KOD UCZNIA WPISUJE UCZEŃ DATA URODZENIA UCZNIA dzień miesiąc rok UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY EGZAMIN PO GIMNAZJUM Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN PO GIMNAZJUM CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 12 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i datę urodzenia. 3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/ /atramentem. Nie używaj korektora. 5. W zadaniach od 1. do 22. są podane cztery odpowiedzi: A,, C, D. Odpowiada im następujący układ kratek na karcie odpowiedzi: A C D Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą np. gdy wybrałeś odpowiedź A : A C D 6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. 7. Rozwiązania zadań od 23. do 28. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj. 8. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone napisem rudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane. Powodzenia! 2007 Czas pracy: 120 minut Liczba punktów do uzyskania: 50 A C D S-A1-062 25
Tekst I Taniec (fragmenty) Taniec jest pozytywnym bodźcem w życiu człowieka. Pojawia się jako wyraz poezji ruchu już w bardzo wczesnych okresach dziejów ludzkości. Ruch rodzi się z najróżniejszych motywów. Jest rezultatem pewnych dążeń i potrzeb człowieka, niezwykle często objawia stan duchowy osoby znajdującej się w określonej sytuacji, charakteryzuje chwilowy nastrój, a nawet obrazuje charakter człowieka. Ma dwa zasadnicze cele: przedstawienie zewnętrznych przejawów życia i stosunku do nich oraz odbicie ukrytych procesów wewnętrznych. Każdy z nas odczuwa pierwotną przyjemność ruchu, lecz nie każdy w jednakowym stopniu. Ruch nie jest zjawiskiem czysto fizycznym, lecz posiada bardzo znamienne i różnorodne znaczenie o działaniu psychicznym. Człowiek nieustannie prze ku nowemu, zdąża krok po kroku w nieznane, stara się wciąż przekraczać samego siebie, przekraczać własne możliwości, tworzyć coś nowatorskiego. Szczególnym rodzajem twórczości jest twórczość artystyczna. W spadku po XVIII wieku pozostały dwie definicje sztuki, a mianowicie sztuka wytwarzanie piękna i sztuka jako naśladownictwo. Cechą swoistą sztuki jest to, że wytwarza piękno, odtwarza rzeczywistość, nadaje kształt rzeczom, wywołuje przeżycia estetyczne. W XVII wieku do sztuk zalicza się, oprócz sztuk plastycznych, architekturę, poezję, wymowę, teatr, muzykę i taniec. Taniec jest bez wątpienia pięknem, bo wywołuje przeżycie estetyczne i powoduje, że czujemy się wzruszeni, że przeżywamy. Taniec ma swoją formę, figury, pewien ustalony porządek, może mieścić się w ustalonych ramach, mieć klasyczną konwencję. Równocześnie może być czymś niemieszczącym się w wyznaczonych granicach, czymś trudnym do opisania, nawet zrozumienia. Taniec wywołuje ten stan ducha, który pojawia się w obcowaniu z czymś fascynującym i niezwykłym. Tańcząc, jesteśmy w stanie przekazać nasze uczucia, ukazać nasze emocje. Wszyscy jesteśmy tancerzami. Tańczymy, choć nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Ruchem wyrażamy swoje uczucia, wzburzenie, obawę. Taniec jest także lekiem na nieśmiałość, łączy ludzi w sposób naturalny, pozwala zawrzeć znajomość. Winniśmy go traktować jako eliksir, przyjemność, relaks. Niezgrabnie poruszający się nastolatek przechodzi metamorfozę, staje się tancerzem, porusza się płynnie. Pamiętajmy, że taniec angażuje człowieka w całości, to znaczy jego ciało, umysł, duszę. Jest sportem, medytacją, środkiem poznania. Dla jednych jest rozrywką, sposobem na uwolnienie się od trosk, dla drugich jedynym sposobem na przetrwanie, dla jeszcze innych niepotrzebnym dodatkiem do życia. Tańczmy! Wytańczmy siebie i świat, nasze smutki, radości, marzenia, miłości, nienawiści. Na podstawie: ernard Sack, Monika Zdybicka, Taniec w rewalidacji dziecka niepełnosprawnego. http://ip.univ.szczecin.pl/~edipp/taniec.htm Zadanie 1. () Zawarty w cytowanym tekście opis tańca jest A. pochwałą.. wyolbrzymieniem jego cech. C. przestrogą przed złym wpływem na osobowość człowieka. D. żartem z tańczących. 26 Zadanie 2. () Taniec jako ruch polega na A. ukrywaniu stanów duchowych człowieka.. negocjacjach w sporach towarzyskich. C. dążeniu do lepszych rozwiązań technicznych. D. tworzeniu piękna.
Zadanie 3. () Ruch wykonywany przez człowieka wiąże się z A. jego cielesnością i wnętrzem.. odczuwaniem przyjemności. C. działalnością człowieka jako twórcy. D. Wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. Zadanie 4. () Tańczmy! jest A. równoważnikiem zdania.. zdaniem pojedynczym. C. zdaniem pytającym. D. zdaniem z szykiem przestawnym. Zadanie 5. () Czasownik wytańczmy został w ostatnim zdaniu tekstu użyty A. w pierwszej osobie liczby pojedynczej.. w trybie rozkazującym. C. w stronie zwrotnej. D. w formie bezosobowej. Zadanie 6. () Na wiek XVIII przypadają lata twórczości A. Ignacego Krasickiego.. Mikołaja Reja. C. Czesława Miłosza. D. Władysława Reymonta. Zadanie 7. () ale i zabawy publiczne towarzyszyły wydarzeniom politycznym XVIII wieku w Polsce. Podaj datę najradośniejszego z nich, kiedy to uchwalono Konstytucję 3 maja. A. 1720.. 1772. C. 1791. D. 1795. Tekst II Obrzędowe uczty (fragment) Podczas uroczystości (Zielonych Świąt) tańczą stare kobiety. Rytualny pląs wprowadza je w trans; gesty i ruchy stają się płynne, elastyczne. Ludzie nazywają je rusaljami i wierzą, że podczas tańca nawiązują one kontakt z duszami zmarłych przybywającymi na ucztę. Wierzą też, że jest to chwila najbardziej odpowiednia do przewidywania przyszłości, gdyż rusalje mogą przekazywać ludziom wiadomości uzyskane od duchów. Ekstatyczny taniec przerywa się, polewając kobiety wodą, lecz wodę tę należy lać poprzez skrzyżowane jatagany (miecze). Oprócz tańca rusalji tego samego wieczoru odbywają się przy dźwiękach bębnów tańce starych i młodych mężczyzn. Każda z tych grup tworzy odrębny korowód okrążający płonącą kłodę. Korowód młodych przesuwa się rytmicznie tyłem do ognia, starzy przodem do niego, jakby chylące się do ziemi życie pozwalało im już spokojnie spoglądać w świat duchów. Na podstawie: Anna Zadrożyńska, Powtarzać czas początku, Warszawa 1985. 27
Zadanie 8. () Podczas uroczystości Zielonych Świąt tańczą A. dusze zmarłych.. wojownicy z jataganami. C. przebrani bębniarze. D. młodzi i starzy mężczyźni. Zadanie 9. () Tradycja Zielonych Świąt zawiera w sobie elementy A. religijności ludowej.. buddyzmu. C. hinduizmu. D. hellenizmu. Zadanie 10. () Do żywiołów towarzyszących tańczeniu należą A. wiatr.. błyskawice. C. ogień i woda. D. ziemia. Zadanie 11. () W cytowanym tekście określenie rusalje dotyczy A. polewania wodą przez skrzyżowane miecze.. starych kobiet. C. dusz zmarłych. D. czasu magicznego kontaktu ze zmarłymi. Zadanie 12. () Użyty w tekście myślnik A. zamyka zdanie (myśl w nim zawartą).. zastępuje opuszczony fragment tekstu. C. służy wyrażeniu rozkazu. D. nie ma znaczenia dla wywodu. Zadanie 13. () Synonimem rzeczownika taniec w przedstawionym tekście jest A. podskok.. wygibas. C. pląs. D. podryg. Zadanie 14. () Wymień cechę świadczącą o tym, że cytowany fragment pochodzi z tekstu naukowego. A. Dominująca funkcja poznawcza.. Stosowanie wielokropków. C. Poprawna interpunkcja. D. Ciekawe metafory. 28
Tekst III Jak Janosik tańczył z cesarzową (fragmenty) Cesarzowa poszła w tan, chwiał się jej perłowy wian. [...] A Janosik, na kształt króla, z cesarzową sobie hula. Stanął przed nią, cupnął w przód prawą nogę, lśniący but. Lewą piętą wyciął w tył w dyle karczmy, co miał sił. Prawa lewa krok za krok, w tył się cofał, wsparty w bok, a z podkówek leciał blask i z karczemnych dylów trzask. Cesarzowa suknia w dłoń jak z obrazu sunie doń. Dudni karczma, trzask i puk, sam Janosik grzmi stem nóg! Gdy się zwyrtnie 1 jako wiatr, strojem szumi jak wiatr z Tatr. Cesarzowa w perły dzwoni, to ucieka, znowu goni. A co przyjdzie ku muzyce, to uśmiecha się jej lice. A szeleści atłasami, jak w jesieni wiatr liściami. Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Wybór poezji, Wrocław, Warszawa, Kraków 1991. 1 Zwyrtnąć obrócić się, okręcić. Zadanie 15. () O tym, że partner cesarzowej jest reprezentantem kultury góralskiej, świadczy A. dudnienie karczmy.. sto nóg tancerza. C. trzask karczemnych dylów. D. strój szumiący jak wiatr z Tatr. 29
EGZAMIN PO GIMNAZJUM Zadanie 16. () Obca dla kultury europejskiej nazwa władcy to A. cesarz.. kniaź. C. król. D. maharadża. Zadanie 17. () Sformułowanie: Cesarzowa szeleści atłasami, / jak w jesieni wiatr liściami zawiera A. paradoks.. porównanie. C. aluzję. D. epitet poetycki. Tekst IV Edgar Degas, Czternastoletnia tancerka, rzeźba (ok. 1881 r., Paryż, Muzeum d Orsay) Zadanie 18. () Co w wyglądzie dziewczynki jest nietypowe dla rzeźby? A. Nienaturalne wykręcenie prawej stopy.. Spódniczka z materiału. C. Zadarty nos. D. Ręce splecione z tyłu. 30 Zadanie 19. () Rzeźba to przede wszystkim A. dźwięk.. słowo. C. kształt. D. gest.
EGZAMIN PO GIMNAZJUM Zadanie 20. () Na stopach tancerki artysta wyrzeźbił balerinki. Inna ich nazwa to A. baletki.. tenisówki. C. kapcie. D. sandałki. Tekst V Konik polny i mrówka Niepomny jutra, płochy i swawolny, Przez całe lato śpiewał konik polny. Lecz przyszła zima, śniegi, zawieruchy Gorzko zapłakał biedaczek. Gdybyż choć jaki robaczek. Gdyby choć skrzydełko muchy Wpadło mi w łapki... miałbym bal nie lada! To myśląc, głodny, zbiera sił ostatki, Idzie do mrówki sąsiadki I tak powiada: Pożycz mi, proszę, kilka ziarn żyta; Da óg doczekać przyszłego zbioru, Oddam z procentem słowo honoru! Lecz mrówka skąpa i nieużyta (Jest to najmniejsza jej wada) Pyta sąsiada: Cóżeś porabiał przez lato, Gdy żebrzesz w zimowej porze? Śpiewałem sobie. Więc za to Tańcujże teraz, niebożę! Jean de La Fontaine, ajki (Konik polny i mrówka tłum. Władysław Noskowski), Warszawa 1976. 31
Zadanie 21. () Sytuacja Pożycz mi, proszę, kilka ziarn żyta; / Da óg doczekać przyszłego zbioru, / Oddam z procentem słowo honoru! dotyczy A. transakcji finansowej.. strategii marketingowej konika polnego. C. XVIII-wiecznego rynku finansowego. D. Wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. Zadanie 22. () Metaforyczne określenie miałbym bal nie lada dotyczy A. niezaspokojonej potrzeby tańca.. niezaspokojonego głodu. C. pragnienia spotkań towarzyskich. D. negatywnego wartościowania pokarmów. Zadanie 23. () Kogo dotyczą i co oznaczają sformułowania: niepomny jutra, swawolny? Zadanie 24. (0 2) Za autorem bajki wymień dwie znaczące wady mrówki. Zadanie 25. (0 2) Jakie zjawiska atmosferyczne zostały ukazane na ilustracji do wiersza i czemu one służą? Zadanie 26. (0 2) Wskaż przynajmniej dwa zdrobnienia w tekście poety i określ ich funkcję w bajce. 32
Zadanie 27. (0 5) Napisz zaproszenie, adresowane do koleżanki (kolegi), na kurs tańca organizowany w Twojej szkole. Pamiętaj, aby koniecznie opisać w nim korzyści, jakie zapewnia taniec. Zadanie 28. (6) Taniec rozrywka czy sztuka? Napisz rozprawkę, w której jako argumenty wykorzystasz przykłady z dzieł literackich i z innych dziedzin sztuki. Twoja praca powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca. 33
DATA URODZENIA UCZNIA Nr zadania Odpowiedzi dzień miesiąc rok KOD UCZNIA 1 A C D 2 A C D 3 A C D 4 A C D 5 A C D 6 A C D 7 A C D 8 A C D 9 A C D 10 A C D 11 A C D 12 A C D 13 A C D 14 A C D 15 A C D 16 A C D 17 A C D 18 A C D 19 A C D 20 A C D 21 A C D 22 A C D 36
Klucz i schemat oceniania zadań Zadania 1. 22. () Numer zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Poprawna odpowiedź A D D A C D A C Numer zadania 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Poprawna odpowiedź C A D D C A D Zadania 23. 26 Jeśli w zadaniach punktowanych wśród odpowiedzi poprawnych pojawią się odpowiedzi niepoprawne, uczeń otrzymuje 0 pkt za zadanie. Numer zadania Odpowiedź poprawna, typowa Punktacja Zasady przyznawania punktów 23 Podane określenia dotyczą konika polnego, który był niepomny jutra, czyli nie myślał o przyszłości, i swawolny bawiący się; latem wolał tańczyć niż pracować. Przyznaje się punkt za podanie właściwej interpretacji. 24 Na przykład: skąpstwo, chytrość, sknerstwo, nieżyczliwość, egoizm, samolubstwo, sobkostwo. 0 2 Przyznaje się punkt za podanie jednej z cech. 25 Zjawiska atmosferyczne: opady śniegu i wicher. Na przykład: wzmacniają dramatyzm przedstawionej sytuacji. 0 2 Przyznaje się jeden punkt za poprawne wskazanie zjawisk, a drugi za określenie ich funkcji. 26 Na przykład: biedaczek, robaczek, skrzydełko. 0 2 Przyznaje się jeden punkt za podanie dwóch zdrobnień, a drugi za właściwe wskazanie ich funkcji. Na przykład: zdrobnienia wzmacniają ironię utworu, poprzez kontrast zdrobnienia charakteryzują niewesołą sytuację konika polnego, zdrobnienia podkreślają użalanie się konika nad sobą w dramatycznej sytuacji. 37
Zadanie 27. (0 5) Kryteria oceny zaproszenia Kryteria Zasady przyznawania punktów Punktacja Realizacja tematu Kompozycja Język i styl Ortografia i interpunkcja Razem Wskazanie adresata. Dostosowanie wypowiedzi do sytuacji komunikacyjnej. Tekst spójny, zgodny z formą, występują wszystkie formalne wyznaczniki zaproszenia. Słownictwo właściwe dla zaproszenia, styl jednorodny. Poprawna ortografia i interpunkcja. 0 5 Zadanie 28. (6) Kryteria oceny rozprawki Kryteria oceny Punktacja I. Realizacja tematu (0 6) 1 2 3 Tworzy tekst przynajmniej we fragmentach zgodny z tematem. Formułuje tezę (hipotezę). a) Posługuje się co najmniej dwoma przykładami z literatury (lub historii, lub sztuki) adekwatnymi do postawionej tezy. b) Uzasadnia wybór jednego przykładu. c) Uzasadnia wybór kolejnego przykładu (kolejnych przykładów). d) Podsumowuje rozważania. II. Kompozycja (0 3) 4 5 6 Redaguje tekst o trójdzielnej kompozycji, zachowując właściwe proporcje. Redaguje spójną wypowiedź (występują wskaźniki zespolenia). Redaguje wypowiedź logicznie uporządkowaną. III. Język i styl (0 4) 7 a) Poprawnie (pod względem znaczeniowym) stosuje słownictwo, również w związkach frazeologicznych. b) Poprawnie odmienia wyrazy oraz łączy wyrazy w zdania i zdania pojedyncze w zdania złożone (niepowtarzanie tych samych struktur zdaniowych). 0 3 (dopuszczalne 3 błędy, niezależnie od kategorii) 38
Kryteria oceny Punktacja 8 c) Trafnie dobiera środki językowe (nie stosuje wulgaryzmów, nieuzasadnionych kolokwializmów, wielosłowia, wieloznaczności, powtórzeń; nie miesza stylów, nie nadużywa wyrazów obcych, nieuzasadnionych wyrażeń typu: praktycznie rzecz biorąc, dajmy na to, powiedzmy). Stosuje styl charakterystyczny dla wywodu argumentacyjnego. 0 3 bł. 3 pkt 4 bł. 2 pkt 5 bł. 1 pkt 6 bł. 0 pkt IV. Zapis (0 3) 9 10 Pisze poprawnie pod względem interpunkcyjnym (dopuszczalne 3 błędy). Pisze poprawnie pod względem ortograficznym. Razem 0 3 bł. 1 pkt 4 bł. 0 pkt 0 2 0 bł. 2 pkt 1 bł. 1 pkt 2 bł. 0 pkt 6 Uwaga! Punktów za kryteria od II do IV nie przyznaje się, jeśli praca jest krótsza niż połowa wyznaczonego miejsca. Jeśli cała praca nie jest zgodna z tematem, nie przyznaje się punktów za kryterium I (realizacja tematu). 39