Zespół Analiz Ekonomicznych: Marta Petka - Zagajewska. Główny Ekonomista tel. (22) 347 75 95 marta.petka-zagajewska@raiffeisen.pl Mateusz Namysł Analityk Rynków Finansowych (rynek giełdowy i surowcowy) tel. (22) 347 75 97 mateusz.namysl@raiffeisen.pl Aleksandra Pikała Młodszy Ekonomista aleksandra.pikala@raiffeisen.pl Wojciech Stępień Analityk Rynków Finansowych (rynek walutowy) tel. (22) 347 75 96 wojciech.stepien@raiffeisen.pl Po lepszych od oczekiwań danych z USA, w tym odczycie wskaźnika zamówień na dobra trwałe, do wzrostów powróciły rentowności amerykańskich obligacji skarbowych, a na rynku walutowym wyraźnie umocnił się dolar. Wzrost rentowności amerykańskich obligacji przełożył się na analogiczny ruch w przypadku polskich papierów skarbowych. Mocno w relacji do dolara osłabił się również złoty. Przyspieszenie wzrostu gospodarczego w USA czwartym kwartale, które sugerują napływające dane, jest kolejnym czynnikiem, poza planami zwiększenia wydatków fiskalnych przez D. Trumpa, który pobudza spekulacje na temat podwyżek stóp przez Fed w kolejnych kwartałach. KOMENTARZ RYNKOWY Po trwającej trzy sesje konsolidacji, w środę wzrost ponownie zanotowały rentowności amerykańskich obligacji skarbowych. Rentowności 10-latek zbliżyły się do poziomu 2,4 % i są najwyżej od połowy ubiegłego roku. Ruch ten znalazł odzwierciedlenie w notowaniu innych aktywów. Rosły rentowności obligacji w Europie (rentowność polskiej 10-latki ponownie przekroczyła 3,6 %). Wzrostowi rentowności towarzyszył silny ruch na rynku walutowym. Po konsolidacji wcześniej w tym tygodniu, do umocnienia powrócił dolar. Indeks dolara DXY wzrósł na nowe wieloletnie maksima i zbliżył się do poziomu 102. Kurs EURUSD z kolei spadł w trakcie sesji w pobliże poziomu 1,05 i jest najniżej od marca 2015 r. Gwałtownie przeceniał się w relacji do dolara złoty. Polska waluta straciła do amerykańskiego odpowiednika w trakcie sesji pięć groszy i USDPLN ponownie znalazł się w okolicy 4,20 czyli najwyższego poziomu od ponad 10 lat. Rosnące rentowności, i związane z nimi pogorszenie się sentymentu do rynków wschodzących, szkodziły również notowaniom złotego w relacji do euro, kurs EURPLN wzrósł od powyżej 4,43. Wzrostem rentowności oraz umocnieniem dolara rynek zareagował na środowe dane z amerykańskiej gospodarki. Lepszy od oczekiwań był między innymi odczyt wskaźnika zamówień na dobra trwałe za październik oraz wskazanie indeksu nastrojów wśród amerykańskich konsumentów uniwersytetu Michigan (było to pierwsze badanie nastrojów wśród amerykanów po wynikach wyborów prezydenckich). Dobre dane na temat zamówień na dobra trwałe dołączyły do lepszych od oczekiwań odczytów za październik na temat sprzedaży detalicznej oraz z rynku nieruchomości, które podano wcześniej w tym miesiącu. Dane te sugerować mogą przyspieszenie wzrostu gospodarczego w USA w czwartym kwartale. Model Atlanta Fed, który na bieżąco jest korygowany o napływające dane, szacuje obecnie, że wzrost gospodarczy w USA w ostatnim kwartale tego roku wyniesie 3,6 % w ujęciu zanualizwoanym rdr ( w trzecim kwartale było to 2,9 %). Sygnały przyspieszenia wzrostu gospodarczego, którym towarzyszą dobre wskazania z rynku pracy oraz odczyty, wskazujące na odbijającą inflację, przekładają się na oczekiwania dotyczące stóp procentowych Fed. Rynek jest już od jakiegoś czasu przekonany, że amerykański bank centralny prawie na pewno podniesie stopy w grudniu, ważniejsze teraz stają się jednak oczekiwania co do tego, jak kształtować się będą oczekiwania co do ścieżki, którą podwyżki Fed przyjmą w przyszłym roku. Aktualna prognoza Fed z września zakłada, że stopy procentowe w przyszłym roku będą podniesione dwa razy, podobny scenariusz również wycenia rynek. Dużą niewiadomą w kontekście przyszłości stóp procentowych w USA oraz tempa, jakie przyjmie cykl podwyżek, są plany nowego amerykańskiego Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 1
BIULETYN DZIENNY, 24 listopada 2016, GODZ 9.10 prezydenta. D. Trump oraz jego najbliższe otoczenie sugeruje bardzo duży program inwestycyjny finansowany między innymi zwiększeniem wydatków fiskalnych. Wciąż nie wiadomo jednak jaką formę oraz wartość ta stymulacja przyjmie. Potencjanie jednak program inwestycji infrastrukturalnych, jak również i inne zapowiedzi prezydenta elekta, w tym bardziej restrykcyjna polityka handlowa oraz imigracyjna, mogą stanowić czynniki proinflacyjne w wyniku, których Fed może podnosić stopy procentowe szybciej niż to jeszcze niedawno zakładano. Oczekiwania większej ilości podwyżek stóp procentowych, gdyby miały się one pojawiać, przynajmniej w początkowej fazie mogą negatywnie odbijać się na wycenie polskich aktywów. Międzynarodowi inwestorzy mogą wycofywać środki z rynków wschodzących, wyższe stopy procentowe w USA będą bowiem sprawiały że spadać będzie relatywna wartość aktywów na tych rynkach. Wiązać się to może z dalszym osłabieniem się polskiej waluty, która szczególnie wyraźnie tracić może relacji do dolara. Pod presją w takim scenariuszu mogą znaleźć się również wyceny obligacji jak również akcje polskich spółek. Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 2
Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 3
Kalendarium Godz. Kraj Wskaźnik Ostateczna dana PIĄTEK 18 LISTOPADA BIULETYN DZIENNY, 2016-11-24 09:08 Prognoza Raiffeisen Średnia oczekiwań Poprzedni 14:00 PL Wynagrodzenie (październik. %, r/r) 3,60 4,40 4,20 3,90 14:00 PL Zatrudnienie (październik. %, r/r) 3,10 3,10 3,10 3,20 PONIEDZIAŁEK 21 LISTOPADA 14:00 PL Produkcja przemysłowa (październik. %, m/m) -2,50-1,30-0,20 10,40 14:00 PL Sprzedaż detaliczna (październik. %, m/m) 3,90 4,10 4,20-1,20 WTOREK 22 LISTOPADA 16:00 USA Sprzedaż domów na rynku wtórnym (październik. mln) 5,60 5,43 5,43 5,47 16:00 USA Indeks Fed z Richmond (listopad, pkt.) 4,00 0,00-4,00 22:40 USA Zmiana zapasów ropy wg API (dane tygodniowe, mln) -1,3 ŚRODA 23 LISTOPADA 09:00 FR Indeks PMI dla przemysłu, wst. (listopad, pkt.) 51,50 51,00 51,50 51,80 09:00 FR Indeks PMI dla usług, wst. (listopad, pkt.) 52,60 52,00 52,00 51,40 09:30 D Indeks PMI dla przemysłu, wst. (listopad, pkt.) 54,40 54,50 54,70 55,00 09:30 D Indeks PMI dla usług, wst. (listopad, pkt.) 55,0 54,00 54,00 54,20 10:00 EZ Indeks PMI dla przemysłu, wst. (listopad, pkt.) 53,70 53,20 53,30 53,50 10:00 EZ Indeks PMI dla usług, wst. (listopad, pkt.) 54,10 53,10 52,90 52,80 14:30 USA Zamówienia na dobra trwałego użytku, wst. (m/m) 4,80 6,60 1,10-0,30 14:30 USA Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych (dane tygodniowe, tys.) 251,00 245,00 235,00 15:45 USA Indeks PMI dla przemysłu, wst. (listopad, pkt.) 53,90 53,40 53,40 16:00 USA Sprzedaż nowych domów (październik, tys.) 563,00 590,00 593,00 16:00 USA Indeks Uniwersytetu Michigan, fin. (listopad, pkt.) 93,80 91,60 91,60 CZWARTEK 24 LISTOPADA 01:30 JP Indeks PMI dla przemysłu, wst. (listopad, pkt.) 51,10 51,70 51,40 08:00 D Produkt Krajowy Brutto, fin. (3 kwartał, % r/r) 1,50 1,70 1,70 10:00 D Indeks instytutu Ifo (listopad, pkt.) 110,00 110,50 110,50 10:00 D Indeks zaufania konsumentów - GfK (listopad, pkt.) 9,70 9,70 PIĄTEK 25 LISTOPADA 10:00 PL Stopa bezrobocia (październik, %) 8,20 8,20 8,30 15:45 USA Indeks PMI dla usług, wst. (listopad, pkt.) 54,70 54,80 Źródło: Reuters; Bloomberg; prognozy Raiffeisen Bank Polska i Raiffeisen Research Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 4
Raiffeisen Polbank ul. Grzybowska 78 00-844 Warszawa Departament Sprzedaży Rynków Finansowych Telefon: + 48 22 585 37 86 Faks: + 48 22 585 33 68 www.raiffeisenpolbank.com Dealing: Bydgoszcz tel.: (22) 585 37 73 Gdańsk tel.: (22) 585 37 71 Katowice tel.: (22) 585 37 69 Kielce tel.: (22) 585 37 70 Kraków tel.: (22) 585 37 70 Lublin tel.: (22) 585 37 75 Łódź tel.: (22) 585 37 75 Poznań tel.: (61) 655 47 51 Rzeszów tel.: (22) 585 37 75 Szczecin tel.: (22) 585 37 71 Toruń tel.: (22) 585 37 72 Warszawa tel.: (22) 585 37 79 Wrocław tel.: (22) 585 37 74 Zielona Góra tel.: (22) 585 37 73 Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Raiffeisen Bank Polska SA: Niniejsza wiadomość została przesłana zgodnie z Pani/Pana zleceniem. Informujemy, że zgoda na otrzymywanie informacji może zostać w każdej chwili odwołana. Jeżeli nie życzy sobie Pani/ Pan dalszego otrzymywania materiałów przygotowanych przez Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A (dalej: RBPL lub Bank) lub niniejszy materiał został wysłany na Pani/Pana adres przez pomyłkę, prosimy o przesłanie e-maila o tytule "REZYGNACJA" na skrzynkę e-mailową: ekonomistarez@raiffeisen.pl. Opracowanie to nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i zostało przesłane na podstawie ustnej zgody, która w każdej chwili może być odwołana. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny. Powielanie bądź publikowanie go lub jego części bez pisemnej zgody Banku jest zabronione. Decyzja inwestycyjna w odniesieniu do papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji powinna być podjęta na podstawie opublikowanego prospektu emisyjnego lub kompletnej dokumentacji dla papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Bank nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela Klienta. Przed zawarciem każdej transakcji Klient powinien nie opierając się na informacjach przekazanych przez Bank określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również w szczególności charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych, a także w sposób niezależny ocenić czy jest w stanie sam lub po konsultacjach ze swoimi doradcami podjąć takie ryzyko. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji, porady inwestycyjnej i nie jest związany ze świadczeniem usług doradztwa inwestycyjnego. Dokument, ani żadna z jego części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania. Opracowanie to nie zastępuje niezbędnych porad odnośnie zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, inwestycji lub innego produktu finansowego. Analiza oparta jest na informacjach publicznie dostępnych do jej sporządzenia nie wykorzystano żadnych informacji poufnych. Wyrażane opinie są niezależnymi opiniami Banku. W opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które Bank uważa za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, że są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wykresy i diagramy przestawione w niniejszym opracowaniu mają charakter wyłącznie ilustracyjny oraz nie są doradztwem inwestycyjnym ani prognozą. Informacje zawarte w tej publikacji są aktualne na datę utworzenia dokumentu i mogą ulec zmianie w przyszłości. Analitycy zatrudnieni przez RBPL nie są wynagradzani z tytułu konkretnych transakcji inwestycyjnych zawartych w związku z niniejszym opracowaniem. Wynagrodzenie autorów niniejszego raportu oparte jest na ogólnym zysku RBPL, który obejmuje między innymi przychody z bankowości inwestycyjnej i innych transakcji RBPL. W ogólności RBPL zabrania swoim analitykom i osobom raportującym do analityków dokonywania transakcji papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem opracowania analitycznego, o ile transakcja ta nie była wcześniej zaakceptowana przez właściwą jednostkę RBPL. RBPL wdrożył rozwiązania organizacyjne i administracyjne, włączając w to bariery informacyjne przeciwdziałające powstawaniu konfliktów interesów związanych z rekomendacjami. Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Klauzuli okaże się niezgodne z prawem, nieważne lub niewykonalne na mocy obowiązujących przepisów prawa, postanowienie takie, o ile da się je oddzielić od pozostałych postanowień, może być pominięte z niniejszej Klauzuli, Postanowienie takie nie będzie w żaden sposób wpływać na legalność, ważność i wykonalność pozostałych postanowień. Klauzula ograniczenia odpowiedzialności znajduje się na ostatniej stronie. 5