nr 76 2012 rok VIII Polska dwudziestym piątym członkiem Unii Europejskiej ISSN 1733-6236 Rewitalizacja w województwie opolskim Józef Sebesta marszałek województwa opolskiego Priorytety Opolszczyzny (czyt. str. 6) Zagospodarowanie terenów wzdłuż Odry w Opolu Wiadukt w Opolu Ratusz w Grodkowie Wieża ratuszowa w Strzelcach Opolskich Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu Pałac w Tułowicach
Rewitalizacja w Kędzierzynie-Koźlu Tomasz Paweł Wantuła Prezydent Kędzierzyna-Koźla Przywrócić dawny blask (czyt. str. 8) foto: Michał Chloupek Koźle Port dzisiaj Koźle Port jutro, wizja foto: Piotr Chrobak foto: Piotr Chrobak foto: Maja Ogonowska Podzamcze foto: Krystyna Król Podzamcze wizualizacja foto: Sebastian Gałosz Strefa Rekreacyjna Park Pojednania foto: Sebastian Gałosz
w numerze: 3 6 8 10 11 12 13 14 16 17 18 19 20 22 24 26 27 28 29 30 31 32 33 34 36 38 40 od redakcji priorytety opolszczyzny przywrócić dawny blask II Forum Nowej Gospodarki nauka uczniów przy mistrzu unia dla Polaków... GOMBROWICZE z notatnika reportera Euro 2012 czyli po co nam to było? jaki będzie następny budżet unijny? świat w XXI wieku Leśna po modernizacji mali i średni o zmianach z ludzką twarzą relacja z URBAN FORUM duńska prezydencja nowa filozofia finansowania ekoaktywność nagrodzona! coraz większe dopłaty do recyklingu pojazdów na targach BioFach o energetyce wiatrowej w Szczecinie są pieniądze na audyty Wisława Szymborska brała telefon do ręki jak jeża... na prolog dwa razy Dziady rozmaitości kulturalne (nie)oczekiwana zmiana miejsc szlakiem Funduszy Europejskich nowa lista pomników historii proponujemy pod redakcją Redaktor naczelna Ilona Saft, tel. 603 665 620, e-mail: ilonasaft@op.pl Z-ca redaktor naczelnej Grażyna Kurowska, tel. 692 591 539, e-mail: dzik@krzem.pl Zespół: Krzysztof Łęcki, Robert Fiałkowski, Elżbieta Jezierska, Jolanta Pieczka, Urszula Serafińska, Hanna Smolańska, Ireneusz Maciąg Redakcja: 40-004 Katowice, Al. Korfantego 18/12 Wydawca: Katowicka Agencja Wydawnicza, 40-055 Katowice, ul. Poniatowskiego14b/1 tel./fax +48 32 251 86 02 Layout: Katarzyna Gawrych-Olender Strona internetowa: www.euro25.pl Druk: Centrum Usług Drukarskich Henryk Miler, 41-709 Ruda Śląska-Nowy Bytom, ul. Szymały 11 4
Tomasz Paweł Wantuła foto: Bronisław Makowiecki Przywrócić dawny blask Rozmowa z Tomaszem Pawłem Wantułą, prezydentem Kędzierzyna-Koźla Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2007 2015, przyjęty jeszcze w 2009 roku, zawierał obszerną diagnozę sytuacji w mieście. Jakie potrzeby zostały określone w tym dokumencie, które przedsięwzięcia uznano za priorytetowe? Może na początek kilka słów o tym czym jest ten program. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Kędzierzyn-Koźle na lata 2007 2015, realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007 2013, ma na celu przeprowadzenie kompleksowego, skoordynowanego procesu przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych na wskazanym w programie obszarze, w celu wyprowadzenia go ze stanu kryzysowego. Już pod koniec 2008 roku władze miasta podjęły działania polegające na przebadaniu 16 osiedli naszego miasta pod kątem ustalenia liczby osób długotrwale bezrobotnych, korzystających z zasiłków i pomocy społecznej i w wieku poprodukcyjnym. Ustalono również ilość przestępstw na tym terenie. Badania te jednoznacznie wskazały, że osiedlem na którym należy podjąć działania naprawczo rewitalizacyjne jest obszar Starego Miasta w Koźlu. Plac Rady Europy, w tle budynek Urzędu Miasta Kędzierzyn-Koźle z lotu ptaka 8 Do programu włączono również teren po byłych koszarach wojskowych w rejonie ul. Synów Pułku oraz teren Koźla Port. Do Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Kędzierzyn-Koźle poza Gminą Kędzierzyn-Koźle przystąpiły min: Starostwo Powiatowe, wspólnoty mieszkaniowe, Szkoła Muzyczna I st nr 2, Rzymskokatolicka Parafia pw. Św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej, RSM Chemik, MZBK, Fundacja Fort Kultury, Nauki i Przedsiębiorczości, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji z siedzibą w Bytomiu. Każdy z podmiotów uczestniczący w tym programie, składając projekty zadań, które chciałby realizować w tej części miasta, miał szanse pozyskać dofinansowanie na planowane przez siebie przedsięwzięcia. Nasza Gmina zaangażowała się w projekt: Rewitalizacja Starego Miasta w Kędzierzynie-Koźlu Etap I: monitoring Starego Miasta, uzupełnienie i modernizacja oświetlenia wraz z przebudową ulic w rejonie Starego Miasta. Wartość tego zadania wynosiła 4.234.674,06 PLN z czego otrzymaliśmy 3.453.329,15 PLN dofinansowania (tj.: 85% kosztów kwalifikowanych). Główny cel, który gmina chciała osiągnąć poprzez realizację tego zadania to: poprawa bezpieczeństwa miasta poprzez zainstalowanie kamer, nowego oświetlenia ulicznego, a także uporządkowanie zdegradowanej przestrzeni, poprawienie komfortu korzystania z ciągów pieszych, polepszenie komunikacji oraz dostępu do targowiska miejskiego. Wyremontowanie ulic Targowej, Smolenia, Dunajewskiego i Lwowskiej przyczyniło się do osiągnięcia zakładanego celu. Minęło kilka lat. Co udało się już zrealizować? Trzeba zaznaczyć, że nie wszystkie podmioty, które składały karty udziału w programie złożyły wnioski w naborze o dofinansowanie. Wśród beneficjentów, którzy pomyślnie przeszli procedurę konkursową są: a) Starostwo Powiatowe: Odrestaurowanie budynku I Liceum Ogólnokształcącego w Kędzierzynie-Koźlu wartość 1.785.812,29 zł, dofinansowanie 942.223,38 zł. b) Rzymskokatolicka Parafia pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej: Remont Kościoła pw. Wniebowzięcia NMP oraz przebudowa zaplecza dla potrzeb kulturalnooświatowych integracji młodzieży w Kędzierzynie-Koźlu wartość 2.898.046,77 zł, dofinansowanie 2.277.168,19 zł. foto: Bronisław Makowiecki Foto: Grzegorz Stępień
programy unijne foto: Piotr chrobak Podzamcze c) Szkoła Muzyczna I st nr 2: Wymiana pokrycia dachowego i zagospodarowanie strychu na cele dydaktyczne w PSM nr 2 w Kędzierzynie-Koźlu wartość 951.995,53 zł, dofinansowanie 769.665,25 zł. d) Gmina Kędzierzyn-Koźle: Rewitalizacja Starego Miasta w Kędzierzynie-Koźlu Etap I: monitoring Starego Miasta, uzupełnienie i modernizacja oświetlenia wraz z przebudową ulic w rejonie Starego Miasta wartość 4.234.674,06 zł, dofinansowanie 3.453.329,15 zł. Spacerując dziś po Starym Mieście wyremontowanymi uliczkami można wejść do Kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, czy powspominać szkolne lata spędzone w I LO. Obiekty te odzyskują właśnie dawny blask. Jakie środki zostały przeznaczone na te inwestycje? Skąd pochodziły? W ramach podziału środków alokacja dla miasta wynosiła blisko 12.680.000 zł. Środki nie zostały niestety w pełni wykorzystane, ponieważ nie wszyscy zainteresowani złożyli wnioski o dofinansowanie planowanych przez siebie inwestycji. Ogólna wartość projektów realizowanych w naszym mieście w ramach tego programu to 9.870.528,65 zł, z czego dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 7.442.385,97 zł. Program nie jest jeszcze zakończony. Co jest w trakcie realizacji i jakie są plany na najbliższą przyszłość? Tak, program jest w toku realizacji. Część zadań została już zakończona, część jest na ukończeniu. Nie mamy informacji o tym, aby był planowany jeszcze jeden konkurs w ramach tego działania. Trzeba zatem przyjąć, że Ci którzy nie uzyskali dofinansowania nie będą mieli raczej możliwości starać się City Walk w tym okresie programowania o dodatkowe środki pieniężne na realizacje swoich planów i zamierzeń związanych z remontem obiektów, tworzeniem nowych miejsc pracy, czy innymi przedsięwzięciami, których celem jest rozwiązanie problemów społeczno-gospodarczych na obszarze wskazanym do rewitalizacji. Nasza gmina myśli już o kolejnych działaniach w ramach tego programu. Do LPR-u mamy wprowadzoną kartę zadania pt.: Rewitalizacja Starego Miasta w Kędzierzynie-Koźlu Etap II : monitoring ulic, uzupełnienie i modernizacja oświetlenia wraz przebudową ulic i budową ścieżek rowerowych, adaptacja budynku RK i SM na Gminne Centrum Reagowania Kryzysowego, wykonanie kładki nad potokiem Sukowickim (Linetą) oraz zagospodarowanie Rynku w Koźlu i przestrzeni miejskiej w rejonie ulicy Zamkowej. W tym kierunku chcielibyśmy prowadzić kolejne prace zmierzające do rewitalizacji tego terenu. Na sercu leży nam również problem zabytkowego Podzamcza. foto: sebastian gałosz Rewitalizacja ma swój aspekt społeczny podniesienie jakości życia mieszkańców, pobudzenie aktywności, wykorzystanie potencjału gospodarczego czy turystycznego. Jak to się sprawdza w Kędzierzynie- Koźlu? Park Pojednania Aby wyciągnąć ten obszar z sytuacji kryzysowej nie wystarczą tylko działania podejmowane przez władze miasta. Koniecznym jest współdziałanie na różnych płaszczyznach. Zrobiliśmy bardzo dużo aby zainteresować i poinformować mieszkańców, instytucje, przedsiębiorców z naszego miasta o możliwości ubiegania się o środki na remont wielorodzinnych budynków mieszkalnych, roboty budowlane w obiektach użyteczności publicznej, czy porządkowanie historycznych centrów miast wraz z nadaniem zabytkowym obiektom funkcji gospodarczych, społecznych, edukacyjnych, turystycznych lub kulturowych. Z możliwości tej na jedenaście podmiotów, które złożyły karty zadań do Lokalnego Programu Rewitalizacji, wnioski w ramach ogłoszonego naboru złożyło 5 podmiotów, a 4 podpisały ostatecznie umowę o dofinansowanie. Lokalny Program Rewitalizacji to tylko jedna z wielu osi działania w ramach RPO WO 2007 2013 i jeden z kilku Programów Operacyjnych realizowanych dzięki przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Z naszych obserwacji wynika, że na rozwój przedsiębiorczości, turystyki czy infrastruktury, środki pozyskiwane są z różnych źródeł, nie tylko z Lokalnego Programu Rewitalizacji. Przykładem może być choćby projekt: Miejskie trasy turystyczne zintegrowanym produktem turystycznym polsko-czeskiego pogranicza realizowany przez naszą gminę w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska 2007 2013. Wytyczenie 3 tras turystycznych na terenie miasta, ustawienie 40 tablic informujących o zabytkach oraz udostępnienie audioprzewodników, to działania mające na celu pobudzenie turystyki miejskiej w naszym mieście i podkreślenie, że Kędzierzyn- Koźle to miasto nie tylko wielkiej chemii ale i pięknej, często nieznanej historii. Projekt ten w ubiegłym roku otrzymał nagrodę Opolskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej za najlepszy szlak turystyczny. Rozmawiała: Hanna Smolańska foto: Bronisław Makowiecki 9