UNIWERSYTET MUZYCZNY FRYDERYKA CHOPINA JM Rektor prof. dr hab. Klaudiusz Baran ff Koncert Katedry Organów i Klawesynu SYMFONIE ORGANOWE Katarzyna Hołysz sopran, Bogna Nowowiejska-Bielawska organy Bartosz Jakubczak, Roman Szlaużys, Jarosław Wróblewski organy Koncert zamykający XX Festiwal Nauki w Warszawie (24.09.2016 2.10.2016) Sala Koncertowa UMFC, Warszawa, ul. Okólnik 2 2 października 2016, niedziela, godz. 17 00
Program FELIKS NOWOWIEJSKI (1877 1946) IV Symfonia organowa d-moll op. 45 (przed 1931) I. Introduzione. Adagio Allegro moderato II. Consolatrix afflictorum ( Pocieszycielko strapionych ). Andante molto espressivo III. Toccata. Con moto BARTOSZ JAKUBCZAK organy
Nie opuszczaj nas op. 11 nr 12, sł. autor nieznany Królowa Niebios op. 11 nr 14, sł. Czesława Kaczorówna Pieśń do Matki Boskiej w Dębkach nad morzem op. 8 nr 7 (prawd. przed wybuchem I wojny światowej), sł. ks. T. Karyłowski Dumka o Polsce op. 26 nr 6, sł. H. Focht-Krancowa Muzyka mojej duszy op. 59 nr 3 (ok. 1940), sł. Kazimierz Przerwa-Tetmajer KATARZYNA HOŁYSZ sopran BOGNA NOWOWIEJSKA-BIELAWSKA organy Przerwa VI Symfonia organowa a-moll op. 45 (przed 1931) I. Preludio. Allegro agitato II. Intermezzo. Allegretto scherzando III. Lento. Regina angelorum ( Królowo anielska ) IV. Toccata e Fuga. Maestoso Allegro energico ROMAN SZLAUŻYS organy VIII Symfonia organowa C-dur op. 45 de la Mort (przed 1931) I. Mors mea funeralia mea ( Mój zgon Mój pogrzeb ). Andante (attacca) II. Marcia funebre. Un poco pesante JAROSŁAW WRÓBLEWSKI organy
Twórczość organowa Feliksa Nowowiejskiego Muzyka organowa zajmuje w twórczości Feliksa Nowowiejskiego miejsce ważne i szczególne. Za swoją twórczość organową zdobywał Nowowiejski nagrody międzynarodowe m.in. na konkursach w Arras w 1911 roku oraz w Paryżu w 1922 roku. W 1931 roku The Organ Music Society w Londynie nadało Nowowiejskiemu honorowe członkostwo. Utwory organowe Nowowiejskiego podzielić można, biorąc pod uwagę ich cechy formalne, na trzy grupy. Do grupy pierwszej zaliczyć należy utwory mniejsze. Należą do nich kompozycje z opusów 2, 7, 8, 9, kompozycje nagrodzone na konkursach w latach 1911 i 1922, fantazje gwiazdkowe zaszeregowane w opusach 9 i 31 oraz inne samodzielne utwory o mniejszych rozmiarach. Do grupy drugiej zaliczyć należy dziewięć symfonii organowych, stanowiących zestaw traktowany osobno również przez samego Nowowiejskiego, zaszeregowany jako opus 45. Z pisemnej wypowiedzi Nowowiejskie-
go pochodzi stwierdzenie, że symfonie organowe stanowią jego testament muzyczny. Do grupy trzeciej należą cztery koncerty na organy solo opus 56 oraz poemat In Paradisum opus 61. Trudno ustalić chronologię dzieł organowych Nowowiejskiego w sposób absolutnie jednoznaczny. Kompozytor, jak można zorientować się na podstawie źródeł, przerabiał numerację utworów oraz ich opusów. Być może, dążył do zgrupowania kompozycji według pewnych założeń formalnych, usiłując uporządkować w cykle kompozycje powstałe w różnych okresach. Dotyczy to zwłaszcza utworów z opusów 31 i 9. Słuszności tego rodzaju przypuszczenia dowodzić mogą pośrednio powtórki numerów opusów oraz wyraźne ślady przeróbek numeracji. Ponieważ większość utworów Nowowiejskiego istnieje wyłącznie w rękopisach i brak jest, w związku z powyższym, możliwości dokonania innych ustaleń niż na podstawie samego tekstu, wnioski natury chronologicznej mogą mieć w przeważającej części przypadków charakter jedynie hipotetyczny. Organowa twórczość Feliksa Nowowiejskiego długi czas pozostawała niezauważona. Ten stan rzeczy wynikał z kilku przyczyn. Pierwszą z nich była niedostępność większości dzieł ze względu na brak wydań. Za życia Nowowiejskiego wydane zostały tylko utwory mniejsze, niereprezentatywne dla jego twórczości organowej. Kontakt z dziełami większymi możliwy był tylko na koncertach i w trakcie audycji radiowych, dokonywanych za życia kompozytora. Do wydań pośmiertnych nie miał Nowowiejski szczęścia. Wydane po wojnie w Polsce przez PWM większe utwory IV Koncert i VIII Symfonia są spreparowane w dużym stopniu, z wyraźną szkodą dla ich treści muzycznej. Drugi, bardzo ważny czynnik stanowiło powszechne w latach powojennych w Europie, poza Francją, ogólne negatywne nastawienie do twórczości organowej należącej do nurtu romantycznego. Za właściwą dla organów uznawano prawie wyłącznie muzykę barokową. Do budownictwa organowego wprowadzono styl określany jako neobarok. Ogólna orientacja poglądów była wyraźnie antyromantyczna. Wymienione czynniki wpłynęły na brak zainteresowania muzyką organową Nowowiejskiego. Obecnie, przy ponownym zwróceniu uwagi na epokę romantyczną oraz dokonaniu rewizji pojęciowych możliwe jest zajęcie obiektywnego stanowiska wobec tej w wysokim stopniu oryginalnej muzyki organowej, związanej nierozerwalnie z muzyką instrumentalną II połowy XIX wieku i I połowy XX wieku. Widoczna jest również z dzisiejszej perspektywy ogromna rola Nowowiejskiego jako kompozytora symfonicznej muzyki organowej oraz jego wielkość i wyjątkowość na tle europejskim. prof. Jerzy Erdmann fragment wstępu do wydania Symfonii Nowowiejskiego Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Warszawie, 1994
realizacja nagrania Izabela Mazur Maciej Wiejaczka opieka dydaktyczna as. Małgorzata Szymańska
ff 3 5 7 Zapraszamy na następne koncerty PAŹDZIERNIK Poniedziałek, godz. 19 00, bezpłatne karty wstępu ZAGRANICZNI GOŚCIE Jubileusz 25-lecia Partnerstwa Miast Berlin Warszawa MUZYKA SFER ROMAN MACIEJEWSKI SuJin Bae sopran, Łukasz Jankowski flet, Igor Kret czelesta, Imke Lichtwark, Yoshito Kitabata, Yuka Morishige fortepian, Ksawery Jastrzębski, Piotr Przedbora gitara, Olgierd Łukaszewicz narrator Środa, godz. 19 00, bilety 15 zł W OKOWACH PRZEZNACZENIA Robert Schumann, Dmitrij Szostakowicz CHOPIN PIANO QUINTET: Krzysztof Stanienda fortepian, Roksana Kwaśnikowska, Magdalena Lech skrzypce, Maria Stanienda altówka, Michał Zieliński wiolonczela Piątek, godz. 12 00, wstęp wolny INAUGURACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2016/2017 Wykład inauguracyjny: prof. dr hab. Jerzy Miziołek (UW) Warszawskie Miejsca Chopina od Szkoły Głównej Muzyki do Uniwersytetu Muzycznego Część artystyczna: Łukasz Dyczko saksofon, Agnieszka Kopacka-Aleksandrowicz fortepian, Adam Woch gitara 9 Niedziela, godz. 1700, bezpłatne karty wstępu NASI LAUREACI Paweł Trojak baryton, Adam Maksymienko akordeon 10 Poniedziałek, godz. 19 00, bezpłatne karty wstępu ZAGRANICZNI GOŚCIE POETYKA ROMANSU ROSYJSKIEGO na przestrzeni dwóch stuleci Pedagodzy Moskiewskiego Konserwatorium Państwowego im. Piotra Czajkowskiego: Mirosława Florczak sopran, Stanisław Diaczenko fortepian Środa na Okólniku bilety po 15 zł (także przez Internet: www.umfc.bilety24.pl) Koncerty niedzielne i poniedziałkowe bezpłatne karty wstępu Dystrybucja: najwcześniej z wyprzedzeniem tygodniowym w Chopin University Press w holu uczelni, od poniedziałku do piątku, w godz. 12.00-19.00 i na godzinę przed koncertem niedzielnym Biuro Koncertowe: (22) 827 72 49, bk@chopin.edu.pl, www.facebook.com/koncertyumfc