Technologie ITS jako narzędzia w analizie przewozów Białostockiej Komunikacji Miejskiej

Technologie ITS jako narzędzia w analizie przewozów Białostockiej Komunikacji Miejskiej VI Polski Kongres ITS. Warszawa 13 maja 2013 r. Bogusław Prokop Urząd Miejski w Białymstoku Dyrektor Zarządu Białostockiej Komunikacji Miejskiej

Białystok Stolica województwa podlaskiego Liczba mieszkaoców 295,000 (11-te w Polsce), Aglomeracja miejska liczy 370,000 mieszkaoców. BKM 38 linii autobusowych 3 operatorów przewozów 268 autobusów na stanie, 215 w ruchu w dni robocze 100 milionów pasażerów rocznie 16.5 mln wozokilometrów

Plan prezentacji 1. Posiadane urządzenia i systemy elektroniczne 2. Cele stosowania systemów elektronicznych 3. Możliwości wynikające z ich stosowania 4. Przykłady uzyskanych wyników i opracowań 3

Co zawiera ITS? ITS to technologie telekomunikacyjne, informatyczne, pomiarowe oraz techniki zarządzania umożliwiające : zmniejszenie czasów podróży i zużycia energii, szeroko pojętą poprawę komfortu podróżowania, redukcję kosztów zarządzania taborem drogowym, których efektem jest zwiększenie efektywności systemu transportowego pozytywny wpływ na ochronę środowiska. 4

Ścieżka rozwoju systemów ITS w BKM 1992 r. elektroniczny system pomiaru punktualności Lason 2000/2001 r. wdrożenie systemu zliczania pasażerów 58 pojazdów 2001 r. rozkłady jazdy w MS Excel do pobrania z Internetu 2007 r. rozkłady jazdy na telefon komórkowy 2008 r. pierwsze w Polsce wdrożenie wyszukiwarki podróży w oparciu o standard Google Transit 5

Ścieżka rozwoju systemów ITS w BKM Od 15 listopada 2010 r.-płacimy za bilety przez komórkę albo kupujemy u kierowcy. 6

Ścieżka rozwoju systemów ITS w BKM 2009-2011 r. budowa zintegrowanego systemu biletu elektronicznego, system zliczania pasażerów i systemu dynamicznej informacji pasażerskiej w czasie rzeczywistym 14 lipca 2011 r. uruchomienie oferty biletowej w oparciu o elektroniczną Białostocką Kartę Miejską- bilety okresowe 12 grudnia 2011 r. elektroniczna portmonetka 7

Białostocka Karta Miejska - 110 tysięcy kart imiennych 70 tysięcy kart na okaziciela 12 tysięcy legitymacji studenckich, 360 kart kibica Jagiellonii

Karta zastąpiła wszystkie papierowe bilety okresowe. Z elektronicznej portmonetki można kupić dowolny bilet jednorazowy lub wieloprzejazdowy nawet dla 30 osób! Porównaj z Londynem, nie z Lądek-Zdrój. 9

Kup bilet okresowy przez Internet! Dowolny przystanek! Dowolny autobus! Bilet kodowany na karcie w jednym z 1360 kasowników!.

System Zliczania Potoków Pasażerskich Przeznaczenie: pomiar liczby pasażerów korzystających z pojazdów transportu publicznego sensory sensory wysyłanie danych zasilanie 161 autobusów spośród 260 posiada takie urządzenia 11

System Zliczania Potoków Pasażerskich Zasada działania: system rejestruje promieniowanie cieplne ciała pasażerów wsiadających i wysiadających z pojazdu. Bramka -> komputer pokładowy->transmisja bluetooth ->serwer systemu->analiza 12

Cele realizowane za pomocą systemów elektronicznych Oczekiwania pasażerów Praktyczne rozwiązania Na czasie i o czasie Komfort podróży Autobusy bez barier Jazda przyjazna środowisku zadania Organizatora do wykonania Stały monitoring realizowanych usług; Weryfikacja założeń norm jakościowych, innych parametrów technicznych i ekonomicznych; Operacyjne zarządzanie usługami; Zestaw narzędzi do badania rynku, popytu i podaży; Identyfikacja potrzeb przewozowych; Wskazówki do projektowania rozkładów, sprawdzanie wprowadzonych rozwiązań i zmian; Analiza wykorzystania linii, obciążenia przystanków, struktury taboru. 13

Informacje dla Pasażera 14

Informacja rozkładowa na przystankach

Informacje na stronie WWW

Infolinia telefoniczna

Informacja na autobusie

Informacja wewnątrz autobusu

Informacja na ekranie dotykowym kasownika

Liczba kart użytych w 2012 r. przez pasażerów BKM. Przykład prostej informacji 80000 70000 60000 60 703 55 835 59 166 55 901 54 864 61 536 59 778 68 097 50000 46 187 44 692 40000 30000 20000 10000 0 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik 21

Informacje dla Organizatora 22

1 814 533 2 260 284 2 026 614 1 645 322 1 858 861 2 282 095 2 251 055 3 048 979 3 112 031 3 943 664 Liczba kasowań kart (~podróży) w kolejnych miesiącach 2012 r. Przykład prostej informacji 4500000 4000000 3500000 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 23

Ilu pasażerów ma prawo do ulgi, przejazdów bezpłatnych? GRUPA PASAŻERSKA % LICZBA A B C D J S W Z Bezpłatne krwiodawcy 1,22% 1 566 221 1 153 49 12 33 29 51 18 3772 inwalidzi wojenni i wojskowi+przewodnik 0,01% 7 7 dzieci i młodzież do 24 rż o znacznym,umiarkowanym i lekkim 3% stopniu niepełnospr.+opiekun 0,03% 35 3 24 1 2 1 4 osoby niewidome,ociemniałe i niedowidzące + opiekun (I i II gr.inw. O-04) 0,25% 320 34 260 2 4 3 5 11 1 dzieci i młodzież z rodzin wielodzietnych 0,37% 475 472 3 dzieci przed ukooczeniem 4 roku życia 0,00% 4 3 1 posłowie i senatorowie 0,00% 1 1 osoby które ukooczyły 70 lat 0,58% 743 15 602 4 93 7 10 11 1 osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (I gr.inwalidzka)+opiekun 0,49% 621 21 538 10 13 12 13 12 2 Kierowca kierowcy KM 0,65% 834 41 691 14 7 31 16 23 11 Podstawowa BILETY NORMALNE 32,88% 42 072 4 368 33 292 629 457 1 162 892 1 010 262 Ulgowy kombatanci i represjonowani 0,01% 15 1 14 81275 dzieci od 4 do 7 lat 0,32% 408 18 350 5 8 9 10 6 2 64% dzieci i młodzież ucz.do szkół podst.,ponapodst. I policealnych 29,73% 38 051 6 695 24 854 1 116 740 1 526 1 488 1 216 416 emeryci 6,95% 8 891 164 8 145 90 131 125 112 113 11 studenci szkół wyższych 22,06% 28 225 13 242 12 542 396 219 536 584 564 142 osoby o umiarkowanym i lekkim stopniu niepełnospr.(ii i III gr.inwalidzka) 4,41% 5 638 323 4 734 78 79 141 120 138 25 doktoranci 0,05% 62 16 39 1 1 1 1 3 127 968 25 162 87 720 2 395 1 765 3 588 3 281 3 163 894 24

2200 2100 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Liczba posiadaczy karty miejskiej wg wieku 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82 84 86 88 25

Liczba podróży w grupach wiekowych na przestrzeni tygodnia GRUPA WIEKOWA G1-5 DNI ROBOCZE G6-SOBOTY G7-NIEDZ_ I ŚWIĘTA G04 DZIECI 4-7 LAT 4688 0,14% 262 0,10% 208 0,12% G07-12 UCZNIOWIE SZKÓŁ PODST 26483 0,80% 1705 0,66% 1126 0,63% G13-15 UCZNIOWIE GIMNAZJUM 115610 3,49% 10083 3,87% 4919 2,76% G16-18 UCZNIOWIE SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH 462733 13,96% 32030 12,31% 20016 11,24% 18,38% 16,94% 14,76% G19-26 STUDENCI 19-26 LAT 848852 25,60% 61581 23,66% 47858 26,88% 56,02% 59,40% 58,36% G29 OSOBY DO 30 ROKU ŻYCIA 127530 3,85% 10841 4,17% 7150 4,02% G30-LATKOWIE 319578 9,64% 25479 9,79% 16797 9,43% G40-LATKOWIE 410367 12,38% 32554 12,51% 20969 11,78% G50-LATKOWIE 50-54 LAT 306114 9,23% 24079 9,25% 15927 8,95% G55-LATKOWIE 55-59 LAT 323009 9,74% 25334 9,73% 17400 9,77% G60-LATKOWIE 60-64 LATA 222059 6,70% 20969 8,06% 14604 8,20% G65-EMERYCI 65-69 LAT 138393 4,17% 14206 5,46% 10250 5,76% G70-SENIORZY 70-79 LAT 9347 0,28% 1032 0,40% 760 0,43% G80-SENIORZY 80-89 LAT 903 0,03% 84 0,03% 49 0,03% 26

Możliwości analityczne wynikające z systemu biletu elektronicznego Możliwości analiz są wszechstronne, a wyniki sa nieosiągalne innymi metodami, ze względu na nieograniczoną powtarzalnośd, licznośd prób i AUTOMATYZACJĘ pozyskania danych takich, jak np. - struktura pasażerów - relacja pomiędzy miejscem zamieszkania, a lokalizacją celów podróży, - przekrój czasowy i przestrzenny, - ustalenie częstotliwości podróży, - możliwośd zbadania przesiadkowości połączeo, - Inne? Wynikają z bieżących potrzeb, wskazówek i postulatów. 27

Dziesięciny II - osiedle nr 25 Wysoki Stoczek - osiedle nr 23 Nowe Miasto - osiedle nr 18 Kawaleryjskie - osiedle nr 17 Wygoda - osiedle nr 10 Leśna Dolina - osiedle nr 22 Dziesięciny I - osiedle nr 24 Zielone Wzgórza - osiedle nr 19 Starosielce - osiedle nr 20 Bojary osiedle nr 4 Antoniuk - osiedle nr 8 Bacieczki - osiedle nr 26 Piasta I - osiedle nr 11 Słoneczny Stok - osiedle nr 21 Centrum osiedle nr 1 Jaroszówka - osiedle nr 9 Przydworcowe - osiedle nr 6 Białostoczek - osiedle nr 2 Bema - osiedle nr 16 Skorupy - osiedle nr 13 Piaski - osiedle nr 5 Sienkiewicza osiedle nr 3 Piasta II - osiedle nr 12 Mickiewicza - osiedle nr 14 Młodych - osiedle nr 7 Dojlidy - osiedle nr 15 Dojlidy Górne - osiedle nr 28 Zawady - osiedle nr 27 BRAK ADRESU Uzasadnienie intensywności obsługi komunikacyjnej Dlaczego na osiedlu X jest aż tyle linii, a na moim tylko dwie? Liczba użytkowników kart imiennych na osiedlach. Liczba kart na okaziciela 5041. 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 28

29

osiedle liczba kart osiedle liczba przejazdów Dziesięciny II - osiedle nr 25 3370 Dziesięciny II - osiedle nr 25 205643 Wysoki Stoczek - osiedle nr 23 3181 Wysoki Stoczek - osiedle nr 23 193377 Nowe Miasto - osiedle nr 18 3082 Wygoda - osiedle nr 10 189793 Kawaleryjskie - osiedle nr 17 3050 Nowe Miasto - osiedle nr 18 180365 Wygoda - osiedle nr 10 3027 Leśna Dolina - osiedle nr 22 178273 Leśna Dolina - osiedle nr 22 2961 Dziesięciny I - osiedle nr 24 174201 Dziesięciny I - osiedle nr 24 2865 Starosielce - osiedle nr 20 172540 Zielone Wzgórza - osiedle nr 19 2780 Kawaleryjskie - osiedle nr 17 172041 Starosielce - osiedle nr 20 2748 Zielone Wzgórza - osiedle nr 19 169136 Bojary osiedle nr 4 2692 Antoniuk - osiedle nr 8 156189 Antoniuk - osiedle nr 8 2562 Bacieczki - osiedle nr 26 155629 Bacieczki - osiedle nr 26 2550 Bojary osiedle nr 4 154832 Piasta I - osiedle nr 11 2503 Słoneczny Stok - osiedle nr 21 149092 Słoneczny Stok - osiedle nr 21 2444 Piasta I - osiedle nr 11 147801 Centrum osiedle nr 1 2356 Jaroszówka - osiedle nr 9 136056 Jaroszówka - osiedle nr 9 2306 Centrum osiedle nr 1 134381 Przydworcowe - osiedle nr 6 1953 Białostoczek - osiedle nr 2 117997 Białostoczek - osiedle nr 2 1923 Przydworcowe - osiedle nr 6 112558 Bema - osiedle nr 16 1824 Skorupy - osiedle nr 13 112153 Skorupy - osiedle nr 13 1792 Bema - osiedle nr 16 102297 Piaski - osiedle nr 5 1781 Piaski - osiedle nr 5 101185 Zestawienie liczby kart imiennych wydanych na osiedlach i liczby przejazdów. Ciekawy wynik w pierwszej dziewiątce. Sienkiewicza osiedle nr 3 1630 92944 Piasta II - osiedle nr 12 1337 77833 Mickiewicza - osiedle nr 14 1219 70640 Młodych - osiedle nr 7 1139 69477 Dojlidy - osiedle nr 15 861 55276 Dojlidy Górne - osiedle nr 28 585 35658 Zawady - osiedle nr 27 373 24298 30

Więźba ruchu pasażerskiego

+Borsukówka +CHOROSZCZ +CIASNE +CIASNE +DOBRZYNIEWO DUŻE +FASTY +GRABÓWKA +JUCHNOWIEC KOŚCIELNY +KLEOSIN/KSIĘŻYNO +Klepacze +NOWODWORCE +Ogrodniki +Olmonty +SOBOLEWO +SOCHONIE/JUROWCE +SOWLANY/KARAKULE +WASILKÓW +SUPRAŚL WASILKÓW +WASILKÓW +WASILKÓW Antoniuk - osiedle nr 8 Bacieczki - osiedle nr 26 Bema - osiedle nr 16 Białostoczek - osiedle nr 2 Bojary osiedle nr 4 Centrum osiedle nr 1 Dojlidy - osiedle nr 15 Dojlidy Górne - osiedle nr 28 Dziesięciny I - osiedle nr 24 Dziesięciny II - osiedle nr 25 Jaroszówka - osiedle nr 9 Kawaleryjskie - osiedle nr 17 Leśna Dolina - osiedle nr 22 Mickiewicza - osiedle nr 14 Młodych - osiedle nr 7 Nowe Miasto - osiedle nr 18 Piaski - osiedle nr 5 Piasta I - osiedle nr 11 Piasta II - osiedle nr 12 Przydworcowe - osiedle nr 6 Sienkiewicza osiedle nr 3 Skorupy - osiedle nr 13 Słoneczny Stok - osiedle nr 21 Starosielce - osiedle nr 20 Wygoda - osiedle nr 10 Wysoki Stoczek - osiedle nr 23 Zawady - osiedle nr 27 Zielone Wzgórza - osiedle nr 19 Macierz podróży : październik 2012, dni robocze, godz.13.00-17.00 OSIEDLEPASAZERA Antoniuk - osiedle nr 8 58 5 8 171 33 352 4 4 9 4 40 43 1 9457 977 2072 1012 10494 12008 3326 112 1634 2175 1485 1838 731 3163 2267 1605 3099 767 2433 1168 7572 3371 2081 1444 1507 1739 675 1133 Bacieczki - osiedle nr 26 2 9 11 78 45 246 2 1 8 26 25 1 5091 8048 2461 1211 11154 10103 4266 62 1571 1251 1204 1851 1135 2251 1551 1720 2419 554 1791 610 9302 2601 1808 1463 1107 7186 1251 1245 Bema - osiedle nr 16 15 2 72 18 594 1 38 14 18 27 1801 374 5412 985 6753 9791 1710 64 535 773 1064 4679 635 2740 1023 1804 6950 572 1306 2612 5472 1709 1227 1116 1309 647 266 883 Białostoczek - osiedle nr 2 32 9 1 160 25 229 1 1 6 40 3 52 5 1574 474 1925 4897 6896 8556 1182 142 895 960 1920 2193 498 2610 646 1395 3248 779 1993 1694 9798 2580 611 794 2031 875 318 609 Bojary osiedle nr 4 44 1 13 165 23 423 1 6 1 2 77 1 12 86 2 3337 823 2674 1371 16455 13737 2675 72 964 1255 2058 3198 710 4357 1237 2166 4475 3187 3672 1229 11106 4820 1235 1473 2791 963 567 1008 BRAK ADRESU 1 1 58 18 14 16 159 105 9 2 17 22 14 15 9 44 27 21 28 29 53 11 135 66 13 19 31 15 14 10 Centrum osiedle nr 1 1 55 10 13 228 28 344 1 6 3 2 12 30 63 3430 867 2181 1231 11668 12887 3093 114 806 1147 1727 2582 697 3414 1366 1896 4429 1148 2628 1180 9473 3633 1267 1377 2195 1011 612 984 Dojlidy - osiedle nr 15 24 73 1 77 3 3 1 2 1068 286 782 273 6490 6404 3231 47 185 260 435 927 107 2888 478 566 1408 390 2602 374 3749 3615 236 334 503 253 235 158 Dojlidy Górne - osiedle nr 28 44 31 14 633 113 521 196 4538 4208 1466 1185 115 155 185 332 99 1911 256 257 845 160 1812 407 2655 2248 223 188 218 99 79 144 Dziesięciny I - osiedle nr 24 1 16 17 11 122 14 461 5 1 1 16 2 18 54 1 6333 1146 2225 2316 9501 11918 2619 86 10611 10129 2458 1790 759 2062 1984 1816 3318 750 1325 1831 6854 2175 1333 1379 2634 2178 956 1229 Dziesięciny II - osiedle nr 25 1 24 5 141 14 605 38 1 1 24 14 41 1 7479 1921 2906 2587 11333 13346 3172 91 10821 10939 3042 2018 949 2419 2199 2338 3747 1029 1713 2410 8368 2663 1594 1563 3234 2706 1595 1464 Jaroszówka - osiedle nr 9 3 1 63 35 165 1 1 70 50 2293 540 1564 1508 15998 15524 1544 31 659 765 6610 2244 327 2383 639 1436 4398 1743 2843 1008 15208 3266 537 599 6054 548 459 426 Kawaleryjskie - osiedle nr 17 31 2 75 74 645 1 15 52 3 3205 479 9093 1806 12114 16066 1935 148 712 903 1444 12287 1228 5771 2417 7569 12900 693 2407 1487 9854 3204 2799 2128 1827 799 393 1773 Leśna Dolina - osiedle nr 22 54 1 88 18 343 14 2 4 16 54 3894 1230 3100 1374 12596 13203 2265 85 897 950 1352 2351 9518 5811 6161 1789 3489 622 4297 2299 8792 5146 12128 7385 1430 2280 437 6586 Mickiewicza - osiedle nr 14 12 1 43 43 313 14 6 28 1 27 1595 295 1500 528 6224 7067 2649 74 319 481 720 1845 380 2767 625 1142 3025 545 1658 574 4736 2103 565 711 734 454 245 502 Młodych - osiedle nr 7 26 1 43 5 141 4 2 1 1 15 6 2863 376 1043 404 5116 5664 1256 32 311 385 485 953 1053 2051 2872 781 1386 295 1539 354 3627 1902 3082 966 704 604 248 797 Nowe Miasto - osiedle nr 18 35 89 99 316 3 5 21 21 3085 571 8738 2035 11476 14872 1912 191 750 900 1441 12417 1419 4793 3016 10744 11952 591 2229 1421 9649 3148 3403 2360 1780 791 459 2050 Piaski - osiedle nr 5 52 2 139 19 488 5 7 11 42 1 34 11 2119 443 3432 1056 7504 10263 1834 63 563 815 1268 4008 639 3513 906 1943 7136 653 1635 878 5986 2198 1030 1228 1412 481 346 906 Piasta I - osiedle nr 11 1 13 1 141 44 285 2 1 25 16 28 1 3131 674 2170 1005 14635 10970 2563 126 871 1202 1365 2460 710 3884 1261 1118 3365 6136 4838 918 8142 6220 1210 1180 2152 675 452 839 Piasta II - osiedle nr 12 1 11 80 68 193 2 1 20 5 7 1912 333 1137 602 7605 6288 1557 95 355 494 861 1360 429 2968 843 643 1909 1846 3295 371 4748 4013 771 821 1077 442 184 580 Przydworcowe - osiedle nr 6 39 3 107 24 479 1 2 38 1 27 27 1 2276 536 3848 1211 7497 10220 2415 146 778 1128 1351 2933 797 2466 891 1506 4687 679 1687 4184 6051 2336 1099 1380 1695 739 400 1087 Sienkiewicza osiedle nr 3 78 5 13 109 21 345 1 1 1 38 24 64 1 1859 503 1460 1136 9427 8909 1582 38 497 656 1472 1858 461 2274 700 1413 3269 873 1632 920 8873 2417 802 977 2117 446 381 665 Skorupy - osiedle nr 13 29 156 30 229 2 1 17 2303 434 1368 755 14784 10955 1957 115 425 601 985 1597 456 7001 1114 760 2404 1531 7111 480 7959 10429 969 802 1103 484 346 542 Słoneczny Stok - osiedle nr 21 69 156 22 207 11 2 24 38 3516 801 2891 1074 10383 9614 1876 104 736 821 853 2358 4311 4336 6842 1740 2907 604 3259 1041 7246 4107 10765 3943 1249 1295 382 3285 Starosielce - osiedle nr 20 53 7 10 151 24 269 30 1 2 1 5 67 3823 706 2934 1190 11762 13293 2337 70 758 881 882 2227 5639 4427 4773 1582 3012 831 3359 1292 8575 3922 8844 10641 1288 1474 492 7440 Wygoda - osiedle nr 10 54 5 1 109 28 325 1 2 2 34 63 1 3492 835 2032 1585 21198 18647 2564 55 784 957 3237 2464 680 3678 1360 1845 5254 3766 4859 1454 18504 6094 1008 1159 10594 736 617 675 Wysoki Stoczek - osiedle nr 23 39 18 140 80 494 13 6 2 18 32 7385 3328 2612 1646 12918 12674 4716 141 2804 3441 1604 2086 780 2964 2155 1782 3494 712 2171 1306 10080 3169 1385 1454 1713 8969 1276 1368 Zawady - osiedle nr 27 3 10 39 1293 519 311 154 1347 1142 350 3 1383 1148 113 226 76 231 328 229 289 112 118 205 1132 168 155 104 175 504 768 105 Zielone Wzgórza - osiedle nr 19 78 19 102 37 418 18 2 11 17 1 49 3534 621 3006 1286 12257 11201 2312 105 842 934 1007 2127 5186 6762 4772 1535 4236 846 4592 1568 7516 5601 8123 8029 1437 1459 390 9788 32

Gęstość zaludnienia i liczba podróży 33

Liczba użytkowanych kart liczba zarejestrowanych przejazdów 160 000 150 000 140 000 130 000 120 000 110 000 100 000 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 kliknięcia liczba kart data 34

Centrum - Sienkiewicza Antoniuk - Centrum Bojary - Sienkiewicza Antoniuk - Sienkiewicza Mickiewicza - Sienkiewicza Sienkiewicza - Wygoda Bojary - Centrum Bojary - Wygoda Sienkiewicza - Skorupy Centrum - WysokiStoczek Białostoczek - Sienkiewicza Centrum - Mickiewicza Kawaleryjskie - Sienkiewicza Antoniuk - WysokiStoczek Piaski - Sienkiewicza Sienkiewicza - WysokiStoczek Bema - Kawaleryjskie Centrum - Kawaleryjskie Antoniuk - Mickiewicza Centrum - Wygoda NoweMiasto - Sienkiewicza Sienkiewicza - NoweMiasto Dojlidy - Sienkiewicza Sienkiewicza - Dojlidy Bema - Sienkiewicza Sienkiewicza - Bema Centrum - ZieloneWzgórza ZieloneWzgórza - Centrum Bema - Centrum Centrum - Bema Antoniuk - Bojary Bojary - Antoniuk JUCHNOWIEC - Kawaleryjskie Kawaleryjskie - JUCHNOWIEC Centrum - Piaski Piaski - Centrum 4 500 Najpopularniejsze pary osiedli 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 35

36

Więźba podróży dla osiedla Zielone Wzgórza. 6 najpopularniejszych kierunków podróży wskazanych jako osiedla Białegostoku. 37

Więźba ruchu pasażerskiego uzyskana za pomocą pakietu Statistica 11 38

W dniach 1-19 marca przed godziną 10:00 podróże rozpoczęło 291 466 osób, czyli 23,49% podróżnych. W tych dniach na linii 20 przed godziną 10:00 podróże rozpoczęło 9680 osób. W dniu 14 marca pierwszą podróż tego dnia linią 20 odbyło 579 osób. Przykładowe badanie 14 marca, linia 20 Unikalne jako sformułowany problem. ULICA wsiadający Tysiąclecia Państwa Polskiego 34 Andersa 17 Sokólska 28 Zagumienna 42 Radzymińska 22 Jurowiecka 45 Sienkiewicza 13 Malmeda 19 Kalinowskiego 18 Wyszyńskiego 23 Bohaterów Monte Cassino 25 Kopernika 7 Popiełuszki 87 Armii Krajowej 199

103 104 101 105 111 23 107 27 13 18 22 7 4 100 1 10 24 6 17 11 3 15 102 2 28 25 9 16 19 85 14 26 12 21 1 3 3 4 9 10 10 10 10 12 12 13 13 13 14 14 17 19 19 19 21 22 23 24 liczba podróży na liniach 30 30 30 31 36 38 39 39 14 marca wspomniana grupa 579 osób wykonała 1635 podróży, w tym na linii nr 20 871 podróży. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 53 53 70

155 osób spośród 579 wykonało tylko 1 przejazd. Pozostałe 424 osoby podróż powrotną wykonało jak niżej. liczba powracających po godzinie 10:00 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 84 69 62 47 43 33 22 21 17 12 7 7 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 liczba powracających

liczba podróży powrotnych na liniach 103 104 101 104 13 4 10 27 6 111 24 23 22 9 7 3 2 1 11 107 100 19 17 16 5 102 28 15 25 8 26 14 21 12 20 1 3 3 1 1 2 2 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 6 6 8 8 8 8 10 11 12 13 15 21 21 28 28 168 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180

Dlaczego zbudowaliśmy zintegrowany system? Średnia liczba pasażerów przewiezionych - w październiku 2012 r. - w kolejnych dniach tygodnia - w kolejnych godzinach doby na podstawie systemu biletu elektronicznego. 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 pn wt śr czw pt sob nd 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112131415161718192021222324 43

Porównanie systemu zliczania pasażerów i użytkowania karty miejskiej Liczba pasażerów przewiezionych w październiku 2012 r. w kolejnych dniach tygodnia w ciągu doby na podstawie systemu zliczania pasażerów vs. bilet elektroniczny. 90000 90000 80000 80000 70000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 1 2 3 4 5 6 7 60000 50000 40000 30000 20000 1 2 3 4 5 6 7 10000 10000 0 DT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 44

Napełnienie na brygadzie ilościowe i względne 45

Informacje detaliczne 46

Sposób dysponowania autobusów i zdolnośd przewozowa w przekroju dobowym symulowana podczas projektowania rozkładów 47

Pasażerowie: otrzymali system dynamicznej informacji pasażerskiej w czasie rzeczywistym. Dyspozytorzy przewoźników: uzyskali możliwość nadzoru nad flotą pojazdów. Osoby oczekujące na 10 przystankach są na bieżąco informowane o czasie oczekiwania na autobus.

Wirtualny Monitor www.przystanki.bialystok.pl dostępny od 1 grudnia 2011 r. 916 tablic dla każdego przystanku z sieci komunikacyjnej na komputerze, tablecie i telefonie komórkowym. 49

W jaki sposób będziemy dalej się rozwijać? 50

Darmowa aplikacja na smartfony 51

Jak zarządzad informacją, aby przyniosła ciekawe efekty jej wykorzystania? Open Data - udostępnianie gromadzonych danych do wykorzystania przez inne instytucje i ośrodki badawcze; konfigurowanie informacji w sposób umożliwiający wszechstronne badania; Big Data tworzymy wielkie zbiory danych, na bazie których możliwe staną się analizy dające niespotykany dotąd wgląd w naturę i przyczyny zjawisk jak i przewidywanie z wysokim, bo opartym na faktach prawdopodobieostwem, uprawniającym do podejmowania racjonalnych decyzji; Crowdsourcing - udostępnianie instytucjom i mieszkaocom (studentom, uczniom, amatorom i "zapaleocom") danych (Big Data) do tworzenia oprogramowania - np.micro-aplikacji na urządzenia typu smart dla zwiększania integracji mieszkaoców czy wyrafinowanych, innowacyjnych programów analitycznych dla wspomagania zarządzania. 52

Ułatwiamy podróż!

Interfejs RealTime Zasób nr 1 Pozycje GPS Powstawał 3 miesiące metodą prób i błędów pomiędzy BKM, wykonawcą systemu a JakDojadę.pl - autorski interfejs. Zasób nr 4 Pojazdy i ich typy Zasób nr 2 Raport dyspozytora Zasób nr 3 Teoretyczny rozkład jazdy Interfejs powstał w technologii JSON (Java Script Object Notation) Każde kolejne zmiany miały na celu optymalizację mechanizmów wymiany danych i redukcję obciążenia systemu. W chwili obecnej interfejs składa się z 4 zasobów Struktura interfejsu RealTime (format danych JSON)

Zasób nr 2 Raport dyspozytora Zasób nr 1 Pozycje GPS Zasób nr 1 Dostępne pozycje GPS wszystkich autobusów BKM, nawet tych nieprzypisanych. Odświeżanie zasobu co 1 sek. Każdy autobus nadaje swoją pozycję co 10 sek. Zasób nr 2 Powiązanie autobusów z rozkładem (tzw. przypisania do linii i brygady). Odświeżanie zasobu wymuszane automatycznie w momencie zmian w przypisaniach (informacja o tym w zasobie nr 1). Zasób nr 4 Pojazdy i ich typy Zasób nr 3 Teoretyczny rozkład jazdy Zasób nr 3 Teoretyczny rozkład jazdy na dany dzieo. Odświeżanie zasobu raz dziennie o 2 rano. Zasób nr 4 Typy pojazdów: długi, krótki, niski, wysoki, klimatyzowany, spółka. Struktura interfejsu RealTime (format danych JSON)

Zasób nr 1 Dostępne pozycje GPS wszystkich autobusów BKM, nawet tych nieprzypisanych. Odświeżanie zasobu co 1 sek. Każdy autobus nadaje swoją pozycję co 10 sek. Praktyczna realizacja: udostępnienie interefejsu dla portalu

Prognoza przybycia autobusów dla wszystkich przystanków BKM (czerwiec 2013 r. wersja na smartfony: WP7, ios, Android) Zasób nr 1 Dostępne pozycje GPS wszystkich autobusów BKM, nawet tych nieprzypisanych. Odświeżanie zasobu co 1 sek. Każdy autobus nadaje swoją pozycję co 10 sek. Praktyczne wykorzystane danych RealTimeudostępnienie interefejsu dla JakDojade.pl

Zasób nr 1 Dostępne pozycje GPS wszystkich autobusów BKM, nawet tych nieprzypisanych. Odświeżanie zasobu co 1 sek. Każdy autobus nadaje swoją pozycję co 10 sek. Informacja o ew. opóźnieniach/przyspieszenia pojazdu względem rozkładu teoretycznego Praktyczne wykorzystane danych RealTimeudostępnienie interefejsu dla JakDojade.pl

Zasób nr 1 Dostępne pozycje GPS wszystkich autobusów BKM, nawet tych nieprzypisanych. Odświeżanie zasobu co 1 sek. Każdy autobus nadaje swoją pozycję co 10 sek. Prezentacja autobusów na mapie Praktyczne wykorzystane danych - udostępnienie interefejsu dla JakDojade.pl

Wyznaczona trasa z nałożonymi informacjami o aktualnym stanie pojazdu zawiera: Dane RealTime w planowaniu podróży

Wyznaczona trasa z nałożonymi informacjami o aktualnym stanie pojazdu zawiera: Rzeczywiste prezentowanie zbliżającego się pojazdu do przystanku startowego podróży wraz z podaniem odchyłki względem teoretycznego rozkładu jazdy Opóźnienie przybycia pojazdu na poziomie 3 min (przesunięcie przybycia) Uwzględnienie ew. opóźnieo/przyśpieszeo/braków przy planowaniu podróży i przesiadek Dane RealTime w planowaniu podróży

osiedle liczba wyszukao MICKIEWICZA 290 PIASKI 216 PRZYDWORCOWE 211 CENTRUM 183 MŁODYCH 178 DOJLIDY 147 KAWALERYJSKA 140 NOWE MIASTO 135 BOJARY 111 ANTONIUK 107 SKORUPY 99 WYGODA 97 BIAŁOSTOCZEK 94 WYSOKI STOCZEK 90 STAROSIELCE 83 PIASTA I 80 BACIECZKI 75 LEŚNA DOLINA 64 BEMA 58 ZIELONE WZGÓRZA 57 ZAWADY 47 DZIESIĘCINY I 45 SŁONECZNY STOK 43 JAROSZÓWKA 41 DZIESIĘCINY II 38 SIENKIEWICZA 37 DOJLIDY GÓRNE 32 PIASTA II 26

Układ Korytarzy Autobusu Wysokiej Jakości z wydzielonymi pasami busowymi do roku 2015

III etap projektu najważniejsza częśd centrum zarządzania ruchem miejskim Głównym zadaniem systemu będzie sterowanie ruchem z priorytetowym traktowaniem komunikacji miejskiej, ze szczególnym naciskiem na poprawę płynności transportu publicznego. Takie elementy jak tablice zmiennej treści, specjalne kamery czy system karania kierowców w Białymstoku będą miały dużo mniejsze znaczenie. System białostocki będzie jednym z najtaoszych w kraju, chod obejmie około 120 sygnalizacji. Jego wprowadzenie znacznie przyspieszy kursowanie autobusów, poprawi ich punktualnośd. Dzięki temu będą one najwygodniejszym środkiem komunikacji w centrum miasta. Tym bardziej, że dodatkowo wydzielane są buspasy oraz wprowadzane są ograniczenia ruchu ciężkich pojazdów - dodaje Bożena Zawadzka z-ca dyrektora Zarządu Dróg i Inwestycji Miejskich w Urzędzie Miejskim w Białymstoku. 64

Podsumowanie I. Czy transport zbiorowy w inteligentnym mieście powinien byd odpowiedzią na potrzeby mieszkaoców, czy za jego pomocą można kreowad pewne zachowania? - I jedno, i drugie. Transport w dużej mierze jest kwestią behawioralną - dzięki jakości usług, cenie czy wygodzie można oddziaływad na zachowania. W inteligentnym mieście przede wszystkim komunikacja odpowiada na potrzeby mieszkaoców. Ważne, by autobusy i tramwaje jeździły, jak chcą tego mieszkaocy. Z drugiej strony, jeśli ludzie zobaczą, że podróżowanie tramwajem jest fajne i szybkie, jeśli będą pewni, co do tego, co dzieje się z ich autobusem, jeśli da się im możliwośd zaplanowania podróży, będą zadowoleni. W efekcie podróż komunikacją publiczną stanie się bardziej konkurencyjna niż samochodem. Dzięki temu transport publiczny może zyskiwad nowych pasażerów. To sprzężenie zwrotne. Źródło : dr Michał Beim, www.portalsamorzadowy.pl 65

Podsumowanie II. Korzyści z wdrożenia systemów ITS Diagnoza (słuchawka, EKG, tomograf). Recepta (pigułka, syrop, zastrzyk, zabieg, operacja chirurgiczna laporaskopowa lub z otwarciem, skierowanie do sanatorium. Badania kontrolne (monitoring on-line, off-line, porównanie wyników). Wniosek : pacjent pod pełną kontrolą. 66

Dziękuję za uwagę. Bogusław Prokop bprokop@um.bialystok.pl tel. +48 85 869 6980