1 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

1 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

SPIS TREŚCI: 1. Wstęp strona 3 2. Historia dywanów - strona 4 3. Dywany współczesne strona 6 4. Dywany w orientalnym stylu strona 7 5. Oryginalne dywany orientalne strona 9 6. Dywany nowoczesne strona 10 7. Podział dywanów ze względu na rodzaj włókna użytego do produkcji - strona 11 8. Podział dywanów ze względu na sposób ich wykonania strona 13 9. Jak sprawdzić jakość dywanu? - strona 14 2 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

1. Wstęp Dywan to ważny element dekoracyjny wnętrz naszych domów i mieszkań. Dobrze dobrany, stanowi dopełnienie całej aranżacji. Poza funkcją dekoracyjną, dywan ma także praktyczne zastosowanie. Jest on przecież dobrym izolatorem na zimnej posadzce. Chodzenie po nim jest więc bardziej komfortowe, niż chodzenie po gołej podłodze. Te zalety sprawiają, że chętnie je kupujemy. Zanim jednak wybierzemy dywany do swojego domu, najpierw warto dowiedzieć się o nich jak najwięcej. 3 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

2. Historia dywanów Temat dywanów należy zacząć od ich historii, która sięga przełomu III i II tysiąclecia p.n.e.. Początkowo wytwarzały je plemiona koczownicze z Azji Środkowej, głównie w celu ochrony przed zimnem. Dopiero później, w miarę jak coraz bardziej rozwijała się sztuka tkacka, zaczęły one zdobić pałacowe wnętrza. Ręcznie tkane dywany z pięknymi wzorami, stały się wyrazem czyjegoś statusu społecznego i bogactwa. Nawet słowo dywan pochodzące od tureckiego diwan wskazywało na ważność tego elementu dekoracyjnego. Oznaczało ono radę lub biuro, natomiast jego perski odpowiednik oznaczał trybunę. Ponieważ starożytne dywany, były tkane z naturalnych włókien, większość z nich nie przetrwała do naszych czasów. Tylko nieliczne udało się odnaleźć w dobrym stanie. Jednym z nich, chyba najsłynniejszym, jest dywan Pazyryk. Został on odkryty w 1947 roku na Syberii. Jego wiek datuje się na 400 r. p.n.e.. Wytworzono go prawdopodobnie w Persji lub Armenii. Dywan zachował się w stosunkowo dobrym stanie, ponieważ przetrwał do naszych czasów w bryle lodu. By User:Schreiber - http://pazyryk-gesellschaft.com/images/pazyryk_gross.jpg, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3195948 4 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

Chociaż za ojczyznę dywanów uznaje się Persję, w której tkano je z wełny już od VII wieku, to również inne kraje wytwarzają je już od dawna. Oryginalne, ręcznie tkane z wełny i jedwabiu kobierce, wytwarza się od wieków w Turcji, Chinach, Pakistanie, Afganistanie, Nepalu i Iranie. Również Polska może poszczycić się zabytkowymi dywanami. Chodzi oczywiście o słynne Arrasy Wawelskie. Wykonano je na zamówienie Zygmunta Augusta II w latach 1550-1560, w Brukseli. Co prawda nie są to dywany przeznaczone na podłogi, ale raczej piękne gobeliny zdobiące ściany. Jednak zastosowane metody tkackie, pozwalają zaliczyć te dzieła do dywanów. Do ich tkania użyto wełny, jedwabiu oraz srebrnych i złotych nici. Dziś można je obejrzeć na Zamku Królewskim w Krakowie. 5 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

3. Dywany współczesne Różnorodność współczesnych dywanów jest ogromna. Dywany różnią się zależności od ich wzornictwa, sposobu tkania oraz użytego włókna. Jedne nawiązują do orientalnych lub ludowych motywów, inne mają bardziej nowoczesne wzory. Niektóre są zupełnie gładkie, bezrunowe, w innych runo może mieć długość nawet około 9 cm. Luksusowe dywany tka się zazwyczaj ręcznie z wełny i jedwabiu. Dużym powodzeniem wśród nabywców, cieszą się także tańsze, tkane maszynowo dywany ze sztucznych włókien. Dzisiejsze technologie pozwalają na wytwarzanie dywanów syntetycznych, w bardzo dobrej jakości. Dywan może stać się piękną ozdobą salonu lub znaleźć miejsce w łazience, gdzie będzie służył nam, jako miękki podnóżek, dla bosych stóp. Wszystko zależy od tego, jakiego jest rodzaju. Dziś można dobrać dywan do praktycznie każdego pomieszczenia w domu. Dywan Agnella Amareno GEMINI aranżacja pokoju dziennego 6 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

4. Dywany w orientalnym stylu Dywan Dywilan Arim aranżacja pokoju dziennego Dywany o orientalnym wzornictwie, nie zawsze są tkane ręcznie w krajach Bliskiego Wschodu, Indiach lub Chinach. Wytwarza się je również w Europie. Mogą być tkane maszynowo lub ręcznie z naturalnych oraz sztucznych włókien. Chodzi o to, by motyw na dywanie nawiązywał do tradycyjnych motywów Perskich, Tureckich, Kazachskich lub Indyjskich. Dywany o orientalnym wzornictwie, wbrew pozorom nie muszą kojarzyć się z ciężkimi, klasycznymi lub dworskimi wnętrzami. Bardzo ciekawie będą one wyglądać również w nowoczesnych, minimalistycznych aranżacjach. Producenci dywanów, ich orientalne wzornictwo wzbogacają czasem celowym postarzaniem takiego dywanu. W rezultacie nowy dywan wygląda, jakby był poprzecierany, trochę wyblakły i nieco nadgryziony zębem czasu. Takich dywanów zwykle używa się w aranżacjach w stylu Vintage. 7 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

Oto dwa przykłady dywanów przy produkcji których zastosowano efekt vintage : Dywan Dywilan Omega Kavir Dywan Osta Carpets Belize 8 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

5. Oryginalne dywany orientalne Czym różnią się prawdziwe dywany orientalne od tych produkowanych w orientalnym stylu? Oczywiście pochodzeniem. Prawdziwe dywany perskie, tureckie, czy też pakistańskie pochodzą z krajów odpowiadających ich nazwie. Zwykle wykonane są z naturalnej wełny i jedwabiu. Tka się je ręcznie i każdy z nich tworzony jest według wzorów charakterystycznych dla danego rejonu. Dywany perskie charakteryzują się głównie tym, że są tkane węzłami asymetrycznymi. Ponieważ przędzę owija się wokół jednej nici osnowy, tkacze mogą wykonać nawet najbardziej skomplikowane wzory. Naturalna wełna i duża gęstość tkania sprawiają, że dywany te są wyjątkowo trwałe. Oczywiście tkanie węzłem asymetrycznym nie jest tu regułą. Stosuje się również węzeł symetryczny, jak w przypadku dywanów Hamadan. Motywem przewodnim na dywanach Hamadan jest wzór Herati Dywany Pakistańskie także tkane są z wełny, z tym, że w ich przypadku używa się często wysokiej jakości wełny australijskiej, która przypomina jedwab. Dzięki temu dywany cechują się delikatnym połyskiem i dużą gęstością tkania. Typowe wzory Pakistańskie to Zigler i Bokchara. Ale wytwarza się tam również dywany z kaukaskimi motywami (Kazak). Dywany tureckie tworzy się z wełny, jedwabiu, a nawet z bawełny. Cechują się one dużą gęstością tkania i są grubsze. Stosuje się tu podwójny węzeł turecki. Ich wzornictwo jest podobne do wzorów na perskich dywanach, jednak przeważają tam bardziej geometryczne motywy. 9 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

6. Dywany nowoczesne Dywan Agnella Alabaster Kant Czym charakteryzują się dzisiejsze nowoczesne dywany? Przede wszystkim wysoką jakością i nowoczesnym wzornictwem. Produkowane są zwykle w Europie. Wiele z nich jest wytwarzanych z wełny lub z połączenia wełny i przędzy syntetycznej. Można do nich zaliczyć popularne dywany Shaggy oraz te z krótko strzyżonym runem lub dywany płasko tkane (sznurkowe). Ich wzornictwo jest zależne od trendów panujących w danym czasie. Wśród producentów nowoczesnych dywanów na pewno wyróżniają się belgijskie firmy takie jak: Osta Carpets, Papilio. Również polscy producenci, tacy jak: Agnella i Dywilan, mają szeroki wybór takich dywanów. Warto wspomnieć również o niemieckiej firmie Obsession, tworzącej ciekawe dywany płasko tkane z wełny i bawełny. 10 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

7. Podział dywanów ze względu na rodzaj włókna użytego do produkcji Dywany wełniane. Produkuje się je głównie z naturalnej wełny owczej. Przy czym za wełnę najwyższej jakości uważa się tą, posiadającą certyfikaty: Woolmark i Wools Of New Zeland. Dywany wełniane mają charakterystyczny zapach wełny z lanoliną. Ponieważ wełna ma właściwości higroskopijne, taki dywan pomaga utrzymać w mieszkaniu naturalny mikroklimat. Gdy jest duża wilgotność, dywan pochłonie jej nadmiar, natomiast gdy będzie zbyt sucho, będzie ją stopniowo oddawał. Dzięki zachowywaniu naturalnej wilgotności, dywany wełniane są antyelektrostatyczne. Ich zaletą jest również trudno-palność. Wadą dywanów wełnianych jest natomiast wysoka cena. Poza tym, ze względu na to, że w początkowej fazie użytkowania występuje tzw. proces pillingu (pylenia), mogą nie nadawać się dla alergików. Trzeba też pamiętać o tym, że dywany wełniane są dobrym izolatorem, dlatego nie sprawdzą się przy ogrzewaniu podłogowym. Dywany sizalowe. Dywany te są tkane z bardzo twardych i wytrzymałych włókien, pozyskanych z liści agawy sizalowej. Niestety nie są one zbyt praktyczne. Jeśli czymś się uplamią, nie ma żadnego sposobu na ich doczyszczenie. Dywany jedwabne. Jedwabne nici pozyskuje się z kokonu jedwabnika. Naturalny jedwab jest bardzo miękki i błyszczący. Dywany utkane z tego włókna cechuje niezwykła gęstość tkania (1,5 2 mln. węzłów na m2). Należą one do najdroższych dywanów na świecie. Dywany bawełniane. Bawełna jest naturalnym włóknem, pochodzenia roślinnego. Dywan bawełniany jest lekki i cienki. Nadaje się dla alergików, ponieważ bawełna jest całkowicie antyalergiczna. Dywany syntetyczne. To dywany wyprodukowane z włókien sztucznych. Należą do nich polipropylen, polipropylen Heat Set, akryl, poliester, wiskoza, szenil. Dywany syntetyczne cechują się dużą sprężystością i trwałością. Polipropylen Przędzę polipropylenową charakteryzuje duża odporność na ścieranie. Ponieważ jest ona sztucznym włóknem, nie zaatakują jej grzyby, bakterie, czy też insekty. Dywan polipropylenowy, tak samo jak wełniany, nie płonie, jednak pod wpływem gorąca zaczyna się topić. Dywany z polipropylenu łatwo się pierze. Mają też właściwości antyelektrostatyczne. Polipropylen Heat Set To ulepszona przez stabilizację termiczną przędza polipropylenowa. Technologia Heat Set pozwala na uzyskanie przędzy przypominającej w dotyku i wyglądzie wełnę. Właśnie dlatego dywany Heat Set są chętnie wybierane. Polipropylen Heat Set Frise Produkcja tej przędzy polega na poddaniu jej wysokiej temperaturze i skręceniu ze sobą dwóch nitek. Dzięki temu, dywany z tego włókna są bardziej odporne na odkształcenia. Akryl Dywany wykonane z akrylu są bardzo miękkie w dotyku. Cechują się wysoka trwałością kolorów nie blakną od światła i są odporne na działanie różnych rozpuszczalników. Mają także dobre właściwości izolacyjne. Włókna akrylowe stosuje się często do produkcji kolorowych dywanów dla dzieci. Wiskoza Włókna wiskozowe cechują się wysokim połyskiem. W związku z tym, nazywa 11 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

się je często sztucznym jedwabiem. Nie są one całkowicie sztuczne, ponieważ powstają w wyniku obróbki celulozy. Dywany wiskozowe charakteryzuje również lekkość i odporność na zabrudzenia. Poliester Jest bardzo odporny na zgniatanie. Wykorzystywany jest często do produkcji puszystych dywanów typu Shaggy. Szenil Szenil to przędza wytworzona z poskręcanych nici wiskozowych lub połączonych włókien bawełnianych i akrylowych. 12 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

8. Podział dywanów ze względu na sposób ich wykonania Dywany Carving (wycinane). Dywany te charakteryzują się runem przystrzyżonym na różnej długości w taki sposób, by uwydatnić wzór na dywanie. Dzięki temu uzyskuje się efekt 3D, sprawiający wrażenie trójwymiarowości. Dywany pętelkowe (cut & loop). Zwykle nie są one w całości tkane pętelkowo. Najczęściej tworzy się połączenie typu Shaggy z cut & loop. Typowe, strzyżone runo, jest więc łączone z pętelkowo przeplataną nicią. Dywany płasko tkane (sznurkowe, sizal). Dywany te charakteryzują się płaskim splotem. Nie posiadają runa, pęczków ani pętelek, dlatego są one zupełnie gładkie. Płaski i gesty splot sprawia, że brud nie wnika w gąb takiego dywanu. Dywany Shaggy. Tego rodzaju dywan charakteryzuje się długim i puszystym runem. Wysokość runa sięga w nich od 3 do 9 cm. Wytwarza się je zarówno z wełny, jak i syntetyków Dywany gładkie (krótkie runo). Dywany takie charakteryzują się krótko i jednolicie przystrzyżonym runem. Mogą posiadać wzór, lub być jednokolorowe. 13 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

9. Jak sprawdzić jakość dywanu? O jakości dywanu świadczy jego gęstość i waga. Gęstość, to inaczej ilość pęczków na 1 m2. Im gęstszy dywan tym lepiej. Dobrej jakości dywany z włókien syntetycznych mają około 250 tyś pęczków na m2. Dywan wełniany może ich mieć znacznie mniej, natomiast jedwabne mogą posiadać nawet do 2 mln pęczków na 1 m2. Trzeba jednak brać pod uwagę również grubość nici danej przędzy. Z im grubszej przędzy jest dywan, tym może mieć mniej pęczków, a mimo to nadal być dywanem o wysokiej jakości. Tak samo jeśli chodzi o wagę dywanu, którą określa się w ilości gramów na m2. Inne proporcje stosujemy w wypadku wełny, a inne w wypadku nieco lżejszych syntetyków. Ale zasada jest jedna: im cięższy, tym lepszy. 14 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH

BIBLIOGRAFIA: westwing.pl encyklopediadywanow.pl pl.wikipedia.org urzadzamy.pl ladnydom.pl 15 KRÓTKA ENCYKLOPEDIA O DYWANACH