Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014 LITERATURA 1. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach literackich. 2. Sposób kreowania postaci matki i syna w literaturze. Przeanalizuj problem na 3. Budujący i niszczący wpływ miłości na życie człowieka. Omów zagadnienie na przykładach wybranych dzieł literackich. 4. Różne ujęcia motywu pożegnania. Przedstaw na 5. Stosunek do tradycji w literaturze 20-lecia międzywojennego. Omów na 6. Polska współczesna literatura podróżnicza. Zaprezentuj twórczość wybranego pisarza-podróżnika. 7. Wątki diaboliczne w literaturze. Omów na 8. Różne źródła ludzkiego cierpienia. Przedstaw na dowolnie wybranych 9. Literackie portrety artysty. Zaprezentuj dowolne przykłady. 10. Człowiek nie może żyć bez miłości (Jan Paweł II). Przedstaw sposoby prezentowania miłości w wybranych utworach literackich z różnych epok. 11. Przedstaw postawy Polaków wobec spraw ojczyzny w literaturze różnych epok. 12. Mała ojczyzna w twórczości wielkich artystów. Omów zagadnienie na wybranych utworach literackich. 13. Motyw złej miłości w twórczości Szekspira. Przedstaw na wybranych 14. Motyw miłości w epoce romantyzmu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 15. Różne wersje autobiografizmu w literaturze polskiej. Rozważ w oparciu o dowolnie wybrane teksty literackie. 16. Motyw śmierci na przestrzeni wieków. Przedstaw różne poglądy na ten temat, nawiązując do wybranych utworów literackich. 17. Motyw samobójcy. Omów jego kreacje i funkcjonowanie w wybranych dziełach różnych epok. 18. Miejsce literatury popularnej we współczesnej kulturze. W jakim stopniu popularne czytadła ukazują prawdę o współczesnym człowieku i jego życiu. Omów i skomentuj to zagadnienie na 19. Maska i przenośnia w literaturze, czyli o sposobach komunikacji pisarza z czytelnikiem. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z różnych epok. 20. Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice. Omów na
21. Motyw wieży i jej funkcje kulturowe. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich. 22. Barok sarmacki w kulturze polskiej. Na wybranych przykładach omów rolę tego zjawiska w literaturze późniejszych epok. 23. Życiowe wybory i ich skutki. Przedstaw wybranych bohaterów literackich i omów sposób ich postępowania. 24. Spory bohaterów literackich z Bogiem. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 25. Powołał mnie Pan na bunt niezgoda na świat w utworach literackich różnych epok. Scharakteryzuj dowolne przykłady. 26. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich. 27. Dwór szlachecki i jego funkcje w utworach różnych epok. Zaprezentuj dowolnie wybrane przykłady. 28. Idealiści różnych czasów. Zaprezentuj takich właśnie bohaterów w wybranych utworach literackich. 29. Literacka Nagroda Nobla jako potwierdzenie wysokiego poziomu dzieł literackich. Omów na 30. Przedstaw i porównaj etos rycerza i spiskowca, korzystając z wybranych przykładów literackich. 31. Ukaż wizerunek człowieka chorego psychicznie. Odwołaj się do wybranych tekstów literackich. 32. Różne oblicza erotyzmu w poezji. Przedstaw na 33. Literacka kreacja nieludzkiego świata obozów sowieckich. Przedstaw na 34. Różne obrazy wsi w polskiej literaturze. Rozważ na wybranych 35. Różne obrazy domu w literaturze polskiej. Przedstaw na dowolnie 36. Literackie pary małżeńskie. Przedstaw na 37. Obraz życia w obozach koncentracyjnych i sowieckich łagrach. Omów na 38. Literackie obrazy władzy. Do jakich refleksji na ten temat skłania Cię literatura? 39. Dramat antyczny a dramat szekspirowski dokonaj porównania, odwołując się do wybranych przykładów. 40. Zjawy, duchy i wampiry w literaturze. Omów na 41. Cechy literatury fantasy i przyczyny jej popularności. Omów temat w oparciu o wybrane utwory. 42. Odnosząc się do utworów literatury polskiej, przedstaw i oceń wykreowany w nich obraz szkoły.
43. Przedstaw różnorodne obrazy okupacji hitlerowskiej w literaturze polskiej. 44. Czy w literaturze pięknej można znaleźć przepisy kulinarne? Zbadaj ten temat na podstawie twórczości M. Reja, A. Mickiewicza i S. Żeromskiego. 45. Pojedynek jako motyw literacki. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 46. Pokora i bunt dwie postawy wobec Boga. Scharakteryzuj je, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 47. Humanizm jako prąd umysłowy i postawa wobec świata. Omów problem na przykładach tekstów różnych epok. 48. Motywy czarnoleskie w poezji polskiej XIX i XX wieku. Zaprezentuj różnorodność ujęcia, odwołując się do wybranych przykładów. 49. Na wybranych przykładach literackich omów problem relacji między ojcami i synami. 50. Pedagog jako bohater literacki. Scharakteryzuj różne portrety i omów funkcje tego typu postaci w wybranych tekstach literackich.
ZWIĄZKI LITERATURY z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Motyw ogrodu w literaturze i sztuce. Zaprezentuj dowolne przykłady. 2. Portret Żyda w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych przykładach różne sposoby kreowania jego wizerunku. 3. Motyw zbrodni w literaturze i sztuce. Na wybranych przykładach omów różne sposoby jego ujęcia. 4. Motywy tatrzańskie w sztuce. Na wybranych przykładach ukaż różne sposoby ich przedstawiania. 5. Literackie i malarskie portrety polskich władców. Zaprezentuj dowolne przykłady. 6. W jakim stopniu literatura i sztuka pozwala Ci rozpoznać wartości, które są w życiu ważne? Rozważ, sięgając do wybranych dzieł. 7. Różne rozumienie bohaterstwa. Omów na podstawie wybranych dzieł literackich i malarskich z różnych epok. 8. Omów wybrane problemy związane z filmowymi adaptacjami powieści. Na podstawie wybranych przykładów zanalizuj związek dzieła filmowego z adaptowaną powieścią. 9. Obrazy dziejów Polski i Polaków utrwalone w wybranych dziełach literackich i plastycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 10. Powstanie listopadowe w literaturze i sztuce polskiej. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych dzieł. 11. Motyw syna marnotrawnego w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 12. Ideał piękna kobiety w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, odwołując się do przykładów z różnych epok. 13. Motywy biblijne i ich funkcje w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw wybrane przykłady. 14. Motywy antyczne i ich funkcje w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na dowolnych 15. Wizja końca świata w dziełach sztuki. Omów temat na wybranych 16. Co sądzisz o ekranizacji wielkich dzieł literatury polskiej? Przedstaw swoje stanowisko w oparciu o analizę twórczości filmowej A. Wajdy. 17. Powstanie warszawskie w literaturze i muzyce omów na dowolnie 18. Symbolizm w literaturze i malarstwie. Porównaj metody twórcze na wybranych przykładach z okresu modernizmu. 19. Sport w literaturze i kulturze. Zanalizuj zagadnienie w oparciu o dowolnie wybrany materiał. 20. Portret matki w literaturze i sztuce. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych przykładów.
JĘZYK 1. Funkcje wulgaryzmów we współczesnej polszczyźnie literackiej i potocznej. Omów problem na 2. Czy każde nowe pokolenie potrzebuje własnego języka? Odwołując się do dowolnych przykładów, omów cechy języka współczesnych czasopism młodzieżowych. 3. Język mediów. W oparciu o konkretne przykłady omów różne odmiany stylu publicystycznego. 4. Język i styl wyznań miłosnych. Rozważ temat na przykładzie tekstów pochodzących z dwóch różnych epok literackich. 5. Zjawisko amerykanizacji w języku polskim. Omów zagadnienie, wykorzystując dowolne teksty. 6. Nazewnictwo miejskie. Zbadaj zagadnienie, odwołując się do nazw sklepów, instytucji i ulic w Twojej miejscowości. 7. Wpływ języka Internetu na język współczesnej młodzieży. Omów zjawisko w odwołaniu do wybranych przykładów. 8. Rola wyrazów nacechowanych emocjonalnie w tekstach piosenek współczesnych zespołów muzycznych. 9. Scharakteryzuj język użytkowników komputera. Analizując zgromadzony samodzielnie materiał językowy, zwróć uwagę na składnię, fleksję, zapożyczenia językowe i procesy słowotwórcze. 10. Funkcje archaizacji języka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich z różnych epok.