie! Z radością zatem witam Panią/Pana w mieście przygód kulturalnych! Powitanie László Fekete prezes BTH Budapesti Turisztikai Nonprofit Kft. BIURA informacyjne Biuro Tourinform 1052 Budapest, Sütő utca 2. (Deák tér) 438-8080 suto@budapestinfo.hu w godz. 8 20 Liszt Ferenc tér 1061 Budapest, Andrássy út 47. 322-4098 342-9390 liszt@budapestinfo.hu 1 mar.-31 paź.: 12-20; 1 list.-25 lut.: poniedz. piąt.: 10 18; sob. niedz.: nieczynne Ferihegy terminal 1 1185 Budapest, Ferihegyi Repülőtér, 1 terminál 438-8080 ferihegy1@budapestinfo.hu w godz. 8 22 Ferihegy terminal 2A 1185 Budapest, Ferihegyi Repülőtér, 2A terminál 438-8080 ferihegy2a@budapestinfo.hu w godz. 8 23 Ferihegy terminal 2B 1185 Budapest, Ferihegyi Repülőtér, 2B terminál 438-8080 ferihegy2b@budapestinfo.hu w godz. 10 20 Informacja telefoniczna non-stop (+36-1)438 8080 Gorąca linia Torinform (0 24): (+36-30)30-30-600 z zagranicy, (06 80)630 800 z Węgier Internet: www.hungarytourism.hu (+36-1)488-8661 E-mail: hungary@tourinform.hu BTH Budapesti Turisztikai Nonprofit Kft. Budapeszteńskie Turystyczno-Usługowe Towarzystwo Użyteczności Publicznej Biuro Główne: 1364 Budapest, Pf. 215. (+36-1)266-0479 (+36-1)266-7477 www.budapestinfo.hu E-mail: info@budapestinfo.hu www.budapestinfo.hu 3
Spis treści Sztuka i dizajn... 5 Muzea, sale wystawowe... 5 Kościoły, kolekcje kościelne... 12 Współczesne i antyczne... 15 Węgierski dizajn... 17 Osobliwości... 20 Okolice Budapesztu... 32 Odpoczynek, regeneracja ciała i ducha... 36 Kąpieliska lecznicze, groty... 37 Czas wolny... 40 Kawiarnie, bary... 43 Zakupy... 44 Festiwale, wydarzenia... 46 Strefa zabawy... 50 Karczmy-rumowiska, miejsca retro... 53 Kluby, miejca koncertowe... 53 Restauracje... 55 Pożyteczne informacje... 58 Podstawowe dane... 59 Przyjazd do Budapesztu... 60 Codzienne informacje... 61 W sytuacji krytycznej... 62 Komunikacja miejska... 64 Szybka wyszukiwarka Bazar Ecseri...15 Biura informacyjne...3 Centralne hale targowe...24 Domy parkingowe, garaże...65 Informacja lotniskowa...60 Kąpielisko Lecznicze Széchenyi...38 Karta Budapeszt (Budapest Kártya)...65 Kościół Macieja...13 Lekarz, dentysta, apteka...63 Linie metra i rozkład jazdy...64 Mapa komunikacyjna...67 MÁVDIREKT Informacja kolejowa...60 Mikrobus z i na lotnisko...60 Muzeum Sztuk Pięknych...8 5 46 20 36 50 58 Pałac Sztuk...23 Parkowanie...64 Riverride gry...28 Taxi...65 Telefonowanie...61 Ważne numery telefonów...62 Węgierska Galeria Narodowa...7 Wstępny kalendarz imprez 2010...47 Wymiana pieniędzy...63 Zwiedzanie Bazyliki...12 Zwiedzanie Opery...22 Zwiedzanie Parlamentu...26 Zwiedzanie Synagogi...13 Objaśnienia znaków «tramwaj» HÉV ç autobus ë trolejbus ý metro nr 1 metro nr 2 Ë metro nr 3 telefon fax godziny otwarcia bilet wstępu Zniżka z Budapest Kártya budapest-card.com Oznakowane Instytucje zebrano pod nazwą Kulturalna Grupa Robocza w celu upowszechnienia turystyki kulturalnej: culturalbudapest.com 4 www.budapestadventure.com
Sztuka i dizajn Muzea, sale wystawowe Kościoły, kolekcje kościelne Współczesne i antyczne Węgierski dizajn Czy pragniecie Państwo naładować się co nieco sztuką? Nie moglibyście wybrać lepszego miejsca od Budapesztu! W czasie kulturalnej przygody poprowadzimy Państwa do najważniejszych muzeów, pokażemy najsłynniejsze kościoły miasta, miejsca z antykami i galerie współczesne; na końcu natomiast,możemy zerknąć na świat węgierskiego design.
Muzea, sale wystawowe Co trzeba zobaczyć Muzeum Aquincum i Teren Ruin a A3 III., Szentendrei út 139. 454-0438 www.btm.hu 15. IV. 31. X. teren ruin: wtor-niedz 9 17, wystawa: wtor niedz 10 17 (1. XI. 14. IV. nieczynne) Jeden z największych parków archeologicznych Węgier istnieje od ponad 110 lat. Liczące sobie 2000 lat Aquincum jest pozostałością miasteczka cywilnego. Pamiątki z czasów rzymskich, kolekcja malowideł ściennych, zrekonstruowane dawne organy, rzeźba Fortuna Nemsis, mozaikowy obraz podłogowy Herkulesa i Diany. Â od placu Batthyányego w kierunku Szentendre ç 34, 134, 106 360 2100 HUF Instytut Historii Wojen i Muzeum c B2 I., Tóth Árpád sétány 40. 325-1651 www.militaria.hu wtor-niedz: 9 17 (od 1 paźdz. do 31 marca 10 16) Budapeszteńskie zeum Historyczne Mu- Muzeum Zamkowe b B2 I., Szent György tér 2. 487-8800 www.btm.hu w godz. 10 18 (od 1 list. do 28 lutego w godz. 10 16) we wtorki zamknięte (z wyjątkiem od 16 maja do 15 września). Kolekcja zbiorów archeologicznych Budapesztu. Budapeszt w średniowieczu: rozwój osiedli od czasów rzymskich do XIII w. Średniowieczny pałac królewski w Budzie: autentyczne przedmioty użytkowe, pieczęcie, pamiątki szklane, broń, kolekcja nagrobków kamiennych. Gotyckie rzeźby pałacu królewskiego. Budapest w czasach nowożytnych: momenty historyczne w życiu dużego miasta. ç 5, 16, 178 â 18 520 2100 HUF Przy cenach biletów uwzględniliśmy cenę najniższą i najwyższą, w tych mieszczą się różne formy, od biletów uczniowskich po bilety zbiorowe. Podane ceny ujmują stan na koniec 2009 roku; w 2010 r. mogą być wyższe. Dzięki Karcie Budapeszt (Budapest Kartya) wiele muzeów można zwiedzać za darmo albo z dużą zniżką. Bogata kolekcja broni od czasów sprzed okupacji tureckiej aż do XX w. Mundury, sztandary i chorągwie, mapy, pociski i numiz matyczna kolekcja 28 tysięcy monet. Pamiątki lotników, którzy wyemigrowali po II wojnie światowej. Na uwagę zasługuje wystawa o rewolucji 1956 r. pt. Trzynaście dni. ç 16A 350 1500 HUF Ośrodek Pamięci Holocaustu d IX., Páva utca 39. 455-3320, 455-3333 www.hdke.hu wtor-niedz: 10 18 â 4, 6, 21, 21A Ë Ferenc körút 1000 HUF D3 Synagoga przy Pava utca i dołączone niej nowe, nagrodzone za poziom skrzydło budynku jest od 2004 r. centrum pamięci, w którym, na powierzchni prawie 1500 m 2 znajduje się stała wystawa poświęcona ofiarom węgierskiego holocaustu pt. Od pozbawienia praw do zagłady narodu Muzeum Sztuki Wschodniej Azji im. Ferenca Hoppa e D3 VI., Andrássy út 103. 325-1600 www.hoppmuzeum.hu wtor-niedz: 10 18 Licząca obecnie prawie 20 tys. przedmiotów kolekcja składająca się głównie z przedmiotów sztuki japońskiej i chińskiej została założona przez kolekcjonera sztuki Azji Wschodniej, Ferenca Hoppa, który żyjąc w XIX w. zebrał 4 tys. rozmaitych przedmiotów. Spośród wystawionych w ówczesnym jego mieszkaniu przedmiotów sztuki na szczególną uwagę zasługują pamiątki japońskiej sztuki średniowiecznej i chińskie przedmioty z brązu i porcelany. Stała wystawa w Muzeum Ratha Györgya (tytuł zobacz niżej). ý Bajza utca ë 70, 78 400 2300 HUF W sobotę przypadającą najbliżej dnia św. Iwana, w noc Muuzeów, Budapeszt nie śpi już od lat. Z tej zakrojonej na wielką skalę, rozpoczynającej lato okazji poszczególne instytucje przygotowują niezwykie bogate programy, wzajemnie ze sobą konkurując. (Opatrzone matrycą bilety wstępu dla uczestników są ważne jednocześnie na programy wszystkich stołecznych instytucji oraz na kursujące między nimi autobusy). 6 www.budapestadventure.com
Muzeum Sztuki Przemysłowej f D3 IX., Üllői út 33 37. 456-5100 www.imm.hu wt.: godz. 14-18, śr., piątekniedz.: 10-18, czw.: 10-22 Jeden z najpiękniejszych budynków stolicy secesyjny pałac, pokryty płytkami ceramicznymi z fabryki Zsolnaya, zaprojektowany został przez Ödöna Lechnera i Gyulę Partosa. Na wystawie w muzeum znajdują się najcenniejsze egzemplarze kolekcji Ë Ferenc körút â 4, 6 800 2500 HUF Muzeum Pamięci Kassáka g A3 III., Fő tér 1. 368-7021 od środi do niedzieli w godz. 10 17 Wystawa w dawnym pałacu Zichyego, prezentująca pracę artystyczną Lajosa Kossáka, czołowego węgierskiego artysty awangardowego, poety, malarza, redaktora literackiego. Stała wystawa w muzeum: sztuka węgierska XX wieku, z dorobku pisarzy węgierskich. ç 206, 86 â 1 Â most Árpáda 150-300 HUF Muzeum Kiscelli h A3 III., Kiscelli utca 108. 388-8560 www.btm.hu wtor-niedz: 10 18 (od 1 listopada do 31 marca: g.10-16) Budynek muzeum zbudowano w XVIII w. dla zakonu trynitariuszy. Służył za pałacyk barokowy i w ubiegłych wiekach za szpital. Obecnie jedno z najpiękniej położonych muzeów w leśnych okolicach pod wzgórzami w Obudzie. Wystawy obejmują dwie największe grupy kolekcji Budapeszteńskiego Muzeum Historycznego: wystawę historii miasta nowożytnego jak również kolekcję Sztuk Plastycznych z Galerii Budapeszteńskiej. â 17 ç 260, 165 250 700 HUF Dom KOGArt i D1 VI, Andrássy út 112. 354 3820 www.kogart.hu 10 18 W Pałacu przy alei Andrassyego rocznie organizowanych jest pięć sześć zakrojonych na dużą skalę wystaw z różnych okresów węgierskiej i powszechnej historii sztuki i dorobku życiowego artystów indywidualnych. Dużą uwagę zwraca się tu na godne przedstawienie prac namłodszego pokolenia artystów. ý Bajza utca 750 1500 HUF Muzeum Komunikacyjne j E1 XIV., Városligeti körút 11. 273-3840 www.km.iif.hu od wtorku do piątku w godz. 10 17, w soboty i niedziele: 10 18 (od paźdz. do maja jest zamykane o godzinę wcześniej) Jedna z najstarszych w Europie kolekcji historii komunikacji. Światowej sławy modele kolei. Na powierzchni 8 tys. m 2 można obejrzeć następujące stałe wystawy: 100 lat i dzisiaj, 100-letnia węgierska komunikacja samochodowa, 100 lat węgierskiej żeglugi państwowej, Historia współczesnej komunikacji, Historia lokomotywy parowej, Historia komunikacji miejskiej. â 1 ë 70, 72, 74 ç 7, 173E 500-1900 HUF Muzea, sale wystawowe Muzeum Ludwiga Muzeum Sztuk Współczesnych k D4 IX., Komor Marcell utca 1 555-3444 www.ludwigmuseum.hu wtor-niedz: 10-20 Jest to jedyna publiczna kolekcja na Węgrzech, gromadząca systematycznie prace węgierskich i zagranicznych artystów, które pokazuje na wspólnej wystawie. Działa jako regionalne środkowoeuropejskie centrum, określające międzynarodowe współczesne życie artystyczne. â 1, 2, 24 ç 23, 54 Â Csepeli, Ráckevei 700 3000 HUF Węgierska Galeria Narodowa l B2 I. Szent György tér (plac) 2. 201-9082 wtor-niedz: 10 18 Kolekcja Sztuki znajdująca się w budynkach pałacu budańskiego A, B, C i D zawiera prawie 100 tys. dzieł sztuki od chwili powstania państwa węgierskiego aż po dzień dzisiejszy. Stałe wystawy: Kolekcja śedniowieczna i renesansowa; Gotyckie rzeź by drewniane i obrazy tablicowe; Późnogotyckie ołtarze skrzydłowe; Sztuka renesansu i baroku; Krypta palatyna z rodu Habsburgów; Malarstwo i rzeźbiarstwo, XIX i XX wieki ç 5, 16, 178 â 18 700-1500 HUF Węgierskie zeum Narodowe Mum C3 VIII., Múzeum körút 14 16. 338-2122 www.hnm.hu wtor-niedz: 10 18 Działające od 1802 r. muzeum powstało z kolekcji hrabiego Széchényiego, zawierającej medale, książki i rękopisy. Liczba dzieł sztuki przekracza już dzisiaj milion. Ogromna kolekcja narodowa otrzymała miejsce w ówczesnym budynku klasycystycznym, zaprojektowanym przez Mihálya Pollacka. Stałe wystawy: Historia Węgier, Płaszcz Koronacyjny, Uczeni Węgrzy, Lapidarium rzymskie pozostałości Ë Kálvin tér ç 15, 9 520 2100 HUF www.budapestinfo.hu 7
Muzea, sale wystawowe Park Memento o A4 XXII., Balatoni ut (autostrada nr 7) róg Szabadkai utca 424-7500 www.mementopark.hu Czynne codziennie od godz. 10 do zmierzchu Miejsce to prowadzi w czasy, kiedy połową Europy rządzili komuniści. Rzeźby sowieckie czerwonej propagandy w innych krajach Europy wschodniej zostały zniszczone, ale w Parku Memento w Budapeszcie można zobaczyć prawie 40 ówczesnych dzieł publicznych. Są tu rzeźby Lenina, Marksa i Engelsa, gigantyczny pomnik żołnierzy radzieckich i bohaterów komunistycznych oraz rzeźby alegoryczne. Włączona do Parku Memento trybuna honorowa Stalina, wystawa w baraku i pokaz filmowy przypominają i pokazują atmosferę świata za żelazną kurtyną. ç 150 1000-1500 HUF Hala Wystawowa (Műcsarnok) p D1 XIV., Dózsa György út 37. (Hősök tere Plac Bohaterów) 460-7000 www.mucsarnok.hu wt. środa, piątek niedz. 10 18, czwartek: 12 20 Największe miejsce wystawowe kraju, jedna z najbardziej określonych budowli klasycystycznych Placu Bohaterów. Własnej kolekcji sztuki nie posiada, ale systematycznie organizuje wystawy przede wszystkim współczesnych artystów i grup artystycznych ý Hősök tere (Plac Bohaterów) ç 20E, 30, 105 ë 75, 79 500-2600 HUF (Cena biletu kombinowanego z Muzeum Ernsta: 800 1600 Ft 8 Węgierskie Muzeum Nauk Przyrodniczych n E3 VIII., Ludovika tér (plac) 2-6. www.nhmus.hu 210-1085 codziennie z wyjątkiem wtorków w godz.10 18, we wtorki zamknięte Po dwustu latach rozmaitych perypetii pełny materiał muzealny został przeniesiony do samodzielnego budynku byłej Akademii Ludovika. Ten imponujący zespół budynków klasycystycznych wraz ze szkołą jazdy konnej od 1995 r. daje pomieszczenie materiałom mineralnym i skalnym. Stałe wystawy: Człowiek i przyroda na Węgrzech, Ze skarbca minerałów, Ścieżki czasu park kamienny przed muzeum. Ë Nagyvárad tér â 24 300 2000 HUF Park Memento (Pamięci) Ostatnie spojrzenie za żelazną kurtynę. Jedna z najciekawszych osobliwoóci Budapesztu. To setki ton komunizmu! www.mementopark.hu Muzeum w pałacyku w Nagytétény q A4 XXII., Kastélypark utca 9 11. 207-0005/4 www.nagytetenyi.hu wtor-niedz: 10 18 W 28 komnatach przepięknego pałacu barokowego poza przeszło 300 egzemplarzami mebli i kompletów meblowych można podziwiać piece, żyrandole, dywany, tapety, przedmioty ceramiczne, szklane i jubilerskie z okresu 500 lat. Tradycyjne wystawy i imprezy, odbywające się rokrocznie to: Wieki kwiaty, Tajemnicze szuflady mebli, Dawne wesołe dni w parku Centaura, Boże Narodzenia w pałacu. ç 33, 33A 300 2000 HUF Muzeum Etnograficzne r B2 V., Kossuth tér (plac) 12. 473-2400 ww.neprajz.hu wtor-niedz: 10 18 Jedno z największych fachowych muzeów Europy z prawie 139 tysiącami węgierskich i 53 tysiącami międzynarodowych przedmiotów sztuki. Okazały budynek dawnego królewskiego sądu najwyższego, znajdującego się w pobliżu Parlamentu jednoczy w sobie elementy renesansowe, barokowe i klasycystyczne. Stałe wystawy: Tradycyjna kultura narodu węgierskiego, Od społeczeństwa pierwotnego do cywilizacji. â 2 Kossuth tér (plac) ë 70, 78 400 800 HUF Muzeum w Óbudzie s A3 III., Fő tér (plac) 1. 250-1020 wtor- niedz: 10-17 (w każdą pierwszą sobotę miesiące wstęp bezpłatny) W pałacu Zichyego znalazła miejsce kolekcja historycznych dokumentów Óbudy i okolic, przemysłowe pamiątki historyczne od czasów rzymskich po wiek XX. Na stałych wystawach można obejrzeć secesyjne wnętrze mieszkania, kolekcję zabawek oraz kute w żelazie ozdoby starych domów obudańskich. Â Most Árpáda â 1 ç 206, 86, 106 200 500 HUF Muzeum Sztuk nych (Szépművészeti Pięk- Múzeum) t D1 XIV., Dózsa György út 41. (Hősök tere) 469-7100 www.szepmuveszeti.hu wtor-niedz: 10 17.30 Jądro materiału muzealnego dał w latach 1870. bogaty zbiór Esterházych. Miejscem kolekcji, która osiągnęła już wielkość 100 tysięcy egzemplarzy jest od 1906 r. wspaniały neoklasycystyczny budynek przy Placu Bohaterów (Hősők tere). Muzeum wystawia zagraniczne dzieła sztuki od czasów starożytnych po dzień dzisiejszy. Oprócz kolekcji egipskiej, greckiej i rzymskiej bardzo bogate są zbiory sztuki włoskiej, dające przegląd szkół włoskich od XIII do XVIII w. Podstawą kolekcji hiszpańskiej jest siedem obrazów El Greco. Jeśli chodzi o sztukę XIX XX w. to najlepiej reprezentuje się malarstwo francuskie. ý Hősök tere ç 20E, 30, 105 ë 75, 79 700 3000 HUF www.budapestadventure.com
Muzea, sale wystawowe Muzeum Terroru Muzeum Terroru u D1 VI., Andrássy út 60. 374-2600 www.terrorhaza.hu wtor-niedz: 10 18 Neorenesansowy budynek jest symbolem niezwykle złożonej historii węgierskiej i najstraszniejszym miejscem przez całe dziesięciolecia. W zimie 1944 r. był siedzibą węgierskich narodowych socjalistów (strzałokrzyżowców), a po 1945 r. politycznej policji (AVH), ścigającej przeciwników komunizmu.tematyka stałej wystawy śledzi w kolejności czasowej urządzenia dyktatury totalitaryzmu na Węgrzech ý Oktogon â 4, 6 900 1800 HUF (na międzynarodową legitymację studencką wstęp bezpłatny) Muzeum Vasarelyego v A3 III. Szentlélek tér 6. 388-7551 www.vasarely.tvn.hu wtor-niedz: 10 17.30 Patron muzeum, artysta malarz pochodzenia węgierskiego Győző Vásárhelyi od 1930 r. działał w Paryżu i pod nazwiskiem Victor Vasarely zyskał światową sławę jako twórca ruchu op art. Na swych obrazach stosował żywe barwy, formy geometryczne i optyczne iluzje. Materiał wystawy obejmującej całe życie artystyczne malarza wybrany został z 400 jego dzieł. Â Most Árpáda â 1 ç 206, 86, 106 400 800 HUF Jeszcze więcej muzeów, sal wystawowych Muzeum Farmaceutyczne Arany Sas B2 I., Tárnok utca 18. 375-9772 www.semmelweis.museum.hu wtor-niedz: 10.30 17.30 (od 1. XI do 15. III w godz. 10.30 16) ç 16 350-1200 HUF Muzeum żydowskie w VII., Dohány utca 2. 342-8949 niedz czw: 10 17, piąt: 10 14) Dołączone do jedynej w Europie niezwykłej piękności synagogi przy Dohány u. w pasującym do niej stylu, posiada nieporównywalną kolekcję judaików. Na stałych wystawach przedstawione są przybory liturgiczne żydowskich świąt, codzienne przedmioty użytkowe, jak również historia węgierskiego holokaustu. Astoria ë 74 750 2600 HUF, bilet upoważnia do zwiedzenia muzeum i kościoła Muzeum Znaczków D2 VII., Hársfa utca 47. 341-5526 www.belyegmuzeum.hu wtor-niedz: 10 18 (od 2. XI. do 31. III. w godz. 10 16) â 4, 6 ë 70, 74, 78 250 1000 HUF Muzeum Aktorskie im. Gizi Bajor XII., Stromfeld Aurél utca 16. 356-4294 czw-niedz: 10 18 ç 102, 105 â 59 400 1200 HUF Dom Pamięci Béli Bartóka II. Csalán út 29. 394-2100 www.bartokmuseum.hu wtor-niedz: 10 17 ç 5 (do pętli przy Pasaréti tér), 29 500 1000 HUF www.budapestinfo.hu A3 A3 Budańska willa, która obecnie strzeże pamięć największego geniusza muzyki węgierskiej systematycznie jest miejscem koncertów muzyki poważnej. W lecie zaś koncertów na wolnym powietrzu. Muzeum Biblii D3 IX., Ráday utca 28. 217-6321 wtor-niedz: 10 17 Ë Kálvin tér ç 15 bezpłatnie Sala Wystawowa Budapeszt V., Szabadsajtó utca 5. 318-8097 wtor-niedz: 10 18 â 2 ç 5, 8, 7 Ë Ferenciek tere (plac) 300 600 HUF Cytadela XI., Gellérthegy, Citadella sétány 466-5794 www.citaldella.hu w godz. 9 20 ç 27 â 18, 19, 41, 118 1200 HUF Dorottya Galeria V., Dorottya u. 8. 266-0877 www.mucsarnok.hu wtor-piąt: 11-19 ý Ë Deák tér ý Vörösmatry tér bezpłatnie c3 C3 9
Muzea, sale wystawowe Muzeum Ernsta VI., Nagymező utca 8. www.ernstmuzeum.hu 341-4355 wtor-niedz: 11 19 ý Opera â 4, 6 (Oktogon) 300 1400 HUF (Cena biletu kombinowanego z Galerią Sztuki: 800 1600 Ft) Muzeum Kolejki Podziemnej B3 V. Deák tér (Plac) podziemne przejście. 461-6500 www.bkv.hu wtor-niedz: 10 17 ý Ë Deák tér (plac) ç 9, 16, 105 każdorazowo odpowiada cenie biletu tramwajowego Muzeum Kąpieliskowe A3 III., Flórián tér 3 5. (podziemne przejście) 454-0438 www.btm.hu 15. IV. 1.V. wt niedz: 10 17 (po wcześniejszym zgłoszeniu), 1. V. 30. IX. wt- niedz: 10 18, 1. X.- 14. IV. wt- niedz: 10-17 ç 206, 34, 134, 86, 106 â 1 bezpłatnie Królewska Winiarnia i Muzeum Piwniczne B2 I., Szent György tér promenada Zachodnia 267-1100 www.kiralyiborok.hu wtor-niedz: 12 20 ç 16, 16A 500-900 HUF Muzeum Pamięci i Archiwum Zoltána Kodálya D1 VI., Kodály körönd (rondo) 1. 352-7106 w środy w godz. 10 16, od czwartku do soboty: 10 18, w niedziele: 10 14 ý do stacji Kodály körönd 150 300 HUF, w niedziele: bezpłatnie Statek Muzeum im. Kossutha V., peszteński przyczółek mostu Łańcuchowego, ponto nr 2 411-0942 www.eurogroup.hu 12-24 godz. ç 16 â 2 bezpłatnie Średniowieczna Bożnica żydowska B2 I. Táncsics Mihály utca 26. 225-7816 www.btm.hu od 1. V. do 31. X. wtor-niedz: 10 18 ç 16A, 16 200 450 HUF Węgierskie Muzeum Handlu i Przemysłu Gastronomicznego V., Szent István tér 15 375-6249, 212-1245 www.mkvm.hu 11-19 g. we wtorki nieczynne W muzeum oprócz wystaw prezentujących historię węgierskiej gastronomi systematycznie odbywają się koncerty spektakle, pokazy filmowe (KULTEA). ý Bajcsy-Zsilinszky út Ë Deák tér 300 600 HUF 10 Muzeum Ratownictwa im. Gezy Kresza C1 V., Markó utca 22. 374-4008 pon-sob: 8-14 Ë Nyugati tér (Plac Nyugati) â 4, 6 bezpłatnie Muzeum Pamięci i Centrum Badawcze Franciszka Liszta C3 VI., Vörösmarty utca 35. 322-9804 www.lisztmuzeum.hu pon-piąt: 10 18, sob: 9 17 â 4, 6 ý do. Vörösmarty utca 350 700 HUF Muzeum Elekrotechniki Węgierskiej VII., Kazinczy utca 21. 322-0472 www.emuseum. hu wtor-piąt: 10 17, sob: 9 16 Blaha Lujza tér (plac) ç 178, 233E 200-1200 HUF Dom Węgierskich Artystów Fotografików VI., Nagymező utca 20. 473-2666 www.maimano.hu pon-piąt: 14 19, sob-niedz: 11 19 ý Opera â 4, 6 (Oktogon) 300-700 HUF Muzeum Rolnictwa D1 XIV., Városliget, Zamek Vajdahunyad www.mezogazdasagimuzeum.hu 422-0765 wtor-niedz: 10 17 Jedno z muzeów w kraju, posiadające najbogatszą kolecję znajdue się na wyspie Szechenyi w Parku Miejskim (Varosliget).w zaprojektowanych przez Ignaca Alpara budynkach w romantycznej atmosferze i zmiennych stylach. A oto kilka stałych wystaw: Węgierskie winogrona i wino w Europie, Wystawa myśliwska, Wartości przyrody. ç 20, 30, 105 ý Széchenyi Kąpielisko ë 70, 72, 79 300 600 HUF Muzeum Historii Techniki i Programu Telewizji Węgierskiej V., Október 6. utca 200-8782 wtor: 10 16, czw: 14 18 ý Ë Deák tér (plac) ç 15 bezpłatnie Muzeum Marcepana I., Hess András tér 1-3. 889-6861 www.marcipan.hu ç 16, 16A 400 HUF B2 Krajowe Muzeum Geologiczne F2 XIV., Stefánia út 14. 267-1427 www.mafi.hu od 8.I. do 19. XII. w czwartki, soboty i niedz. w godz. 10 16 Stadionok ç 7 ë 75, 77 150 400 HUF Widok budynku secesyjnego na dachu na ramionach figur pradawnych Węgrów kula ziemska. kolorowa dachówka z fabryki Zsolnaya, ozdoby ceramiczne fasady z motywami ludowymi i geologicznymi. przyciąga rocznie tysiące zwiedzających i fotografujących z zapałem turystów. www.budapestadventure.com
Muzea, sale wystawowe Muzeum pracownia Pála Molnára C. B4 XI., Ménesi út 65. (+36-30)201-1073 według wstępnego uzgodnienia ç 27 â 61 bezpłatnie Galeria Obudańskiego Koła Towarzyskiego III., Kiskorona utca 7. 250-0288 www.obudaitarsaskor.hu wtor-niedz: 14 18 Â Árpád híd ç 206, 86, 106 bezpłatnie A3 Muzeum Odlewnicze A3 II., Bem József utca 20. 201-4370 www.omm.hu wtor-niedz: 9 17 Batthyány tér ç 11, 60, 86 â 4, 6, 19, 41 200-400 HUF Muzeum Literackie Petőfiego V., Károlyi Mihály utca 16. 317-3611 www.pim.hu wtor-niedz: 10 18 Ë Ferenciek tere ç 15 270 540 HUF www.budapestinfo.hu C3 Muzeum Pocztowe VI., Andrássy út 3. 269-6838 www.postamuzeum.hu wtor-niedz: 10 18 ç 105 ý Bajcsy-Zsilinszky út Ë Deák tér 250 1000 HUF Muzeum Györgya Rátha D1 VI., Városligeti fasor 12. 342-3916 wtor-niedz: 10 18 ý Bajza utca ë 70, 78, 79 300-1300 HUF Widok budynku secesyjnego na dachu na ramionach figur pradawnych Węgrów kula ziemska. kolorowa dachówka z fabryki Zsolnaya, ozdoby ceramiczne fasady z motywami ludowymi i geologicznymi. przyciąga rocznie tysiące zwiedzających i fotografujących z zapałem turystów. Rátkay-Átlók Galeria XX., Klapka utca 48. 283-1779, 284-7324 wtor-sob: 14 18 www.ratkay.hu ç 23, 35 â 52 bezpłatnie B4 Muzeum Historii Policji E2 VIII., Mosonyi utca 7. 477-2183 wtor-niedz: 9 17 Dworzec Keleti (Keleti pu) ç 7, 78 ë 81, 76 â 24 bezpłatnie Szpital w grocie Tajemniczy Szpital Przeciwlotniczy i Bunkier Atomowy B4 I., Lovas út 4/c. (36-30)689-8775 wtor-niedz: 10-20 www.sziklakorhaz.hu W zygzakowatych pomieszczeniach obiektu, w których umieszczono figury woskowe i współczesne przedmioty wyposażeniowe, można doznać prawdziwych emocji. Ściśle tajny do 2002 r. obiekt miał za zadanie w okresie zimnej wojnysłużyć jako bunkier atomowy w przypadku ewentualnego ataku nuklearnego. Dom Węgierskich Artystów Fotografików Dom Pamięci Mikszy Rótha VII., Nefelejcs utca 26. 341-6789 www.rothmuzeum.hu wtor-niedz: 14 18 ç 7, 173, 178 Dworzec Keleti (Keleti pu) 250-500 HUF D2 Muzeum Historii Medycyny Semmelweisa B2 I., Apród utca 1 3. 201-1577 www.semmelweis.museum.hu wtor-niedz: 10.30-18 (1. XI.-14. IV. wtorniedz: 10.30-16) ç 5, 178, 86 â 18, 19, 41 350 700 HUF Muzeum Sportowe E2 XIV., Dózsa Gy. út 1 3. 469-5010, 251-1222 www.sportmuzeum.hu wtor czw, sob niedz: 10 16 ç 7, 173 50 100 HUF Muzeum Telefonii B2 I., Úri utca 49. 201 8188 wtor-niedz: 10 16 ç 16 200 800 HUF Muzeum Tekstyliów III., Lajos utca 136 138. 367-5910 pon-czw: 9-16, piąt-sob: 9-14 Â Tímár utca ç 106, 86 450 700 HUF A3 Muzeum Straży Pożarnej B4 X., Martinovics tér 12 261-3586 wtor-sob: 9 16, niedz: 9 13 ç 9, 32, â 3, 28, 62 bezpłatnie Park Historii Kolei A3 XIV., Tatai út 95. 450 1497, 238 0558 www.vasuttortenetipark.hu 15 28 marca: 10 15, 29 marca 3 listopada: 10 18, 4 listopada 14 grudnia: 10 15. ç 30 â 14 HUF 400 2200 Kolekcja Imre Vargi A3 III., Laktanya utca 7. 250-0274 wtor-niedz: 10 18 Â Árpád híd (most) ç 106, 86 â 1 300-600 HUF Muzeum Sztandarów D3 VIII., József körút 68. 334-0159 wtor-piąt: 12 17 â 4, 6 400 HUF 11
Kościoły, kolekcje kościelne Co trzeba zobaczyć Kościół Św. Elżbiety z rodu Arpadów D2 VII., Rózsák tere (Plac Róż) można zwiedzać codziennie od godz. 7 i podczas nabożeństw W pełni zasługujący na swą nazwę Rózsák tere (Plac róż) z pełnym godności zabytkowym kościołem jest jednym z prawdziwych perełek stolicy. Kościół katolicki został zbudowany w latach 1893 1901 w stylu neogotyckim na podstawie planów Imre Steindla. Imponujące wieże mają wysokość 76 m. Na szczycie frontonu znajduje się pomnik Świętej Elżbiety. W pracach wewnętrznych brali udział tacy sławni mistrzowie okresu, jak artysta w szkle, Miksa Róth czy rzeźbiarz w drzewie, Mór Höltzl. Kościół otoczony maleńkim, nastrojowym parkiem z pięknymi klombami róż można zwiedzać codziennie od godz. 7 rano do 9 wieczorem. ë 73, 76 ç 7, 173, 178 Śródmiejski Kościół Franciszkanów C3 V., Ferenciek tere (plac franciszkanów) codziennie Na miejscu kościoła już w XIII w. stał klasztor i kościół. Obecną ozdobną formę barokową uzyskał w XVIII w. Malowidła ścienne są dziełem Károlya Lotza i Vilmosa Tardosa Krennera. Szczegółnie cenny jest barokowy ołtarz główny kościoła i zdobiące go rzeźby. Ë Ferenciek tere (plac) ç 7, 178, 173 Większość kościołów w Budapeszcie jest w stylu barokowym lub klasycystycznym, ale zdarzają się też romańskie, gotyckie, mauretańskie czy z elementami architektury nowoczesnej. Niemal każdy kościół można zwiedzać codziennie i za darmo. Parafialny Kościól Śródmiejski C3 V. Március 15 tér (plac) 2. Najstarszy kościół Pesztu. Zbudowany w stylu romańskim w XII w. na miejscu grobu biskupa Gellérta, który poniósł śmierć męczeńską. Z oryginalnego kościoła już nic nie pozostało, ale są za to ślady gotyckie. W XVII w. używany był jako meczet turecki. Po pożarze w 1723 r. odbudowany został w stylu barokowym, ale we wnętrzu zauważalne są cechy klasycystyczne. Kościół Św. Elżbiety z rodu Arpadów Warto obejrzeć gotycką kaplicę, neogotycką rzeźbioną ambonę, włoskie freski z XV w. i XX-wieczny ołtarz główny. â 2 Ë Ferenciek tere (plac) Śródmiejski Kościół Reformatów C3 IX., Kálvin tér (plac) Można zwiedzać codziennie Zbudowany w stylu neogotyckim w XIX w. Czterokolumnowe foyer głównego wejścia jest dziełem Józsefa Hilda. Również według jego projektu zbudowany został chór i ambona. Słynne okna kościoła z kolorowego szkła zaprojektował Miksa Róth. W skarbcu kościelnym przechowywane są XVII i XVIII-wieczne przedmioty liturgiczne. ç 9, 15 ë 83 Ë Kálvin tér BAZYLIKA: Oprowadzanie w języku angielskim: pon- piąt: 11, 14, 15.30; sob: 11 (rejestracja pod numerem komórkowym: (36-20)527-5329); Ceny oprowadzania i wejścia na wieżę obserwacyjną: dorośli: 1600 Ft, studenci/emeryci: 900 Ft Ceny wejścia na 360 stopniową wieżę obserwacyjną: dorośli 500 Ft, studenci/emeryci 400 Ft. 12 www.budapestadventure.com
Kościoły, kolekcje kościelne Kościół św. Anny B1 I., Batthyány tér 7. 201-3404 Można go zwiedzać codziennie podczas nabożeńst. (w godz. 6-18) Kościół Sw. Anny jest jednym z najpięknieszych budynków barokowych Budapesztu. Jego budowę rozpoczęto w 1740 r. na podstawie planów Kristófa Hamona, Synagoga przy ul. Dohány VII., Dohány utca 2. 413-5531 niedz.-czw. 10-17.30, piątek: 10-14.30 (od 1 listopada do 28 lutego: niedz. czw. 10-15.30, piąt.: 10-13.30) Pompatyczny budynek Europy w stylu bizantyńsko mauretańskim jest największą synagogą w Europie. Zbudowana została w połowie XIX w. przez wiedeńskiego architekta Ludwiga Förstera. Gmach wzniesiony z białej i czerwonej cegły, bogato ozdobiony ceramiką i z dwiema wieżami cebulowatego kształtu jest jednym z najbardziej imponujących budynków Budapesztu. W muzeum synagogi znajdują się niezwykłej wartości zbiory pochodzenia żydowskiego od czasów rzymskich do XX wieku. ë 74 Astoria 1850 2900 HUF, bilet upoważnia do zwiedzenia muzeum i kościoła Kościół Ewangelicki V., Deák tér (plac), 483-2150 po piąt: 9 13. Krajowe Muzeum Ewangelickie od wtorku do niedzieli w godz. 10 18. Zgodnie z purytanizmem kościołów protestanckich budynek wyraziście określający wygląd placu Deáka charakteryzuje typowa prostota wczesnego klasycyzmu. Chociaż kościół budowany był w latach 1797 1808, to ostateczną formę fasadę główną z tympanonem opartym na kolumnach doryckich otrzymał w 1856 r. Dzięki wspaniałej akustyce jest często miejscem wieczornych koncertów organowych. W budynku znajdującym się przy kościele, gdzie mieści się Krajowe Muzeum Ewangelickie prezentowana jest wystawa przedstawiająca historię węgierskiej reformacji. ý Ë Deák tér (plac) ç 9 zakończenie datuje się na rok 1761 i łączy się z nazwiskiem Mátyása Nepauera. W ciągu następnych 200 lat kościół był niszczony przez wojny, powodzie i trzęsienia ziemi. Myślano nawet o jego roz biórce w związku z budową metra. Na szczęście do tego nie doszło, a koś ciół odrestaurowano w latach 1970-84. Batthyány tér, â 19 Kościół Macieja (Mátyás templom) B2 I., Szentháromság tér (Plac Świętej Trójcy). 355-5657 pon sob: 9-17, niedz. od 13 (po mszy św.) Najpiękniejszy i najsłynniejszy kościół katolicki Budapesztu, który dzięki wspaniałemu położeniu określa obraz Wzgórza Zamkowego, patrząc nań od strony Pesztu. Królewski kościół katedralny noszący nazwę Najświętszej Marii Panny budowano w kilku etapach pomiędzy XIII i XV wiekiem. Obecną neogotycką formę uzyskał w 1896 r. w czasie ogromnej przebudowy, kierowanej przez Frigyesa Schulka. Twórcami fresków i szklanych okien byli najwięksi artyści okresu (Károly Lotz, Mihály Zichy, Bertalan Székely). Z powodu rekonstrukcji muzeum jest nieczynne. ç 16A SYNAGOGA: Oprowadzanie w języku angielskim: niedz.-czw: 10.30, 11.30, 12.30, 13.30, 14.30, 15.30, 16.30; piąt:10.30, 11.30, 12.30; Ceny: 1900 Ft Rejestracja pod numerem komórkowym: 462-0477; www.dohanystreetsynagogue.hu; e-mail: aviv@aviv.hu www.budapestinfo.hu 13
Kościoły, kolekcje kościelne Bazylika Świętego Stefana V., Szent István tér (plac) 317-2859 Zwiedzanie: po piąt: 9 16, sob: 9-13, niedz: 13 16 Największy kościół Budapesztu, którego kopuła o wys. 96 m widoczna jest ze wszystkich części miasta, rozpoczęto budować w 1851 r. W 1867 r. budowę przejął największy architekt okresu, Miklós Ybl, ale dokończył już József Kauser w 1905 r. W klasycystycznym w stylu budynku przechowywana jest największa relikwia Węgrów, zmumifikowana dłoń Święta Prawica króla Świętego Stefana, patrona bazyliki. ý Bajcsy-Zsilinszky út Ë Deák tér Kościół Świętego Michała C3 V. Váci utca 47/b 337 8116 Zwiedzać można codziennie Historia jednonawowego kościoła sięga lat 1700. i łączy się z zakonem Ojców dominikanów, których zamienili paulini, a następnie zakon panien angielskich. One to w sąsiednim budynku aż do 1950 prowadziły nieprzerwanie szkołę dla dziewcząt. Ołtarz główny, rzeźbione ławki i meble w zachrystii wykonane zostały w latach 1760. przez artystów dominikanów. Obraz na ołtarzu głównym przedstawia Świętego Dominika z Matką Boską przekazującą mu różaniec. â 2 Ferenciek tere ç 7E, 7, 8, 173, 178, 112, 173E Kościół serbski Kościół Świętego Michała Kościół serbski C3 V., Szerb utca 2 4 Serbscy osadnicy zbudowali go dla siebie w 1698 r. w stylu barokowym. Wnętrze naśladuje plan kościołów grekokatolickich. Drewniana balustrada oddziela część dla kobiet od znajdującej się o stopień niżej części dla mężczyzn,. Na obrazach wykonanego w 1850 r. ikonostazu. widoczny jest wpływ włoskiego renesansu. Ë Kálvin tér ç 9, 15 Kościół Serca Jezusowego w Varósmájor XII., Csaba utca 5 Zwiedzać można codziennie Moszkva tér «4, 6 A1 14 Na początku lat 30. w Városmájor w Budzie został zbudowany pierwszy w Budapeszcie nowoczesny budynek kościelny, który wbrew ówczesnym ostrym krytykom w XX w. stał się wybitnym dziełem sztuki sakralnej, a obecnie jest już zabytkiem. Kościół w stylu bauhaus jest częścią zespołu budynków, składającego się z wielu elementów: duży kościół i mały kościół działający jako dom wspólnoty łączy półkolisty korytarz arkadowy. Koncerty kościelne odbywają się w każdym miesiącu w kościele św. Michała i w Bazylice o godz. 19 i 20; dokładne informacje na stronie internetowej www.concertsinbudapest.com i na str. 49. Kościół Serca Jezusowego w Varósmájor www.budapestadventure.com
Z następującej propozycji mona zobaczyć, że w poszukiwaniu sztuki współczesnej najlepiej wybrać się na ulicę Kiraly i jej okolice, natomiast antyków na ulicę Falk Miksa. Współczesność i antyk Co trzeba zobaczyć 2B Galeria D3 IX., Ráday utca 47 215-4899 pon-piąt: 14-18, sob: 10-14 www.pipacs.hu/2b/2b. html Ë Kálvin tér ç 9 bezpłatnie Ateliers Pro Arts / A. P. A. D3 VIII., Horánszky utca 5. 486-2378 www.ateliers.hu pon-piąt: 14-19, sob: 11-18 Ë Kálvin tér â 4, 6 ç 9 bezpłatnie Boulevard & Brezsnyev Galeria VII., Király utca 39-43-46 445-778 pon-piąt: 10-20 www.bbgaleria.hu ý Ë Deák tér bezpłatnie B3 Bazar rzeczy używanych Ecseri B4 Adres: XIX., Nagykőrösi út 156 348-3200 pon. piątki w godz. 8 16, w soboty: 8 15, wniedz: 8-13. Na tym nazwanym przez miejscowych po prostu Ecseri tłocznym bazarze przeżyciem są nie tylko zakupy, ale i rozglądanie się, poszukiwanie, bowiem można tu przebierać wśród niezliczonej wprost ilości rozmaitych cacek i staroci. Dojazd: z placu Blaha Lujza tramwajem nr 4 lub 6 do pl. Boráros tér, stamtąd utobusem nr 54. G13 Galeria VII., Király u. 13. 984-7984 www.g13.hu ý Ë Deák tér bezpłatnie Ars poetica galerii Boulevard i Brezsnyev Galeria to uczynienie z nich takiego miejsca spotkań, bazaru kultury, gdzie można nie tylko oglądać i kupować (rysunki, obrazy, fotografie, rzeźby, biżuterię), ale także posiedzieć, posłuchać muzyki czy po prostu porozmawiać. Godot Galeria VII., Madách Imre út 8. 322-5272 www.godot.hu wtor-piąt: 10-18, sob: 10-13 ý Ë Deák tér bezpłatnie Liget Galeria XIV., Ajtósi Dürer sor 5. śr-pon: 14-18 www.ligetgaleria.c3.hu ë 75, 79 ç 20E, 30, 105 bezpłatnie E1 Lumen Galeria D3 VIII., Mikszáth Kálmán tér 2 pon-piąt: 8.30-19, sob: 10-18 www.photolumen.hu Ë Kálvin tér ç 9 bezpłatnie Na placu Mikszatha Kalmana w Lumen Galeria co miesiąc zmieniające się wystawy to przede wszystkim prace młodych twórców, którzy z trudem uzyskaliby możliwość wystawy to przede zorganizowania sobie samodzielnej wystawy. Galerii na ulicy Falk Miksa C1 V., Falk Miksa utca W Budapeszcie, w pobliżu mostu Małgorzaty w ciągu ostatnich dziesięciu lat powstała ulica przedmiotów sztuki. Na ulicy Falk Miksa na niewielkim odcinku między zaledwie dwiema przecznicami znajduje się ponad dwadzieścia sklepików, w których sprzedaje się starocie. Ë Nyugati pu â 4, 6 bezpłatnie www.budapestinfo.hu 15
Współczesność i antyk Stúdió Galeria D2 VII., Rottenbiller u. 35 342-5380, (+36 70) 324-4748 wtor-piąt: 16-20, sob: 12-16 http://studio.c3.hu/studio_galeria/galeria_magyar/index.html ç 7, 173, 178 Keleti pályaudvar bezpłatnie Dom Sztuk Współczesnych Trafó C4 IX., Liliom utca 41. 456-2040 www.trafo.hu wtor-niedz: 16 20 oraz na godzinę przed i godzinę po programach w dużej Sali Gospodarze trafó o swej pracowni mówią, że jest instytucją budynkiem, placem, ośrodkiem, wibracją, intelektualną przygodą, ryzykiem, możliwością. Miejscem, gdzie uczucie może dać więcej miejsca abstrakcji. Miejscem, przez które możemy wyjrzeć na świat. â 4, 6 Ë Ferenc körút bezpłatnie Várfok Galeria I., Várfok utca 11., 14 213-5155 www.varfok-galeria.hu wtor-sob: 11-18 Moszkva tér â 4, 6 bezpłatnie Działająca do dzisiaj, a powstała jako jedna z pierwszych prywatna galeria Varfok Galeria przy ulicy Varfok w pobliżu placu Moszkva przedstawia sztukę współczesną. Na tej nastrojowej uliczce znajduje się kilka sal wystawowych (Varfok terem, XO Terem). Węgierski dizajn Skepy i sake wystawowe VAM Design Center D2 VI., Király utca 26. 267-9540 www.vamdesign.hu Multikulturalny kompleks budynków, posiada największą salą wystawową w kraju. Ekskluzywne imprezy organizowane są raczej w ekstrawaganckim otoczeniu, ukształtowanym z wnętrza domu mieszkalnego z podwórzem, Odbywają się tu też światowej sławy megawystawy i sztuki współczesny ý Ë Deák tér â 47, 49 ceny zmienne A1 W stolicy warto zapoznać się z będącą na poziomie międzynarodowej czołówk modą węgierskich projektantów. Styl naszych projektantów charakterytuje raz lekkość,raz elegację i kobiecość. Wśród kolekcji są zarówno przedstawieciele nowoczesnego luksusu jak i ubran do codziennego użytku ANH TUAN Showroom D1 VI., Rózsa utca 74 (36-20)4444-704 www.anh-tuan.com Wietnamskiego pochodzenia Kolekcje ANH TUAN nie pomijając ich kontrastów są ich nowoczesno-luksusowymi wcieleniami. ARTISTA Showroom VIII., Puskin u. 19. II/5 328-0290 www.artistafashion.com Artysta proponuje ubrania które można nosić codziennie, ale do szycia których sprowadza sprecjalnie resztki wykorzystanego już materiału w Londynie i Mediolanie. 16 www.budapestadventure.com
Balllon Showroom XIII., Visegrádi u. 19 (36-30)515-6006 po piąt: 12-19 www.karattur.com W sali wystawowej Balllon Bemutatoterem w dzielnicy Ujlipótvaros (Nowe Miasto Leopolda) możemy wybierać spośród prac pięciu designer odpowiadające ich indywidualnościom ubrania, buty, torebki i dodatki. Bolt Hungarian Designers Shop VII., Kertész u. 42-44 po piąt: 11-19, sob: 11-15 www.boltmuhely.hu Chee Chee VI., Zichy Jenő u. 34 (36-30)609-3683 po piąt: 11-19, sob: 12-16 ECLECTICK V., Irányi utca 20 266-3341 www.eclectick.hu po piąt: 10-19, sob: 11-16 C1 D2 Węgierski dizajn Öltöző Ubieralnie sklep odzieżowy młodych projektantów mody VI., Hajós u 26/a pon-piąt: 12-18 RETROCK Cutting Edge Fashion V., Ferenczy I. u. 28 318-1007 www.retrock.com po piąt: 10.30-19.30, sob: 10.30-15.30 Retrock oferuje odzież gdzieindziej niedostępną, odpowiednią do nastroju ulicy i zabawy. Obecnie nieustannie próbuje się tu na nowo interpretować cieszące się już światową sławą sposoby i formy firmy Nanushka. Retrock Deluxe V., Henszlmann Imre u. 1. www.myspace.com/retrockdeluxeshop po n-piąt: 10.30-19.30, sob: 10.30-15.30 VOLT BOLT VII., Klauzál tér 14. www.voltbolt.hu po n-piąt: 11-19, sob: 11-16 VOLT BOLT oczekuje na klientów przede wszystkim z pojedynczymi koszulkami polo, produkowanymi w limitowanej ilośc oraz całą masą przedmiotów pamiątkowych. INSITU Home and Fashion V., Múzeum krt. 7 266-3080 www.insitu.hu pon- piąt: 10-19, sob: 10-15 C3 Je Suis Belle C3 V., Ferenciek tere (plac) 11., IV piętro (Parizsi Udvar) (36-20)313-0557 pon-piąt: po uprzednim uzgodnieniu www.jesuisbelle.hu Styl Je suis belle charakteryzuje jednocześnie lekkość, zabawność, elegancja i kobiecość: Takie ubrania można kupić również w Berlinie, Zurychu i Wiedniu. Lollipop Shop V., Váci u. 45. www.myspace.com/nyalokamoka pon- piąt: 10.30-19, sob: 10-15 Mono V., Kossuth L. u. 20 (36-20)772-5273 www.monofashion.hu pon- piąt: 10-20, sob: 10-18 Nanushka Showroom I., Csónak utca 9 202-1050, 214-1729 www.nanushka.hu pon- piąt: 10-18 C3 B2 WAMP (Wasarnapi Művészpiac) V., Erzsébet ter (plac)/ Gödör Klub jeden raz w miesiącu całodzienny bazar design www.wamp.hu Latem plac Erzsebet (były dworzec autobusowy), zimą natomiast Gödör Klub jest systematycznie comiesięcznym miejscem Niedzielny Bazar Artystów (WAMP), gdzie swoje wyroby przedstawia i sprzedaje wielu jubilerów reprezentujących nowoczesny design, grafików, artystów włókiennictwa, artystów szklarzy, recyclingu, wykonawców zabawek, a także wiele znanych galerii i uznanych powszechnie projektantów reprezentujących nowoczesny design. www.budapestinfo.hu 17
Biuro informacyjne Teren należący do Światowego Dziedzictwa Przystanek metra HÉV = Kolejka Podmiejska Lotnisko Przystań dla statków Dworzec autobusów dalekobieżnych www.budapestinfo.hu
Osobliwości, zwiedzanie miasta Budapeszt zajmuje zaszczytne miejsce wśród najpiękniejszych miast świata. Z powodzeniem stapia się tutaj dziedzictwo architektoniczne i kulturalne minionych wieków z nowoczesnością naszych czasów. Emblematyczne osobliwości miasta można zwiedzać za darmo lub ze zniżką dzięki Karcie Budapeszt (Budapest Kartya). Oszczędzaj pieniądze! Dwie wycieczki z przewodnikiem GRATIS GRATIS komunikacja miejsk Karta turystyczna Budapeszt wana 48 godzin lub 72 godziny GRATIS ubezpieczenie Ponad 100 dodatkowych rabatów Karta obejmuje również towarzyszące dziecko* Dostępna w: biurach informacji turystycznej, hotelach, lotniskach oraz w gównych punktach sprzeday biletów na stacjach metra. * Wicej informacji dostpnych na: www.budapest-card.com
Jeśli ktoś może tylko jeden dzień poświęcić na zwie- dzanie miasta, powinien dobrze zaplanować swój program już znacznie wcześniej. Zamek budański, wybrzeże Dunaju i ulica Andrássyego są częścią Światowego Dziedzictwa, tak więc żal byłoby pominąć te cuda. Dzielnica zamkowa jest bardzo bogata w muzea, tu znajduje się bowiem Muzeum Zamkowe, Muzeum Historii Wojska i Węgierska Galeria Narodowa. Sprzed pałacu królewskiego rozciąga się bajkowa naddunajska panorama miasta. W trakcie neogotyckiej przebudowy kościoła Macieja zachowano wizerunek jego wnętrza sprzed 700 lat. W dawnym kościele koronacyjnym często odbywają się koncerty organowe. Słynna jest tutejsza kolekcja ornatów, można też obejrzeć kopię korony węgierskiej. Baszta Rybacka zbudowana z białych kamieni daje cudowną oprawę budynkowi kościelnemu. W bezpośrednim sąsiedztwie stoi Hotel Hilton, który już w roku budowy zdobył tytuł Hotelu Roku. Osobliwości, zwiedzanie miasta Co trzeba zobaczyć w ciągu jednego dnia Dzielnica Zamkowa i Wzgórze Zamkowe B2 I. dzielnica (Buda) ç 16A, 16, kolejka linowa Jest to część Światowego Dziedzictwa. Z powodu korzystnych właściwości była zamieszkana już w XIII w. Po najeździe tatarskim król Béla IV zbudował tutaj zamek i przeniósł swoją siedzibę. Dzielnica Zamkowa leży na Wzgórzu Zamkowym na wysokości 180 m nad poziomem morza. Długość jej wynosi prawie półtora kilometra, a szerokość w niektórych miejscach pół kilometra. Trzy kościoły, wiele budynków o historycznym znaczeniu, zabytki sztuki, uliczki, place, teatr, cztery hotele i mnóstwo nastrojowych restauracji, kawiarenek, galerii sztuki, sklepów z upominkami przyjmują przybyłych tu turystów i gości. Z Baszty Rybackiej i z alei przed Galerią Narodową rozpościera się wspaniała panorama na miasto. Jego kawiarnia i taras są w lecie ulubionym miejscem odpoczynku wielu turystów. Najpiękniejsze części wybrzeża Dunaju możemy obejrzeć podczas przejażdżki. Tramwaj nr 2 na całej swej trasie jedzie w pobliżu rzeki. W czasie jazdy tam i z powrotem możemy obejrzeć najważniejsze budynki: ruszając z Jászai Mari tér (plac) z prawej strony szybko objedziemy Parlament, następnie możemy podziwiać panoramę drugiego brzegu rzeki, gdzie wznosi się kościół Macieja, Baszta Rybacka i Zamek. Później, są jeden po drugim mosty, a wśród nich najstarszy Most Łańcuchowy. Za mostem Elżbiety krajobrazowi budańskiemu charakter nadaje Góra Gellérta, a po budańskiej stronie mostu Wolności zobaczymy pokryty patyną czasu budynek Hotelu i Kąpieliska Leczniczego Gellért. Znajdująca się na Górze Gellérta Cytadela Węgierska Opera Państwowa VI., Andrássy út 22. 331 2550 www.operavisit.hu ý Opera «4, 6 W skali europejskiej jeden z najbardziej imponujących budynków operowych naszej epoki został otwarty w 1884 r. Formę klasycystyczno-renesansową zaprojektował największy węgierski architekt XIX wieku, Miklos Ybl. Paradne foyer, elegancka główna klatka schodowa i widownia w kształcie podkowy są osobliwością turystyczną. Od czasu istnienia opery występowali w niej gościnnie tacy światowej sławy dyrygenci jak Gustaw Mahler i Otto Klemperer. Oprócz tradycyjnych i Hop-on Hop off autobusów przeznaczonych do zwiedzania miasta w 12-16 językach (patrz ogłoszenia na 27 i 29 str.www.citytour.hu www.programcentrum.hu) proponowane są następujące specjalne programy: zwiedzanie Parlamentu, Opery Narodowej i Muzeum Etnograficznego, spacer po Budzie i Peszcie, żydowskie pamiątki w Budapeszcie, secesja węgierska, wieczorny Budapeszt, spacer śladem sierpa i młota (pozostałości z czasów komunistycznych) www.discoverhungary.com www.budapestinfo.hu 21
Osobliwości, zwiedzanie miasta Plac Bohaterów D1 XIV., Park Miejski (Hősök tere) ç 4, 20E, 30, 105 ë 79 ý Plac Bohaterów Przy wjeździe do Városliget Parku Miejskiego znajduje się najpiękniejszy plac stolicy. Przybywającego od ul. Andrássyego z daleka wita kolumna pomnika Millenijnego o wysokości 36 m, na której Archanioł Gabriel trzyma Świętą Koronę i apostolski podwójny krzyż. Kolumnę z prawej i lewej strony otaczają łuki dwóch kolumnad, w których znajdują się rzeźby wielkich postaci węgierskiej historii. Górne krawędzie kolumnad zdobią symboliczne posągi Pracy i Dobrobytu, Wiedzy i Chwały, Wojny, Pokoju. Przed pomnikiem u Grobu Nieznanego Żołnierza można oddać cześć poległym. Cudowną architekturę Placu Bohaterów po prawej i lewej stronie sławią imponujące budynki Hali Wystawowej i Muzeum Sztuk Pięknych. Nasze światowe dziedzictwo Dzielnica Zamkowa i wybrzeże Dunaju Nie zapomnijcie Państwo, że z Kartą Budapeszt (Budapest Kártya) można jeszcze taniej odkrywać miasto! Dzielnica Zamkowa jest pradawnym centrum miasta i tym samym najważniejszym zespołem zabytkowym całego kraju. I chociaż w okresie minionych prawie 800 lat, które upłynęły od jej założenia, dotknęły ją niemal wszystkie klęski żywiołowe piękno jej zostało nienaruszone, a średniowieczne zabytki nadal cudowne. Przybywający tutaj mają wrażenie, jakby cofnęli się w przeszłość, w zupełnie inny, spokojny świat, gdzie w bramach domów barokowych ukryte są kamienie z czasów rzymskich i pięknie rzeźbione wnęki służące rycerzom do siedzenia. W głębi znajduje się labirynt jaskiń, o wielkości którego świadczy fakt, iż w czasie II wojny światowej zmieściło się w nim prawie 20 tys. żołnierzy niemieckich. Plac Świętej Trójcy jest tłumnie odwiedzany przez turystów, tutaj właśnie stoi jeden z najbardziej OPERA: Zwiedzanie: codziennie o godz. 15 i 16. Oprowadzanie codziennie w językach angielskim, niemieckim włoskim, hiszpańskim i francuskim. Ceny: dorośli 2800 HUF, studenci 1400, ważna międzynarodowe legitymacja studencka. Informacja: 332 8197; (36-30)279-5677; www.operavisit.hu; www.opera.hu 22 jest najważniejszym punktem obserwacyjnym miasta; stąd można podziwiać w pełnej krasie panoramę Budapesztu. Wracając (też po prawej stronie) możemy podziwiać dostojny budynek Uniwersytetu Nauk Ekonomicznych oraz znajdującą się za nim wyjątkową budowlę Wielkiej Hali Targowej. Później ujrzymy szereg hoteli, wśród nich stoi Reduta Peszteńska (Pesti Vigadó), której wspaniałą osobliwością poza wyglądem zewnętrznym jest także sala koncertowa i foyer. Na placu Roosevelta stoi neorenesansowy budynek Węgierskiej Akademii Nauk oraz Pałac Gresham, w którym niedawno otworzono luksusowy hotel. Andrássy út (aleja) jest jedną z najważniejszych części Budapesztu. Ciągnie się pod nią pierwsze na kontynencie europejskim metro zwane kolejką podziemną, której stacje zachowały swój autentyczny charakter sprzed 130 lat, a znajdująca się na każdej z nich mała wystawa prezentuje najciekawsze budynki tamtego okresu. Ulica kończy się na Placu Bohaterów (Hősök tere), gdzie możemy obejrzeć światowej sławy kolekcję hiszpańską i inne skarby w Muzeum Sztuk Pięknych oraz aktualne wystawy czasowe w znajdującym się naprzeciwko Pałacu Sztuki (Műcsarnok). charakterystycznych budynków Budapesztu, ponad 700-letni Kościół Macieja. Gotycka wieża i znajdująca się za kościołem Baszta Rybacka są najczęściej fotografowanymi naszymi zabytkami. Kościół w ciągu wieków był też miejscem koronacji królewskich, a od 1541 r. służył za meczet. Następnie został ponownie poświęcony. We wnętrzu, w pięknie ozdobionym sarkofagu jest pochowany król Béla III i jego żona. Również bogata kolekcja sztuki sakralnej przyciąga wielu zwiedzających. Ze zbudowanej w stylu neoromańskim na miejscu dawnych zamkowych murów średniowiecznych Baszty Rybackiej otwiera się przed turystami cudowna panorama miasta. Obok niej, w udany sposób łącząc stare elementy z nowoczesnymi, przed 25 laty zbudowano pierwszy międzynarodowy luksusowy hotel Hilton. Na jego dziedzińcu znajduje się krużganek średniowiecznego klasztoru, we wnętrzu zaś stoją ruiny kościoła, które są miejscem letnich spektakli teatralnych. Dawny zamek królewski oraz jego zabudowania są nierozerwalnie związane z Dzielnicą Zamkową, ale jednocześnie stanowią oddzielną część. Zespół zabytkowy, który podczas II wojny światowej poniósł poważne szkody, w minionych latach otrzymał nowe funkcje. Większość skrzydeł pałacu stała się muzeami, tutaj też znalazła miejsce Krajowa Biblioteka im. Széchényiego. Dawna rezydencja premiera, Pałac Aleksandra jest obecnie urzędem i siedzibą prezydenta. Niezwykle piękne budynki zamku są silnie powiązane w całość z domami znajdującymi się pod Wzgórzem Zamkowym, www.budapestadventure.com