Studia Politicae Universitatis Silesiensis Tom 11
NR 3077
Studia Politicae Universitatis Silesiensis Tom 11 pod redakcją Jana Iwanka i Mieczysława Stolarczyka przy współpracy Rafała Glajcara Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2013
Redaktor serii: Nauki Polityczne Mariusz Kolczyński Recenzent Aleksandra Trzcielińska-Polus Rada Programowa Studia Politicae Universitatis Silesiensis Andrzej Antoszewski (Uniwersytet Wrocławski) Roman Bäcker (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) Bogusława Dobek-Ostrowska (Uniwersytet Wrocławski) Ján Koper (Matej Bel University in Banská Bystrica, Slovakia) Barbara Krauz-Mozer (Uniwersytet Jagielloński) Tomasz Mielczarek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) Andrzej Podraza (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II) Alicja Stępień-Kuczyńska (Uniwersytet Łódzki) Stanisław Sulowski (Uniwersytet Warszawski) Tadeusz Wallas (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu) Ryszard Zięba (Uniwersytet Warszawski) Kolegium Redakcyjne Jan Iwanek (przewodniczący) Mieczysław Stolarczyk (zastępca przewodniczącego) Janusz Sztumski, Sylwester Wróbel Rafał Glajcar (sekretarz) Publikacja jest dostępna także w wersji internetowej: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com
Spis treści Od Redakcji 9 Rozprawy, studia i artykuły Mieczysław Stolarczyk: Rosja w polityce zagranicznej Polski w okresie pozimnowojennym (aspekty polityczne) Justyna Tomala-Wawrowska: Polsko-amerykańska współpraca w dziedzinie politycznej i bezpieczeństwa na początku XXI wieku (wybrane aspekty) Katarzyna Czornik: Nowe akcenty w stosunkach amerykańsko-rosyjskich w okresie administracji Baracka Obamy a bezpieczeństwo Polski Miron Lakomy: Misja International Security Assistance Force w Afganistanie jako wyzwanie dla bezpieczeństwa międzynarodowego Miron Lakomy: Misja International Security Assistance Force w polskiej polityce bezpieczeństwa na początku XXI wieku Tomasz Okraska: Ewolucja ładu światowego w okresie pozimnowojennym (zarys problemu) Tomasz Iwanek: Zbrodnia agresji w prawie międzynarodowym. Stan po nowelizacji Statutu Rzymskiego MTK 13 108 156 194 231 253 287 Recenzje Andrea Ott, Ellen Vos (eds.): Fifty Years of European Integration. Foundations and Perspectives. The Hague: TMC Asser Press, 2009, ss. 455 (Tomasz Kubin) Richard A. Clarke, Robert K. Knake: Cyber War. The Next Threat to National Security and What to Do About It. New York: Ecco, 2010, ss. 290 (Miron Lakomy) 311 316
6 Spis treści George W. Bush: Decision Points. New York: Random House Large in association with Crown Publishers, 2010, ss. 768 (Justyna Tomala-Wawrowska) Ezra Levant: Ethical Oil. The Case for Canada s Oil Sands. Toronto: McClelland & Stewart. 2010, ss. 261 (Agnieszka Stolarczyk) Afaf Lutfi as-sajjid Marsot: Historia Egiptu. Od podboju arabskiego do czasów współczesnych. Przeł. Z. Landowski. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, ss. 208 (Katarzyna Czornik) Noty o Autorach 321 328 336 343
Table of Contents From Editorial 9 Essays, Studies and Papers Mieczysław Stolarczyk: Russia in Polish foreign policy in the post-cold War era (political aspects) Justyna Tomala-Wawrowska: Polish-American cooperation in political and security field at the beginning of twenty-first century (selected aspects) Katarzyna Czornik: Poland s national security in the light of the new priorities of the Obama administration in the Russo-American relations Miron Lakomy: International Security Assistance Force mission in Afghanistan as a challenge for the international security Miron Lakomy: International Security Assistance Force mission in Polish security policy at the beginning of the 21 st century Tomasz Okraska: Evolution of post-cold War international order (outline of the problem) Tomasz Iwanek: The crime of aggression in international law. After the Rome Statute reform ICC 13 108 156 194 231 253 287 Reviews Andrea Ott, Ellen Vos (eds.): Fifty Years of European Integration. Foundations and Perspectives. The Hague: TMC Asser Press. 2009, ss. 455 (Tomasz Kubin) Richard A. Clarke, Robert K. Knake: Cyber War. The Next Threat to National Security and What to Do About It. New York: Ecco, 2010, ss. 290 (Miron Lakomy) 311 316
8 Table of Contents George W. Bush: Decision Points. New York: Random House Large in association with Crown Publishers, 2010, ss. 768 (Justyna Tomala-Wawrowska) Ezra Levant: Ethical Oil. The Case for Canada s Oil Sands. Toronto: McClelland & Stewart. 2010, ss. 261 (Agnieszka Stolarczyk) Afaf Lutfi as-sajjid Marsot: Historia Egiptu. Od podboju arabskiego do czasów współczesnych. Przeł. Z. Landowski. Warszawa: Książka i Wiedza. 2009, ss. 208 (Katarzyna współ Czornik) Notes about the Authors 321 328 336 343
Od Redakcji Oddajemy do rąk Czytelników jedenasty tom wydawnictwa Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Studia Politicae Universitatis Silesiensis. W odróżnieniu od większości dotychczas wydanych tomów, które miały charakter wielotematyczny i zawierały opracowania z wielu dyscyplin szczegółowych politologii (teorii polityki, systemów politycznych, polityki społecznej, doktryn i myśli politycznej, komunikowania społecznego i public relations, stosunków międzynarodowych), niniejszy zbiór ma charakter monotematyczny. Został on w całości poświęcony wybranym aspektom z zakresu polskiej polityki zagranicznej i stosunków międzynarodowych. Autorami artykułów zamieszczonych w zbiorze są pracownicy i doktoranci Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Mieczysław Stolarczyk, w bardzo obszernej rozprawie Rosja w polityce zagranicznej Polski w okresie pozimnowojennym omówił rolę Federacji Rosyjskiej w polityce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej w płaszczyźnie politycznej i bezpieczeństwa. Wyodrębnił główne etapy polityki Polski wobec Rosji w pierwszym dwudziestoleciu pozimnowojennym oraz wskazał na cechy najbardziej charakterystyczne każdego z nich. Najszerzej potraktowany został ostatni z etapów relacji polsko -rosyjskich przypadający na lata 2008 2011. Autor ukazał nowe akcenty w polityce zagranicznej wobec Rosji, które zaznaczyły się na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku. Jednym z celów opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie: W czym przejawiały się nowe akcenty w polityce rządu PO/PSL wobec Rosji i jakie najważniejsze czynniki sprawcze doprowadziły do ich wystąpienia? Justyna Tomala -Wawrowska w opracowaniu Polsko amerykańska współpraca w dziedzinie politycznej i bezpieczeństwa na początku XXI wieku dokonała analizy stosunków polsko -amerykańskich w omawianym okresie w płaszczyźnie politycznej. W opracowaniu wyeksponowane zostały zagad-
10 Od Redakcji nienia dotyczące rozstrzygnięcia przez stronę polską przetargu na samolot wielozadaniowy, militarnego zaangażowania Polski w operacji w Afganistanie i Iraku, tzw. tarczy antyrakietowej oraz amerykańskiej pomocy wojskowej dla Polski. Katarzyna Czornik w artykule Nowe akcenty w stosunkach amerykańsko rosyjskich w okresie administracji Baracka Obamy a bezpieczeństwo Polski omawia najważniejsze cechy relacji amerykańsko -rosyjskich w okresie prezydentury B. Obamy. Akcentuje kwestie związane z resetem w polityce amerykańskiej wobec Rosji. Wskazuje na najważniejsze implikacje poprawy relacji USA FR dla stosunków polsko -amerykańskich i polsko -rosyjskich. Miron Lakomy w opracowaniu Misja International Security Assistance Force w Afganistanie jako wyzwanie dla bezpieczeństwa międzynarodowego podejmuje próbę ukazania najważniejszych celów operacji ISAF, jej znaczenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego oraz jej implikacji dla bezpieczeństwa międzynarodowego, a także dla przyszłości NATO. Kontynuacją tej problematyki są rozważania tego samego autora zawarte w jego drugim artykule zamieszczonym w zbiorze: Misja International Security Assistance Force w polskiej polityce bezpieczeństwa na początku XXI wieku. Autor omówił w nim charakter i przebieg zaangażowania militarnego Polski w Afganistanie oraz wskazał na jego znaczenie w realizowanej przez Polskę polityce bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Tomasz Okraska w artykule Ewolucja ładu światowego w okresie pozimnowojennym zarysował główne tendencje ewolucji systemu międzynarodowego w okresie pozimnowojennym z wyeksponowaniem czynników sprawczych wpływających na stopniowe przekształcanie systemu jednobiegunowego w ład wielobiegunowy, w tym przede wszystkim wzrostu międzynarodowej roli ChRL, Indii, Japonii, Federacji Rosyjskiej, Unii Europejskiej oraz uczestników niepaństwowych stosunków międzynarodowych. W ostatnim opracowaniu autorstwa Tomasza Iwanka Zbrodnia agresji w prawie międzynarodowym. Stan po nowelizacji Statutu Rzymskiego MTK podjęta została próba podsumowania dyskusji toczącej się w literaturze przedmiotu na temat definicji zbrodni agresji w prawie międzynarodowym i przedstawiona odrębna krytyka i analiza zbrodni agresji oraz jej nowego miejsca w katalogu zbrodni międzynarodowych. W końcowej części tomu zamieszczonych zostało pięć recenzji. Autorzy prezentowanych tekstów wyrażają nadzieję, że mimo przyczynkarskiego charakteru tomu spotka się on z zainteresowaniem Czytelników. Redaktorzy tomu
Noty o Autorach 1 Mieczysław Stolarczyk, prof. dr hab. kierownik Zakładu Stosunków Międzynarodowych w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Justyna Tomala Wawrowska, mgr starszy asystent w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Katarzyna Czornik, dr adiunkt w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Miron Lakomy, dr adiunkt w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Tomasz Okraska, mgr doktorant w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Tomasz Iwanek, mgr asystent w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Tomasz Kubin, dr adiunkt w Zakładzie Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Agnieszka Stolarczyk, mgr absolwentka politologii i filologii romańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Międzynarodowej Szkoły Dyplomatycznej w Madrycie. 1 Według kolejności opracowań zamieszczonych w zbiorze
Redaktor Barbara Konopka Projektant okładki i stron działowych Beata Klyta Redaktor techniczny Barbara Arenhövel Korektor Lidia Szumigała Mirosława Żłobińska Łamanie Bogusław Chruściński Copyright 2013 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone ISSN 0208 6336 ISSN 1895 3492 Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40 007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e-mail:wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Nakład 90 + 50 egz. Ark. druk. 21,5. Ark. wyd. 27,0. Papier offset. kl. III, 90 g. Cena 38 zł (+ VAT) Druk i oprawa: PPHU TOTEM s.c. M. Rejnowski, J. Zamiara ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław