PZŚ PLAN ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM

ŚWIĘTOKRZYSKI ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH W KIELCACH PROJEKT OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ W DORZECZU ODRY I WISŁY- 8524 PL PZŚ PLAN ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM PODKOMPONENT 3B: Ochrona przed powodzią Sandomierza i Tarnobrzegu Kontrakt 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza KATEGORIA ŚRODOWISKOWA B - ZGODNIE Z OP 4.01 BŚ Wydanie Data Autor Sprawdzający Aprobata Klient Opis A IX 2016

JEDNOSTKA WDRAŻANIA PROJEKTU: Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach ul. Witosa 86, 25-561 Kielce PLAN ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM Podkomponent 3B Ochrona przed powodzią Sandomierza i Tarnobrzegu Kontrakt 3B.1: Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza Niniejszy Plan Zarządzania Środowiskiem dotyczy Kontraktu 3B.1: Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza, obejmującego sześć obiektów: 1) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie ujściowego odcinka rzeki Atramentówki, budowa nowej pompowni Koćmierzów i śluzy grawitacyjnej w Koćmierzowie (w prawym wale Wisły) oraz kanału odprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni, 2) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie cieku Struga A wraz z przebudową i rozbudową przepompowni Nadbrzezie, 3) Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i osiedle mieszkaniowe w msc. 1 Sandomierz wraz z rozbudową wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły od ul. Lwowskiej do połączenia z wałem Koćmierzów, 4) Zabezpieczenie wałów rzeki Koprzywianki - wał lewy w km 0+000 12+900, wał prawy w km 0+000 14+400, 5) Budowa przepompowni wody w miejscowości Szewce, 6) Rozbudowa przepompowni wody w miejscowości Zajeziorze, Autorzy: Joint Venture Sweco Consulting Sp. z o.o./ Sweco Nederland B.V. / Artelia Ville & Transport SAS/Artelia Sp. z o.o./ekocentrum Sp. z o.o. Jednostka Realizująca Projekt w Świętokrzyskim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach 1 Ilekroć w dokumencie pojawia się skrót msc. oznacza on miejscowość. 2

Spis treści Streszczenie... 8 1 Wstęp... 14 1.1 Projekt ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły... 14 2 Opis Zadania... 16 2.1 Lokalizacja Zadania... 16 2.2 Charakterystyka obiektów wchodzących w skład Zadania... 18 3 Uwarunkowania instytucjonalne, prawne i administracyjne... 21 3.1 Instytucje zaangażowane w realizację Zadania... 21 3.2 Obowiązujące akty prawa krajowego w zakresie ochrony środowiska... 21 3.3 Procedura OOŚ w Polsce... 21 3.4 Wytyczne Banku Światowego... 21 3.5 Aktualny stan procedury OOŚ dla Zadania... 22 4 Opis elementów środowiska... 24 4.1 Powierzchnia ziemi i krajobraz... 24 4.2 Klimat... 24 4.3 Stan sanitarny powietrza... 24 4.4 Gleby i grunty... 25 4.5 Wody powierzchniowe... 25 4.6 Wody podziemne... 28 4.7 Klimat akustyczny... 28 4.8 Przyroda... 29 4.8.1 Chronione siedliska przyrodnicze oraz chronione gatunki roślin, zwierząt i grzybów... 29 4.8.2 Obszary chronione... 31 4.9 Krajobraz kulturowy i zabytki... 34 4.10 Ludność... 36 5 Ocena oddziaływania na środowisko podsumowanie... 37 5.1 Powierzchnia ziemi i krajobraz... 37 5.2 Klimat... 38 5.3 Stan sanitarny powietrza... 38 5.4 Gleby i grunty... 39 5.5 Wody powierzchniowe... 39 5.6 Wody podziemne... 43 5.7 Klimat akustyczny... 43 5.8 Przyroda... 44 3

4 5.8.1 Chronione siedliska przyrodnicze oraz chronione gatunki roślin i zwierząt...... 44 5.8.2 Obszary chronione... 45 5.9 Krajobraz kulturowy i zabytki... 45 5.10 Dobra materialne... 46 5.11 Zdrowie i bezpieczeństwo ludzi... 46 5.12 Nadzwyczajne zagrożenia dla środowiska... 46 5.13 Oddziaływania skumulowane... 47 6 Opis działań łagodzących... 48 6.1 Powierzchnia ziemi i krajobraz... 48 6.2 Klimat... 49 6.3 Stan powietrza... 49 6.4 Gleby i grunty... 49 6.5 Wody powierzchniowe... 51 6.6 Wody podziemne... 51 6.7 Klimat akustyczny... 51 6.8 Przyroda... 52 6.8.1 Siedliska przyrodnicze, flora i fauna... 52 6.8.2 Obszary chronione... 54 6.9 Krajobraz kulturowy i zabytki... 55 6.10 Dobra materialne... 56 6.11 Zdrowie i bezpieczeństwo ludzi... 57 6.12 Nadzwyczajne zagrożenia dla środowiska... 57 6.13 Odpady i ścieki... 59 6.14 Wymagania dotyczące wdrożenia planów działań w fazie budowy... 60 7 Opis działań w zakresie monitoringu środowiskowego... 62 7.1 Monitoring środowiska w okresie robót... 62 7.1.1 Powierzchnia ziemi i krajobraz... 62 7.1.2 Klimat... 62 7.1.3 Stan sanitarny powietrza... 62 7.1.4 Gleby i grunty... 62 7.1.5 Wody powierzchniowe... 62 7.1.6 Wody podziemne... 63 7.1.7 Klimat akustyczny... 63 7.1.8 Przyroda... 63 7.1.9 Krajobraz kulturowy i zabytki... 63

7.1.10 Dobra materialne... 64 7.1.11 Zdrowie i bezpieczeństwo ludzi... 64 7.2 Monitoring środowiska w okresie eksploatacji... 64 8 Konsultacje społeczne... 65 8.1 Konsultacje społeczne OOŚ... 65 8.2 Konsultacje społeczne Ramowego Planu Zarządzania Środowiskiem (2015). 65 8.3 Konsultacje społeczne PZŚ (2016)... 65 9 Struktura organizacyjna wdrażania PZŚ... 66 9.1 Biuro Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły... 66 9.2 Jednostka Wdrażania Projektu... 66 9.3 Inżynier... 67 9.4 Wykonawca... 68 10 Harmonogram wdrażania PZŚ oraz procedury raportowania... 69 11 Materiały źródłowe... 73 12 Załączniki... 75 5

Wykaz definicji i skrótów używanych w PZŚ Nazwa Bank Światowy (BŚ) BHP BKP Decyzja środowiskowa Opis Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju Bezpieczeństwo i higiena pracy Biuro Koordynacji Projektu Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach EMF Ramowy Plan Zarządzania Środowiskiem (Environmental Management Framework) ESMF Ramowy Plan Zarządzania Środowiskiem i Sprawami Społecznymi - (Environmental and Social Management Framework) Dla Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły 2 GDOŚ JCWP JCWPd JRP JWP JWP/Inwestor/ Zamawiający Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Jednolita część wód powierzchniowych Jednolita część wód podziemnych Jednostka Realizująca Projekt Wyodrębniona w ramach JWP komórka organizacyjna Jednostka Wdrażania Projektu - Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach Konsultant/Inżynier Konsultant/Inżynier dla Świętokrzyskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach Kontrakt/Zadanie Kontrakt na roboty 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza Obiekt OOŚ OZW PAD Plan BIOZ POM Projekt PZŚ Wydzielony funkcjonalnie zakres rzeczowy, stanowiący część Zadania 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza Ocena oddziaływania na środowisko Obszar o Znaczeniu dla Wspólnoty Dokument Oceny Projektu (Project Appraisal Document) dla Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły 3 Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia sporządzany zgodnie z Ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Podręcznik Operacyjny Projektu - (Project Operations Manual) Projekt ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły Plan Zarządzania Środowiskiem dla Kontraktu 3B.1 Ochrona 2 http://documents.worldbank.org/curated/en/2015/04/24502899/poland-odra-vistula-floodmanagement-project-environmental-social-management-framework http://www.odrapcu.pl/popdow_dokumenty.html 3 http://documents.worldbank.org/curated/en/2015/07/24763021/poland-odra-vistula-floodmanagement-project 6

RDOŚ ŚZMiUW Wykonawca Nazwa Opis przeciwpowodziowa Sandomierza Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach Firma lub osoba prawna realizująca Kontrakt 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza Zarządca drogi Jednostka organizacyjna realizująca obowiązki zarządzania drogami publicznymi w rozumieniu ustawy o drogach publicznych Wykaz skróconych nazw aktów prawnych używanych w PZŚ Nazwy aktów prawnych przywoływanych w treści PZŚ podawane są w wersji skróconej. Pełne nazwy aktów prawnych zawarto w poniższej tabeli. Nazwa Dyrektywa Ptasia Dyrektywa Siedliskowa Opis Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. U. UE L 288 z 6.11.2007) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. U. UE L 206 z 22.7.1992, s. 7, z późn. zm.) RDW Ramowa Dyrektywa Wodna - Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. U. UE L 327 z 22.12.2000, s. 1, z późn. zm.) u.o.o.ś. u.o.p. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 353 ze zm.) Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 165 ze zm.) 7

STRESZCZENIE W niniejszym dokumencie przedstawiono Plan Zarządzania Środowiskiem dla Kontraktu 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza, realizowanego w ramach Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły, współfinansowanego przez Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, Bank Rozwoju Rady Europy, Fundusz Spójności Unii Europejskiej i budżet państwa. Niniejszy PZŚ zawiera następujące elementy: Skrócony opis Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły, Skrócony opis Kontraktu, którego dotyczy niniejszy PZŚ, Uwarunkowania instytucjonalne, prawne i administracyjne, gdzie wyszczególniono organy administracji publicznej uczestniczące w wydawaniu decyzji administracyjnych na etapie przygotowywania Zadania do realizacji, obowiązujące akty prawa krajowego w zakresie ochrony środowiska, główne etapy procedury OOŚ, a także omówiono wytyczne BŚ oraz aktualny stan procedury OOŚ dla Zadania w ramach, którego realizowany jest Kontrakt 3B.1, Ogólną charakterystykę stanu poszczególnych elementów środowiska w miejscu realizacji i otoczeniu Zadania, Podsumowanie ocen oddziaływania na środowisko dla w/w elementów środowiska, w tym oddziaływanie Zadania na środowisko w kontekście Ramowej Dyrektywy Wodnej, Zestaw działań łagodzących do wykonania przez Wykonawcę i JWP na etapie realizacji Zadania w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska. Działania łagodzące przedstawiono w formie tabelarycznej w Zał. 1 do PZŚ, Zestaw działań monitoringowych na etapie przygotowania, realizacji i eksploatacji Zadania. Działania monitoringowe przedstawiono w formie tabelarycznej w Zał. 2 do PZŚ, Przebieg i wyniki konsultacji społecznych na etapie krajowej procedury OOŚ, opracowywania EMF dla Projektu oraz na etapie opracowania niniejszego PZŚ (uzupełnione po zakończeniu konsultacji społecznych PZŚ), Strukturę organizacyjną wdrażania PZŚ, harmonogram wdrażania oraz procedury raportowania. Załącznikami do PZŚ są również, decyzje administracyjne odnoszące się do ochrony środowiska wydane dla poszczególnych obiektów realizowanych w ramach Zadania oraz załączniki graficzne mapa lokalizacyjna planowanego Zadania (Zał. 5), mapa przedstawiająca położenie obszarów chronionych względem elementów Zadania (Zał. 6), mapa przedstawiająca położenie obszarów potencjalnego zagrożenia 8

powodziowego (Zał. 7) oraz terenów wyłączonych z potencjalnego zagrożenia powodziowego w wyniku realizacji Kontraktu (Zał. 8). Podstawą opracowania niniejszego PZŚ dla Kontraktu 3B.1 były następujące materiały: EMF, ESMF, PAD, POM, polityki operacyjne BŚ, karty informacyjne przedsięwzięć, wydane decyzje środowiskowe oraz dokumentacje projektowe. Charakterystyka Zadania Kontrakt 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza, składa się z sześciu obiektów: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie ujściowego odcinka rzeki Atramentówki, budowa nowej pompowni Koćmierzów i śluzy grawitacyjnej w Koćmierzowie (w prawym wale Wisły) oraz kanału odprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni, Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie cieku Struga A wraz z przebudową i rozbudową przepompowni Nadbrzezie, Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i osiedle mieszkaniowe w msc. Sandomierz wraz z rozbudową wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły od ul. Lwowskiej do połączenia z wałem Koćmierzów, Zabezpieczenie wałów rzeki Koprzywianki - wał lewy w km 0+000 12+900, wał prawy w km 0+000 14+400, Budowa przepompowni wody w miejscowości Szewce, Rozbudowa przepompowni wody w miejscowości Zajeziorze, Zadanie realizowane będzie na terenie gmin: Sandomierz, Koprzywnica i Samborzec wchodzących w skład powiatu sandomierskiego, województwo świętokrzyskie. Lokalizację obiektów przedstawiono w Zał. 5 do PZŚ. Uwarunkowania instytucjonalne, prawne i administracyjne Zadanie, w odniesieniu do swej charakterystyki, przewidywanych potencjalnych oddziaływań na środowisko oraz położenia względem obszarów chronionych, realizowane jest zgodnie z właściwymi krajowymi przepisami ochrony środowiska w tym zakresie. Aktualny stan elementów środowiska w otoczeniu Zadania W wyniku prac związanych z identyfikacją walorów środowiska przyrodniczego oraz kulturowego przeprowadzonych przez zespół specjalistów w trakcie prac nad PZŚ oraz wcześniejszych prac związanych z opracowaniem odpowiednich dokumentacji i uzyskania decyzji administracyjnych stwierdzono, iż obszar w granicach realizacji Zadania cechują następujące uwarunkowania miejscowe, lokalne i ponadlokalne: 9

10 występowanie 5 typów siedlisk przyrodniczych wymienionych w I Załączniku Dyrektywy Siedliskowej, występowanie 23 cennych i/lub objętych ochroną gatunków zwierząt, Zadanie częściowo realizowane jest w obrębie OZW Tarnobrzeska Dolina Wisły PLH180049 oraz w sąsiedztwie OZW Góry Pieprzowe PLH260022. Podsumowanie oceny oddziaływania na środowisko Powierzchnia ziemi i krajobraz Prace prowadzone w obrębie cieków mogą powodować umiarkowane w skali i istotności przekształcenia morfologii koryt. Cieki objęte pracami w ramach Kontraktu 3B.1 odznaczają się silnie przekształconą morfologią, w obrębie koryt brak jest elementów charakterystycznych dla naturalnych koryt rzecznych w związku z czym oddziaływania na krajobraz dolin rzecznych w tym doliny Wisły są niewielkie. W odniesieniu do rozbudowy, wzmacniania oraz budowy wałów przeciwpowodziowych, przewidywane oddziaływania mają charakter lokalny. Modernizacja istniejącego obwałowania spowoduje jedynie okresowe oddziaływania na powierzchnię ziemi i krajobraz - do czasu odtworzenia się roślinności na wale i w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Klimat Ze względu na niewielki zakres przestrzenny Zadania w kontekście wpływu na warunki klimatyczne oraz brak istotnej ingerencji w elementy środowiska kształtujące lokalny klimat, Zadanie nie powoduje negatywnych oddziaływań w tym zakresie. Stan sanitarny powietrza Emisja zanieczyszczeń ograniczona jest do fazy realizacji Zadania, ma ona charakter krótkotrwały i odwracalny. Realizacja Zadania nie skutkuje istotnymi oddziaływaniami na stan powietrza. Na etapie eksploatacji Zadania wystąpią niewielkie oddziaływania związane z utrzymaniem obiektów (np. wykaszaniem powierzchni wałów) lub awaryjnego użycia agregatów prądotwórczych. Nie spowodują one jednak istotnego pogorszenia stanu sanitarnego powietrza, wpływ będzie okresowy i nie wyróżniający się z emisji generowanej przez tereny zurbanizowane na obszar otaczający Zadanie. Gleby i grunty Oddziaływania wywołane przez modernizację i budowę wałów przeciwpowodziowych, nie powodują odcięcia od zalewu wodami wezbraniowymi terenów regularnie zalewanych (mokradeł, torfowisk, innych cennych ze względu na procesy glebotwórcze i zasoby gleb). W związku z tym istotne oddziaływania na gleby, w tym gleby aluwialne nie wystąpią. Wpływ na stan gleb ma charakter lokalny, związany głównie z koniecznością wyznaczenia miejsc zajęć czasowych, poruszaniem się pojazdów i maszyn, itp. Jest on nieistotny w kontekście większego segmentu doliny Wisły. Tereny zajęć stałych zajmują niewielką powierzchnię ze względu na liniowy charakter obiektów.

Wody powierzchniowe Prace w korytach kanałów spowodują zmiany w parametrach przepływu, w tym oddziaływania na morfologię cieków. Roboty realizowane będą w obrębie silnie przekształconych antropogenicznie cieków, w związku z czym oddziaływania są nieistotne w skali całej JCWP. Prace polegające na przebudowie istniejących elementów systemu ochrony przeciwpowodziowej Sandomierza nie generują istotnych zmian w parametrach przepływu, czy też negatywnych zmian morfologii cieków. W związku z tym oddziaływania (w skali poszczególnych JCWP) są umiarkowane i nie powodują zagrożenia nieosiągnięcia wyznaczonych celów środowiskowych. Wody podziemne Zadanie nie powoduje negatywnych oddziaływań na stan JCWPd. Nie zakłada realizacji prac, których wpływ może dotyczyć poziomu wód podziemnych. Klimat akustyczny Zadanie powodować będzie okresowe oddziaływania akustyczne, ograniczone do etapu realizacji Zadania. Prace budowlane na terenach chronionych akustycznie i w ich bezpośrednim sąsiedztwie prowadzone będą pomiędzy godz. 06:00-22:00. Poziom emisji akustycznej po zakończeniu realizacji nie zmienia się w zakresie istotnym dla terenów chronionych akustycznie (dot. wyłącznie modernizowanych i budowanych przepompowni). Możliwe jest wystąpienie oddziaływań wibroakustycznych w przypadku jednego obiektu 4. Zaplanowano odpowiednie działania monitoringowe w tym zakresie. Przyroda Zadanie jedynie na niewielkim fragmencie realizowane będzie w granicach obszarów Natura 2000. Dotyczy to odcinka rowu odprowadzającego wody z zawala bezpośrednio po wystąpieniu wysokich stanów wód. Zgodnie z uzyskanymi decyzjami administracyjnymi, działanie to nie powoduje negatywnych oddziaływań na obszar Natura 2000 Tarnobrzeska Dolina Wisły PLH180049. Obiekty realizowane w ramach Kontraktu 3B.1 odnoszą się przede wszystkim do istniejącej już infrastruktury przeciwpowodziowej i realizowane są w obszarach o niskich lub średnich walorach przyrodniczych (znaczne przekształcenie morfologii koryt, silnie zmienione antropogenicznie). Na etapie realizacji Zadania, powinny być podejmowane odpowiednie działania łagodzące wraz z bieżącym przeciwdziałaniem zagrożeniom środowiska, związanym np. z wystąpieniem w strefie oddziaływania gatunków roślin, grzybów i zwierząt objętych ochroną, których obecność nie została wykazana dotychczas w strefie realizacji Zadania. 4 Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i osiedle mieszkaniowe w msc. Sandomierz wraz z rozbudową wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły od ul. Lwowskiej do połączenia z wałem Koćmierzów. 11

Zasoby kultury i dobra materialne Prowadzone prace nie będą ingerować bezpośrednio w budynki i inne budowle wpisane do gminnej ewidencji zabytków lub/i rejestru zabytków, w związku z tym na etapie realizacji i eksploatacji Zadania nie występują istotne negatywne oddziaływania na tego typu budynki lub budowle. Potencjalnie mogą wystąpić negatywne oddziaływania związane z prowadzeniem niektórych prac budowlanych w pobliżu zabudowań. Zdrowie i bezpieczeństwo ludzi Zadanie nie generuje istotnych zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa ludzi. Mogą one pojawić się wyłącznie w przypadku wystąpienia awarii i innych zdarzeń losowych, takich jak pożar, wyciek zanieczyszczeń, odnalezienie niewybuchów i niewypałów, zagrożenie dla osób postronnych związane z prowadzeniem prac budowlanych (np. wykopy, ruch maszyn i pojazdów), zagrożenie powodziowe, zagrożenia związane z przenoszeniem chorób zakaźnych, itp. W PZŚ określono odpowiednie warunki z zakresu zapobiegania wystąpieniu tego rodzaju zdarzeń i minimalizacji ewentualnych skutków. Działania łagodzące W rozdziale 6 PZŚ oraz Zał. 1 do PZŚ zestawiono i opisano działania łagodzące służące ograniczaniu lub eliminacji negatywnych oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska, a także na zdrowie i bezpieczeństwo ludzi, zabytki i dobra materialne. Wymienione działania łagodzące zawierają zarówno warunki określone w wydanych decyzjach administracyjnych dotyczących aspektów ochrony środowiska, jak i warunki sformułowane na etapie prac nad PZŚ. Monitoring środowiskowy W rozdziale 7 PZŚ oraz Zał. 2 do PZŚ zestawiono i opisano działania monitoringowe odnoszące się do weryfikacji prawidłowego wykonania zaprojektowanych działań łagodzących, jak i monitorowania oddziaływań na środowisko na etapie przygotowania i realizacji Zadania. Wymienione działania monitoringowe zawierają zarówno warunki określone w wydanych decyzjach administracyjnych dot. aspektów ochrony środowiska, jak i warunki sformułowane na etapie prac nad PZŚ. Konsultacje społeczne W rozdz. 8 PZŚ opisano przebieg i wyniki konsultacji społecznych na etapie krajowej procedury OOŚ oraz opracowywania EMF dla Projektu. Opis konsultacji społecznych niniejszego PZŚ zostanie uzupełniony po zakończeniu tego procesu. Struktura organizacyjna wdrażania PZŚ W związku z określonymi uwarunkowaniami organizacyjnymi Zadania, wchodzącego w skład Projektu, struktura nadzoru nad wdrażaniem PZŚ musi odpowiadać przepisom polskiego prawa, wymaganiom BŚ oraz wymogom instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie Projektu. Odpowiednie wdrożenie warunków określonych w PZŚ obejmuje działania następujących jednostek: 12

Biuro Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły; Jednostka Wdrażania Projektu, jako jednostka administracji samorządowej (ŚZMiUW w Kielcach), Inżynier, Wykonawca. Szczegółowy wykaz zadań dla poszczególnych jednostek wchodzących w skład ww. struktury został podany w rozdziale 9 PZŚ. Także w pozostałych częściach PZŚ zawarte są zapisy dotyczące odpowiedzialności poszczególnych podmiotów uczestniczących w realizacji Zadania. Harmonogram wdrażania PZŚ oraz procedury raportowania W rozdziale 10 PZŚ przedstawiono informacje na temat harmonogramu wdrażania PZŚ oraz procedur raportowania. Materiały źródłowe W rozdziale 11 PZŚ przytoczono podstawowe materiały źródłowe wykorzystane w ramach prac nad niniejszym PZŚ. 13

1 WSTĘP 1.1 PROJEKT OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ W DORZECZU ODRY I WISŁY W ramach Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły przewidziano realizację najpilniejszych zadań z zakresu ochrony przed powodzią w obrębie wybranych części dorzeczy dwóch największych Polskich rzek Wisły i Odry (Ryc. 1). W Projekcie zawarto 3 Komponenty inwestycyjne obejmujące działania związane z poprawą bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, w obrębie: Dolnej i Środkowej Odry (Komponent 1), Kotliny Kłodzkiej - górska i wyżynna część zlewni Nysy Kłodzkiej (Komponent 2) oraz Górnej Wisły (Komponent 3). Komponent 1 obejmuje różnorodne działania realizowane w obrębie rozległego odcinka Odry o łącznej długości ok. 440 km (tzw. Odra swobodnie płynąca). Całość koniecznych do wykonania w tym obszarze prac podzielono na trzy Podkomponenty: 1A - Ochrona przed powodzią obszarów na terenie województwa zachodniopomorskiego, 1B - Ochrona przed powodzią na Środkowej i Dolnej Odrze, 1C - Ochrona przed powodzią miasta Słubice. Komponent 2 Projektu realizowany będzie w obrębie Kotliny Kłodzkiej, która obejmuje górską i wyżynną część zlewni Nysy Kłodzkiej. W ramach Komponentu 2 realizowane będą dwa Podkomponenty: 14 2A - Ochrona czynna (obejmuje budowę czterech suchych zbiorników przeciwpowodziowych), 2B - Ochrona bierna (obejmuje zabezpieczenie przeciwpowodziowe terenów położonych wzdłuż czterech głównych rzek Kotliny Kłodzkiej). Celem Komponentu 3 - Ochrona przed powodzią Górnej Wisły jest realizacja działań dla ograniczenia zagrożeń związanych z ryzykiem powodziowym na wybranych obszarach, w ramach sukcesywnego podnoszenia bezpieczeństwa powodziowego w zlewni Górnej Wisły. Komponent 3 jest podzielony na następujące Podkomponenty: Podkomponent 3A Ochrona przed powodzią Krakowa i Wieliczki, Podkomponent 3B Ochrona przed powodzią Sandomierza i Tarnobrzegu, Podkomponent 3C Bierna i czynna ochrona w zlewni Raby, Podkomponent 3D - Bierna i czynna ochrona w zlewni Sanu.

W ramach Projektu realizowane będą jeszcze dwa Komponenty, które nie obejmują prac budowlanych związanych z działaniami inwestycyjnymi: Komponent 4 Wzmocnienie instytucjonalne i modernizacja systemu prognozowania, Komponent 5 Zarządzanie Projektem i opracowanie dalszych studiów. Opis Projektu można także znaleźć w opracowanym Ramowym Planie Zarządzania Środowiskiem i Sprawami Społecznymi, opublikowanym m.in. na stronach internetowych Banku Światowego 5 oraz Biura Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły 6. Szczegółowy opis Projektu zawarto również w dokumencie PAD. 7 Ryc. 1 Zgeneralizowane położenie obszarów realizacji prac w ramach Projektu. 5 http://documents.worldbank.org/curated/en/2015/04/24502899/poland-odra-vistula-floodmanagement-project-environmental-social-management-framework 6 http://www.odrapcu.pl/popdow_dokumenty.html 7 http://documents.worldbank.org/curated/en/2015/07/24763021/poland-odra-vistula-floodmanagement-project 15

2 OPIS ZADANIA Zadanie objęte niniejszym PZŚ będzie realizowane w ramach Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły. Prace zostały ujęte w Komponencie 3 Ochrona przed powodzią Górnej Wisły. Podkomponencie 3B Ochrona przed powodzią Sandomierza i Tarnobrzegu. Kontrakt 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza. Jednostką Wdrażania Projektu (JWP) dla Kontraktu jest Świętokrzyski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach, który działa w imieniu Marszałka Województwa Świętokrzyskiego. Kotlina Sandomierska stanowi węzeł Wisły i ujść jej kilku znaczących dopływów. Obszar miasta Sandomierz chroniony jest wałami przeciwpowodziowymi, których stan i skuteczność ochronną zweryfikowała powódź 2010 roku (największa w historii tego rejonu) powodując zalanie prawobrzeżnej części Sandomierza i szkody wielkich rozmiarów. System ochrony przed powodzią wymaga usprawnienia i dostosowania do przepływu wielki wód. W ramach Kontraktu 3B.1 przewiduje się dokonanie odcinkowej modernizacji systemu wałów przeciwpowodziowych wraz z konieczną modernizacją systemu przepompowni chroniących tereny zawala w czasie spływu wielkich wód. Kontrakt 3B.1 ma za zadanie: poprawić stan ochrony przeciwpowodziowej prawobrzeżnej części Sandomierza poprzez odwodnienie terenu w widłach rzek Wisły i Trześniówki; zabezpieczyć osiedle mieszkaniowe oraz Hutę Szkła przed zalewem od rzeki Wisły i Trześniówki; zabezpieczyć dolinę Koprzywianki przed powodzią; poprawić ochronę przed podtopieniami oraz zmniejszyć ryzyko występowania powodzi w miejscowościach Zajeziorze, Szewce i Sośniczany oraz okolicznych terenów. 2.1 LOKALIZACJA ZADANIA Kontrakt 3B.1 obejmuje realizację sześciu obiektów: 1) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie ujściowego odcinka rzeki Atramentówki, budowa nowej pompowni Koćmierzów i śluzy grawitacyjnej w Koćmierzowie (w prawym wale Wisły) oraz kanału odprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni - obiekt w całości położony na terenie miasta Sandomierz (prawobrzeżna część Sandomierza Koćmierzów), gmina Sandomierz, powiat sandomierski, województwo świętokrzyskie, na prawym zawalu rzeki Wisły w km 2+328 prawego obwałowania rzeki Wisły. Zabudowania mieszkalno-gospodarcze miejscowości Koćmierzów znajdują się w odległości ok. 200 m na wschód od lokalizacji planowanej przepompowni. Na północ od planowanego obiektu znajduje się Huta Szkła Pilkington w Sandomierzu. 2) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie cieku Struga A wraz z przebudową i rozbudową przepompowni Nadbrzezie obiekt zlokalizowany 16

jest na terenie miasta Sandomierz, gm. Sandomierz, powiat sandomierski, woj. świętokrzyskie. Przepompownia zlokalizowana jest w km 0+664 lewego wału rzeki Trześniówki. Obiekt położony jest w południowej, prawobrzeżnej części Sandomierza. Zbiornik retencyjno-wyrównawczy wraz z pompownią "Nadbrzezie" zlokalizowany jest na działce będącą własnością inwestora obiektu. Teren wzdłuż przebudowywanego odcinka koryta Strugi A jest ograniczony z prawej strony jezdnią asfaltową drogi lokalnej i na krótkim odcinku drogi krajowej nr 77. Od lewej strony miejscami występuje zabudowa mieszkaniowa i zagrodowa z towarzyszącą jej linią grodzenia działek przylegających do przebudowywanego koryta; 3) Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i osiedle mieszkaniowe w msc. Sandomierz wraz z rozbudową wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły od ul. Lwowskiej do połączenia z wałem Koćmierzów - obiekt w całości położony w gm. Sandomierz. Obiekt będzie realizowany w południowej, prawobrzeżnej części Sandomierza. Otoczenie inwestycji stanowią tereny przemysłowe i rolne oraz zabudowa mieszkaniowa. Teren objęty inwestycją nie zmienia swojego charakteru i funkcji (wały już istnieją); 4) Zabezpieczenie wałów rzeki Koprzywianki - wał lewy w km 0+000 12+900, wał prawy w km 0+000 14+400 - obiekt położony jest na terenie gm. Sandomierz, gm. Koprzywnica i gm. Samborzec (wszystkie w powiecie sandomierskim). Otoczenie doliny rzeki Koprzywianki stanowią przede wszystkim tereny rolnicze (pola uprawne i sady). Teren inwestycji przecinają drogi powiatowe oraz lokalne; 5) Budowa przepompowni wody w miejscowości Szewce - obiekt w całości położony jest na terenie miejscowości Szewce, gm. Samborzec, powiat sandomierski. Najbliższe zabudowania znajdują się w odległości ok. 350 m od przepompowni, w miejscowościach Szewce i Sośniczany; 6) Rozbudowa przepompowni wody w miejscowości Zajeziorze inwestycja zlokalizowana jest na terenie miejscowości Zajeziorze, gm. Samborzec, powiat sandomierski. Najbliższe otoczenie przepompowni zajmują grunty rolne (sady). Najbliższe zabudowania mieszkalne znajdują się w odległości ok. 600 m od przepompowni. Ogólna lokalizacja obszaru robót w stosunku do otaczającego środowiska przedstawiona jest na Ryc. 2. 17

Ryc. 2 Lokalizacja obszarów prowadzenia robót w ramach Projektu (numery obiektów na mapie odpowiadają numeracji podanej w rozdz. 2.2 poniżej) Szczegółową lokalizację obszaru robót przedstawiono w Zał. 5 do PZŚ. 2.2 CHARAKTERYSTYKA OBIEKTÓW WCHODZĄCYCH W SKŁAD ZADANIA Kontrakt 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza obejmuje realizację 6 obiektów: 1) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie ujściowego odcinka rzeki Atramentówki, budowa nowej pompowni Koćmierzów i śluzy grawitacyjnej w Koćmierzowie (w prawym wale Wisły) oraz kanału odprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni, w ramach którego wykonane będą roboty obejmujące: budowę przepompowni Koćmierzów ze zbiornikiem retencyjnym, budowę rowu doprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni, budowę rowu odpływowego z odprowadzeniem do rzeki Wisły, przebudowę istniejącej śluzy wałowej w wale opaskowym Huty Szkła Pilkington, odcinkowe uporządkowanie koryta Atramentówki. 18

2) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie cieku Struga A wraz z przebudową i rozbudową przepompowni Nadbrzezie, w ramach którego wykonane będą roboty obejmujące: rozbudowę zbiornika retencyjnego i śluzy wałowej, modernizację przepompowni Nadbrzezie, przebudowę rowu odprowadzającego wodę z przepompowni do Trześniówki, przebudowę rowu melioracyjnego Struga A, przebudowę przepustów i zjazdów na trasie rowu o niewystarczającej przepustowości, wzmocnienie koryta rowu, budowę zbiornika bezodpływowego na ścieki. 3) Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i osiedle mieszkaniowe w msc. Sandomierz wraz z rozbudową wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły od ul. Lwowskiej do połączenia z wałem Koćmierzów, w ramach którego wykonane będą roboty obejmujące: rozbudowę istniejącego wału opaskowego w ciągu ulic Mostowej i Zarzecze na długości 2849 m, obejmującą poszerzenie wału, podwyższenie jego korony oraz doszczelnienie wraz z poszerzeniem jezdni przebiegającej po koronie wału, rozbudowę istniejącego wału Wiślanego na długości 609 m, w tym podwyższenie korony wału i jego doszczelnienie, wykonanie bramy przeciwpowodziowej na kanale wraz z przebudową wjazdu do portu, przebudowę, rozbudowę i budowę obiektów wałowych oraz kolidujących z obiektem wałowym sieci uzbrojenia terenu. 4) Zabezpieczenie wałów rzeki Koprzywianki - wał lewy w km 0+000 12+900, wał prawy w km 0+000 14+400, w ramach którego wykonane będą roboty obejmujące: rozbudowę lewego i prawego wału przeciwpowodziowego rzeki Koprzywianki na odcinku o łącznej długości 27,39 km (lewy wał o długości 12,9 km, wał prawy o długości 14,40 km), podwyższenie korony obwałowania maksymalnie do wysokości ok. 1,90 m, rozbudowę korpusu wału od strony odwodnej maksymalnie do wysokości ok. 8,50 m, wyrównanie wysokości obwałowań na całej długości do ok. 5,0 m, budowę dróg serwisowych. 5) Budowa przepompowni wody w miejscowości Szewce, w ramach którego wykonane będą roboty obejmujące: oczyszczenie, odmulenie oraz poszerzenie dna kanału doprowadzającego, rozbudowę zbiornika retencyjnego, rozbiórkę istniejącego budynku przepompowni i budowę nowej przepompowni wody wraz z montażem nowych agregatów pompowych, budowę nowego wylotu, 19

wykonanie zbiornika bezodpływowego na ścieki. 6) Rozbudowa przepompowni wody w miejscowości Zajeziorze, w ramach którego wykonane będą roboty obejmujące: rozbudowę zbiornika retencyjnego, przebudowę przepompowni wraz z montażem nowych agregatów pompowych i wymianę rurociągów tłoczonych, przebudowę wylotu i modernizację koryta odpływowego, przebudowę śluzy wałowej, przebudowę wylotu i koryta odpływowego, przebudowę parkingu oraz drogi dojazdowej do pompowni, budowę zbiornika bezodpływowego na ścieki. 20

3 UWARUNKOWANIA INSTYTUCJONALNE, PRAWNE I ADMINISTRACYJNE 3.1 INSTYTUCJE ZAANGAŻOWANE W REALIZACJĘ ZADANIA Inwestorem Zadania jest ŚZMiUW wykonujący zadania Marszałka Województwa Świętokrzyskiego działającego w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej. Dodatkowo, na etapie budowy i eksploatacji, realizacja Zadania może wymagać zaangażowania organów administracji publicznej na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym. Dla bieżącej koordynacji wdrażania Projektu przez ŚZMiUW utworzono jednostkę organizacyjną Biuro Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły. 3.2 OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWA KRAJOWEGO W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA Zgodnie z polskim prawem, proces inwestycyjny w zakresie ochrony środowiska jest przedmiotem kilku ustaw i rozporządzeń. Zestawienie wybranych, podstawowych obowiązujących aktów prawnych w zakresie ochrony środowiska zostało przedstawione w Zał. 3 do niniejszego PZŚ. Liczba i treść aktów prawnych podanych w Zał. 3 może ulec zmianie wraz ze zmianami przepisów w zakresie ochrony środowiska obowiązujących na terenie Polski. Wykonawca zobowiązany jest również, poza stosowaniem zasad określonych w niniejszym PZŚ, do stosowania aktualnych przepisów prawa w zakresie ochrony środowiska. 3.3 PROCEDURA OOŚ W POLSCE Opis procedury OOŚ w polskim prawodawstwie został zawarty w ESMF, opublikowanym m.in. na stronach internetowych BŚ 8 oraz BKP 9. 3.4 WYTYCZNE BANKU ŚWIATOWEGO Przedmiotowe Zadanie będzie współfinansowane przez Bank Światowy. Z tego względu uwarunkowania jego realizacji w zakresie ochrony środowiska muszą być zgodne z następującymi politykami Banku Światowego: OP 4.01 dotyczącą oceny środowiskowej, 8 http://documents.worldbank.org/curated/en/2015/04/24502899/poland-odra-vistula-floodmanagement-project-environmental-social-management-framework 9 http://www.odrapcu.pl/popdow_dokumenty.html 21

OP 4.04 dotyczącą siedlisk przyrodniczych, OP/BP 4.11 dotyczącą fizycznych zasobów kulturowych. Opis ww. polityk Banku Światowego zawarto w ESMF, opublikowanym m.in. na stronach internetowych Banku Światowego 10 oraz Biura Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły 11. 3.5 AKTUALNY STAN PROCEDURY OOŚ DLA ZADANIA Zadanie zalicza się do grupy II przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu klasyfikacji wynikającej z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Dla poszczególnych obiektów wydano następujące decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach: 1) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie ujściowego odcinka rzeki Atramentówki, budowa nowej pompowni Koćmierzów i śluzy grawitacyjnej w Koćmierzowie (w prawym wale Wisły) oraz kanału odprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni - obiekt w całości położony w gm. Sandomierz Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 19.07.2013 r. o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia pn. Ochrona przeciwpowodziowa prawobrzeżnej części Sandomierza odwodnienie terenu w widłach rzeki Wisły i Trześniówki. Zadanie 1: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie ujściowego odcinka rzeki Atramentówki, budowa nowej przepompowni Koćmierzów i śluzy grawitacyjnej w Koćmierzowie (w prawym wale Wisły) oraz kanału odprowadzającego wodę z Atramentówki do pompowni (znak WOO-I.4233.2.2013.AM.11); 2) Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie cieku Struga A wraz z przebudową i rozbudową przepompowni Nadbrzezie - obiekt w całości położony w gm. Sandomierz Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 18.10.2013 r. o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia pn. Ochrona przeciwpowodziowa prawobrzeżnej części Sandomierza odwodnienie terenu w widłach rzeki Wisły i Trześniówki. Zadanie 2: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe w obrębie cieku Struga A wraz z przebudową i rozbudową przepompowni Nadbrzezie (znak WOO-I.4233.3.2013.AM.20); 10 http://documents.worldbank.org/curated/en/2015/04/24502899/poland-odra-vistula-floodmanagement-project-environmental-social-management-framework 11 http://www.odrapcu.pl/popdow_dokumenty.html 22

3) Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i osiedle mieszkaniowe w msc. Sandomierz wraz z rozbudową wału przeciwpowodziowego rzeki Wisły od ul. Lwowskiej do połączenia z wałem Koćmierzów - obiekt w całości położony w gm. Sandomierz Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 12.12.2014 r. o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia pn. Rozbudowa wału opaskowego zabezpieczającego przed wodami powodziowymi Hutę Szkła i Osiedle mieszkaniowe w msc. Sandomierz wraz z koncepcją zabezpieczenia Portu (znak WOO-I.4233.5.2014.KT.10); 4) Zabezpieczenie wałów rzeki Koprzywianki - wał lewy w km 0+000 12+900, wał prawy w km 0+000 14+400 - obiekt położony na terenie gm. Sandomierz oraz gm. Samborzec, powiat sandomierski Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 25.10.2013 r. o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia pn. Zabezpieczenie wałów rzeki Koprzywianki wał lewy w km 0+000 12+900, wał prawy w km 0+000 14+400 (znak WOO-I.4233.1.2013.AM.20); 5) Budowa przepompowni wody w miejscowości Szewce - obiekt w całości położony na terenie gm. Samborzec, powiat sandomierski Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 30.06.2014 r. o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia pn. Budowa przepompowni wody w msc. Szewce w gm. Samborzec (znak WOO-I.4233.3.2014.KT.8); 6) Rozbudowa przepompowni wody w miejscowości Zajeziorze - obiekt w całości położony na terenie gm. Samborzec Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach z dnia 30.06.2014 r. o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia pn. Rozbudowa przepompowni wody w msc. Zajeziorze gm. Samborzec (znak WOO-I.4233.4.2014.MM.6) Kopie wyżej wskazanych decyzji znajdują się w Zał. 4 do PZŚ. 23

4 OPIS ELEMENTÓW ŚRODOWISKA 4.1 POWIERZCHNIA ZIEMI I KRAJOBRAZ Według podziału fizycznogeograficznego Polski obszar objęty pracami w ramach Kontraktu 3B.1 położony jest na granicy Wyżyny Sandomierskiej, w obrębie mezoregionu Nizina Nadwiślańska stanowiącej północno-zachodnią część Kotliny Sandomierskiej, na pograniczu Wyżyny Małopolskiej i Podkarpacia Północnego (Kondracki 2004). Wyżyna Sandomierska stanowi wschodnią część wyżyny Kielecko-Sandomierskiej i Gór Świętokrzyskich. Krajobraz wysoczyzny cechuje się urozmaiconą morfologią. Ze względu na budowę geologiczną jej powierzchnia podlega silnej erozji, typowe są tu wąwozy lessowe i dolinki erozyjne. Teren wznosi się tu na wysokość od 200-300 m n.p.m. Wyżynę rozcinają doliny lewych dopływów Wisły: Koprzywianki i Opatówki. Nizina Nadwiślańska tworzy szeroką na 8-12 km Dolinę Wisły, stanowi rozległe obniżenie tektoniczne, które wypełniają osady rzeczne, o miąższości dochodzącej do kilkunastu metrów. W jej obrębie wykształciło się kilka poziomów teras zalewowych i nadzalewowych. Powierzchnia niziny jest mało urozmaicona, wznosi się na wysokość 143-148 m n.p.m. Na odcinku, gdzie realizowane będzie Zadanie Wisła ma charakter wielkiej rzeki nizinnej. Jej koryto zostało obwałowane i uregulowane. Strefa zawala jest zmeliorowana i w większości użytkowana rolniczo. 4.2 KLIMAT Sandomierz położony w strefie klimatów umiarkowanych szerokości geograficznych - typ przejściowy. Dominującym kierunkiem wiatru jest południowo-zachodni i zachodni. Średnia roczna temperatura powietrza w Sandomierzu wynosi 8 C. Najwyższe temperatury powietrza w przebiegu rocznym obserwuje się w lipcu, najniższe natomiast w styczniu. 4.3 STAN SANITARNY POWIETRZA Największe znaczenie w ogólnym bilansie źródeł zanieczyszczeń w obszarach miejskich stanowią emisja zanieczyszczeń przemysłowych i komunikacyjnych. Głównymi źródłami zanieczyszczeń w regionie Sandomierza są: emisja zanieczyszczeń związana z ruchem pojazdów i maszyn rolniczych; 24

lokalne (m.in. cementownia, huta szkła) oraz sąsiadujące ośrodki przemysłowe: zanieczyszczenia napływające ze Staszowa, Ożarowa, Stalowej Woli, Tarnobrzega i Połańca; emisje gazów i pyłów z indywidualnych palenisk domowych oraz kotłowni stanowiących centralne źródło zasilania w energię cieplną. 4.4 GLEBY I GRUNTY W rejonie realizacji Zadania 3B.1 występują głównie gleby aluwialne, cechujące się dużą różnorodnością, torfowe oraz bielicowe. Gleby bielicowe i pseudobielicowe występują przede wszystkim na piaskach fluwioglacjalnych, pod roślinnością iglastą. Charakterystyczną cechą tych gleb jest występowanie tzw. poziomu iluwialnego (wymycia) i kwaśny odczyn. Są to gleby mało urodzajne. Gleby brunatnoziemne powstałe pod lasami liściastymi i mieszanymi występują w obrębie wysoczyzn i na wyższych terasach nadzalewowych. Na obszarach występowania lessów wykształciły się gleby czarnoziemne. W obrębie dopływów Wisły dominują mady. W strefach zagłębień i rynnach starorzeczy wykształciły się gleby organiczne takie jak torfowe, torfowo-mułowe, mułowe. W strukturze bonitacyjnej gleb okolic Sandomierza największy udział stanowią gleby I, II i III klasy: gleby I klasy obejmują powierzchnię 354 ha (co stanowi 21% powierzchni Sandomierza); gleby II klasy - 548 ha (co stanowi 33% powierzchni Sandomierza); gleby III klasy 531 ha (co stanowi 32% powierzchni Sandomierza); gleby IV klasy zajmują 202 ha (co stanowi 12% powierzchni Sandomierza), natomiast gleby V i VI klasy zajmują łącznie 24 ha (co stanowi 2% powierzchni Sandomierza) (Program Ochrony Środowiska dla Gminy Sandomierz na lata 2009-2016). 4.5 WODY POWIERZCHNIOWE Zadanie zlokalizowane jest w dorzeczu górnej Wisły. Na omawianym odcinku Doliny Wisły przeważają dopływy prawobrzeżne i są to rzeki Wisłoka, San, Łęg oraz Trześniówka. Dopływami lewobrzeżnymi są natomiast Koprzywianka i Opatówka. Mniejsze cieki, jak np.: Breń i Trześniówka, oddzielone są od aktualnego dna doliny Wisły strefami zerodowanych poziomów terasowych pokrytych piaskami eolicznymi. Koryto Górnej Wisły, pierwotnie meandrujące, zostało uregulowane i obwałowane niemal na całym odcinku i cechuje się obecnie spadkiem od 0,36 do 0,26 w Kotlinie Sandomierskiej. Szerokość koryta wynosi 80-300 m. Efektem prac regulacyjnych było znaczne zmniejszenie jego szerokości i wzrost spadku, co skutkuje wzmożoną erozją wgłębną i tendencją do obniżania koryta. 25

Zadanie obejmuje następujące JCWP: JCWP Wisła od Wisłoki do Sanu Region wodny Górnej Wisły Kategoria wód wielka rzeka nizinna (21). Status silnie zmieniona część wód Aktualny stan wód zły JCWP zagrożona nieosiągnięciem celów tak środowiskowych Derogacje 4(4)-3 derogacje czasowe ze względu na zasolenie i wpływ wód pokopalnianych JCWP Koprzywianka od Modlibórki do ujścia Region wodny Górnej Wisły Kategoria wód rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta (19) Status silnie zmieniona część wód Aktualny stan wód słaby JCWP zagrożona nieosiągnięciem celów tak środowiskowych Derogacje 4(4)-1 derogacje czasowe ze względu na występowanie na rzece zabudowy poprzecznej i podłużnej oraz pełnioną przez nią funkcję przeciwpowodziową JCWP Dopływ spod Sielca Region wodny Górnej Wisły Kategoria wód ciek w dolinie wielkiej rzeki nizinnej (26) Status naturalna część wód Aktualny stan wód zły JCWP zagrożona nieosiągnięciem celów tak środowiskowych Derogacje 4(4)-3 derogacje ze względu na zasolenie i wpływ wód pokopalnianych 26

JCWP Trześniówka od Karolówki do ujścia Region wodny Górnej Wisły Kategoria wód rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta: 19 Status silnie zmieniona część wód Aktualny stan wód zły JCWP zagrożona nieosiągnięciem celów tak środowiskowych Derogacje - Opis biologicznych elementów wód w podziale na typy abiotyczne, przedstawiono poniżej. W miejscu prowadzonych prac budowlanych wyróżniono występowanie 3 typów abiotycznych rzek 12, z których każda cechuje się odmiennym typowym zespołem ryb: TYP NR 21 WIELKA RZEKA NIZINNA Dla nieprzekształconych odcinków rzek o typie abiotycznym 21 wielka rzeka nizinna, charakterystyczna jest obecność różnorodnych form korytowych, w szczególności głębokich rynien z twardym, piaszczystym lub żwirowym dnem, piaszczystych mielizn i wysp o różnym stopniu trwałości i porośnięcia roślinnością, bocznych ramion i odnóg oraz zastoisk za wyspami. Występuje również szeroka nizina zalewowa, z licznymi starorzeczami o różnym stopniu połączenia z rzeką. Roślinność wodna starorzeczy, zastoisk i bocznych ramion rzeki, stanowi o wysokiej ocenie stanu ekologicznego. Inwestycja obejmuje dolny odcinek regionu Górnej Wisły, w którym rzeka wykazuje charakter pośredni między krainą rybną brzany a krainą leszcza. Na omawianym odcinku Wisły, ze względu na częściowo uregulowany charakter koryta, dominuje ichtiofauna związana z krainą leszcza. Kraina ta obejmuje środkowe i dolne odcinki większych rzek, o dnie przeważnie piaszczystym lub mulistym, wolniejszym nurcie i ciepłej lub umiarkowanie ciepłej wodzie. TYP NR 19 RZEKA NIZINNA PIASZCZYSTO-GLINIASTA Zadanie obejmuje JCWP 3 rzek należących do typu 19: Koprzywianki, Łęgu i Trześniówki. Są to rzeki o umiarkowanym nurcie i gliniasto-piaszczystym dnie, z umiarkowanie ciepłą, średnio natlenioną wodą. Flora i fauna tych środowisk związana jest z twardym, gliniastym substratem dennym. Znaczną rolę siedliskotwórczą pełni rumosz drzewny, który zapewnia dogodne kryjówki oraz miejsca żerowania i rozrodu większości taksonów. 12 Klasyfikacja abiotycznych typów rzek na podstawie: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. 2011 nr 258 poz. 1549) 27

TYP 26. CIEK W DOLINIE WIELKIEJ RZEKI NIZINNEJ Są to rzeki o wolnym nurcie i mulisto-piaszczystym dnie, z ciepłą, słabo natlenioną wodą. Zasiedlają je makrobezkręgowce przystosowane do umiarkowanych prędkości nurtu i dość wysokiej temperatury wody, wykazujące niskie wymagania tlenowe. Flora i fauna tych środowisk związana jest z mulistym i piaszczystym substratem dennym, znaczną rolę siedliskotwórczą pełnią makrofity, w tym rośliny o liściach pływających oraz rumosz drzewny, które zapewniają dogodne kryjówki oraz miejsca żerowania i rozrodu większości taksonów. Rzeki tego typu należą do krainy leszcza i zasiedlane są przez grupy ekologiczne ryb limnofilnych oraz ryb niewykazujących preferencji odnośnie prędkości nurtu, z przewagą gatunków fitofilnych i psammofilnych. 4.6 WODY PODZIEMNE Zadanie 3B.1 Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza zlokalizowane jest w regionie Górnej Wisły, w obrębie dwóch JCWPd. Główny użytkowy poziom wodonośny występuje tu w osadach czwartorzędowych. W osadach miocenu i starszych występują wody o podwyższonej mineralizacji. Główną strefę drenażu stanowią doliny rzeczne: Wisły i jej dopływów. Zwierciadło wód podziemnych ma charakter infiltracyjny. Wody I poziomu wodonośnego są podatne na zanieczyszczenie. Duży wpływ na stan jakościowy wód podziemnych miało wydobycie odkrywkowe siarki (kopalnia Machów). Obszar znajduje się w zasięgu Głównego Zbiornika Wód Podziemnych 425 Zbiornik Dębica-Stalowa Wola-Rzeszów. 4.7 KLIMAT AKUSTYCZNY Rejon Sandomierza i okolic Zadania można podzielić na kilka zróżnicowanych rejonów. Podział ten wynika z formy i intensywności zagospodarowania terenu oraz stopnia wpływu działalności człowieka na środowisko: tereny zabudowy podmiejskiej i jednorodzinnej obejmuje pozostałe dzielnice i osiedla Sandomierza, m.in. Nadbrzezie, Ostrówek, Osiedle Vitrum, Chwałki i Gołębice; tereny zabudowy przemysłowej obejmuje teren Huty Szkła Pilkington Polska Sp. z o.o. oraz rejon stacji kolejowej. W bezpośrednim sąsiedztwie huty położone jest osiedle mieszkaniowe im. K.K. Baczyńskiego; tereny zabudowy wiejskiej i rolniczej obejmują pozostałą część gminy Sandomierz oraz gminę Samborzec. Na terenach zabudowy miejskiej i podmiejskiej głównymi źródłami punktowych oddziaływań akustycznych są zdarzenia typowe dla funkcjonowania ośrodka miejskiego. W okresie od wiosny do jesieni Sandomierz jest licznie odwiedzany przez turystów, głównie w dni wolne od pracy. W związku z tym, możliwe jest występowanie krótkookresowych zwiększonych oddziaływań związanych z koncertami i wydarzeniami kulturalnymi odbywającymi się w przestrzeni publicznej. 28

Na terenach zabudowy przemysłowej można wskazać dwa źródła hałasu punktowego jest to Huta Szkła Pilkington Polska Sp. z o.o. w dzielnicy Zarzekowice oraz tereny przemysłowe w pobliżu stacji kolejowej Sandomierz obejmujące m.in.: wytwórnię pasz DOSSCHE Sp. z o.o.; skład budowlany wraz z cementownią Telwolt-Beton Sp. z o.o. W przypadku huty szkła w dzielnicy Zarzekowice, emisja hałasu związana jest z pracą urządzeń chłodniczych oraz operacjami transportowymi, w tym z załadunkiem/rozładunkiem produktów i surowców. Pozostałe procesy technologicznoprodukcyjne odbywają się w obrębie budynków i nie wpływają na klimat akustyczny. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku wytwórni pasz oraz wytwórni elementów betonowych procesami generującymi hałas jest ruch pojazdów związany z dostawami surowców i transportem gotowych produktów. Tereny zabudowy wiejskiej i rolniczej w rejonie Zadania na terenie gminy Sandomierz stanowią połączenie budynków jednorodzinnych i gospodarczych położonych głównie w układzie ulicowym z polami uprawnymi oraz łąkami i pastwiskami. Z kolei w rejonie Zadania na terenie gminy Samborzec (rejon rzeki Koprzywianki) dominują pola uprawne. Większe skupiska zabudowy to wsie Andruszkowice, Samborzec oraz miasto Koprzywnica. Źródłami zwiększonej emisji akustycznej są tu prowadzone prace rolnicze oraz samo funkcjonowanie zabudowy. Oddziaływania te mają charakter krótkookresowy i nie wiążą się ze znacznym wpływem na środowisko i ludzi. Istotnym źródłem oddziaływań akustycznych w rejonie Sandomierza jest transport drogowy. W pobliżu planowanych inwestycji przebiegają dwie drogi krajowe i dwie drogi wojewódzkie: DK77: Lipnik Sandomierz Stalowa Wola Przemyśl; DK79: Warszawa Sandomierz Kraków Bytom; DW723: Sandomierz - gr. woj. - Tarnobrzeg; DW777: Sandomierz Zawichost - Maruszów. 4.8 PRZYRODA 4.8.1 CHRONIONE SIEDLISKA PRZYRODNICZE ORAZ CHRONIONE GATUNKI ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW SIEDLISKA PRZYRODNICZE W bezpośrednim otoczeniu miejsc realizacji Zadania występuje 5 typów siedlisk przyrodniczych: Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion 3150, 29