Porównanie aparatów z platformą ISP i Dual ISP opis slajdów 1. Porównanie aparatów słuchowych z platformą ISP i Dual ISP. 2. W niniejszej prezentacji porównamy aparaty słuchowe wyposażone w platformę ISP, czyli serie Real, Flash, Aikia, Inteo, ich odpowiedniki wykonane w technologii RIC, czyli Passion 105,110 i 115 3. Porównamy też aparaty wyposażone w platformę Dual-ISP; Mind 220,330,440 i Passion 440 4. Układy i parametry, które będą porównywane to: systemy mikrofonów kierunkowych, układy redukcji hałasu, układy eliminacji sprzężeń zwrotnych, narzędzia precyzyjnego dopasowania, liczba kanałów i programów, szerokość pasma przeniesienia, funkcja rozszerzenia słyszalności, sposób sygnalizacji funkcji aparatu, współpraca z pilotem i katalog dźwięków. 5. Najprostsze aparaty słuchowe wyposażone są w mikrofony wszechkierunkowe (zwane również bezkierunkowymi). Oznacza to że sygnały docierające do aparatów rejestrowane są, a następnie wzmacniane w takim samym stopniu niezależnie od kierunku z którego dobiegają. Mikrofony takie są dobrym rozwiązaniem w przypadku, kiedy użytkownik znajduje się w cichym otoczeniu. Kiedy pojawi się kilka źródeł dźwięku jednocześnie, dźwięki docierające ze wszystkich kierunków słyszane są w jednakowy sposób, co uniemożliwia prowadzenie rozmowy z wybraną osobą. W takich sytuacjach lepszym rozwiązaniem są mikrofony kierunkowe, które przede wszystkim zbierają dźwięki docierające z przodu, a tłumią sygnały docierające z boku i z tyłu. Szare strzałki na wykresie pokazują kierunki z których sygnały zbierane są najsłabiej. 6. Optymalnym rozwiązaniem jest, aby kiedy jest taka potrzeba, aparaty pracowały w trybie wszechkierunkowym, a kiedy trzeba kierunkowym. Na tym założeniu opierają się systemy adaptacyjnego kształtowania kierunkowości. W pierwszym przykładzie mikrofony aparatów mają maksymalną czułość z przodu, aby rozmówca był dobrze słyszany. Zmienia się kształt charakterystyki z hiperkardioidalnej na superkardioidalną, aby wytłumić źródło hałasu. Podobnie sytuacja wygląda, jeśli jest kilka źródeł zakłóceń, nawet jeśli są one w ruchu. Do kształtowania charakterystyk kierunkowych potrzebne są dwa mikrofony (lub jeden mikrofon gradientowy o dwóch wlotach). W związku z tym urządzenia tego typu są bardziej wrażliwe na szum wiatru, ponieważ szumy te sumują się z dwóch wlotów. Aparaty wyposażone w adaptacyjne kształtowanie kierunkowości posiadają detektor szumu wiatru. Kiedy jest on silny, aparat minimalizuje działanie jednego z mikrofonów. Zmniejsza tym samym niekorzystny wpływ wiatru, starając się choćby częściowo zachować kierunkowość słyszenia. W ciszy aparaty ustawiają charakterystykę wszechkierunkową, ponieważ nie ma potrzeby tłumienia jakichkolwiek dźwięków. Firma Widex nazwała systemy mikrofonowe - lokalizatorem. 7. Lokalizator może być szeroko lub wąskopasmowy. Lokalizator szerokopasmowy ustawia jednakowe charakterystyki kierunkowe dla wszystkich częstotliwości tzn. w danej chwili kształt charakterystyki jest taki sam dla każdej częstotliwości. Lokalizator wąskopasmowy ustawia charakterystyki osobno dla każdego kanału, czyli aparat
piętnastokanałowy może jednocześnie ustawić piętnaście różnych charakterystyk kierunkowych. Ma to szczególne znaczenie jeśli mowa dochodzi z tego samego kierunku co hałas. Lokalizator może również być wyposażony w funkcje Monitorowania Mowy dzięki której aparat stara się tak dopasować kształt charakterystyk kierunkowych, aby zapewnić słyszenie mowy niezależnie od kierunku z którego dociera. 8. Aparaty Real, Flash i Passion 105 wyposażone są w lokalizator szerokopasmowy. Aikia i Passion 110 posiadają lokalizator wąskopasmowy bez Monitorowania Mowy. Pozostałe serie tzn. Mind440,330,220,Inteo, Passion 440 i 115 wyposażone są w wąskopasmowy lokalizator wraz z Monitorowaniem Mowy. 9. Adaptacyjne kształtowanie kierunkowości zapewnia doskonałe słyszenie w hałaśliwych sytuacjach akustycznych np. podczas rozmowy w większej grupie osób. Dzięki lokalizatorowi wąskopasmowemu można słyszeć mowę, nawet jeśli dociera z tego samego kierunku co hałas, np. rozmowa z osobą pracującą przy hałaśliwej maszynie. Lokalizator wraz z Monitorowaniem Mowy zapewnia rozumienie mowy docierającej z dowolnego kierunku. Nie ma potrzeby odwracania głowy i skupiania uwagi na rozmówcy np. podczas komunikowania się z pasażerami siedzącymi z tyłu i z boku podczas jazdy samochodem. 10. Klasyczna redukcja hałasu redukuje wzmocnienie w kanałach, w których dominuje hałas (zazwyczaj dla niskich częstotliwości). 11. Redukcja hałasu z systemem intensyfikacji mowy redukuje wzmocnienie w tych kanałach, w których dominuje hałas, a zwiększa wzmocnienie w kanałach odpowiedzialnych za rozumienie mowy. 12. Działanie Funkcji Uwydatniania Mowy polega na obliczaniu Współczynnika Rozumienia Mowy, który informuje o tym ile informacji z sygnału mowy dociera do pacjenta. Wyliczane jest to na podstawie ubytku słuchu, widma otaczającego hałasu i widma mowy. Aparat wylicza takie wzmocnienie w poszczególnych kanałach, aby zapewnić jak najwyższą wartość Współczynnika Rozumienia Mowy, a tym samym zapewnić optymalne słyszenie. Oznacza to, że aparaty słuchowe dwóch pacjentów znajdujących się w identycznej sytuacji akustycznej z powodu innego ubytku słuchu zachowają się nieco inaczej. 13. Aparat Real wyposażony w Klasyczną Redukcję Hałasu. System Intensyfikacji Mowy zastosowano w aparatach: Flash, Aikia, Mind220 i 330, Passion 105 i 110. Aparaty Inteo, Mind440, Passion115 i 440 posiadają Funkcję Uwydatniania Mowy. 14. Klasyczna Eliminacja Hałasu zapewnia komfort w hałaśliwym środowisku, np. na ulicy. System Intensyfikacji Mowy pozwala na rozumienie mowy w hałasie, np. podczas rozmowy w autobusie. Funkcja Uwydatniania Mowy z algorytmem optymalizacji współczynnika Rozumienia Mowy zapewnia optymalne słyszenie, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach, jak: hale przemysłowe, dworce, centra handlowe. 15. Jednym z najbardziej skutecznych sposobów eliminacji sprzężeń zwrotnych jest system przeciwfazy. Aparat produkuje sygnał o takim samym przebiegu co sygnał sprzężenia, lecz o przeciwnych amplitudach. Po nałożeniu obu sygnałów sprzężenie zostaje wyeliminowane. 16. Na wykresie pokazane są dwie charakterystyki. Czerwona krzywa to maksymalne wzmocnienie bez sprzężenia zwrotnego, a niebieska to aktualne wzmocnienie aparatu. Jeśli wzmocnienie aparatu przekroczy wartość maksymalnego możliwego
wzmocnienia bez sprzężeń (krzywe się skrzyżują), powstanie sprzężenie zwrotne. Po włączeniu systemu przeciwfazy, żadne sprzężenie się nie pojawia i nie występuje redukcja wzmocnienia aparatu słuchowego. W aparatach Widex możemy spotkać to rozwiązanie pod nazwą Super Gain i pozwala ono na uzyskanie o 15dB większego dostępnego wzmocnienia aniżeli wtedy, gdyby systemu nie zastosowano. 17. Innym mniej zaawansowanym rozwiązaniem eliminacji sprzężeń zwrotnych jest układ nieadaptacyjnej przeciwfazy z optymalizatorem obniżenia dynamiki. Podczas testu sprzężeń wykonywanego w procedurze dopasowania, aparat dokonuje pomiaru częstotliwości najbardziej zagrożonych sprzężeniem zwrotnym. Kiedy pojawia się sprzężenie, aparat wytwarza sygnał w przeciwfazie (o częstotliwości określonej podczas testu sprzężeń). Jeśli pisku nie uda się wyeliminować, redukowane jest wzmocnienie w kanałach w których ten dźwięk się pojawia. Przedstawiony system skutecznie eliminuje sprzężenia, jednak jego wadą jest to, że użytkownik aparatu może słyszeć wyciszenie się aparatu. 18. Aparaty Real, Flash i Passion 105 wyposażone są w system nieadaptacyjnej przeciwfazy z optymalizatorem obniżenia dynamiki. Aparaty Mind220 i 330, Aikia i Passion 110 maja adaptacyjną przeciwfazę z dwoma trybami pracy SuperGain i SuperGain Music z parametrami zoptymalizowanymi do słuchania muzyki. Aparaty Inteo, Mind440 i Passion115 i 440 mają dodatkowo trzeci tryb pracy Super Gain Max pozwalający uzyskać nawet o 18 db większe wzmocnienie w porównaniu z sytuacją gdyby systemu nie było. 19. Super Gain to możliwość uzyskania nawet o 15 db większego wzmocnienia w aparatach słuchowych, bez sprzężeń zwrotnych. Jest to skuteczna eliminacja pisków bez redukcji wzmocnienia w aparacie słuchowym, nawet przy zdejmowaniu golfu, czy podczas noszenia czapki. Ze względu na lepsze zabezpieczenie przed sprzężeniami, istnieje możliwość stosowania większego przewodu antyokluzyjnego (wentylacji), a tym samym aparaty są lepiej akceptowane przez użytkowników, ze względu na rzadziej występujący efekt okluzji. Aparaty słuchowe wyposażone w tryb Super Gain Max pozwalają na uzyskanie o 18 db większego wzmocnienia, co może być przydatne przy protezowaniu głębokich ubytków słuchu. 20. Pomimo tak samo ustawionego aparatu słuchowego, ze względu na różne rozmiary przewodu słuchowego poziom ciśnienia akustycznego działającego na błonę bębenkową może być różny. Te różnice spowodowane resztkową objętością przewodu słuchowego mogą sięgać nawet 20 db. 21. Dlatego firma Widex wprowadziła szereg narzędzi służących do wyeliminowania tych niedokładności, są to: Sensogram, Ocena akustyki in-situ i pomiary RECD. 22. Należy się zastanowić, czy informacje audiometryczne są wystarczające do określenia wymaganego wzmocnienia w aparacie słuchowym? Na podstawie analizy prezentowanego wykresu odpowiedź brzmi nie! Przedstawiono poziom ciśnienia akustycznego w funkcji częstotliwości, mierzonego w przewodach słuchowych różnych osób, generowanego przez słuchawkę audiometryczną TDH39, pobudzaną sygnałem o napięciu 1V. Jak widać największy rozrzut wyników dotyczy częstotliwości niskich i wysokich, a sięga nawet ponad 30 db. Z punktu widzenia dopasowania aparatów słuchowych tak duże różnice są nie do przyjęcia. Z tych powodów firma Widex zdecydowała się na rozwiązanie polegające na pomiarze progów słyszenia za pomocą założonego na ucho aparatu słuchowego. Dzięki temu pomiar uwzględnia parametry akustyczne resztkowej objętości przewodu słuchowego,
dodatkowo dokonywany jest za pomocą tego samego przetwornika (słuchawki), który pacjent będzie użytkował, ponieważ stanowi część jego aparatu słuchowego. 23. Przewód antyokluzyjny (wentylacja) ma duży wpływ na charakterystykę przeniesienia aparatu słuchowego. W uproszczeniu można powiedzieć, że im większa średnica tego przewodu, tym bardziej tłumione są niskie częstotliwości. W związku z tym w dopasowaniu aparatu słuchowego protetyk musi wpisać rzeczywistą średnicę, aby program mógł tę wartość uwzględnić przy obliczaniu wymaganego wzmocnienia. W rzeczywistości nie zawsze wkładka ma takie parametry, jakich oczekujemy. Przykładem takich sytuacji może być długo użytkowana wkładka, która stała się luźna i zachowuje się tak, jakby miała większą wentylację, niż ta która została wykonana. W takiej sytuacji pacjent będzie miał niewystarczająco wzmocnione niskie częstotliwości. Innym przykładem może być niedokładnie wywiercony otwór antyokluzyjny, lub jego ujście zbyt blisko ściany przewodu słuchowego, czyli jego rzeczywista średnica będzie mniejsza od zamierzonej. Pacjent taki będzie miał zbyt mocno wzmocnione niskie częstotliwości. Pomiar wentylacji in-situ pozwala na określenia jaka jest rzeczywista średnica otworu antyokluzyjnego i w zależności od uzyskanego wyniku korygowane jest wzmocnienie skuteczne niskich częstotliwości. 24. RECD to różnica między poziomem dźwięku zmierzonym przy błonie bębenkowej a poziomem dźwięku zmierzonym przez producenta za pomocą sprzęgacza akustycznego. Dokonując takiego pomiaru uzyskujemy dokładną informację na temat akustyki przewodu słuchowego w całym zakresie częstotliwości. 25. Aparaty Real, Flash i Passion 105 wyposażone są tylko w jedno z narzędzi precyzyjnego dopasowania i jest nim możliwość wykonania sensogramu. Aparat Aikia, Inteo i Passion 110 i 115 dodatkowo posiadają ocenę akustyki in-situ. W aparatach Mind220,330,440 i Passion440 do dyspozycji mamy wszystkie narzędzia, czyli: sensogram, ocena akustyki in-situ i pomiary RECD. 26. Sensogram pozwala na dokładne dopasowanie aparatu słuchowego niezależnie od uwarunkowań anatomicznych. Ocena akustyki in-situ to dopasowanie wzmocnienia (niskich częstotliwości) do rzeczywistej średnicy otworu antyokluzyjnego we wkładce lub obudowie aparatu. Pomiary RECD pozwalają na dokładne dopasowanie aparatów słuchowych u dzieci i dorosłych o nietypowych uszach. Pomiar ten jest szczególnie istotny, jeśli dopasowanie opiera się na innych pomiarach niż sensogram (np. u niemowląt). 27. Liczba kanałów mówi o tym, w ilu pasmach częstotliwości dokonywana jest obróbka sygnału w aparacie słuchowym. W aparacie Real są 3, we Flash, Mind220 i Passion105 5, w Aikia, Mind330 i Passion110 10, a w Inteo, Mind440, Passion115 i 440 15. 28. Szereg badań dotyczących liczby kanałów w aparatach słuchowych mówi, że liczba kanałów ma wpływ na rozumienie mowy wtedy kiedy jest ich stosunkowo niewiele, poniżej 5-6. Liczba kanałów ma jednak kluczowe znaczenie dla działania dodatkowych systemów w aparatach słuchowych takich jak: adaptacyjne kształtowanie kierunkowości, systemy redukcji hałasu i antysprzężeniowe. Dlatego im większa ich liczba, tym uzyskuje się większą poprawę rozumienia mowy w trudnych sytuacjach np. w hałasie. 29. W różnych sytuacjach potrzebne jest inne działanie aparatu słuchowego, dlatego aparaty dają możliwości zaprogramowania specjalnych programów słuchania, optymalizując w ten sposób działanie aparatu w danej sytuacji. Aparaty Real i Mind220
pozwalają na zastosowanie 3 dowolnych programów, aparat Mind330 4, a Mind440 i Passion440 5. W aparatach Flash, Aikia są to 2 programy akustyczne i 2 z cewką tele, a w Inteo 3 akustyczne i 2 z cewką tele. Aparaty Passion nie posiadają cewki tele, a zmiana programu możliwa jest tylko za pomocą pilota. Dlatego aparat Passion 105 ma tylko jeden program, Passion 110 dwa, a Passion 115 trzy. 30. Dzięki programom można dostosować działanie aparatu do konkretnej sytuacji, uzyskując w ten sposób lepszą jakość dźwięku np. podczas oglądania czy słuchania muzyki. Aparaty Passion440, Mind440, 330Z i 220Z posiadają również program wytwarzający muzykę relaksacyjną, co pozwala użytkownikowi się zrelaksować, wyciszyć, a kiedy trzeba zmotywować do działania czy poprawić koncentrację. Program Zen to również doskonałe narzędzie w rehabilitacji szumów usznych. 31. Słuchawka ClearBand to w rzeczywistości dwie słuchawki. Jedna z nich transmituje niskie, a druga wysokie częstotliwości. 32. Dzięki temu górna granica pasma przeniesienia aparatu zwiększa się do ponad 10 khz. Na wykresie pokazano pasma przeniesienia dwóch aparatów; zielonym kolorem z tradycyjną słuchawką i czerwonym z słuchawką ClearBand. Zdecydowaną różnicę w transmisji sygnału widać przy częstotliwościach od 4 khz wzwyż. Podwójną słuchawkę zastosowano w aparatach Mind440-m-CB i Mind330-m-CB. 33. Słuchawka ClearBand, zastosowana w aparatach Mind440-m-CB i Mind330-m-CB pozwala na uzyskanie doskonałej jakości dźwięku podczas słuchania muzyki. Badania pokazują również, że może być pomocna w identyfikacji głosek wysokoczęstotliwościowych, a zatem ma również korzystny wpływ na rozumienie mowy. 34. Pacjenci z wysokoczęstotliwościowym stromoopadającym ubytkiem słuchu mogą nie słyszeć wysokich dźwięków, nawet jeśli będą one wzmocnione przez aparat słuchowy. Do takich osób adresowana jest funkcja Rozszerzenia Słyszalności. Jej działanie polega na tym, że z oktawy źródłowej (zakresu częstotliwości niesłyszanych przez pacjenta) wybiera się dźwięk o najwyższej amplitudzie. Następnie jest on przenoszony (transponowany) do oktawy docelowej, czyli zakresu słyszanych częstotliwości, poczym sygnał ten jest odfiltrowywany i nałożony na sygnały w oktawie docelowej. 35. Funkcja Rozszerzenia Słyszalności zastosowana została w aparacie Mind220, ale z tylko jedną częstotliwością podstawową, czyli jedną częstotliwością podziału między oktawą źródłową, a docelową. W aparacie Mind330 są to już dwie częstotliwości. W aparatach Inteo, Mind440, Passion115 i 440 jest to 10 częstotliwości (z całego pasma przeniesienia aparatu). Dostępny jest w nich również tryb rozszerzony, w którym pasmo źródłowe zwiększone jest do 1,5 oktawy. 36. Dzięki funkcji Rozszerzenia Słyszalności pacjenci z wysokoczęstotliwościowymi ubytkami słuchu na nowo mogą cieszyć się dźwiękami niesłyszanymi od lat np. śpiewem ptaków, dzwonkiem do drzwi, minutnikiem itd. Rozszerzenie pasma źródłowego do półtorej oktawy daje dobre efekty przy protezowaniu osób z głębokimi ubytkami słuchu i resztkami słuchowymi, pacjenci tacy mogą słyszeć dźwięki, których nie mieliby szansy usłyszeć w klasycznych aparatach słuchowych. 37. Współczesne aparaty słuchowe za pomocą komunikatów głosowych informują pacjenta o zużyciu baterii, włączeniu aparatu, zmianie programu, przeglądzie i nawiązaniu komunikacji z pilotem. Do wyboru są 24 języki i głos męski lub żeński. 38. Aparaty Real, Flash, Aikia, Inteo, Passion 105,110 i 115 informują o funkcjach aparatu tylko w formie tonowej, czyli krótkich sygnałów, natomiast we wszystkich aparatach
Mind i Passsion440 do wyboru jest powiadamianie tonowe lub głosowe. 39. Dzięki komunikatom głosowym SmartSpeak pacjent nie musi liczyć ile sygnałów usłyszał, aby zorientować się co aktualnie dzieje się z jego aparatem. Głośność komunikatów głosowych dostosowana jest do poziomu aktualnego otoczenia akustycznego. 40. Do regulacji głośności czy zmiany programu można użyć bezprzewodowego pilota. Aparaty Mind220 i 330 współpracują z pilotem RC4, przy czym stanowi on wyposażenie opcjonalne. Aikia i Passion 110 współpracuje z pilotem RC3, który również jest opcjonalny. Inteo i Passion115 standardowo wyposażone są w pilot RC3, a Mind440 i Passion440 RC4. 41. Pilot zdalnego sterowania jest niezwykle wygodnym i łatwym sposobem obsługi aparatu słuchowego. 42. Katalog dźwięków rejestruje informacje na temat użytkowania aparatu słuchowego. Rejestrowany jest całkowity czas użytkowania aparatu, średnia dzienna liczba godzin pracy, procentowe wykorzystywanie poszczególnych programów słuchania, rejestracja otoczenia akustycznego i jednominutowy zapis zdarzeń akustycznych. Aktywowany automatycznie Katalog dźwięków II dodatkowo pozwala na rejestrację środowisk akustycznych osobno dla każdego programu, rejestrację użytkowania potencjometru, a także pozwala na jednoczesny zapis długo i krótkoczasowy. 43. Aparat Flash i Passion105 posiadają Katalog Dźwięków, ale ze względu na brak współpracy z pilotem nie ma możliwości aktywacji zapisu zdarzeń. Aparaty Aikia, Inteo, Passion110 i 115 wyposażone są w Katalog Dźwięków, a wszystkie aparaty Mind i Passion440 w Katalog Dźwięków II. 44. Katalog dźwięków jest doskonałym narzędziem podczas spotkań z pacjentem, ponieważ jest źródłem wielu istotnych informacji na temat korzystania z aparatu słuchowego. Zapis zdarzeń umożliwia wykonanie swego rodzaju zdjęcia akustycznego w środowisku, w którym dotąd pacjent miał problemy ze słyszeniem i na tej podstawie przeprowadzenie korekty ustawień. 45. Aparaty Real, Flash i Passion105 posiadają podobny system mikrofonów adaptacyjnych i eliminacji sprzężeń zwrotnych, oba pozwalają na wykonanie sensogramu, a funkcje aparatu sygnalizowane są tonowo. Aparaty Flash i Passion105 mają jednak lepszy system redukcji hałasu, 5 kanałów i wyposażone są w Katalog Dźwięków i Kontroler Okluzji 46. Aparaty Flash, Passion105 i Mind220 mają takie same systemy redukcji hałasu i taką samą liczbę kanałów. Jednak Mind220 ma lepszy system mikrofonów kierunkowych, eliminacji sprzężeń zwrotnych i więcej narzędzi precyzyjnego dopasowania. Oferuje również funkcję Rozszerzenia Słyszalności, Komunikaty SmartSpeak, Katalog Dźwięków II i program Zen, a także współpracuje z pilotem. 47. Aparaty Aikia, Passion110 i Mind330 mają taki sam system redukcji hałasu, system antysprzężeniowy, taką samą liczbę kanałów i oba współpracują z pilotami. Jednak Mind330 ma lepszy system mikrofonów kierunkowych, więcej narzędzi precyzyjnego dopasowania, bardziej elastyczną konfigurację programów. Ponadto oferuje słuchawkę ClearBand, funkcję Rozszerzenia Słyszalności, komunikaty SmartSpeak, Katalog Dźwięków II i muzykę Zen. 48. Aparaty Inteo, Passion115, Mind440 i Passion440 posiadają taki sam lokalizator, redukcję hałasu, eliminację sprzężeń zwrotnych i liczbę kanałów. Aparaty Mind440 i Passion440 oferują więcej narzędzi precyzyjnego dopasowania, bardziej elastyczną
konfigurację programów słuchania, a także posiadają słuchawkę ClearBand, komunikaty SmartSpeak, Katalog Dźwięków II i program Zen. 49. Dziękuję za uwagę.