A jednak się ociepla! Efektywność energetyczna w Polsce - - tracona szansa Wojciech Stępniewski Kierownik projektu Klimat i energia WWF Polska
Anomalia globalnej temperatury w stosunku do średniej z lat 1951-1980 Źródło: NASA (www.climate.nasa.gov)
Temperatura vs aktywność Słońca Źródło: www.skepticalscience.com Temperatura wg NASA GISS Aktywność Słońca od 1880 do 1978 wg Solanki. Od 1979 do 2009 wg PMOD.
Anomalia temperatury na świecie. Luty 2010 Opracowanie: Piotr Djaków na podstawie danych National Centre of Atmospheric Research
Źródło: Environment Canada Anomalnie ciepła zima w Kanadzie
Ubytek lodu morskiego w Arktyce Źródło: IPCC, Met office, wykres: Paul Scruton
Klasyfikacja temperatury powietrza w wyznaczonych regionach w zimie w latach 1951-2010. Źródło: Biuletyn Monitoringu Klimatu Polski Zima 2009-2010 Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Anomalie średniej temperatury powietrza w Polsce, w zimie w stosunku do średniej z wielolecia 1971-2000 Trend: 0,03C/rok Źródło: Biuletyn Monitoringu Klimatu Polski Zima 2009-2010 Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Odchylenie średniej temperatury sezonowej od średniej z lat 1951-1980. W każdym przypadku anomalia ta jest dodatnia.
Anomalia temperatury w lecie 2010 w odniesieniu do średniej z lat 1951-1980
Mimo, że poprzedni rok kalendarzowy wcale nie musi okazać się najgorętszym w historii pomiarów, już wiemy, że w połowie 2010 r. odnotowano najcieplejszy okres 12-miesięczny w historii analiz NASA GISS.
Efektywność energetyczna w Polsce - tracona szansa
Obszary poszukiwania szóstego paliwa Efektywność energetyczna przemysł (nowe technologie), transport, gospodarstwa domowe (termomodernizacja, dobra ochrona cieplna, etykiety energetyczne, budynki pasywne) Wykorzystanie źródeł energii odnawialnej Konwersja na gaz ziemny i kogeneracja (wysoka sprawność produkcji energii) Wykorzystanie mechanizmów Protokołu z Kioto W przyszłości wykorzystanie wodoru w ogniwach paliwowych, CCS, zgazowywanie węgla, sztuczna fotosynteza, synergia węglowo-jądrowa
Scenariusz efektywnościowy struktury technologii generacji energii (zał EUA = 39Euro) za FEWE XII2009 L p. Opcja technologiczna Produkcja energii elektrycznej Emisja CO 2 TWh/r mln tco 2 /r 1. Istniejące elektrownie węglowe, z częściową modernizacją 2. Nowe elektrownie węglowe 5000 MW 3. Istniejące i nowe elektrownie gazowe 4. Energia ze źródeł odnawialnych: wiatr + biomasa 92,3 85,1 38,0 30,8 6,6 2,6 27,6-5. Poprawa efektywności energetycznej zaoszczędzona energia 40,0 - Razem 204,5 118,5
Przesył energii i stand-by Straty transmisyjne przesyłu elektryczności rzędu 11% Inteligentne sieci i mierniki Redukcja systemów stand-by (sensoryka), przechodzenie do stanów rezerwy zimnej przy systemach ogrzewania budynków Idea Supergrid
Potencjał zmniejszenia zużycia energii w przemyśle 20-30% całkowitego zużycia energii Sytuacja zróżnicowana co do technologii (przykładowo przemysł cementowy znacząco zmniejsza emisyjność na tonę cementu) Oświetlenie; ogrzewanie i c.w.u., lokalne kotłownie/ciepłownie systemowe; napędy elektryczne, sieci elektryczne i cieplne Zmiana technologii
Potencjał zmniejszenia zużycia energii w gospodarstwach domowych i SME 40% potencjału (raport WWF/FEWE) Usługi chłodzenia; gotowania; zmywania Oświetlenie (1/4 zużycia energii) Termomodernizacja; automatyka regulacyjna; odzysk ciepła z wentylacji; modernizacja kotłów grzewczych i ogrzewaczy przepływowych; kolektory słoneczne; kotłownie osiedlowe na biomasę
Potencjał zmniejszenia zużycia energii w napędach elektrycznych Napędy elektryczne 0,75 kw 3000 kw Regulacja częstotliwościowa napędów VSD Pompy odśrodkowe 4kW 130 kw Pompy obiegowe <3kW, z klas C i D na klasę A Łączny potencjał oszczędności 12 432 GWh/rok
Potencjał zmniejszenia zużycia energii w nowobudowanych budynkach Wymagania ochrony cieplnej zliberalizowane Polska (i Czechy) mają najsłabszy współczynnik sezonowego zapotrzebowania na energię Budownictwo pasywne praktycznie nie istnieje (kilka obiektów) Katastrofa z certyfikatami energetycznymi EPBD fatalnie wdrożona w Polsce
Nowela dyrektywy EPBD Art.9 Do 31 grudnia 2020 wszystkie budynki nearly zero energy Państwa członkowskie zobowiązane do zaprezentowania planu dotyczącego wzrostu liczby budynków prawie zeroenegetycznych Jakiej jakości będzie transpozycja do prawa polskiego?
Łączny potencjał wynikający z raportu FEWE wynosi 212 TWh rocznie Z czego efektywność cieplna budynków mieszkalnych i usług 142.5 TWh/rok Sprawność generacji el. 40 TWh/rok Napędy elektryczne 12,4 TWh/rok AGD 9,7 TWh/rok
Potencjał zmniejszenia zużycia paliw/energii i redukcji emisji w transporcie Brak zachęt do kupna samochodów elektrycznych i hybrydowych, flex-fuel Zachęty fiskalne do kupna aut SUV! Do 2010 Polscy producenci aut elektrycznych Infrastruktura elektryczna w Warszawie Buspasy dla taxi, nie dla elektrycznych/hybryd Biodiesel dostępny, Bioetanol E-85 niedostępny
Potencjał zmniejszenia zużycia paliw/energii i redukcji emisji w transporcie
Zmniejszenie zużycia paliw i energii, redukcja emisji w transporcie Infrastruktura kolejowa 95% w złym stanie Przejazdy aglomeracyjne w Warszawie, Poznaniu więcej P&R, stan kolei żałosny, faworyzowanie transportu kołowego przez samorządy (np. Paryż 90% realizowanych przejazdów koleją to aglomeracja, Kopenhaga 6 linii kol. i 1 metra) Warszawa Tarchomin, Bemowo, Miasteczko Wilanów transport szynowy 2017-2022 Niskoinwestycyjne: buspasy, system sterowania ruchem, opłaty za wjazd do centrum (Kraków!), sieć ścieżek rowerowych, punktualność komunikacji Komunikacja miejska zatłoczona, przestarzały tabor
Jak zatem Polska zamierza zapewnić jedynie 14%wzrost z emisji w transporcie do roku 2020?
Efektywność i mechanizmy oszczędzania Potencjał szóstego paliwa jest ewidentny. Koszty realizacji niektórych z przedsięwzięć racjonalizacyjnych są ujemne, co oznacza, że powinny być bezinwestycyjne, zwracające się z oszczędności. Dlaczego tak się nie dzieje? Widoczna jest słabość mechanizmów skierowanych do przedsiębiorstw i administracji (ustawa o EE, certyfikaty, brak roli wzorcowej Administracji) i gospodarstw domowych / wspólnot (systemy kredytowania energoszczędnych urządzeń zamiast dopłat do rachunków, 0zł w Funduszu Termomodernizacyjnym w 2010)
Inne klimatyczne działania WWF Godzina dla Ziemi Projekt Covenant CapaCity Negocjacje UNFCCC Kampania Zróbmy Dobry Klimat Kampania budynkowa EPBD Seminaria dla architektów Współpraca z biznesem: Isover, Siemens Działania polityczne w Brukseli, Parlament EU i w Polsce, spotkania z Posłami