1 Załącznik nr 2 OPIS SPOSOBÓW OCHRONY CZYNNEJ EKOSYSTEMÓW Z PODANIEM RODZAJU, ROZMIARU I LOKALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ I. Działania ochronne na obszarach ochrony ścisłej 1 budow a, remonty i utrzymanie szlaków i urządzeń turystycznych napraw a i bieŝąca konserw acja infrastruktury turystycznej w tym oznakow ań, drogowskazów na węzłach komunikacyjnych; remont lub wymiana tablic edukacyjnych i informacyjnych przy szlakach oraz miejscach odpoczynku, remont lub wymiana szlakow skazów (razem do 5 sztuk); konserw acje i remonty oznakow ania oraz wyposaŝenia szlaków turystycznych (do 7 km); napraw a i bieŝąca konserw acja naw ierzchni szlaków turystycznych piaskowcem radkow skim (do 7 km) 2 usuw anie zanieczyszczeń stałych z obszaru Parku 3 oznakow anie granic obszarów objętych ochroną ścisłą odnow ienie oznakow ania szlaków rowerowych (do 5 km) przygotowanie szlaków turystycznych do sezonu turystycznego (udroŝnianie szlaków przez usuwanie drzew tarasujących szlaki, usuw anie martw ych drzew zagraŝających turystom poruszającym się po szlakach) do 7 km w edług potrzeb bieŝące napraw y i konserw acje kładki edukacyjnej Niknąca Łąka remont stanow isk ŚcieŜki Skalnej Rzeźby wymiana tablic edukacyjnych (łącznie 14 stanow isk) zbiórka i wyw óz odpadów stałych w miejscach ich występowania do 10 km szlaki turystyczne i obiekty zlokalizow ane przy szlakach turystycznych na szlaki row erowe na szlaki turystyczne zlokalizow ane na pododdział 57b przebieg po Ŝółtym szlaku turystycznym oddz. 15, 16, 2 przebieg po Ŝółtym szlaku turystycznym szlaki turystyczne i miejsca odpoczynku zlokalizow ane przy szlakach turystycznych na obszar Parku w miejscach występowania
II. Sposoby ochrony czynnej na obszarach ochrony czynnej A. W ekosystemach leśnych 1 regulow anie składu gatunkow ego pododdziały: 2i, 6a, drzewostanów z uwzględnieniem fazy rozw ojowej drzewostanu, typu siedliska oraz typu zbiorow iska roślinnego i moŝliwych wariantów składu gatunkow ego do 27 ha 7f,g 12b, 22b, 62d, 63m, 75c, 118d, 12g, 81d, 81i, 45b 2 prow adzenie zabiegów pielęgnacyjno-hodow lanych w drzewostanach objętych programem przebudow y i renaturalizacji, po uw zględnieniu odnow ień naturalnych, polegających na: stosowaniu róŝnych rodzajów cięć dla potrzeb przebudow y składu gatunkow ego drzewostanów przygotowaniu pow ierzchni do odnaw iania drzew ostanu, odnaw ianie drzew ostanu poprzez sadzenie drzew pod osłoną, w lukach, na gniazdach oraz w ramach popraw ek i uzupełnień oraz poprzez siew ochronie odnow ień poprzez składanie gałęzi wykaszaniu roślinności zielnej w odnow ieniach do 69 ha pododdziały: 11h, 12a, 82c, 8a, 82a, 82h, 24b, 45c, 67m, 129g, 129c, 142b, 67g, 68a, 89d, 126f do 43 ha według potrzeb do 60 ha pracach szkółkarskich 1,59 ha pododdziały:10h, 15b, 25l, 39c, 43o, 51h, 80h, 118r, 143g, 144b zbiorze nasion buka i szyszek jodły 3 cięcia sanitarne - usuw anie pow alonych, złamanych oraz zasiedlonych przez owady drzew z pozostaw ieniem części drzew niezagraŝających zdrow otności drzewostanów 4 zachowanie w łaściwego stanu zdrowotnego drzew ostanów, przez: do 1000 kg 3000 ha, w miarę potrzeb i stopnia zagroŝenia przez ow ady obszar Parku w miejscach występowania 2
5 korow anie części drzew, pozostaw ionych w ekosystemach do rozpadu, a zasiedlonych przez ow ady w drzewostanach zagroŝonych masow ym występowaniem kornika drukarza i gatunków towarzyszących prow adzenie czynności w zakresie ochrony lasu, w szczególności wykonywanie monitoringu zagroŝenia drzewostanów poprzez jesienne poszukiw ania larw zasnui św ierkowej prow adzenie czynności w zakresie ochrony lasu, w szczególności wykonywanie monitoringu zagroŝenia drzewostanów poprzez wystaw ianie pułapek feromonow ych na brudnicę mniszkę prow adzenie czynności w zakresie ochrony lasu, w szczególności wykonywanie monitoringu zagroŝenia drzewostanów poprzez wykładanie pułapek klasycznych, feromonow ych na kornika drukarza zabezpieczanie drzewostanów przed nadmiernym uszkodzeniami pow odow anymi przez zw ierzęta roślinoŝerne, przez: regulacje liczebności populacji zw ierząt roślinoŝernych w celu ograniczenia szkód pow stałych przez zgryzanie jodły i buka w odnow ieniach sztucznych wprowadzanych jako przebudow a drzewostanów zabezpieczanie młodego pokolenia drzew poprzez grodzenie upraw siatką leśną zabezpieczanie młodego pokolenia drzew poprzez smarow anie drzew środkiem odstraszającym 3000 ha w miarę potrzeb i stopnia rozw oju ow adów 65 prób 40 sztuk według potrzeb jeleń - do 60 sztuk do 6400 mb do 126 ha B. W nieleśnych ekosystemach lądow ych 1 waloryzacja i zachowanie starych odmian drzew ow ocowych według potrzeb pododdziały: 18a,b, 21o, 22j, 99l,n, poprzez pielęgnow anie starych sadów i przydomowych drzew 2 przeciwdziałanie procesom sukcesyjnym w ekosystemach traw iastych poprzez koszenie łąk, 1 ha pododdział: 17i 3
muraw i pastw isk z usuwaniem biomasy lub ekstensyw ny wypas zw ierząt oraz usuw anie naturalnego odnow ienia drzew i krzew ów C. W ekosystemach w odnych 1 konserw acja urządzeń hydrotechnicznych i przeciwpoŝarowych wykaszanie roślinności na grobli na pow ierzchni 0,024 ha, konserw acja tablic pododdział: 19l,r 2 ochrona i odtw arzanie zagroŝonych siedlisk hydrogenicznych w Parku - ograniczenie nadmiernego odpływ u wody poprzez zatykanie rumoszem drzew nym starych row ów melioracyjnych, spow olnienie spływ u po zboczach, usuw anie nalotów świerkowych ocieniających mokradła, wykaszanie D. Inne, w edług specyfiki Parku informacyjnych pow ierzchnia objęta projektem do 69 ha oddziały: 43, 57, 74, 77, 78, 80, 92, 93, 94, 97, 105, 115, 120, 127 1 budow a, remonty i utrzymanie szlaków i urządzeń turystycznych napraw a, i bieŝąca konserw acja infrastruktury turystycznej, w tym oznakow ań, drogowskazów na węzłach komunikacyjnych; budow a w iat turystycznych - 3 sztuki; remont lub w ymiana tablic edukacyjnych i informacyjnych przy szlakach oraz miejscach odpoczynku, remont lub wymiana szlakow skazów łącznie do 54 sztuk; konserw acje i remonty oznakow ania oraz wyposaŝenia szlaków turystycznych do 25 km; remont i wymiana ogrodzeń przy parkingach i polach wypoczynkowych; budow a kładek i pomostów na szlakach turystycznych; napraw a i bieŝąca konserw acja naw ierzchni szlaków turystycznych (piaskow iec radkowski) do 15 km szlaki turystyczne i obiekty zlokalizow ane przy szlakach turystycznych, polach wypoczynkowych i parkingach na 4
przygotowanie szlaków turystycznych do sezonu turystycznego (udroŝnianie szlaków przez usuwanie drzew tarasujących szlaki, usuw anie martw ych drzew zagraŝających turystom poruszającym się po szlakach) do 25 km według potrzeb remonty wyposaŝenia tras turystycznych na Szczelińcu Wielkim (w ymiana balustrad przy schodach na Szczelińcu, wymiana kładek, remont naw ierzchni szlaku, remont drobnej infrastruktury turystycznej, remont konstrukcji schodów na Fotelu Pradziada) i Błędnych Skałach (remonty ogrodzeń i kładek, wykonanie ogrodzeń zapobiegających niekontrolow anej penetracji turystycznej w rejonie Błędnych Skał) razem do 5 km udostępnienie tarasu widokow ego przy schronisku na Szczelińcu Wielkim (wyznaczenie dojścia, wykonanie konstrukcji zabezpieczających) bieŝące napraw y nawierzchni szlaków rowerowych do 5 km odnow ienie oznakow ania szlaków rowerowych do 10 km remont stanow isk ścieŝki edukacyjnej Ochrona Ekosystemów w PNGS remont w yposaŝenia (kładki, balustrady, stanow iska edukacyjne (łącznie 12 stanow isk) remont stanow isk ŚcieŜki Skalnej Rzeźby wymiana tablic edukacyjnych (łącznie 14 stanow isk) połączenie szlaku turystycznego biegnącego po polskiej stronie wzdłuŝ granicy państw a ze szlakiem w Republice Czeskiej szlaki turystyczne zlokalizow ane na oddziały: 116, 121, 41 oddział 41 szlaki row erowe na szlaki row erowe na oddziały 115, 116, 117, 118, 120, 121 oddziały 2, 4, 19, 42, 41 przebieg po Ŝółtym szlaku turystycznym szlak zielony w pododdziale 21b 5
2 ograniczanie niekontrolow anej penetracji ludzkiej obszaru Parku wykonanie stanow iska edukacyjnego Radkow skie Baszty (ścieŝka geologiczna) obejmującego: - opracow anie pod względem merytorycznym i w ykonanie tablicy informacyjnej (1 szt.) oraz jej drew nianej obudow y (podkładu) i postaw ienie (montaŝ) w terenie, - odsłonięcie form skalnych opisanych na tablicy poprzez podkrzesywanie i przycinanie gałęzi drzew - według bieŝących potrzeb, przygotowanie dojścia do stanow iska edukacyjnego od istniejącego szlaku turystycznego (ok. 20 mb) wykonanie stanow isk edukacyjnych Białe Ściany (ścieŝka geologiczna) obejmujących: - opracowanie pod względem merytorycznym i w ykonanie tablic informacyjnych (3 sztuki) oraz ich drewnianej obudowy (podkładu) i postaw ienie (montaŝ) ich w terenie, - odsłonięcie form skalnych opisanych na tablicach poprzez podkrzesywanie i przycinanie gałęzi drzew według bieŝących potrzeb, przygotowanie dojścia do stanow isk edukacyjnych - w postaci stopni, kładek i platform (razem ok. 120 mb) bieŝące napraw y i konserw acje kładki edukacyjnej Niknąca Łąka przygotowanie, oznakow anie i utrzymanie zimow ych szlaków narciarstwa biegow ego do 30 km pododdziały 29a, b, c pododdziały: 106d, 97f, 98, 79 lokalizacja - pododdział 57a przebieg po Ŝółtym szlaku turystycznym zimow e szlaki narciarstwa biegow ego na odsłanianie form skalnych oraz punktów w idokowych poprzez podkrzesywanie i przycinanie gałęzi drzew na Skalnych Grzybach", Szczelińcu Wielkim" i Błędnych Skałach w edług bieŝących potrzeb oddziały: 46, 47, 41, 116 3 usuw anie zanieczyszczeń stałych zbiórka i wyw óz odpadów szlaki turystyczne i 6
z obszaru Parku stałych w miejscach ich występowania 4 oznakow anie granic Parku ustaw ienie tablic Parku 30 sztuk przy wejściach do Parku oraz koszenie trawy przy tablicach, na pow ierzchni 18 5 utrzymanie dróg w e właściwym stanie technicznym m 2 do 50 km miejsca odpoczynku zlokalizow ane przy szlakach turystycznych na, Czerw ona Woda na III. Sposoby ochrony czynnej na obszarach ochrony krajobrazowej A. W nieleśnych ekosystemach lądow ych 1 przeciwdziałanie procesom sukcesyjnym w ekosystemach traw iastych poprzez koszenie łąk, muraw i pastw isk z usuwaniem biomasy lub ekstensyw ny wypas zw ierząt oraz usuw anie naturalnego odnow ienia drzew i krzew ów; (ochrona występujących na w skazanych obszarach siedlisk z listy Natura 2000 - kod: 6210, 6230, 6430, 6510, 6520) do 330 ha 2 waloryzacja i zachowanie starych odmian drzew ow ocowych poprzez: pielęgnow anie sadu kolekcyjnego; 2,5 ha pododdziały: 1a,b, 5a,b,d,f, 6j, 7x,z, 8b,c,d,f,g,m, 9a, 17c,i,k, m,n,o,s,y,z,bx, cx, fx, 18i,n, 19d, 20l, m,n,o,p,s,t,w,x,y,a x,dx,bx,hx,kx,lx, 21a,m,p, 26a, 43n,w, 44b,d,g,h,i,l,o, 49d, 51g, 52i, 61g,i,k, 62m, 67j,o, 70a, 72h,i,m, 78h,i,k,l,o, 79i, 80g, 81a, 100bx,cx, 107d,i,j,m,o,p,r,s, 108c,i, 109f, 112l, 113f,g,p, 121p,s,t, 128w,x,y,ax, 130o,p,r, 131a,b,c, 132i,j, 137d,f, 138b, 139g,j, 141bx,cx,gx,hx, 143d, 146j,r, 151w, ax, cx, pododdział 152m pielęgnow anie starych sadów i przydomow ych drzew według potrzeb pododdział 21p 7
B. Inne, w edług specyfiki parku 1 budow a, remonty i utrzymanie szlaków oraz urządzeń turystycznych napraw a, i bieŝąca konserw acja infrastruktury turystycznej w tym oznakow ań, drogowskazów na węzłach komunikacyjnych; wymiana tablic edukacyjnych i informacyjnych przy szlakach i miejscach odpoczynku, łącznie do 10 sztuk; konserw acje i remonty oznakow ania oraz wyposaŝenia szlaków turystycznych, do 15 kilometrów ; konserwacja wyposaŝenia miejsc odpoczynku oraz koszenie trawy w miejscach odpoczynku, budow a kładek i pomostów na szlakach turystycznych; naprawa i bieŝąca konserw acja naw ierzchni szlaków turystycznych (piaskow iec radkow ski) do 15 km. przygotowanie szlaków turystycznych do sezonu turystycznego (udroŝnianie szlaków przez usuwanie drzew tarasujących szlaki, usuw anie martw ych drzew zagraŝających turystom poruszającym się po szlakach) do 5 km w edług potrzeb odnow ienie oznakow ania szlaku row erowego (według potrzeb) do 10 km budow a parkingu i budynków usługow o-turystycznych na Polanie YMCA wraz z mediami budow a Strzechy Edukacyjnej w Karłow ie wraz z mediami (1 szt.) budow a parkingu przy budynku Strzechy Edukacyjnej w Karłow ie (1 szt.) remont i zagospodarow anie obiektów przejętych od w ojska w rejonie Błędnych Skał szlaki turystyczne i obiekty zlokalizow ane przy: szlakach turystycznych, polach wypoczynkowych i parkingach, na szlaki turystyczne zlokalizow ane na szlaki row erowe na pododdziały: 118r, 133f,g, 136a, 142a pododdział: 81a pododdział: 81a pododdział: 121 f 8
2 ograniczanie niekontrolow anej penetracji ludzkiej obszaru Parku bieŝące remonty i napraw y wyposaŝenia i naw ierzchni parkingów : Kształtna Łąka, YMCA, Wodospady Pośny, Batorów ek, Droga nad Urw iskiem, pod Szczelińcem (w edług potrzeb) koszenie traw y na parkingach i miejscach odpoczynku: Kształtna Łąka, Y MCA, Wodospady Pośny, Batorów ek, Droga nad Urw iskiem, pod Szczelińcem, na pow ierzchni ok. 1 ha remont i przebudow a obiektu wystaw ienniczego Muzeum śaby wykonanie stanow iska edukacyjnego Łąki Pasterskie (ścieŝka geologiczna) w raz z wyznaczeniem szlaku dojściow ego (ok. 100 m) - opracowanie pod względem merytorycznym i w ykonanie tablicy informacyjnej (1 szt.) oraz jej drew nianej obudow y (podkładu) i postaw ienie (montaŝ) w terenie, przygotowanie dojścia do stanow iska edukacyjnego od istniejącego szlaku turystycznego (ok. 100 m) wykonanie stanow iska edukacyjnego Czerw ona Skała (ścieŝka geologiczna) - opracowanie pod względem merytorycznym i w ykonanie tablicy informacyjnej (1 szt.) oraz jej drew nianej obudow y (podkładu) i postaw ienie (montaŝ) w terenie napraw a stanow isk ŚcieŜki Skalnej Rzeźby wymiana tablic edukacyjnych (łącznie 14 stanow isk) bieŝąca napraw a wyposaŝenia ścieŝki edukacyjnej Płazy (7 stanow isk oraz ław ki, mostki i wiata), wykaszanie roślinności na grobli na pow ierzchni 0,10 ha; napraw a mnicha na zbiorniku w odnym przygotowanie, oznakow anie i utrzymanie zimow ych szlaków narciarstwa biegow ego do pododdziały: 50f, 133f,g, 35f, 62, 31c, 42g pododdziały: 50f, 133f,g, 35f, 62, 31c, 42g pododdział: 151 t pododdziały 44 d, g, h pododdział 148 c pododdziały 17, 17A, 20A, 157A, 41A przebieg po Ŝółtym szlaku turystycznym pododdziały: 151 t, y, w, z, x, ax, bx, cx, zimow e szlaki narciarstwa biegow ego, na 9
5km 3 usuw anie zanieczyszczeń stałych z obszaru Parku zbiórka i wyw óz odpadów stałych w miejscach ich występowania szlaki turystyczne i miejsca odpoczynku zlokalizow ane przy szlakach turystycznych 1) Podział na oddziały oznaczone liczbą oraz obwody ochronne podano zgodnie z mapą przeglądową Parku Narodowego Gór Stołowych, w skali 1:15 000 według stanu na 1.01.2010 r. Podział na pododdziały oznaczone literą oraz obszary objęte ochroną częściową przyjęto zgodnie z mapą obszarów ochronnych Parku Narodowego Gór Stołowych, w skali 1:15 000, według stanu na 1.01.2010 r. Mapy znajdują się w siedzibie Parku Narodowego Gór Stołowych w miejscowości Kudowa-Zdrój. 10