Ad christum redemptorem hominis C z ę s t o c h o w a, 2 l u t e g o 2 0 1 2 r.
JEGO ŚWIĄTOBLIWOŚĆ OJCIEC ŚWIĘTY BENEDYKT XVI BISKUP R Z YMU NAMIESTNIK PANA NASZEGO JEZUSA CHRYSTUSA, NASTĘPCA ŚWIĘTEGO PIOTR A APOSTOŁA, PRYMAS ITALII, METROPOLITA I ARCYBISKUP RZYMSKIEJ PROWINCJI KOŚCIELNEJ, SUWERENNY WŁADCA PAŃSTWA WATYK AŃSKIEGO przedtem KARDYNAŁ JOSEPH RATZINGER profesor teologii Papież Benedykt XVI Urodzony 16 kwietnia 1927 r. w Marktl am Inn, w bawarskiej diecezji Passau; wyświęcony na kapłana 29 czerwca 1951 r., papież Paweł VI mianował go 24 marca 1977 r. arcybiskupem metropolitą Monachium i Fryzyngi, a 27 czerwca tegoż roku powołał go w skład Kolegium Kardynalskiego; 25 listopada 1981 r. papież Jan Paweł II ustanowił prefektem Kongregacji Nauki Wiary; wybrany Głową Kościoła Powszechnego 19 kwietnia 2005 r.; uroczystej inauguracji pontyfikatu dokonał 24 kwietnia 2005 r.
nuncjusz apostolski w polsce arcybiskup celestino migliore doktor pr awa kanonicznego watykanski dyplomata Urodzony 1 lipca 1952 r. Benedykt XVI mianował go 30 czerwca 2010 r. nuncjuszem apostolskim w Polsce. Wcześniej był m.in. stałym obserwatorem Stolicy Apostolskiej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Abp Migliore misję nuncjusza apostolskiego w naszym kraju rozpoczął 10 września 2010 r. Abp Celestino Migliore nuncjusz apostolski w Polsce
PRZEWODNICZĄCY KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI arcybiskup JÓZEF MICHALIK METROPOLITA PRZEMYSKI DOKTOR TEOLOGII Członek Kongregacji ds. Biskupów, Konsultor Papieskiej Rady ds. swieckich Urodzony 20 kwietnia1941 r. w Zambrowie (diecezja łomżyńska), wyświęcony na kapłana 23 maja1964 r. w Łomży, mianowany ordynariuszem gorzowskim 1 października1986 r., konsekrowany przez Ojca Świętego Jana Pawła II 16 pażdziernika1986 r. w Bazylice św. Piotra na Watykanie, ustanowiony 17 kwietnia 1993 r. arcybiskupem metropolitą przemyskim. Abp Józef Michalik przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski
wprowadzenie ZARYS DZIEJÓW ARCHIDIECEZJI CZĘSTOCHOWSKIEJ Diecezja częstochowska została erygowana przez papieża Piusa XI bullą Vixdum Poloniae unitas 28 października 1925 r. Powstała z części diecezji kieleckiej (Zagłębie Dąbrowskie i okolice Zawiercia) i południowej części diecezji włocławskiej. Jej terytorium leżało na pograniczu dawnej Wielkopolski i Małopolski i obejmowało tereny od Sosnowca w kierunku północnym aż do linii Lututów Rozprza. Od wschodu granicę wyznaczała rzeka Pilica, a od zachodu rzeki Liswarta i Prosna. Były to tereny leżące na Wyżynie Częstochowskiej i Wyżynie Wieluńskiej wchodzące w skład Jury Krakowsko-Częstochowsko-Wieluńskiej. U podstaw powstania diecezji częstochowskiej leżał fakt istnienia w Częstochowie na Jasnej Górze najbardziej sławnego sanktuarium maryjnego w Polsce. Nowa diecezja miała przyczynić się do jeszcze większego rozwoju pobożności maryjnej, a jej biskup miał być opiekunem serca religijnego Polski, jakim było sanktuarium jasnogórskie. Na kościół katedralny została wyznaczona świątynia pod wezwaniem Świętej Rodziny w Częstochowie. Diecezja 9
NMP Pocieszenia w Wieluniu Mokrski mapa archidiecezji częstochowskiej Dek anaty Praszkowski osjakowski Św. Wojciecha BM w Wieluniu Krzepicki Truskolaski Działoszyński Kłobucki Blachowieński Dane statystyczne Pajęczański Miedźnowski Brzeźnicki Mstowski Dekanaty Częstochowy Porajski Koziegłowski Sulmierzycki Kłomnicki Żarecki Myszkowski Św. Piotra i Pawła Apostołów w Zawierciu Św. Lamberta w Radomsku Najświętszego Serca Pana Jezusa w Radomsku mykanowski Obszar: 6 925 km 2 Ludność: 824 990 Księża diecezjalni: 723 Alumni: 77 Parafie: 311 (310 terytorialnych, 295 diecezjalnych, 15 zakonnych, 1 personalna, 3 rektoraty) Dekanaty: 36 Regiony duszpasterskie: 4 Zgromadzenia zakonne męskie: 20 Zgromadzenia zakonne żeńskie: 68 Olsztyński NMP Królowej Polski w Zawierciu rozprzański Gorzkowicki Gidelski Kodrąbski częstochowska należała do metropolii krakowskiej. Patronką diecezji została wybrana Najświętsza Maryja Panna Królowa Polski. Pierwszym biskupem częstochowskim został ks. dr Teodor Kubina, znany działacz narodowy i społeczny na Górnym Śląsku. Bp Kubina w 1926 r. założył Tygodnik Katolicki Niedziela. Na mocy bulli papieża Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae populus z 25 marca 1992 r. została utworzona metropolia częstochowska, w skład której weszły: archidiecezja częstochowska, diecezje radomska i sosnowiecka. Pierwszym arcybiskupem metropolitą został dotychczasowy biskup częstochowski bp dr Stanisław Nowak. Warto wiedzieć, że w sierpniu 1991 r. w Częstochowie odbył się VI Światowy Dzień Młodzieży z udziałem papieża Jana Pawła II. Przy tej okazji powstała pierwsza w powojennej Polsce katolicka rozgłośnia radiowa Radio Fiat. Wtedy też Ojciec Święty poświęcił gmach nowo wybudowanego Wyższego Seminarium Duchownego. W następnych latach wybudowano również wiele nowych świątyń, a bazylika archikatedralna otrzymała dwie wieże. Więcej informacji na www.kuriaczestochowa.pl. 10 11
BISKUPI DIECEZJI I ARCHIDIECEZJI CZĘSTOCHOWSKIEJ BISKUPI DIECEZJALNI Teodor Kubina, urodzony 16 kwietnia 1880 r. w Świętochłowicach na Górnym Śląsku. Z polecenia kard. G. Koppa odbył studia w Rzymie, które zakończył podwójnym doktoratem: z filozofii na Angelicum i teologii na Gregorianum. Święcenia kapłańskie przyjął 27 października 1906 r. 14 grudnia 1925 r. został mianowany pierwszym biskupem ordynariuszem diecezji częstochowskiej. Sakrę biskupią przyjął na Jasnej Górze 2 lutego 1926 r. Jego pasterskie zawołanie brzmiało: Misereor super turbam Żal mi ludu. Podczas swojej działalności biskupiej położył silne fundamenty pod życie religijne diecezji częstochowskiej. Założył Tygodnik Katolicki Niedziela. Zmarł 13 lutego 1951 r. Zdzisław Goliński, urodzony 27 grudnia 1908 r. w Urzędowie w powiecie Kraśnik. Na kapłana został wyświęcony 28 czerwca 1931 r. w katedrze lubelskiej. 28 marca 1947 r. został biskupem koadiutorem w Lublinie, a 29 maja 1951 r. ordynariuszem diecezji częstochowskiej. W swoim zawołaniu biskupim umieścił słowa: Crux victoria Krzyż zwycięstwem. Zmarł 6 lipca 1963 r. Stefan Bareła, urodzony 24 czerwca 1916 r. w Zapolicach na ziemi radomszczańskiej. 25 marca 1944 r. przyjął święcenia kapłańskie. 9 grudnia 1960 r. został mianowany biskupem pomocniczym diecezji częstochowskiej, a 17 stycznia 1964 r. ordynariuszem tej diecezji. Jako swoje pasterskie wezwanie wybrał słowa: Veritati et caritati Prawdzie i miłości. Reaktywował Tygodnik Katolicki Niedziela. Zmarł 12 lutego 1984 r. Stanisław Nowak, urodzony 11 lipca 1935 r. w Jeziorzanach w archidiecezji krakowskiej. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 czerwca 1958 r. Został mianowany biskupem częstochowskim 8 września 1984 r., a wyświęcony na biskupa 25 listopada 1984 r. w częstochowskiej bazylice katedralnej. Objął kanonicznie diecezję 26 listopada 1984 r., a uroczystego ingresu do bazyliki katedralnej dokonał 8 grudnia 1984 r. Jego zawołanie to Iuxta crucem Tecum stare Chcę pod krzyżem stać przy Tobie. Do godności arcybiskupa metropolity częstochowskiego został podniesiony 25 marca 1992 r., a paliusz metropolity przyjął 29 czerwca 1992 r. w Rzymie. Na emeryturę przeszedł 29 grudnia 2011 r. 12 13
BISKUPI POMOCNICZY Antoni Zimniak urodził się 6 stycznia 1878 r. we wsi Niekłań Mały koło Końskich. Święcenia kapłańskie przyjął 29 września 1905 r., mianowany biskupem 6 lipca 1936 r., a konsekrowany 18 października 1936 r., bp tytularny Dionysiany. Zmarł 26 stycznia 1943 r. Stanisław Czajka urodził się 13 listopada 1897 r. we wsi Kamienna w powiecie włocławskim. Święcenia kapłańskie otrzymał 13 czerwca 1920 r., mianowany biskupem 5 sierpnia 1944 r., a konsekrowany 28 października 1944 r., bp tytularny Centurii w Numidii. Zmarł 4 lipca 1965 r. Wojciech Turowski urodził się 21 maja 1894 r. we wsi Uniszewo w parafii Sząbruk na Warmii. 10 lipca 1921 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Był generałem pallotynów. 30 czerwca 1950 r. przesłał do biskupów polskich zgromadzonych w Krakowie pismo powiadamiające o swej nominacji na biskupa koadiutora w Częstochowie. Wskutek reakcji na tę nominację czynników politycznych PRL, nie przyjął tej godności. Zmarł 20 grudnia 1959 r. Tadeusz Szwagrzyk urodził się 14 listopada 1923 r. we wsi Lgota Wielka w parafii Szreniawa w powiecie miechowskim. Święcenia kapłańskie otrzymał 5 czerwca 1949 r., a 3 listopada 1964 r. został mianowany biskupem pomocniczym, a konsekrowano go 7 lutego 1965 r., bp tytularny Ity. Zmarł 7 grudnia 1992 r. 14 Franciszek Musiel urodził się 14 stycznia 1915 r. we wsi Janiki w parafii Krzepice. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 maja 1941 r., 12 listopada 1965 r. został mianowany biskupem pomocniczym, a konsekrowany 30 stycznia 1966 r., bp tytularny Tamata. Zmarł 2 grudnia 1992 r. Miłosław Kołodziejczyk urodził się 23 czerwca 1928 r. w Sułoszowej. 29 czerwca 1952 r. otrzymał święcenia kapłańskie, mianowany biskupem 23 października 1978 r., a konsekrowany 31 grudnia 1978 r., bp tytularny Avissy. Zmarł 3 marca 1994 r. Antoni Długosz urodził się 18 kwietnia 1941 r. w Częstochowie. 20 czerwca 1965 r. otrzymał święcenia kapłańskie, mianowany biskupem 18 grudnia 1993 r., a konsekrowany 6 stycznia 1994 r., bp tytularny Aggar. Jan Wątroba urodził się 4 grudnia 1953 r. w Wieluniu. Święcenia kapłańskie przyjął 27 maja 1979 r., mianowany biskupem 20 kwietnia 2000 r., a konsekrowany 20 maja 2000 r., bp tytularny Bisica. 15
ŻYCIORYS ARCYBISKUPA WACŁAWA DEPO Obecny metropolita częstochowski abp Wacław Depo urodził się 27 września 1953 r. w Szydłowcu koło Radomia w rodzinie robotniczej, związanej z tym miastem od XVIII wieku. Po ukończeniu liceum w rodzinnym mieście wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Sandomierzu. Święcenia kapłańskie przyjął 3 czerwca 1978 r. z rąk sługi Bożego bp. Piotra Gołębiowskiego. Pierwszą placówką, w której pełnił posługę wikariusza, była parafia Stromiec koło Białobrzegów Radomskich. Skierowany na studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w 1980 r. obronił pracę magisterską, a w 1984 r. doktorat z teologii dogmatycznej na temat: Chrystus kerygmatyczny w nauce Martina Kählera. Stopnie naukowe zdobywał pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Czesława S. Bartnika. Po obronie pracy doktorskiej pełnił posługę ojca duchownego księży diakonów w Radomiu, był duszpasterzem akademickim w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu w latach 1984-90. Od 1984 r. był wykładowcą teologii dogmatycznej, ekumenicz- 16 17
nej i wstępu do teologii w Wyższym Seminarium Duchownym i Instytucie Teologicznym w Radomiu, dyrektorem ds. życia konsekrowanego zakonów żeńskich w diecezji radomskiej, a od 1992 r. wykładowcą teologii dogmatycznej w Kolegium Teologicznym Diecezji Radomskiej. Od 1990 r. był rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Sandomiersko-Radomskiej, a od 1992 r. pełnił funkcję pierwszego rektora Wyższego Seminarium Duchownego nowo powstałej diecezji radomskiej. W latach 1995-99 bp Wacław Depo był przewodniczącym Metropolitalnego Zespołu ds. II Synodu Plenarnego oraz członkiem Komisji Rektorów ds. Ratio studiorum. We wrześniu 1999 r. został wybrany na przewodniczącego Konferencji Księży Rektorów Wyższych Seminariów Duchownych Diecezjalnych i Zakonnych; funkcję tę powierzyli mu rektorzy także w 2002 i 2005 r. W latach 2000-2006 pracował jako adiunkt w Katedrze Personalizmu Chrześcijańskiego UKSW w Warszawie. W latach 2001-2006 był członkiem-konsultorem Konferencji Episkopatu Polski ds. Duchowieństwa i Rady Naukowej KEP. Został kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej Sandomierskiej, prałatem kustoszem Kapituły Matki Bożej Ostrobramskiej w Skarżysku-Kamiennej. W maju 2004 r. otrzymał tytuł Prałata Honorowego Jego Świątobliwości Jana Pawła II. W 2006 r. został współprzewodniczącym Rady Programowej Radia Maryja ze strony Konferencji Episkopatu Polski. 5 sierpnia 2006 r. papież Benedykt XVI mianował ks. prał. Wacława Depo biskupem zamojsko-lubaczowskim. Ingres do katedry zamojskiej i święcenia biskupie odbyły się 9 września 2006 r. Konsekratorami byli: abp Józef Michalik, bp Jan Śrutwa, bp Zygmunt Zimowski. W herbie biskupim wpisał słowa: Ad Christum Redemptorem hominis Ku Chrystusowi Odkupicielowi człowieka. 19 października 2006 r. 337. Zebranie Plenarne Konferencji Episkopatu Polski powołało bp. Wacława Depo na przewodniczącego Komisji Mieszanej: Biskupi Wyżsi Przełożeni Zakonni. Ponadto jest członkiem Komisji Duchowieństwa i Sekcji Nauk Teologicznych Komisji Nauki Wiary KEP na pięcioletnią kadencję, a także powierzono mu funkcję delegata KEP przy Krajowej Radzie Katolików Świeckich. Od 2007 r. wykłada w Katedrze Personalizmu Chrześcijańskiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie. 29 grudnia 2011 r. dotychczasowy biskup zamojsko-lubaczowski Wacław Depo został mianowany przez papieża Benedykta XVI arcybiskupem częstochowskim. Jest autorem licznych publikacji naukowych i pastoralnych, takich jak: Ewangelia pielgrzymująca (2008), Dotknąć Chrystusa (2008), Na ścieżkach Prawdy (2008), Raduj się twoją wiarą... (2009), Misja i odpowiedzialność (2010), Chrystus kerygmatyczny w nauce Martina Kählera (1835 1912) (2010), Istnienie ukierunkowane na Chrystusa (2011) oraz artykułów, w tym dotyczących mariologii, takich jak: Apel Jasnogórski modlitwą zawierzenia, Maryja Świadek Chrystusa i Matka naszego narodu, Maryja Królowa Polski we współczesnym etosie narodu, Jasna Góra przestrzenią «wyobraźni miłosierdzia». 18 19
INGRES INGRES ARCYBISKUPA CZĘSTOCHOWSKIEGO DO BAZYLIKI ARCHIK ATEDR ALNEJ Procesja rozpoczynająca liturgię wychodzi z auli przy plebanii katedralnej do bazyliki archikatedralnej w kolejności: turyferarz, krzyż, akolici, diakon z księgą Ewangelii, posługujący diakoni, kanonicy, koncelebransi, kapituła archikatedralna, biskupi pomocniczy, biskupi diecezjalni, arcybiskupi, kardynałowie, Administrator Archidiecezji, Arcybiskup-Nominat, Nuncjusz, ceremoniarz. Procesji towarzyszy Jasnogórska Orkiestra Dęta. Procesja zatrzymuje się po dojściu asysty do prezbiterium. Wszyscy zwracają się w stronę drzwi. Arcybiskup-Nominat, przekraczając po raz pierwszy drzwi bazyliki archikatedralnej, zostaje powitany przez prepozyta tutejszej kapituły ks. inf. Mariana Mikołajczyka, który podaje Arcybiskupowi do ucałowania krucyfiks, a potem kropidło umoczone w wodzie pobłogosławionej. Arcybiskup się żegna i kropi obecnych. Procesja rusza do ołtarza, koncelebransi całują ołtarz i zajmują swoje miejsca. Tak samo kapłani niekoncelebrujący zajmują przewidziane dla siebie miejsca. Administrator Archidiecezji, Arcybiskup-Nominat, Nuncjusz udają się na modlitwę do kaplicy Najświętszego Sakramentu. W tym czasie śpiew: Oto jest kapłan wielki (oprac. A. Szuniewicz Chóry) Ecce sacerdos magnus (mel. greg. Schola Alumnów) Gdy się Chrystus rodzi (śpiew wspólny z Jasnogórską Orkiestrą Dętą) 22 23
LITURGIA MSZY ŚWIĘTEJ Po przybyciu do prezbiterium Administrator Archidiecezji, Arcybiskup-Nominat oraz Arcybiskup Nuncjusz udają się na miejsce przewodniczenia. Arcybiskup Nuncjusz czyni znak krzyża i pozdrawia wiernych: C.: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. W.: Amen. C.: Pokój z wami. W.: I z duchem twoim. dojdzie do światłości bez końca. Przez Chrystusa, Pana naszego. W.: Amen. Następuje teraz pokropienie pobłogosławioną wodą. W tym czasie słuchamy pieśni: Lumen ad revelationem gentium (Chóry i Schola Alumnów), Adeste fideles (Chóry). Wszyscy stoją. Arcybiskup-Nominat, Arcybiskup Nuncjusz i Administrator Archidiecezji podchodzą do ołtarza i całują go. Następnie zostaje okadzony ołtarz. Nuncjusz siada na tronie i otrzymuje mitrę. Następnie Arcybiskup Nuncjusz wprowadza obecnych do świadomego udziału w obrzędach święta Ofiarowania Pańskiego: C.: Drodzy bracia i siostry. Przed czterdziestoma dniami obchodziliśmy uroczystość Narodzenia Chrystusa. Dzisiaj wspominamy dzień, w którym Jezus został przedstawiony w świątyni. W ten sposób nie tylko wypełnił przepis Prawa Starego Testamentu, lecz spotkał się ze swoim ludem, który z wiarą Go oczekiwał. Symeon i Anna prowadzeni i oświeceni przez Ducha Świętego przybyli do świątyni, poznali Chrystusa i z radością wyznali wiarę w Niego. Podobnie i my, zgromadzeni przez Ducha Świętego, dążymy na spotkanie z Chrystusem. Znajdziemy Go i poznamy przy łamaniu chleba, a kiedyś spotkamy się z Nim, gdy przyjdzie w chwale. Po wprowadzeniu Arcybiskup, mając ręce złożone, błogosławi świece, mówiąc: C.: Módlmy się. Boże, źródło wszelkiego światła, Ty dzisiaj ukazałeś sprawiedliwemu Symeonowi światło na oświecenie pogan, + pokornie Cię błagamy: pobłogosław + te świece i przyjmij prośby swojego ludu, który się zgromadził, aby je nieść ku Twojej chwale; * spraw, niech drogą cnót Słowo administratora archidiecezji arcybiskupa Stanisława Nowaka. Arcybiskup Celestino Migliore nuncjusz apostolski w Polsce odczytuje pismo nominacyjne, którego słuchają wszyscy zgromadzeni w postawie siedzącej, na koniec zaś mówią: Bogu niech będą dzięki. Teraz Nuncjusz przekazuje pismo nowo mianowanemu Arcybiskupowi na znak jego łączności ze Stolicą Apostolską, a szczególnie z Ojcem Świętym, który jest Następcą św. Piotra Apostoła. Arcybiskup Stanisław Nowak przekazuje pastorał, symbol władzy w Kościele Częstochowskim, w ręce arcybiskupa Celestino Migliore. Ksiądz Arcybiskup Nuncjusz przekazuje pastorał nowo powołanemu arcybiskupowi częstochowskiemu Wacławowi Depo. Nuncjusz Apostolski w Polsce zaprasza nowego Arcybiskupa Metropolitę Częstochowskiego do zajęcia miejsca na katedrze biskupiej, która stanowi centrum 24 25
jedności i wspólnoty wiernych archidiecezji ze swoim Arcybiskupem. Stąd będzie pełnił urząd pasterza, troszcząc się o wzrost wiary całego ludu Bożego. Stąd będzie nauczał, głosząc słowo Boże, będzie uświęcał wiernych, przewodnicząc liturgii. Pozdrowienie nowego Arcybiskupa przez przedstawicieli wiernych. Jest to znak czci, szacunku i posłuszeństwa, czyli homagium, które kończy obrzędy związane z kanonicznym objęciem urzędu Arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego. Homagium złożą biskupi pomocniczy, przedstawiciele prezbiterium, zakonów żeńskich i męskich, rektorzy Seminarium Duchownego Wyższego, Niższego oraz Instytutu Teologicznego, mediów, tj.: Niedzieli, Radia Fiat, Wydawnictwa Archidiecezjalnego oraz rodzin. W tym czasie śpiew: Misit me vivens (muz. ks. E. Gruberski Chóry) Wśród nocnej ciszy (śpiew wspólny z Jasnogórską Orkiestrą Dętą) Arcybiskup metropolita częstochowski Wacław Depo, który objął swój urząd, rozpoczyna celebrację Ofiary Chrystusa i Kościoła od hymnu ( Gloria in excelsis Deo z VIII Missa de Angelis): Gloria in excélsis Deo * et in terra pax hominibus bonae voluntátis. * Laudámus te, * benedicimus te, * adorámus te, * glorificámus te, * grátias ágimus tibi propter magnam glóriam tuam, * Dómine Deus, Rex caeléstis, * Deus Pater omnipotens, * Dómine Fili unigénite, Iesu Christe, Dómine Deus, Agnus Dei, Filius Patris, * qui tollis peecáta mundi, miserére nobis; qui tollis peccáta mundi, súscipe deprecatiónem nostram. * Qui sedes ad déxteram Patris, miserére nobis. * Quóniam tu solus Sanctus, tu solus Dóminus, * tu solus Altissimus, * Iesu Christe, cum Sancto Spiritu: in glória Dei Patris. Amen. 26 27
KOLEKTA Po skończeniu hymnu Arcybiskup odmawia modlitwę. C.: Módlmy się. Wszechmogący, wieczny Boże, Twój Jednorodzony Syn, który przyjął nasze ludzkie ciało, został w dniu dzisiejszym przedstawiony w świątyni, + pokornie Cię błagamy, * spraw, abyśmy mogli stanąć przed Tobą z czystymi sercami. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, + który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków. W.: Amen. LITURGIA SŁOWA PIERWSZE CZYTANIE (Ml 3,1-4) Przybędzie do swojej świątyni Pan, którego oczekujecie Czytanie z Księgi proroka Malachiasza To mówi Pan Bóg: «Oto Ja wyślę anioła mego, aby przygotował drogę przede Mną, a potem nagle przybędzie do swej świątyni Pan, którego wy oczekujecie, i Anioł Przymierza, którego pragniecie. Oto nadejdzie, mówi Pan Zastępów. Ale kto przetrwa dzień Jego nadejścia i kto się ostoi, gdy się ukaże? Albowiem On jest jak ogień złotnika i jak ług farbiarzy. Usiądzie więc, jakby miał przetapiać i oczyszczać srebro, i oczyści synów Lewiego, i przecedzi ich jak złoto i srebro, a wtedy będą składać Panu ofiary sprawiedliwe. Wtedy będzie miła Panu ofiara Judy i Jeruzalem, jak za dawnych dni i lat starożytnych». Oto słowo Boże. 28 PSALM RESPONSORYJNY Ps 24 (23), 7-8.9-10 (R.: por. 10b) Refren: Pan Bóg Zastępów, On jest Królem chwały. Bramy, podnieście swe szczyty, unieście się, odwieczne podwoje, aby mógł wkroczyć Król chwały. Kto jest tym Królem chwały? Pan dzielny i potężny, Pan potężny w boju. Refren: Pan Bóg Zastępów, On jest Królem chwały. Bramy, podnieście swe szczyty, unieście się, odwieczne podwoje, aby mógł wkroczyć Król chwały, Kto jest tym Królem chwały? Pan Zastępów: On jest Królem chwały. Refren: Pan Bóg Zastępów, On jest Królem chwały. DRUGIE CZYTANIE (Hbr 2, 14-18) Chrystus upodobnił się do braci Czytanie z Listu do Hebrajczyków Ponieważ dzieci uczestniczą we krwi i ciele, dlatego i Jezus także bez żadnej różnicy stał się ich uczestnikiem, aby przez śmierć pokonać tego, który dzierżył władzę nad śmiercią, to jest diabła, i aby uwolnić tych wszystkich, którzy przez całe życie przez bojaźń śmierci podlegli byli niewoli. Zaiste bowiem nie aniołów przygarnia, ale przygarnia potomstwo Abrahamowe. 29
Dlatego musiał się upodobnić pod każdym względem do braci, aby stał się miłosiernym i wiernym arcykapłanem wobec Boga dla przebłagania za grzechy ludu. W czym bowiem sam cierpiał, będąc doświadczany, w tym może przyjść z pomocą tym, którzy są poddani próbom. Oto słowo Boże. ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ (Łk 2, 32) Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja. Światło na oświecenie pogan i chwała ludu Twego, Izraela. Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja. EWANGELIA (Łk 2, 22-40) Ofiarowanie Jezusa w świątyni + Słowa Ewangelii według świętego Łukasza Gdy upłynęły dni oczyszczenia Maryi według Prawa Mojżeszowego, Rodzice przynieśli Jezusa do Jerozolimy, aby Go przedstawić Panu. Tak bowiem jest napisane w Prawie Pańskim: «Każde pierworodne dziecko płci męskiej będzie poświęcone Panu». Mieli również złożyć w ofierze parę synogarlic albo dwa młode gołębie, zgodnie z przepisem Prawa Pańskiego. A żył w Jerozolimie człowiek, imieniem Symeon. Był to człowiek prawy i pobożny, wyczekiwał pociechy Izraela, a Duch Święty spoczywał na nim. Jemu Duch Święty objawił, że nie ujrzy śmierci, aż nie zobaczy Mesjasza Pańskiego. Za natchnieniem więc Ducha przyszedł do świątyni. A gdy Rodzice wnosili Dzieciątko Jezus, aby postąpić z Nim według zwyczaju Prawa, on wziął Je w objęcia, błogosławił Boga i mówił: 30 «Teraz, o Władco, pozwól odejść słudze Twemu w pokoju, według Twojego słowa. Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie, któreś przygotował wobec wszystkich narodów: światło na oświecenie pogan i chwałę ludu Twego, Izraela». A Jego ojciec i Matka dziwili się temu, co o Nim mówiono. Symeon zaś błogosławił Ich i rzekł do Maryi, Matki Jego: Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, któremu sprzeciwiać się będą. A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu. Była tam również prorokini Anna, córka Fanuela z pokolenia Asera, bardzo podeszła w latach. Od swego panieństwa siedem lat żyła z mężem i pozostała wdową. Liczyła już osiemdziesiąty czwarty rok życia. Nie rozstawała się ze świątynią, służąc Bogu w postach i modlitwach dniem i nocą. Przyszedłszy w tej właśnie chwili, sławiła Boga i mówiła o Nim wszystkim, którzy oczekiwali wyzwolenia Jerozolimy. A gdy wypełnili wszystko według Prawa Pańskiego, wrócili do Galilei, do swego miasta Nazaret. Dziecię zaś rosło i nabierało mocy, napełniając się mądrością, a łaska Boża spoczywała na Nim. Oto słowo Pańskie. Błogosławieństwo Ewangeliarzem. Homilia arcybiskupa metropolity częstochowskiego Wacława Depo. 31
Odnowienie ślubów osób konsekrowanych. Arcybiskup zwraca się do nich w słowach: Pan Bóg przed laty wybrał was, moi drodzy, do szczególnej służby przez konsekrację życia. W zgromadzeniach swoich podjęliście posłannictwo służenia Bogu w bliźnich, zgodnie z nauką Kościoła. Umiłowani, czy nadal podtrzymujecie swoje zobowiązanie do tej serdecznej i ofiarnej służby? Osoby konsekrowane: Podtrzymujemy. Arcybiskup: Czy pragniecie ze wszystkich swoich sił, aby duch tej służby ustawicznie się w was pogłębiał i ożywiał? Osoby konsekrowane: Pragniemy. Arcybiskup: Czy pragniecie, z Bożą pomocą, nadal naśladować Chrystusa czystego, ubogiego i posłusznego, im bardziej jest On we współczesnym świecie niezrozumiany i lekceważony? Osoby konsekrowane: Pragniemy. Arcybiskup: Wobec tego proszę was, drodzy ojcowie, siostry i bracia, odnówcie w imię naszego Pana Jezusa Chrystusa złożone niegdyś swoje śluby. Teraz odmawiają wspólnie osoby konsekrowane: Boże w Trójcy jedyny, (oto ja N.) * powołany(a) do Twojej odwiecznej miłości na drodze rad ewangelicznych, * ponawiam swój ślub czystości, ubóstwa i posłuszeństwa. Pobudzony(a) wezwaniem Kościoła, * pragnę z jeszcze większą gorliwością i roztropnością oddać się Tobie na posługę bliźnim, * być dla nich żywym spełnieniem Ewangelii * i widomym znakiem Chrystusa działającego w swoim Kościele. Znam swoją słabość i nieudolność, * ale ufając w Twoją hojność i nieskończone miłosierdzie, * błagam, abyś tę ofiarę miłości przyjąć raczył * i dał mi obfite łaski do jej wypełnienia. Amen. Arcybiskup kończy słowami: Módlmy się. Boże, Ty sprawiłeś, że łaska chrztu świętego tak się rozwinęła w Twoich sługach i służebnicach, że zapragnęli naśladować Twojego Syna w życiu konsekrowanym; spraw, pokornie prosimy, aby stanęli przed Tobą z odnowionymi sercami, nieustannie dążyli do ewangelicznej doskonałości i niestrudzenie pomnażali świętość Kościoła oraz utwierdzali Jego apostolską żywotność. Niech się tak stanie przez Twojego Syna, Jezusa Chrystusa, w mocy Ducha Świętego, który z Tobą żyje i króluje przez wszystkie wieki wieków. Osoby konsekrowane: Amen. Wyznanie wiary: Wierzę w jednego Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami. Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. On to dla nas, ludzi, i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. (W czasie następujących słów, aż do stał się człowiekiem, wszyscy się pochylają.) I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem, został umęczony i pogrzebany. I zmartwychwstał trzeciego dnia, jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba; siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych, a Królestwu Jego nie będzie końca. Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi. Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; który mówił przez Proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. I oczekuję wskrzeszenia umarłych. I życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen. 32 33
Modlitwa wiernych (śpiew: Christe exaudi nos i Kyrie ) C.: Wspominając ofiarowanie Pana Jezusa w świątyni, przez pośrednictwo Jego Matki Najświętszej Maryi Panny, wznieśmy prośby do Boga, Ojca wszechmogącego. 1. Módlmy się za Kościół Święty na całym świecie, za Ojca Świętego Benedykta XVI, za Biskupów, Prezbiterów i Diakonów, za osoby konsekrowane żyjące w Kościele według rad ewangelicznych, za cały lud Boży, aby nieustannie przyjmował Chrystusowe zaproszenie i na Jego wezwanie rzucał sieci zbawienia, w całym świecie i w życiu codziennym. 2. Módlmy się za Arcybiskupa Metropolitę Wacława, który dzisiaj rozpoczyna swoją posługę i służbę Pasterza Kościoła Częstochowskiego, aby jak najlepiej mu służył i był odważnym świadkiem Ewangelii. 3. Módlmy się za rządzących narodami i posiadających władzę, aby motywem ich działania i rządzenia nie była siła, egoizm i uciskanie ludzi, ale aby kierowali się dobrem innych i byli świadomi, że każda władza pochodzi od Boga. 4. Módlmy się za cierpiących, chorych, bezrobotnych, odrzuconych, zagubionych w życiu, niech Chrystus Najwyższy Pasterz pokrzepi i pocieszy ich, aby doświadczyli miłosierdzia Bożego i ludzkiej pomocy. 5. Módlmy się za mieszkańców naszej archidiecezji, aby prawo Boże i wzajemna miłość, były źródłem ich szczęścia, jedności i siły. 6. Módlmy się o liczne nowe, święte powołania kapłańskie i zakonne, aby nie brakowało ludzi odważnych, wrażliwych i dobrych, którzy pójdą za głosem Pana, by głosić Ewangelię Chrystusa całemu światu, oraz o utwierdzenie w powołaniu tych, którzy poszli za Chrystusem, aby świadczyli wobec ludzi o świętości Kościoła i byli światłem i solą tego świata, dając przykład prawdziwego chrześcijańskiego życia. 7. Módlmy się za naszą wspólnotę eucharystyczną, zgromadzoną przez Boga w imię Chrystusa, źródła wszelkiej łaski, aby umocnił w nas dobre postanowienia, abyśmy byli silni, stali i wytrwali w wierze. C.: Boże, niech dojdzie do Ciebie nasza modlitwa zaniesiona w imię Chrystusa, Kapłana Nowego Przymierza. Spraw, aby Kościół za przykładem swej Matki, Maryi, zachował nieskażoną wiarę, gorącą miłość i żywą nadzieję wiecznego zbawienia. Przez Chrystusa, Pana naszego. W.: Amen. LITURGIA EUCHARYSTYCZNA Procesja z darami. Wierni zaznaczają swój udział w ofierze, przynosząc chleb i wino, potrzebne do celebrowania Pamiątki męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa oraz inne dary na potrzeby Kościoła. W tym czasie śpiew: Laudate Dominum (W. A. Mozart Chóry) Dzisiaj w Betlejem (śpiew wspólny z Jasnogórską Orkiestrą Dętą) C.: Módlcie się, aby moją i waszą Ofiarę przyjął Bóg, Ojciec wszechmogący. W.: Niech Pan przyjmie Ofiarę z rąk twoich na cześć i chwałę swojego imienia, a także na pożytek nasz i całego Kościoła świętego. 34 35
MODLITWA NAD DARAMI C.: Wszechmogący Boże, przyjmij z upodobaniem dary radującego się Kościoła, + który zgodnie z Twoją wolą składa Tobie, jako niepokalanego Baranka za życie świata, * Twojego Jednorodzonego Syna. Który żyje i króluje na wieki wieków. W.: Amen. MODLITWA EUCHARYSTYCZNA PREFACJA O OFIAROWANIU PAŃSKIM C.: Pan z wami. W.: I z duchem twoim. C.: W górę serca. W.: Wznosimy je do Pana. C.: Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu. W.: Godne to i sprawiedliwe. Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, * abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, * Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże. Dzisiaj Maryja Dziewica przyniosła do świątyni * Twojego Przedwiecznego Syna, * a Duch Święty ogłosił przez usta Symeona, * że jest On chwałą Twojego ludu i światłem narodów. My także radujemy się ze spotkania ze Zbawicielem * i razem z Aniołami i Świętymi * wychwalamy Ciebie, wołając ( Sanctus z VIII Missa de Angelis): Sanctus, Sanctus, Sanctus Dóminus Deus Sábaoth. * Pleni sunt caeli et terra glória tua. * Hosánna in excélsis. * Benedictus qui venit in nómine Domini. * Hosánna in excélsis. DRUGA MODLITWA EUCHARYSTYCZNA Kapłan z rozłożonymi rękami mówi: G.C.: Zaprawdę, święty jesteś, Boże, * źródło wszelkiej świętości. Dlatego stajemy przed Tobą * i zjednoczeni z całym Kościołem * uroczyście obchodzimy dzień, * w którym Twój Syn Jednorodzony, Światłość ze Światłości, * został przedstawiony w świątyni. * Przez Niego prosimy Ciebie, wszechmogący Boże: Kapłan składa ręce i trzymając je wyciągnięte nad darami, mówi: W.K.: Uświęć te dary * mocą Twojego Ducha, składa ręce i robi jeden znak krzyża nad chlebem i kielichem, mówiąc: aby stały się dla nas Ciałem + i Krwią * naszego Pana Jezusa Chrystusa. Składa ręce. W formułach, które następują, słowa Chrystusa należy wymawiać starannie i wyraźnie, bo tego wymaga ich znaczenie. On to, gdy dobrowolnie wydał się na mękę, 36 37
Bierze chleb, unosi go nieco nad ołtarzem i mówi: wziął chleb i dzięki Tobie składając, * łamał i rozdawał swoim uczniom, mówiąc: Lekko się pochyla. Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy: To jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane. Ukazuje ludowi konsekrowaną Hostię, składa ją na patenie i przyklęka. Następnie mówi: Podobnie po wieczerzy Bierze kielich, unosi go nieco nad ołtarzem i mówi: wziął kielich * i ponownie dzięki Tobie składając, * podał swoim uczniom, mówiąc: Lekko się pochyla. Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: To jest bowiem kielich Krwi mojej nowego i wiecznego przymierza, która za was i za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów. To czyńcie na moją pamiątkę. Ukazuje ludowi kielich, stawia go na korporale i przyklęka. G.C.: Oto wielka tajemnica wiary. Lud odpowiada: Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, * wyznajemy Twoje zmartwychwstanie * i oczekujemy Twego przyjścia w chwale. Następnie z rozłożonymi rękami mówi: W.K.: Wspominając śmierć i zmartwychwstanie Twojego Syna, * 38 ofiarujemy Tobie, Boże, Chleb życia i Kielich zbawienia * i dziękujemy, że nas wybrałeś, * abyśmy stali przed Tobą i Tobie służyli. Pokornie błagamy, * aby Duch Święty zjednoczył nas wszystkich, * przyjmujących Ciało i Krew Chrystusa. 1.K.: Pamiętaj, Boże, o Twoim Kościele na całej ziemi. Spraw, aby lud Twój wzrastał w miłości * razem z naszym Papieżem Benedyktem, * naszym Biskupem Wacławem oraz całym duchowieństwem. 2.K.: Pamiętaj także o naszych zmarłych braciach i siostrach, * którzy zasnęli z nadzieją zmartwychwstania, * i o wszystkich, którzy w Twojej łasce odeszli z tego świata. Dopuść ich do oglądania Twojej światłości. Prosimy Cię, zmiłuj się nad nami wszystkimi * i daj nam udział w życiu wiecznym * z Najświętszą Bogurodzicą Dziewicą Maryją, * ze świętymi Apostołami, * (ze świętym N.) Wymienia się imię świętego z dnia lub patrona. i wszystkimi Świętymi, * którzy w ciągu wieków podobali się Tobie, * abyśmy z nimi wychwalali Ciebie Składa ręce. przez Twojego Syna, Jezusa Chrystusa. Kapłan bierze patenę z Hostią oraz kielich i podnosząc je mówi: W.K.: Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, * Tobie, Boże, Ojcze wszechmogący, * w jedności Ducha Świętego, * wszelka cześć i chwała, przez wszystkie wieki wieków. Uroczyte Amen kończące doksologię w wykonaniu Chórów: Amen. obrzędy komunii C.: Pouczeni przez Zbawiciela i posłuszni Jego słowom, ośmielamy się mówić: Ojcze nasz, któryś jest w niebie: * święć się imię Twoje, * przyjdź 39
Królestwo Twoje, * bądź wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi. * Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. * I odpuść nam nasze winy, * jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. * I nie wódź nas na pokuszenie, * ale nas zbaw ode złego. C.: Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego * i obdarz nasze czasy pokojem. * Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, * abyśmy zawsze wolni od grzechu * i bezpieczni od wszelkiego zamętu, * pełni nadziei oczekiwali * przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa. W.: Bo Twoje jest królestwo i potęga, i chwała na wieki. C.: Panie Jezu Chryste, * Ty powiedziałeś swoim Apostołom: * Pokój wam zostawiam, pokój mój wam daję. Prosimy Cię, nie zważaj na grzechy nasze, * lecz na wiarę swojego Kościoła * i zgodnie z Twoją wolą * napełniaj go pokojem i doprowadź do pełnej jedności. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. W.: Amen. C.: Pokój Pański niech zawsze będzie z wami. W.: I z duchem twoim. Dk.: Przekażcie sobie znak pokoju. Śpiew Agnus Dei z VIII Missa de Angelis: Agnus Dei, qui tollis peccáta mundi: miserére nobis. Agnus Dei, qui tollis peccáta mundi: miserére nobis. Agnus Dei, qui tollis peccáta mundi: dona nobis pacem. C.: Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. * Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego ucztę. W.: Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, * ale powiedz tylko słowo, * a będzie uzdrowiona dusza moja. Komunia św. będzie udzielana w głębi nawy głównej i w nawie bocznej przy kaplicach błogosławionych męczenników częstochowskich: Maksymiliana Binkiewicza, Ludwika Rocha Gietyngiera oraz Chrystusa Konającego i przy kaplicy Najświętszego Sakramentu. Pieśni na Komunię świętą: Panis Angelicus (muz. C. Franck Solistka i Chóry) Bądźże pozdrowiona (śpiew wspólny z Jasnogórską Orkiestrą Dętą) Składając Bogu dzięki za Jego obecność wśród nas w Najświętszym Sakramencie, za dar Kościoła powszechnego i Biskupa Rzymu Benedykta XVI wraz z całym Kolegium Biskupim, za nowego Pasterza Kościoła Częstochowskiego Wacława, z radością wysławiajmy naszego Ojca w niebie słowami hymnu dziękczynnego Te Deum (oprac. S. Stuligrosz). Ciebie, Boga, wysławiamy. Tobie, Panu, wieczna chwała. Ciebie, Ojca, niebios bramy, Ciebie wielbi ziemia cała. Tobie wszyscy Aniołowie, Tobie Moce i Niebiosy, Cheruby, Serafinowie ślą wieczystej pieśni głosy. Święty, Święty, nad Świętymi. Bóg Zastępów, Król łaskawy! Pełne niebo z kręgiem ziemi Majestatu Twojej sławy. Apostołów Tobie rzesza, chór Proroków pełen chwały. Tobie hołdy 40 41
nieść pośpiesza Męczenników orszak biały. Ciebie, poprzez okrąg ziemi, z głębi serca, ile zdoła, głosy ludów zgodzonymi, wielbi święta pieśń Kościoła. Niezmierzonej Ojca chwały, Syna Słowo wiekuiste, z Duchem wszechświat wielbi cały, Królem chwały Tyś, o Chryste! Tyś Rodzica Syn z wiek wieka, by świat zbawić swoim zgonem, przyoblókłszy się w człowieka, nie wzgardziłeś Panny łonem. Tyś pokruszył śmierci wrota, starł jej oścień w męki dobie i rajskiego kraj żywota otworzyłeś wiernym sobie. Po prawicy siedzisz Boga, w chwale Ojca, Syn Jedyny, lecz gdy zagrzmi trąba sroga, przyjdziesz sądzić ludzkie czyny! Prosim, słudzy łask niegodni, wspomóż, obmyj grzech, co plami, gdyś odkupił nas od zbrodni drogiej swojej Krwi strugami. Ze Świętymi, w blaskach mocy, wiecznej chwały zlej nam zdroje, zbaw, o Panie, lud sierocy, błogosław dziedzictwo swoje. Rządź je, broń po wszystkie lata, prowadź w niebios błogie bramy. My w dzień każdy, Władco świata, imię Twoje wysławiamy! Po wiek wieków nie ustanie pieśń, co sławi Twoje czyny. O, w dniu onym racz nas, Panie, od wszelakiej ustrzec winy. Zjaw swą litość w życiu całym tym, co żebrzą Twej opieki: Tobie, Panie, zaufałem, nie zawstydzę się na wieki! MODLITWA PO KOMUNII C.: Boże, nasz Ojcze, przez Najświętszy Sakrament, który przyjęliśmy, umocnij w nas swoją łaskę, + Ty spełniłeś oczekiwanie Symeona i pozwoliłeś mu oglądać przed śmiercią Chrystusa, * spraw, abyśmy dążyli na spotkanie ze Zbawicielem i osiągnęli życie wieczne. Przez Chrystusa, Pana naszego. W.: Amen. OBRZĘDY ZAKOŃCZENIA Słowa gratulacji i życzeń składają m.in.: Biskup Antoni Długosz, Przedstawiciel Archidiecezjalnej Rady Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich, Przedstawiciel środowiska akademickiego, Przedstawiciele władz. Słowo arcybiskupa metropolity częstochowskiego Wacława Depo. Błogosławieństwo pontyfikalne. C.: Niech imię Pańskie będzie błogosławione. W.: Teraz i na wieki. C.: Wspomożenie nasze w imieniu Pana. W.: Który stworzył niebo i ziemię. C.: Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, + Ojciec + i Syn, + i Duch Święty. W.: Amen. Dk.: Idźcie w pokoju Chrystusa. W.: Bogu niech będą dzięki. Po błogosławieństwie wyrusza procesja do auli przy plebanii katedralnej. Śpiew na zakończenie: Bóg się rodzi (śpiew wspólny) Postludium (organy wielkie) 42 43
HERB ARC YBISKUPA WAC Ł AWA DEPO OPIS ARCYBISKUPIEGO HERBU Herb zbudowany jest na tarczy francuskiej. W jej centrum znajduje się krzyż znak Chrystusa, jedynego Odkupiciela człowieka (RH 1). Krzyż dzieli pionowo tarczę na dwie części. Strona lewa stanowi odniesienie do herbu bł. Jana Pawła II. Zawiera bowiem umieszczoną pod krzyżem literę M znak Maryi, która pod krzyżem otrzymała testament Chrystusa, aby w osobie Jana Apostoła przyjęła za swoje dzieci wszystkich wierzących w Jej Syna jako Zbawiciela świata. Nawiązują do tego słowa wypowiedziane przez Jana Pawła II podczas spotkania w Częstochowie 4 czerwca 1979 r.: Krzyże, które macie przed sobą mają upamiętnić nasze szczególne spotkanie w tajemnicy Krzyża Chrystusowego, bo przecież w tej tajemnicy się spotykamy, nią się chlubimy, ku niej prowadzi nas Maryja, przez nią dążymy do zmartwychwstania. Herb jest ilustracją zawołania biskupiego: Ad Christum Redemptorem hominis Ku Chrystusowi Odkupicielowi człowieka. Te słowa nawiązują do pierwszej nazywanej często programową encykliki bł. Jana Pawła II, Redemptor hominis. To w niej błogosławiony Papież zapisał, iż to właśnie każdy, bez wyjątku człowiek, jest pierwszą i podstawową drogą Kościoła. A na wszystkich drogach codziennego życia Kościoła, jako wspólnoty wierzących i pielgrzymujących przez 44 45
wiarę, musi znajdować się Maryja (RH 14. 22). To spojrzenie Chrystusa z wysokości Krzyża na Jego Matkę ukazuje nam tajemnicę Kościoła jako Ludu Bożego, któremu Maryja przewodzi w pielgrzymce wiary (RM 5-6). Ona bowiem jest Matką w porządku łaski, wypełniającą wolę Ojca i prowadzącą nas zawsze do Chrystusa, Odkupiciela. To maryjne przesłanie wpisane jest już od 630 lat na Jasnej Górze Zwycięstwa, usytuowanej w stolicy Archidiecezji. streszczeniem jest wyznawanie jedynego Boga, objawionego w Jezusie Chrystusie. Kolor złoty oznacza blask prawdy Bożej chwały. Dewiza herbowa wyraża pragnienie i zaproszenie w przestrzeń prawdy Chrystusowej i wolności każdego, bez wyjątku człowieka w duchu zawierzenia wraz z Maryją i prowadzenia wszystkich do Chrystusa, Odkupiciela człowieka. Druga strona tarczy herbowej w znaku muszli, nawiązuje do herbu Benedykta XVI. Wyraża ona zaproszenie do ciągłego rozpoznawania tajemnicy Boga, poprzez łaskę wiary. Według słów, jeszcze wówczas kard. Józefa Ratzingera, muszla jest znakiem naszego pielgrzymowania i ciągłego bycia w drodze. Znak ten jest również symbolem pielgrzymów, którzy zmierzali i zmierzają do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela. Muszla umieszczona po drugiej stronie krzyża oznacza także odniesienie do wszystkich ludzi, którzy w ewangelicznym testamencie zostali oddani pod opiekę Maryi. W tarczy herbowej dominują cztery kolory: czerwony, niebieski, biały i złoty. Kolor czerwony jest znakiem ofiarnej miłości, która kulminuje się w zbawczym dziele Chrystusa. Z owoców tej zbawczej ofiary mogą obficie czerpać wszyscy stojący pod krzyżem i uznający w Jezusie Chrystusie, Zbawiciela świata (por. Dz 4, 12; Rz 10, 9). Barwa czerwona odnosi się także do daru odwagi w wyznawaniu wiary niecofającej się aż po świadectwo krwi. Szczególnym znakiem zobowiązującym nas do takiego świadectwa jest pas papieskiej sutanny umieszczony jako wotum ocalenia z 13 maja 1981 r. po lewej stronie Ołtarza Ojczyzny na Jasnej Górze. Kolor niebieski symbolizuje rzeczywistość nieba i ukryte w duszy człowieka pragnienie Boga (por. Ps 42, 2.3.). Barwa ta odwołuje się również do Matki Najświętszej, od której uczymy się, jak pielgrzymować przez życie z darem wiary i niezawodnej nadziei. Kolor biały oznacza czystość i nieskazitelność nieba oraz wiarę, której 46 47
Animacja muzyczna Chór La musica corale, dyr. Beata Ciemny Schola Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Częstochowskiej, dyr. ks. Marek Cisowski Schola Cantorum par. NMP Królowej Polski w Częstochowie, dyr. Iwona Czarny Chór Cantilena par. św. Franciszka z Asyżu w Częstochowie, dyr. Mariola Jeziorowska Chór Archikatedralny i Wyższego Instytutu Teologicznego Basilica Cantans, dyr. Włodzimierz Krawczyński, Zygmunt Nitkiewicz Chór mieszany im. Matki Bożej Królowej Polski z Jasnej Góry, dyr. Marcin Lauzer Chór miejski Collegium Cantorum Czestochoviensis, dyr. Janusz Siadlak Chór mieszany par. św. Wojciecha w Częstochowie, dyr. Jan Wilk Organy Przemysław Kmieć, Marcin Lauzer Jasnogórska Orkiestra Dęta kapel. Marek Piątek Sopran Karolina Sambor-Kobiałka Kantor Paula Kluczna, Zygmunt Nitkiewicz Lektor Marian Florek, Małgorzata Marciniak Oprawa liturgiczna Komentarz: ks. Kazimierz Szymonik Asysta liturgiczna: alumni Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Częstochowskiej Ceremoniarz i oprac. części liturgicznej: ks. Krzysztof Bełkot niedziela Redaktor naczelny: ks. Ireneusz Skubiś Redakcja całości i oprac. części wprowadzającej: ks. Jacek Molka Fot.: Grzegorz Gałązka, Bożena Sztajner/Niedziela, Włodzimierz Skalik, Archiwum Nuncjatury Apostolskiej w Polsce Skład, łamanie, korekta i przygotowanie do druku: Redakcja Niedzieli, ul. 3 Maja 12, Częstochowa Biblioteka Niedzieli tom 288, ISBN 978-83-62515-21-9 Druk i oprawa: Drukarnia im. A. Półtawskiego, ul. Krakowska 62, Kielce