R O Z P O R Z Ą D Z E N I E

R O Z P O R Z Ą D Z E N I E Projekt z dnia 8 sierpnia 2016 r. M I N I S T R A R O D Z I N Y, P R A C Y I P O L I T Y K I S P O Ł E C Z N E J 1 ) z dnia 2016 r. w sprawie stażu adaptacyjnego oraz testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika socjalnego 2) Na podstawie art. 22 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2016 r. poz. 65) zarządza się, co następuje: Rozdział 1 Przepisy ogólne 1. 1. Rozporządzenie określa: 1) warunki, sposób i tryb odbywania stażu adaptacyjnego, zwanego dalej stażem, sposób i tryb wykonywania nadzoru nad jego odbywaniem oraz oceny nabytych w jego trakcie umiejętności, sposób ustalania kosztów odbywania stażu adaptacyjnego oraz tryb pobierania i zwrotu opłaty za jego odbywanie, 2) warunki, sposób i tryb przeprowadzania testu umiejętności, zwanego dalej testem, oraz oceny posiadanych przez wnioskodawcę umiejętności, sposób ustalania kosztów przeprowadzania testu umiejętności oraz tryb pobierania i zwrotu opłaty za jego przeprowadzenie, w toku postępowania w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, nabytych w innych niż Rzeczypospolita Polska państwach członkowskich Unii Europejskiej, państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej. 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają: 1) organ prowadzący postępowanie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego; 2) ośrodek ośrodek pomocy społecznej lub powiatowe centrum pomocy rodzinie, w którym wnioskodawca odbywa staż; 1 ) Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej zabezpieczenie społeczne, na podstawie 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. poz. 1905). 2 ) Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, str. 22, Dz. Urz. UE C 3 z 06.01.2006, str. 12, Dz. Urz. UE L 363 z 20.12.2006, str. 141, Dz. Urz. UE C 165 z 19.07.2007, str. 13 i 18, Dz. Urz. UE L 271 z 16.10.2007, str. 18, Dz. Urz. UE L 320 z 06.12.2007, str. 3, Dz. Urz. UE L 93 z 04.04.2008, str. 28, Dz. Urz. UE L 205 z 01.08.2008, str. 10, Dz. Urz. UE L 311 z 21.11.2008, str. 1, Dz. Urz. UE L 93 z 07.04.2009, str. 11, Dz. Urz. UE L 59 z 04.03.2011, str. 4, Dz. Urz. UE L 112 z 24.04.2012, str. 21, Dz. Urz. UE L 180 z 12.07.2012, str. 9, Dz. Urz. UE L 158 z 10.06.2013, str. 368, Dz. Urz. UE L 354 z 28.12.2013, str. 132, Dz. Urz. UE L 305 z 24.10.2014, str. 115 oraz Dz. Urz. UE L 177 z 08.07.2015, str. 60 oraz Dz. Urz. UE L 134 z 24.05.2016, str. 135).

2 3) jednostka przeprowadzająca test Instytut Rozwoju Służb Społecznych w Warszawie. 3. 1. Organ prowadzący postępowanie: 1) przekazuje ośrodkowi albo jednostce przeprowadzającej test, postanowienie wydane w toku postępowania wraz z kopią dokumentacji potwierdzającej posiadane przez wnioskodawcę kwalifikacje, w tym jego wykształcenie i doświadczenie zawodowe; przekazanie może być dokonane również w postaci elektronicznej; 2) udostępnia na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej informacje o wymaganiach kwalifikacyjnych i systemie kształcenia w zawodzie pracownika socjalnego, a także wykaz literatury pomocnej przy uzupełnianiu wiedzy niezbędnej do spełnienia wymogów kwalifikacyjnych. 2. Zakres tematyczny i okres trwania stażu oraz zakres wiedzy i umiejętności objętych testem określa się w oparciu o: 1) świadectwa i dyplomy oraz inne dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe posiadane przez wnioskodawcę; 2) program kształcenia i szkolenia odbytego przez wnioskodawcę; 3) okres praktyki zawodowej i nabyte przez wnioskodawcę umiejętności do wykonywania zawodu pracownika socjalnego; 4) potwierdzone efekty uczenia się oraz potwierdzone efekty kształcenia, które przy uwzględnieniu doświadczenia zawodowego mogą wyrównać w całości lub w części różnice w wiedzy i umiejętności wynikające z różnych zakresów formalnego kształcenia lub czynności zawodowych w państwie wnioskodawców i w Rzeczypospolitej Polskiej. 5) okres, jaki jest niezbędny do nabycia umiejętności do wykonywania zawodu pracownika socjalnego w Rzeczypospolitej Polskiej; 6) różnice wynikające ze specyfiki uzyskiwania kwalifikacji i wykonywania zawodu pracownika socjalnego w Rzeczypospolitej Polskiej i w państwie, w którym wnioskodawca nabył kwalifikacje do jego wykonywania. 3. Wnioskodawca po otrzymaniu postanowienia występuje do organu prowadzącego postępowanie z wnioskiem o odbycie stażu albo przystąpienie do testu. 4. Przy opracowaniu programu stażu bierze się pod uwagę: 1) potrzeby poznania organizacji i zasad funkcjonowania ośrodka w zakresie, w jakim jest prowadzone postępowanie; 2) potrzeby uczestniczenia przez wnioskodawcę w pracach i działalności ośrodka określonych w regulaminie organizacyjnym; 3) potrzebę posiadania niezbędnej znajomości przepisów polskiego prawa koniecznych do wykonywania zawodu pracownika socjalnego. 5. Program stażu uwzględnia: 1) uczestnictwo w charakterze obserwatora w pracach prowadzonych w ośrodku przez opiekuna stażu, zwanego dalej opiekunem, lub innych pracowników ośrodka; 2) zapoznanie się z przepisami polskiego prawa regulującymi działalność pracownika socjalnego i udzielanie pomocy różnym grupom osób korzystających z pomocy społecznej; 3) wykonywanie zadań i omawianie ich z opiekunem lub kierownikiem ośrodka; 4) samodzielne wykonywanie zadań pracownika socjalnego; 5) uczestnictwo w innych pracach wynikających z regulaminu organizacyjnego ośrodka.

3 Rozdział 2 Staż 4. 1. Staż odbywa się w ośrodku. 2. Wojewodowie przekazują organowi prowadzącemu postępowanie, w terminie do dnia 15 listopada każdego roku, wykaz ośrodków, w których wnioskodawcy mogą w następnym roku odbywać staż. 3. Wykaz ośrodków jest udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej organu prowadzącego postępowanie. 5. 1. Do wniosku o odbycie stażu w ramach stosunku pracy lub na podstawie umowy cywilnoprawnej wnioskodawca dołącza dokument zawierający zobowiązanie ośrodka do zawarcia z wnioskodawcą umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Wnioskodawca realizujący staż na podstawie umowy cywilnoprawnej może odbywać go bez wynagrodzenia, na warunkach określonych między stronami umowy. 2. Do umów, o których mowa w ust. 1, dołącza się program stażu przewidziany do realizacji przez wnioskodawcę w ośrodku, uwzględniający zakres i czas trwania stażu wskazany w postanowieniu, o którym mowa w 3 ust. 1 pkt 1, opracowany przez kierownika ośrodka. 3. Dokument, o którym mowa w ust. 1, zawiera informacje dotyczące: 1) imienia/imion i nazwiska wnioskodawcy; 2) rodzaju stosunku prawnego, który zostanie nawiązany z wnioskodawcą; 3) terminu, w jakim zostanie nawiązany stosunek prawny; 4) okresu, na jaki zostanie nawiązany stosunek prawny; 5) obowiązków, jakie zostaną powierzone wnioskodawcy; 6) imienia/imion i nazwiska wyznaczonego opiekuna; 7) wstępnego wyliczenia kosztów odbywania przez wnioskodawcę stażu. 4. Okres, o którym mowa w ust. 3 pkt 4, nie może być krótszy niż okres trwania stażu. 5. W przypadku niezaakceptowania, przez organ prowadzący postępowanie, ośrodka wskazanego przez wnioskodawcę z powodu braku możliwości zrealizowania programu stażu wnioskodawca wskaże inne miejsce odbywania stażu. Przepisy ust. 1 4 stosuje się odpowiednio. 6. Zmiana ośrodka może nastąpić w przypadku: 1) umotywowanego wniosku złożonego przez wnioskodawcę nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem stażu; 2) umotywowanego wniosku kierownika ośrodka złożonego nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem stażu. 7. Wnioski, o których mowa w ust. 6, składa się do organu prowadzącego postępowanie. 8. Ośrodek, w którym wnioskodawca dotychczas odbywał staż, przekazuje ośrodkowi, w którym zamierza kontynuować staż, postanowienie wraz z dokumentacją, o której mowa w 3 ust. 2 pkt 1, oraz informację o stopniu realizacji programu stażu sporządzoną przez dotychczasowego opiekuna i zatwierdzoną przez kierownika ośrodka. 9. W przypadku zmiany ośrodka, do organu prowadzącego postępowanie, wnioskodawcy oraz ośrodka, w którym wnioskodawca zamierza kontynuować odbywanie stażu, stosuje się odpowiednio przepisy 6 oraz 10, z uwzględnieniem stopnia realizacji programu stażu.

4 6. 1. Staż odbywa się pod nadzorem opiekuna. Opiekunem może być specjalista pracy socjalnej albo starszy specjalista pracy socjalnej. 2. Opiekuna wyznacza kierownik ośrodka. 3. Do zadań opiekuna należy: 1) kontrola realizacji programu stażu; 2) kontrola obecności wnioskodawcy w ośrodku w okresie odbywania stażu; 3) gromadzenie informacji o przebiegu stażu; 4) pomoc wnioskodawcy w realizacji programu stażu. 4. Zmiana opiekuna stażu adaptacyjnego może nastąpić w przypadku: 1) braku możliwości dalszego sprawowania nadzoru nad wnioskodawcą; 2) umotywowanego wniosku złożonego przez wnioskodawcę nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem stażu; 3) umotywowanego wniosku opiekuna złożonego nie później niż na 3 miesiące przed zakończeniem stażu. 5. Zmiany opiekuna dokonuje kierownik ośrodka. 7. 1. Oceny stażu, w postaci papierowej albo elektronicznej opinii zawierającej szczegółowy opis przebiegu stażu, dokonują wspólnie opiekun i kierownik ośrodka nie później niż w terminie 7 dni od dnia zakończenia stażu. 2. Przy sporządzaniu oceny uwzględnia się merytoryczną poprawność wykonywania powierzonych obowiązków oraz zdobytą przez wnioskodawcę wiedzę. 3. Ocena zawiera uzasadnione stwierdzenie o przygotowaniu albo o braku przygotowania wnioskodawcy do samodzielnego wykonywania zawodu pracownika socjalnego. 4. Ocena jest potwierdzana podpisami opiekuna stażu adaptacyjnego i kierownika ośrodka. 8. Kierownik ośrodka przekazuje ocenę, o której mowa w 7, wnioskodawcy oraz organowi prowadzącemu postępowanie w terminie 3 dni od dnia jej sporządzenia. 9. 1. W przypadku stwierdzenia w ocenie, o której mowa w 7, braku przygotowania wnioskodawcy do samodzielnego wykonywania zawodu pracownika socjalnego, wnioskodawca może wystąpić z wnioskiem o ponowne odbycie stażu, w trybie określonym w 3 5. 2. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek złożony przez wnioskodawcę w terminie 7 dni od dnia otrzymania oceny zawierającej stwierdzenie o braku przygotowania wnioskodawcy do samodzielnego wykonywania zawodu pracownika socjalnego, organ prowadzący postępowanie, po uzgodnieniu z kierownikiem ośrodka, może przedłużyć staż na czas określony. 10. 1. Wstępne wyliczenie kosztów odbywania przez wnioskodawcę stażu dokonywane jest w ośrodku na podstawie szacunkowych wydatków ustalonych z uwzględnieniem programu stażu, jego czasu trwania i wynagrodzenia opiekuna oraz przewidywanych wydatków organizacyjno technicznych związanych ze stażem. 2. Ostateczna wysokość kosztów odbywania stażu jest ustalana na dzień zakończenia stażu na podstawie rzeczywistych kosztów poniesionych w związku z jego odbyciem. 3. Ostateczna wysokość kosztów odbywania stażu nie może przewyższyć kosztów wyliczonych wstępnie o więcej niż 10 %.

5 4. W przypadku, o którym mowa w 9 ust. 2, ostateczna wysokość kosztów odbywania stażu może być powiększona, w stosunku do kosztów wyliczonych wstępnie, proporcjonalnie do okresu na jaki staż został wydłużony, nie więcej jednak niż o 100 %. 5. Jeżeli ostateczna wysokość kosztów odbywania stażu jest wyższa od kosztów wyliczonych wstępnie, wnioskodawca uiszcza różnicę na rachunek ośrodka w terminie 7 dni od dnia zakończenia stażu. 6. Jeżeli ostateczna wysokość kosztów odbywania stażu jest niższa od kosztów wyliczonych wstępnie, ośrodek zwraca wnioskodawcy różnicę w terminie 7 dni od dnia zakończenia stażu. 7. Wnioskodawca ponosi koszty odbywania stażu ustalone zgodnie z ust. 1 4, uiszczając z tego tytułu opłatę jednorazowo albo w równych ratach miesięcznych, płatnych z góry do 10. dnia każdego miesiąca za dany okres rozliczeniowy, dokonując wpłaty na rachunek bankowy ośrodka, w którym odbywa staż, przy czym pierwsza wpłata jest wpłacana najpóźniej w terminie 7 dni przed przystąpieniem do stażu. 8. Opłata z tytułu odbywania przez wnioskodawcę stażu może być, za zgodą wnioskodawcy wyrażoną na piśmie, potrącona z jego wynagrodzenia wypłacanego w ramach stażu. 9. W przypadku przerwania odbywania stażu lub nieprzystąpienia do stażu ośrodek dokonuje zwrotu wniesionej opłaty za odbywanie stażu lub jej odpowiedniej części na podstawie umotywowanego wniosku oraz udokumentowanych, niezależnych od wnioskodawcy przyczyn. 10. Zwrot opłaty następuje w sposób wskazany we wniosku w terminie 30 dni od dnia jego złożenia. Rozdział 3 Test 11. 1. Test jest przeprowadzany cztery razy w roku, w miesiącach marcu, czerwcu, wrześniu i październiku. 2. Terminy przeprowadzania testu na rok następny ustala organ prowadzący postępowanie do dnia 15 grudnia danego roku kalendarzowego i udostępnia je na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej. 3. Organ prowadzący postępowanie wyznacza termin przeprowadzenia testu. 4. Wnioskodawca składa wniosek o przeprowadzenie testu nie później niż na 3 miesiące przed wyznaczonym terminem testu. 5. Wnioskodawca może wystąpić z wnioskiem o przystąpienie do testu w kolejnym terminie. 12. Test przeprowadza komisja egzaminacyjna, zwana dalej komisją, powołana przez jednostkę przeprowadzającą test, składająca się z trzech osób, przy czym co najmniej dwie z nich powinny posiadać wiedzę teoretyczną, umiejętności i doświadczenie w zakresie zagadnień będących przedmiotem testu. 13. Test składa się z części teoretycznej i części praktycznej. 14. 1. Część teoretyczna testu jest przeprowadzana w formie testu, w postaci papierowej lub elektronicznej, składającego się z nie więcej niż 40 pytań dotyczących wiedzy zawodowej niezbędnej do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, opracowanych przez jednostkę przeprowadzającą test.

6 2. Część teoretyczna testu trwa nie dłużej niż 60 minut. 15. 1. Część praktyczna testu polega na wykonaniu czynności sprawdzających umiejętności praktyczne z zakresu pracy socjalnej, określonych przez jednostkę przeprowadzającą test. 2. Część praktyczna testu jest przeprowadzana w ośrodku wskazanym przez jednostkę przeprowadzającą test, po uprzedniej zgodzie wyrażonej w postaci papierowej przez kierownika ośrodka. 3. Część praktyczna testu trwa nie dłużej niż 180 minut. 16. O terminie i miejscu przeprowadzenia odpowiedniej części testu, kosztach jego przeprowadzenia oraz o trybie ponoszenia związanych z tym opłat, jednostka przeprowadzająca test zawiadamia wnioskodawcę w postaci papierowej co najmniej na 21 dni przed wyznaczonym terminem jego przeprowadzenia. 17. 1. Koszty przeprowadzenia testu ustalane są na podstawie rzeczywistych wydatków ponoszonych przez jednostkę przeprowadzającą test umiejętności z tytułu przeprowadzenia testu. 2. Opłatę za przeprowadzenie testu wnioskodawca wnosi w sposób wskazany przez jednostkę przeprowadzającą test po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w 16, nie później niż na 14 dni przed dniem jego przeprowadzenia. 18. 1. Przed przystąpieniem do testu wnioskodawca okazuje komisji dokument poświadczający tożsamość oraz dowód dokonania opłaty za przeprowadzenie testu. 2. Nieuiszczenie opłaty powoduje niedopuszczenie wnioskodawcy do testu. 19. 1. Część teoretyczna testu zostanie zaliczona, gdy wnioskodawca udzieli poprawnej odpowiedzi na co najmniej 60 % pytań. 2. Część praktyczna testu zostanie zaliczona, gdy wnioskodawca przy wykonywaniu czynności, o których mowa w 15 ust. 1, wykaże się umiejętnościami praktycznymi właściwymi dla wnioskowanego zawodu regulowanego. 3. Za pozytywny wynik testu uznaje się zaliczenie zarówno jego części teoretycznej, jak i praktycznej. 4. Wnioskodawca, który nie zaliczył części teoretycznej testu nie zostaje dopuszczony do części praktycznej testu. 20. 1. Po przeprowadzeniu części teoretycznej testu jak i części praktycznej testu sporządzany jest protokół, który podpisują wszyscy członkowie komisji. 2. W protokole podaje się imiona i nazwiska członków komisji oraz czas rozpoczęcia i zakończenia testu. 3. W przypadku części teoretycznej testu do protokołu załącza się pytania, listę osób przystępujących do testu oraz końcowe wyniki. 4. W przypadku części praktycznej testu do protokołu załącza się wykaz wykonanych czynności sprawdzających umiejętności praktyczne, listę osób przystępujących do testu oraz końcowe wyniki. 5. O wyniku testu jednostka przeprowadzająca test informuje w postaci papierowej wnioskodawcę oraz organ prowadzący postępowanie, w terminie 7 dni od dnia przeprowadzenia testu.

7 21. 1. Wnioskodawca, który nie przystąpił do testu w wyznaczonym terminie albo testu nie zaliczył, może ponownie do niego przystąpić w terminie wyznaczonym przez organ prowadzący postępowanie. 2. W przypadku nieprzystąpienia do testu w wyznaczonym terminie z udokumentowanych, niezależnych od wnioskodawcy przyczyn, ponowne przystąpienie do testu następuje bez ponoszenia przez wnioskodawcę opłaty. 3. Do ponownego przystąpienia do testu stosuje się odpowiednio przepisy 3 ust. 2 i 11 20. 22. 1. Jednostka przeprowadzająca test dokonuje zwrotu wniesionej opłaty w przypadku nieprzystąpienia wnioskodawcy do testu w wyznaczonym terminie z przyczyn od niego niezależnych, udokumentowanych we wniosku złożonym nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym wnioskodawca miał przystąpić do testu. 2. Zwrot wniesionej opłaty następuje także w przypadku złożenia przez wnioskodawcę, co najmniej na 14 dni przed wyznaczonym terminem przeprowadzenia testu, rezygnacji, w postaci papierowej, z przystąpienia do testu. 3. Zwrot opłaty następuje w sposób wskazany we wniosku w terminie 30 dni od dnia jego złożenia. 4. Do wnioskodawcy, który otrzymał zwrot opłaty nie stosuje się przepisu 21 ust. 2. Rozdział 4 Przepis przejściowy i przepis końcowy 23. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe. 24. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., z wyjątkiem 11 ust. 2, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia 3). MINISTER RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 3 ) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 grudnia 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika socjalnego (Dz. U. poz. 1542), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, zgodnie z art. 87 pkt 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2016 r. poz. 65).